Opera omnia

551쪽

QUAMVIs hominis minus cauti et prudentia esse videatur, observationem in vulgus spargere, cujus in se ipso tantum experimentum ceperit nemo tamen opinor, aequus rerum arbiter aegre seret, me, qui tamdiu tantaque amictu Sanguineo a Calculo Renibus impacto orto, suerim perpessus, humanitate et miseratione erga sodales in hoc malo meo commotam, iis qui eodem morbo excruciari quandoque poterint,

ista remedia indicare quae mihi aliquasi levamini fuerunt, quantumlibet vulgaria et nihili sinenda sorte videantur. I. Anno 166o podagra me invasit, parovam diu immaniore tum diutumiore, quam prius unquam, miserum ini- gens. Cum ex hac causa aestivo tempore vel intra vel supra

lectum a mollem jugiter ad duo menses decumberem, a finem paroxysmi dolorem hebetem et obtusum maxime inainistro Rene, nonnunquam licet rarius, et in dextro coepi persentiscere. A podagra convalescenti haerebat utcunque num dolor, qui per intervalla quaedam, nullatenus Mutus, sed satis tolerabilia, me submonebat nondum enim PM-ysmo Nephritico cujus sunt comites dolor ingena per ur terum ductu Vesicam versus tentana, tum omitto enormis,)Vel semel laboraveram. Quamvis vero nondum aderant ista Calculi enum indicia, cum ratione tamen judicabam me Calculum molo insigniorem in Renum pelvi gestares qui cum major esset quam ut ex pelvi dicta in reterum ductus elabi posset, praedicta symptomata non intulit. Qua in re, post anno multo elapsos, me hallucinatum non fuisse certo comperi etenim cum bruma anni 1676, atatim a soluto rigidissimo gelu, diu multumque obambulassem, urinam mox reddidi

552쪽

DκMicet sanguine permistam idque toties mihi usu venit, quoties vel 9h. . multum itineris pedibus conficerem, vel in curru per platearum pavimenta veherer, quantumlibet lento equorum gressu quod mihi tamen non accidebat, quoties per viam regiam lapidibus non stratam, licet quam longissime, curru vectarer I.JUrina quam tunc excemebam, tametsi terribili sanguinis tantum non sinceri apecie prodiret, non ita diu post sanguine in fundo seorsim gramescente, in summitate limpida et sui Μietus similis conspiciebatur. In hujusce mali remedium sanguinem. I.ui satis copiosum e brachio mitti curabam, et post purgationes

ni universale medicamenta reisigerantia et incrassantia varii euratio. generis in usum reVoc - diaetam interea his consentaneam adhibens, liquore acido' acres, et attenuantea sollicite devita Cum autem neque ista, neque alia permulinquae numerare longum esset, quicquam prodessent; et metuens calculum, quem grandiorem esse suspicabar quam ut

expelli posset, aquis chalybeatis ad exitum sollicitare, tandem spem rei bene gerendae prorsus amisi; idque eo potissimum nomine, quod observaram, senes aliquot mihi notos sibi moritem accersisse, dum hujusmodi remediis incassum morbi curationem molirentur Stetit itaque sententia non amplius tentare, at vitato tantum quam potui maxime corporis motu, ab hoc affectu mihi cavere 4. Tandem vero animo sorte recolens, quam mire nonnulli depraedicent seminis harini vim lithontriplicam, subiit cogitare, quod, si semen ejusmodi virtute polleret, omnino verisimile esset mannam harini adhuc plus posse cum manna quam habemus docente bot

nographo N--- m Mohanne My post alios scriptores,

neque me nereum est, nec ma aliquis coelestis, sed liquor

potius tam e foliis quam e trunco et ramis axinorem in Calabria nascentium exudans, de cujus rei veritate idem, dum in Italia peregrinaretur, certior factus est ab eruditia-simo edico, qui ex ramulis et soliis linteo a se curiose contectis mannam qui est succus ita concretus, ut dixi, saepius

collegit. Vide Johannis Ra Catalogum Pliritarum Mosiae.)Experimentum itaque facturas mannae uncias dum cum semisso in seri lactis libris duabus solutae, hausi pauxillum succi limonum subinde, dum purgarer, deglutiens quo et catharticum acuerem, quod segnius operari solet, et ventriculo minua

