Sancti Aurelii Augustini ... opera omnia multis sermonibus ineditis aucta et locupleta

11쪽

S A UR AUGUSTINI

CONFESSIONUM

LIBER I.

Deun vult laudare, ab OS excitatuS. I. MAGNUs es', Domine, et laudabilis valde magna Virtus tua, et sapientio tuae non est numerus'. Et laudare te vult homo, aliqua portio Creaturae tuae ; et homo circumferens mortalitatem Suam Circumferen testimonium peccati sui, et testimonium quia Superbis resistis Φ,

12쪽

et tamen laudare te vult homo aliqua portio Creaturae ture'. Τ excitas, ut laudare te delectet quia fecisti nos ad te, et inquietum est cor nostrum, donec requiescat in te. Da mihi, Domine, scire et intelligere, utrum sit prius inVo-Care te, an laudare teri et Scire te prius Sit, an in VOCarete. Sed quis te invocat, nesciens ea Aliud enim pro alio poteSi invocare nesciens te. An potius invocaris ut sciaris PQuomodo autem invocabunt in quem non crediderunt. Λut quomodo credent sine praedicante' 'Et laudabunt Dominum qui requirunt eum . Quaerentes enim invenient eum, et invenientes laudabunt eum. Quaeram te, Domine, inVocans te, et invocem te credens in te, praedicatus enime nobis. InVocat te, Domine, fides mea quam dedisti

mihi, quam inspirasti mihi per humanitatem Filii tui,

per ministerium praedicatoris tui.

Deum Vitem in scat in OS ESSE OSurnque in Deo. II E quomodo invocabo Deum meum, Deum et Dominum meum I Quoniam Utique in me ipsum eum Oeabo, cum invocabo eum. Et quis locus est in me, tuo veniat in me Deus meus 3 quo Deus veniat in me , Deus qui fecit coelum et terram Ita-ne, Domine DeuSmeuS, est quidquam in me quod capiat ter An Vero coelum et terra quae fecisti, et in quibus me fecisti, capiunt ted An quia sine te non esset

quid liuid est, sit ut quidquid est capiat ted Quoniam itaque et ego sum, quid peto ut Venia in me , qui non es-

13쪽

sem , nisi esses in mel Non enim ego jam in inseris, et tamen etiam ibi es. Nam etsi descendero in infernum, ades

Non ergo SSem, eius meus , non omnino SSem, nisi

esse in me. An potius non essem , niSi Ssem in te , ex quo Omnia , per quem Omnia, in quo omnia Θ Etiam sic, Domine, etiam sic. Quo te invoco, cum in te simpAut unde venias in mer Quo enim recedam extra coelum et terram,

ut inde in me veniat Deus meus, qui dixi Coelum et terram ego imple, diu

Deus sic ubique totus, ut res nulla OSum totum caseiat. III CAD1uNae ergo-ne te coelum et terra, quoniam tu imples ex An imples, et restat, quoniam non te capiunt 3 Et quo refundis quidquid impleto coelo et terra, restat ex te poli non opus habes, ut quoquam continearis, qui contines omnias quoniam quae imples, continendo imples 3 Non enim Vasa quae te plena sunt, stabilem te faciunt , quia etsi frangantur, non effunderis. Et cum effunderis Super nOS, non tu aces, Sed erigis nos nec tu dissiparis, sed colligis nos. Sed qui imples omnia , te toto imples omnia Λ quia non possunt te totum capere omnia, partem tui capiunt et eadem partem simul omnia capiunt An singulas singula, et majore majora, minoreSminora capiunt 3 Ergo est aliqua pars tui major, aliqua minor P An ubique totus es, et res nulla te totum capit

14쪽

CAPUT IV.

