장음표시 사용
21쪽
meuS, Cum gemitibus et Vocibus variis, et Varii membrorum motibus edere vellem sensa cordis mei, ut Voluntati pareretur; nec Valerem quae Volebam Omnia, ne quibus Volebam omnibus , praesonabam memoria cum ipsi appellabant rem aliquam, et cum Secundum eam Oeem corpus ad aliquid movebant, videbam et tenebam hoc ab eis vocari rem illam, quod sonabant: cum eam Vellent ostendere. Hoc autem eos Velle ex motu Corporis aperiebatur , tanquam Verbi naturalibus omnium gentium quae iunt vultu et nutu oculorum , aeterorumque membrorum actu, et sonitu Vocis indicante affectionem animi, in petendis, habendis rejiciendis, fugiendisve rebus. Ita verba in variis sententiis , locis sui posita , et Crebro audita , quarum rerum Signa essent, paulatim colligebam measque jam voluntates edomito in eis Signi Ore, per haec enuntiabam. Sic cum his inter quo eram, Voluntatum enuntiandarum Signa CommunicaVi, et vitae humanae procellosam societatem altius ingressus Sum penden ex parentum auctoritate , nutuque majorum hominum.
Odium litterarum, amor LSuS, et aseulandi timor iniuE D. XIV. DEus Deus meus, qua ibi miserias expertus sum et ludificationes , quandoquidem recte mihi vivere puero id proponebatur, obtemperare monentibus, ut in hoc saeculo florerem et excellerem linguosis artibus, ad honorem hominum et salsas divitias famulantibus. Inde in
22쪽
scholam datus sum ut discerem litteras, in quibus quid utilitatis esset ignorabam miser et tamen si segnis in
discendo essem vapulabam. Laudabatur enim hoc a majoribus, et multi ante nos vitam istam agenteS, PraeStruXerant aerumnosas ViaS, per quas transire cogebamur, multiplicato labor et dolore filiis Adam. Invenimus au tem, Domine, homine rogantes te; et didicimus ab eis Sentiente te, ut poteramus esse magnum aliquem, qui POSSeS, etiam non apparen Sensibus nostris, exaudire nos et subvenire nobis. Nam puer coepi rogare te auxilium et refugium meum; et in tuam invocationem rumpebam nodos linguae mesae; et rogabam te parVUS, non ParVO assectu, ne in schola vapularem. Et cum me non eXaudiebas, quod non erat ad insipientiam mihi', ridebantura majoribus hominibus usque ab ipsis parentibus, qui mihi accidere mali nihil volebant, plagae meae, magnUm
XV. Est-ne quisquam, Domine, tam magnus animuS praegrandi affectu tibi cohaerenso St-ne , inquam, qui quam facit enim hoc quaedam etiam stoliditas i Est ergo, qui tibi pie cohaerendo ita sit assectus granditer, ut equuleos et ungulas, atque hujuscemodi Varia tormenta, pro quibus effugiendis tibi per universas terras cum timore magno supplicatur, ita parvi aestimet deridens eos qui haec acerbissime formidant, quemadmodum parentes nostri ridebant tormenta , quibus pueri a magistris affligebamur Non enim aut minus ea metuebamuS, aut minus te de his evadendis deprecabamur : et peccabamus tamen minus Scribendo, aut legendo, aut cogitando de litteris quam exigebatur a nobis. Non enim deerat, Domine , memoria Vel ingenium , quae nos habere voluisti pro illa aetate satis sed delectabat ludere et vindicabatur
23쪽
in nos ab eis qui talia utique agebant. Sed majorum nugienegotia Vocantur: puerorum autem talia cum Sint puniuntur a majoribus' et nemo miseratur pueros, Vel illOS,
vel utrosque Nisi vero approbet quisquam bonia rerum arbiter vapulasse me, quia ludebam pila puer, et eo ludo impediebar, quominus celeriter discerem litteras, quibus major deformius luderem aut aliud faciebat idem ipse a quo vapulabam, qui si in aliqua quaestiuncula a condoctore suo ictu esset, magis bile atque invidia torqueretur quam ego, cum in certamine pilae a collusore meo superabar.