553쪽

ingratum redderem. Ab hujusce remedii usu vix dici queat, DκMicetuquantum ego levaminis circa Renum regionem Perceperim; his es licet enim antea non semper dolerent Renes, tamen pondere quod- gravativo et molesto sensu inciebantur. Quod cum ita feliciter mihi cessit, idem catharilavi singulis hebdom dis stato quodam die ad menses aliquot continuos in usum

revocabam; et post singula catharaeos vice melius me habuisse plane sum expertus, donec tandem etiam rudiorem currus conquassationem serre potuerim, ab hoc symptomate prorsus liberatus usque ad Veris tempus jam proxime elapsum. Quo appetente, cum per praegressam hyemem sere omnem

podagra laborassem, et prae nimia corpori ad motum inhabilitate quieti et κινησία magis quam alia solebam indulsissem, rediit denuo Sanguiniamictua. Hic ego an ad catharsi me iterum reciperem haerebam dubius quoniam nuperis hisce annis, omni corporis substantia in podagrae sedem et fomitem quasi perversa, catharticum, quantumlibet

lene, diutinum podagrae paroxysmum certo certius accersebat. Tandem animo succurrebat, quod, si paregoricum ingulis noctibus post purgationem adhiberem, quo tumultus a cathistico excitatus sedaretur, posse me pristinam methodum mannae semel in hebdomade capiendae ut resumere. Uncias itaque duas cum semisse in seri lactis libris duabus dissoluta mane hausi, et ero gutta aedecim laudant liquidi in cererisia tenui dormiturus adjeci, et mannam et laudanum dicto modo repetens, bis in septimana ad se vices. Postea

vero manna semel in septimana tantum uterer, humorum

illuvie jam ita copiose a cathartico subducta, ut a podagra minua metuendum erat. Cum tamen mea mihi ratio plane dictaverit, quod, si facultate aliqua, sive dissolvente, sive alio quovis modo lithontriplica fuerit insignita manna, omnino

est necesse ut medicamentum, quale ea laudanum, validenstringens, remedii, in quo spem collocaveram, incaciam acri quadantenus infringat satius esse duxi hypnoticum missum sacere, cum jam semel tantum in septimana alvum

solverem. 5. In qua methodo jam ad mense aliquot perstiterim' eundem septimanae diem ubique cathara dicana;

nec me ab hoc meo more, ex quacunque data ansa, dimoveripaterer licet, a prima remedii hujus dosi dolor qui in

554쪽

DEMicet dorso erat remittebat, uti prius, tamen non ita diu postis kh. . perit catharsis podagrae signum dedit, quod nunc artubus nunc visceribus bellum coepit indicere; at haec morbi tent mina laudanum sortiter repressit. Cum haec mihi medendi ratio hactenus bene verterit, in eadem perseverandum mihi esse judicabam' tam ad praecavendum victus Sanguinis mcursum, quam ad imminuendum aliquantulum calculi semia remi quod tandem votis respondit haemorrhagia ista, ex quo Tractatulum hunc primum edidi, prorsus VRnescente,

proindeque manna in totum abjecta. 6. Purgationem itaque quod attinet modo Sanguinis mictus urgeat, et solum

cathartico hoc lenitivo manna scilicet, et secundum meth dum supra a me traditam, subducatur alvus, jam retractanda

mihi est sententia illa mea quam in scripto De Poda α β 23.J

olim vulgaveram nempe odagra affectis minime conducere, ut vel initio, vel in declinatione, vel per paroxysmorum intervalla purgentur:-

- nec a miseriam Fortuna Sinonem

Finxit, vanum etiam mendaeemque improba fingeti ' Virg. Aes Ras. JNondum enim in mentem mihi venerat, paroxysmum, quem tumultuante cathartico excitandum metuebam, exhibito

sub noctem hypnotico prohiberi potuisse. mihilominus , si

podagram solum respiciamus, evacuationes qualescunque plurimum nocent, ac proinde nequaquam sunt admittendae, nisi Vmploma dictum earundem ustu omnino postulaVerit.

Dareo 7. De regimine et victus ratione quae utrovis horum zz - mctuum laborantibus competere mihi videntur quando nihiltione in eorum praeterire velim quae istis aut esse poterint, qui si tu dem, quibuscum ego, morbi conflictantur, haec addo. Mane lecto exsurgens, decoctionis foliorum mea cyathum unum alterumve exicco, dein curru ad meridiem usque gestisus, et domum reversus, quovis ciborum genere mihi grato et Mepto modices id enim ante omnia semper et

Iudieabam Phineo ed. 86. Iaratur, donee tandem mmmum depravae t Metili fom. beeta maius poda Onia gradum adepti, in podagrae parmae fomitem, cujus radiealem eum is yamum et desiname, ex occasione veιnem Iam a me orae obtineri plane despe- Milo majoris sive animi sive orporis m, rariore para - , eosque breves ae agitationis e mοικε, vel ea ae alteriuatolerabile solum exoptans, subductis per eujuslibet, unde disti humore ad fluxum hae intervalla foedis ciuis umoribus, inritantur ed. 86. qui a de rarata metione, prima hujus, s Samgtiivis olum Iom. Q. 86. morbi origine, in eorpore sensim aeeumu NihiL tutauerit Dom. d. 86.