Dei maiestas et Perfectiones mea licabileS. IV. Limes ergo, Deus meus i quid rogo, nisi Dominus Deus Quis enim Dominus praeter Dominum P ut quis Deus

praeter Deum nostrum i Summe optime, potentiSSime, omnipotentissime, misericordissime et justissime, Secretissime et praeSentissime, pulcherrime et sortissime, stabilis et incomprehensibilis, immutabilis mutans omnia, nun illam noVuS,mUnquam VetuS, innoVans omnia et in vetustatem perducens Superbo et neSciunt Semper agenS, Semper quietus, colligens et non egens portans et implens et protegenS, Crean et nUtriens et persiciens, quaerens cum nihil desit tibi. Amas, nec aestuas 'elas, et Securus ex poenitet te, et non doles irasceris, et tranquillus S; opera mutaS, nec mutas consiliunio recipi quod invenis, et nunquam amisisti nunquam inops, et gaudes lucriS nunquam aVarus, et Usuras eXigis. Supererogatur tibi ut debeas, et quis

nabet quidquam non tuum Reddis debita nulli debens, donas debita nihil perdens. Et quid diximus, Deus meUS, vita mea, dulcedo mea sancta P ut quid dicit aliquis cum de te dicit Pint se tacentibus de te quoniam loquaces

muti sunt.

15쪽

Petit amorem Dei et delictorum eniam. V. Quis mihi dabit acquiescere in te suis mihi dabit ut venias in cor meum , et inebries illud , ut obliviscar mala mea, et unum bonum meum amplectar te Quid mihi et Miserere ut loquar. Quid tibi sum ipse ut amari te jubeas a me, et nisi faciam irascaris mihi, et mineris

ingentes miserias Parva- ne ipsa est si non amem te Hei mihi Dic mihi per miserationes tuas, Domine, DeUS meUS, quid sis mihi. Dic animae meae Salus tua ego sum . n Sic dic ut audiam. Ecce aures cordis mei ante te, Domine aperi eas et Dic animae meae: Salus tua ego sum. δε Curram post Vocem hanc, et apprehendam te. Noli abscondere a me faciem tuam : moriar, ne moriar , ut eam Videam. VI. Angusta est domus animae meae quo venias ad eam :dilatetur abs te Ruinosa est resice eam. Habet quae ostendant oculos tuos, fateor et scio : sed quis mundabit eam paut cui alteri praeter te clamabo Ju Ab occultis meis mundan me, Domine, et ab alienis parce servo tuo . v Credo, propter quod et loquor δ Domine, tu scis. Nonne tibi prolocutus sum adversum me delicta mea, Deus meus; et tu

dimisisti impietatem cordis mei Non audicio contendo tecum qui veritas est et ego nolo fallere me ipsum, ne mentiatur iniquitas mea sibi'. Non ergo judicio contendo tecum Quia si iniquitates observaveris, Domine, O-n mine, quis sustinebit u

16쪽

s AUGUSTINI EPISCOPI

Infantiam suam describit, laudat Dei Prosudentiam

et internitatem.

VII. ED tamen, sine me loqui apud misericordiam tuam, me terram et cinerem. Sine tamen loqui quoniam ecce misericordia tua est, non homo irrisor meus, cui loquor. Et tu fortasse irrides me sed conversus misereberis mei. Quid enim est, quod Volo dicere, Domine, Deus meus nisi quia nescio unde venerim huc, in istam dico vitam mortalem, an mortem Vitalem, neScio. Et Susceperunt me consolationes miserationum tuarum, sicut audivi a parentibus carnis meae, ex quo et in qua formasti me in tempores non enim ego memini. Exceperunt ergo me consolationes lactis humani. Nec mater mea, vel nutrices meae sibi ubera implebant sed tu mihi per eas dabas alimentum infantiae, Secundum institutionem tuam et divitias usqu0 ad fundum rerum dispositas. uitiam mihi dabas nolle amplius quamdahas ; et nutrientibus me dare mihi velle quod eis dabas.