Amore luSuxet Uectaculorum auocatur a litterarum studio. XVI. Eae tamen peccabam, Domine Deus, ordinator et
creator omnium rerum naturalium, peccatorum autem
tantum ordinator Domine Deus meus, peccabam aciendo contra praecepta parentum, et magistrorum illorum. O-teram enim postea bene uti litteris, quas volebant ut discerem quocumque anim illi mei. Non enim meliora eligens, inobediens eram, sed amore ludendi, amans incertaminibus Superbas Victorias , et scalpi aures meas alsis fabellis, quo prurirent ardentius, eadem curiositate magis magisque per oculos emicante in spectacula ludosque majorum riuos tamen qui edunt, ea dignitate praediti excellunt, ut hoc pene omnes optent parvulis Sui quOS tamen caedi libenter patiuntur , si spectaculis talibus impediantur a Studio , quo eos ad talia edenda cupiunt per-
24쪽
Velitre. Vide ista , Domitiae, misericorditer, et lihera nos jam invocantes leo libera etiam eos qui nondum te invocant, ut inVocent te, et libere eos.
Morbo Pressus a tismum agitat, quem mater certo conSilio disieri. XVII. uD1ΕΗ ΑΜ enim ego adhuc puer de Vita aeterna nobis promissa per humilitatem Domini Dei nostri descendentis ad superbiam nostram, et signabar am Signo Crucis Uus, et condiebar ejus sales 1), jam inde ab utero
matris meae, quae multum speravit in te. Vidisti, Domine, Cum adhuc puer essem, et quodam die pressu stomachi repente aestuarem pene moriturus. Vidisti, Deus meus, quoniam custo meu jam eras, quo motu animi et qua
side baptismum Christi tui Dei et Domini mei flagitavi a
pietate matri meae, et matris omnium nostrum Ecclesiae tuae. Et conturbata mater carnis meae quoniam et Sempiternam salutem meam charius parturie hat corde casto in fide tua, jam curaret festinabunda ut sacramenti Salutaribus initiarer et abluerer te, Domine JeSu, Consiliens in remissionem peccatorum , nisi Statim recreatu CSSem.
Dilata est itaque mundatio mea, quasi neceSSe Sret ut adhuc sordidarer, si viveremo quia videlicet post lavacrum illud major et periculosior in sordibus delictorum reatus foret. Ita iam credebam, et illa et omnis domus, nisi pater Solus , qui tamen non evicit in me jus maternae pietatis, quominus in Christum crederem, sicut ille nondum
25쪽
crediderat. Nam illa satagebat ut tu mihi pater 8SeS, Deus meus, potius quam illeo et in hoc adjuvabas eam ut Superaret Virum, cui Inelior serviebat quia et in hoc tibi utique id jubenti serviebat.
XVIII. Rogo te, Deus meus, Vellem Cire, si tu etiam velles, quo consilio dilatus sum , ne tune apti Zarer utrum hono meo mihi quasi laxata sunt lora peccandi, an non IaXata sunt Unde ergo etiam nunc de aliis atque aliis sonat undique in auribus nostris. Sine illum, faciat quod vult, nondum enim aptigatus est et tamen in Salute corporis non dicimus' ine, Vulneretur ampliuS, nondum enim sanatus est. Quant ergo melius et cito sanarer, et id ageretur mecum meorum meaque diligentia ut recepta Salus animae meae tuta esset tutela tua, qui dedisses eam P Melius vero. Sed quot et quanti fluctus impendere tentationum post pueritiam Videbantur, noverat eos jam illa mater' et terram per Os Unde poStea formare , quam ipsam amittigiem committere volebat.
Ad littera cogebatur, quo tamen Det S utebatu
XIX. N ipsa tamen pueritia, de qua mihi minusquam de adolescentia metuebatur, non amabam litteras et me in eas urgeri oderamo et urgebar tamen , et bene mihi fiebat, nec faciebam ego bene : non enim discerem, nisi cogerer . Nemo autem invitus bene facit, etiam si honum est quod facit. Nec qui me urgebant, bene facie
26쪽
bant sed bene mihi fiebat abs te, Deris meus. Illi enim non intuebantur quo referrem quod me discere cogebant, praeterquam ad satiandas insatiabiles cupiditates copiosae nopiae et ignominiosae gloriae. Τ vero cui numerati sunt capilli capitis nostri', errore omnium, qui mihi instabant ut discerem, utebaris ad utilitatem meam me autem, qui discere nolebam, Utebaris ad poenam meam qua plecti non eram indignus tantillus puer et tantUS peccator. Ita de non bene facientibus tu bene faciebas mihi; et de peccante me ipso juste retribuebas mihi Iussisti enim, et Sic est, ut poena sua sibi sit omnis inordinatus
Quibus studiis otissimum Sit delectatuS.
XX. QUID autem erat causae Cur graecas litteras oderam, quibus puerulus imbuebar, ne nunc quidem mihi Satis exploratum est Adamaveram enim latinas, non quaS primi magistri, sed quas docent qui Grammatici vocantur. Nam illas primas ubi legere et Scribere et numerare discitur, non minus Onerosa poenalesque habebam quam omnes graecas. Unde tamen et hoc nisi de peccato et vanitate Vitae, quia caro eram et Spiritus ambulans et iron revertens JNam utique meliores, quia certiore erant primae illae litterae, quibus fiebat in me, et factum est, et habeo illud ut et legam si quid scriptum invenio, et scribam ipse si quid volo , quam illae quibus tenere cogebar
27쪽
AEneae nescio cujus errores, oblitus errorum meDrum; et plorare Didonem mortuam, quia se occidit ob amorem, cum interea me ipsum in his a te morientem, Deus vita mea , Sicci oculis ferrem miSerrimus. XXI. Quid enim miserius misero non miserante Seripsum, et sente Didonis mortem quae fiebat amando Eneam, non flente autem mortem suam, quae siebat non amando te, Deus lumen cordis mei, et panis oris intus animae meae, et Virtus maritans mentem meam et sinum cogitationis meae r Non te amabam, et fornicabar abs te, et fornicanti
Sonabat undique, Euge, euge Amicitia enim mundi hujus, fornicatio est abs te: et Euge, euge dicitur, ut pudeat si non ita homo sit. Et haec non flebam, sed flebam Didonem
Extinctam , ferroque extrema SeCutam ,
Sequens ipse extrema condita tua, relicto te, et terra iens in terram: et si prohiberer ea legere, dolerem, quia non legerem quod dolerem. Τalis dementia honestiores et uberiores litterae putantur, quam illae quibus legere et scri
XXII. Sed nunc in anima mea clamet Deu meUS et veritas tua dicat mihi : Non est ita, non est ita, melior est prorsus doctrina illa prior. Nam ecce paratior sum oblivisci errores AEneae, atque omnia ejusmodi, quam scribere et legere. At enim Vela pendent liminibus grammaticarum scholarum: sed non illa magis honorem secreti, quam tegumentum erroris Significant. Non clament adverSu me, quo jam non timeo, dum confiteor tibi quae vult anima mea, Deus meus, et acquieSco in reprehensione malarum viarum mearum, ut diligam bonas vias tuas. Non clament adversum me Venditore grammaticae vel emptores quia si proponam eis, interrogans utrum
28쪽