Dare enim mihi per ordinatum assectum Volebant, quo eX te abundabant. Nam honum orat eis bonum meum ex eis quod non ex eis, sed per eas erat: ecte quippe hon om nia Deus ; et ex Deo meo, salus mihi universa. Quod animadverti postmodum, Clamante te mihi per haec ipsa quae tribuis intus et foris. Nam tunc Sugere noram, et acquieScere delectationibus , flere autem offensiones carnis meae

nihil ampliUS. VIII. Post et ridere coepi, dormiens primo, deinde vi-

17쪽

gilans Hoc enim de me mihi indicatum est, et credidi,

quoniam sic videmus et alios infantes iam ista mea non memini. Et ecce paulatim sentiebam ubi essem, et Voluntates meas volebam Stendere eis per quos implerentur, et non poteramo quia illae intus erant, foris autem illi nec ullo suo sensu valebant introire in animam meam itaque actabam membra et voces, signa similia voluntatilius meis , pauca quae poteram, qualia poteram, non enim erant veri similia. Et cum mihi non obtemperabatur , Vel

non intellecto, vel ne obesset, indignabar non subditis majoribus, et liberis non servientibus, et me de illis flendo vindicabam. ales esse infantes didici quos discere potui, et me talem fuisse magis mihi ipsi indicaverunt nesciente , quam Sciente nutritore mei.

IX. Et ecce infantia mea olim mortua est, et ego Vi Vo. Τ autem, Domine, qui et semper vivis, et nihil moritur in te , quoniam ante primordia saeculorum , et ante omne quod vel ante dici potest, tu es , et Deus es Dominusque omnium quae creasti et apud te rerum omnium instabilium stant causaeo et rerum Omnium mutabilium immutabiles manent origines; et omnium irrationabilium et temporalium sempiternae vivunt rationes. Dic mihi supplici tuo. Deus, et misericors misero tuo; dic mihi utrum jam alicui aetati meae mortuae successerit infantia mea : an

illa est quam egi intra viscera matris meae Nam et de illa mihi non nihil indicatum est, et praegnantes ipse vidi s in minas. Quid ante hanc etiam dulcedo mea Deus, fui-nualicubi, aut aliquis Nam quis mihi dicat ista, non habeo, nec pater nec mater potuerunt, ne alioriam Oxperi mentum, nec memoria mea finirrides me ista quaerentem,

teque de hoc quod novi, laudari a me jubes, et confiteri me tibi pX. Consiteor tibi, Domine coeli et terrae, laudem di-

18쪽

cens tibi de primordiis et infantia mea quae non memini o dedisti ea homini ex aliis de se conjicere, et auctoritatibus etiam muliercularum multa de se credere. Eram enim et vivebam etiam tunes et signa quibus sensa mea nota aliis facerem , jam in sine infantiae quaerebam. Unde hoc tale animal nisi abs te, Domine P An quisquam se sa-ciendi erit artis exi aut ulla vena trahitur aliunde, qua

esse et ViVere Currat in nos , praeter quam quod tu facisDOS , Domine, Cui esse et vivere non aliud atque aliudeStri, quia Summe Sse, atque Summe vivere, idipsum es PSummu Onim es et non mutaris , neque peragitur in te hodiernus dies . et tamen in te peragitur, quia in te sunt et ista omnia. Non enim haberent vias transeundi, nisi contineres ea. Et quoniam anni tui non efficiunt, anni tui hodiernus dises Et quam multi iam dies nostri et patrum nostrorum per hodiernum tuum transierunt, et ex illo acceperunt modos, et utcumque extiterunt, et transibunt adhuc alii, et accipient, et utcumque existent lauautem idem ipse es , et omnia crastina atque ultra Omniaque hesterna et retro hodie facies hodie fecisti. Quid ad me, si quis non intelligat Gaudeat et ipse dicens Quid est hoc gaudeat etiam si i et amet non inVeniendo inVenire potius, quam inveniendo non invenire te.