Verum Sit quod Eneam aliquando Carthaginem venisse Poeta dicit indoctiores se nescire respondebunt, doctiore autem etiam negabunt Verum esse. At si quaeram quibus litteris scribatur nepe nomen, Omnes mihi, qui haec didicerunt, Verum respondebunt, secundum id pactum et placitum, quo inter se homines ista signa firmarunt. Item si quaeram , quid horum majore vitae hujus incommodo quisque obliviscatur, legere et scribere, an poetica illa sigmenta : quis non videat quid responsurus Sit, qui non est penitus oblitus sub Peccabam ergo puer, cum illa inania istis utilioribus amore praeponebam Vel potius ista oderam , illa amabam. Jamvero unum et unum duo duo et duo quatuor, odiosa canti mihi erat : et dulcissimum spectaculum vanitatis equus ligneus plenu armatis, et Τr se incendium , atque ipsius umbra Creusae
LitteraSgro Ca. O EVat. XXIII. Cun ergo graecam etiam grammaticam Oderam talia cantantem Nam et Homerus peritus texere tales fabellas, et dulcissime vanus est, et mihi tamen amaru Serat puero Credo etiam graecis pueris Virgilius ita sit, Cum eum Sic discere coguntur, ut ego illum. Videlicet difficultas , disti cultas omnino ediscendae peregrinae linguae , quasi felle aspergebat omnes suavitate graeca sabulosarum narrationum. Nulla enim Verba illa noveram et o Vis terroribus ac poenis ut nossem instabatur mihi
29쪽
vehementer. Nam et latina aliquando infans utique nulla noveramo et tamen advertendo didici sine ullo metu atque cruciatu inter etiam blandimenta nutricum, et oca arridentium , et laetitias alludentium. Didici vero illa sine pornati onere urgentium , Cum me urgeret cor meum ad parienda concepta Sua quae non possem, nisi aliqua verba didicissem, non a docentibus, sed a loquentibus, in quo rum et ego auribus parturiebam quidquid sentiebam. Hinc satis elucet majorem habere vim ad discenda ista lihoram CurioSitatem, quam meliculosam necessitatem. Sed illius fluxum haec restringit legibus tuis, Deus, legibus tuis a magistrorum ferulis usque ad tentationes Martyrum a-lontibus legibus tuis miscere salubres amaritudines, reVΟ- cantes nos ad te a jucunditate pestifera, qua recessimus
Precatio ad Deum. XXIV. xkυDi, Domine, deprecationem meam. Ne desiciat anima mea sub disciplina tua meque deficiam in confitendo tibi miserationes tuas, quibus eruisti me ab omnibus viis meis pessimis , ut dulcescas mihi super omne Seductione qua Sequebar, et amem te validissimo et amplexe manum tuam totis praecordiis meis, et eruas me ab omni tentatione usque in sinem. Ecce enim tu, Domine, re meus et Deus meus, tibi serviat quidquid utile puer didici Mihi serviat quod loquor, et scribo , et lego , et numero : quoniam cum Vana discerem, tu discipsi iam
30쪽
dahas mihi; et in eis vanis peccata delectationium meartim dimisisti mihi. Didici enim in eis multa verba latilia raedetritis in rebus non Vanis disci possunt et ea via tuta est, in qua pueri ambularent.
Improbat modum juventutis erudiendin. XXV. SE vae tibi, flumen moris humani Quis resistet tibi Quandiu non siccaberis Quousque volves Eviae illos
in mare magnum et formidolosum , quod vix transeunt qui lignum conscenderint 3 Nonne ego in te legi et tonantem Jovem et adulterantem Et utique non posset haec duo sed actum est ut haberet auctoritatem ad imitandum verum adulterium, lenocinante salso tonitruo. Quis autem penulatorum magistrorum audit aure Sobria, ex eodem pulvere hominem clamantem et dicentem inge- η bat haec Homerus, et humana ad deos transferebat;
, divina mallem ad nos Sed verius dicitur quod m-gebat haec quidem ille sed hominibus flagitiosis divina tribuendo, ne flagitia flagitia putarentur, et ut quisquis
ea fecisset, non homines perditos, sed coelestes deos Videretur imitatuS. XXVI. Et tamen, o flumen tartareum, jactantur in te filii hominum cum mercedi hus ut haec discant et magnaves agitur, cum hoc agitur publice in foro, in conspectu legum supra mercedem salaria decernentium et saxa tua percutis et sonas dicens mine verba discuntur, hinc