Infantia quoque Peccatis obnoxia. XI. EXADDI, Deus. Vae peccatis hominum at homo dicit haec, et misereris ejus, quoniam tu fecisti eum, et peccatum non secisti in eo seni me commemorat pecca-

19쪽

tum infantiae meo, Quoniam nemo mundus a peccato coram te, nec infans cujus est unius diei vita super terram uis me commemorat An quilibet tantillus nunc parVulus, in quo video quod non memini de mor Quid ergo tunc peccabam pis quia uberibus inhiabam plorans Nam si nunc faciam, non quidem uberibus, sed escae congruenti annis meis ita inhians, deridebor atque reprehenda justissime. Tunc ergo reprehendenda faciebam' sed quia reprehendentem intelligeIe non poteram nec mos reprehendi me, nec ratio sinebat. Nam extirpa mus et ejicimus ista crescentes. Nec vidi quemquam scientem cum aliquid purgat, bona projicere. An pro tempore etiam illa bona erant, flendo petere etiam quod noxie daretur , indignari acriter non subjectis hominibus, liberis et majoribus, hisque a quibus genitus est, multiS-que praeterea prudentioribus non ad nutum voluntatis obtemperantibus .feriendo nocere niti quantum potest, quia non obeditur imperiis quibus perniciose obediretur Ita imbecillitas membrorum infantilium innocens est, monanimus infantium. Vidi ego et expertus sum elantem parvulum : nondum loquebatur, et intuebatur pallidus amaro aspectu collactaneum suum. Quis hoc ignorat Expiare se dicunt ista matres atque nutrices nescio quibus remediis Nisi vero et ista innocentia est, in fonte lactis ubertim manante atque abundante, opis egentissimum, o illo adhuc uno alimento Vitam ducentem, OnSortem non pati. Sed blande tolerantur haec , non quia nulla Vel parVa, Sed quia aetatis accessu peritura sunt. Quod licet probes, Cum ferri aequo animo eadem ipsa non possunt, quando in aliquo annosiore deprehenduntur.

XΙΙ Τ itaque, Domine Deus meus, qui dedisti vitam infanti, et corpus , quod ita ut videmus instruxisti sensi-

20쪽

bus, compegisti membris, sigura decorasti, proque ejus universitate atque incolumitate omnes conatus animantis insinuasti, ubes me laudare te in istis et confiteri tibi, et psallere nomini tuo, Altissime hin quia Deus es Omnipotens et bonus, etiamsi sola ista fecisses, quae nemo alius poteS 1DCere, nisi tu, ne, a quo est Omnis modus formosissime qui formas omnia, et lege tua ordinas Omnia. Hanc ergo aetatem, Domine, quam me Vixisse non memini, de qua aliis credidi, et quam me egisse ex aliis infantibus conjeci, quanquam ista multum id conjectura sit, piget me annumerare huic vitae meae, quam vivo in hoc saeculo. Quantum enim attinet ad oblivionis meae tenebras, par

illi est quam vixi in matris utero. Quod si et in iniquitate

Conceptu Sum et in peccatis me mater mea in utero aluisse; ubi Oro te Deus meus, ubi Domine, ego SerVUStUUS, hi

aut quando innocens fuit Sed ecce omitto illud tempus. Et quid mihi am cum eo est, cujus nulla Vestigia recolo:

Unde seuer loqui didicerit.

XIII. NONNE ah infantia huc pergens veni in pueritiam; vel potius ipsa in me venit, et successit infantipes Nec discessit illa' quo enim abiit et tamen jam non erat. Non enim eram infans qui non farer, sed jam puer loquens eram. Et memini hoc et unde loqui didicerim , post adverti. Non enim docebant me majores homines praebentes mihi verba certo aliquo ordine doctrinae, sicut paulo post litteras sed ego ipse mente quam dedisti mihi, Deus