555쪽

diligenti cum cura tenendum est,h me reficior statim RDEMicetu

Prandi per singulos dies vini Canarini plus aliquid quarta δε RV parte librae seu pistae, vulgaris, ad promovendam ciborum

in Ventriculo concoctionem, et ad arthritidem a visceribus procul arcendam, haurire soleo. Pransus iterum Theta e tor, et, quoties per occupationes meas non distineor rus peto,

aeris salubrioris inspirandi gratia, ad milliaria duo vel tria Cererisiae tenuioris haustus mihi pro coena est; sed et hunc repeto etiam in lectulo, me jam adisomnum composuturus idque eo fine, ut hoc julapio succos acres calidosque in Renibus stabulantes, e quibus fit calculus, refrigerem simul ac diluam. Ego vero et hic et inter prandendum cereritiam tenuem lupulatam, cererisiae non lupulatae, quantumlibet tenui ac miti praeserendam censeo licet enim non lup lata, mollitie ac lubricitate qua posset, ad subducendum Calculam jam in Renibus concretum, magis aciat; attamen lupulata, ob levem illam adplicitatem quam impertiunt lupuli, minus facit ad sabuli vel materiae calculosae generationem, quam facit non lupulata, cujus et Viscidior eat a stantia, et lutulentior ihi curae est, praesertim hyeme, ut lectum temporius petam; quo nihil magis conseri ad concoctione recte perficiendas, et ad conservandam pariter tenorem illum atque ordinem, qui Naturae jure debetur: sicuti, ex

adverso, noctumae lucubrationes aenam cum morbo chronico qualicunque conflictantium tum concoctiones omnes imminuunt ac depravant, tum eorundem principio vitali vulnus

haud sacile medicabile infligunt. Illud etiam sedulo observo ad praecavendum a Calculo ictum Sanguineum, ut, quoties per platea ad longius aliquod intervallum curru vehendua sim, gestatio enim, vel ad maximam quamlibet distantiam, per vim lapidibus non strata minime ossicit mihi, non prius

Aedam ingredior quam haustum cererisiae tenuis paulo liberaliorem ingessero; quem pariter item ante regressum domum vera , si sorte alicubi diutius fuerim commoratus: quo pacto semper mihi amictu Sanguineo satis est praecautum. 8.I M quoad podagram hoc unum adjiciam. Nuperis Quid in

hisce annis, ex errore aliquo circa ae res non-naturale com -ς' i'

vinum tamen Canarinam pro more meo

556쪽

DEΜtem mimo mihi retro mi subinde materiae podagricae accidit; ,hoz. nn mitis ritudo ingens, m vomituritione, et Hisone poda quesi Ventris dolore artua interim ex improviso doloria sunt δάἀπ' operim, ac ad motum plua solito habiles. In hoc casu cominum unum liquoris p aetici, ves cereritiae tenuia devom; et quamprimam totum per vomitionem redecerim, vini Canarini haustulam, cui instillatae fuerint laudari liquidi guttae Oct decim, Ebibo, in lecto ad quietem me compone . Atque hac methodo meipaum ab imminente morte aliquotie Iiberari.

s. Etsi vero 'aud quenquam dorta es deceat eum

maxime quem sive salvum, sive mortuum esse, hominum vix

intersit, ita crebram sui mentionem injicere haec tamen eo animo dicta volui, ut aliis, quorum ita alusque majoris fortasse ponderis et momenti sunt, queant prodesse. Qua miti Io. mi postremo a indicandum est ingens discrimen, iniri.ri . in quod nonnulli se conjiciunt, tam calculo quam podagra et ch ly laborantes, quoties mannam in aquis mineralibus catharticiaeuio .lio solutam inconsulto capiunt quamvis enim hoc modo Maum-d gy uis et celerius vim catharticam edat et minori nausea --

horantibus V . . .

noeean triculum irritet tamen minora ista commoda injuriam aliam aquis illatam pensare non valent. Etenim, si Calculus Renibus inclusus ita magnae molia sit, ut per ureterum ductu in Vesicam propelli nequeat, istae aquae paroxyamum ut plurimum excitant, qui eousque perdurabit, cum magno vitae aegri periculo, donec tandem Calculus in pelvim redierit. Ad mino Quinimo nec chalybeatis aquis aeger se tuto committet, nisio. z. prius certo sciat, Calculum majorem non eas quam ut perrum inere ureteres viam possit sive invenire sive facere quod hoc tan- praee tum modo quantam ego conjicio, certo dignoscere potest; ώ2. '.ὸ si nempe, m antea Paroxysmo aliquem Nephritieum fuerit eosdem e perpessus, cum dolore scilicet saevissimo in Renum alteratro, iu=b,ndo, Per ureterum ductus Pr Mato, et Vomitu enormi, pro com- aquarum perto habeat non tam mandiorem aliquem calculum pelvi

tamdipo concludi, AEum lapillorum exiguorum congeriem, quorum . . 'ita mus subinde in reterem illabitur, atque ita paroxysmum datur hunc invitat, qui sere non desinit nisi Calculo in vesicam detruso. Cum res ita se habeat, nullum est magis inca remedium, sive ad praecavendum minorum calculorum incrementum, sive ad eosdem e Renibus deturbandos, quam aquarum

557쪽

chalybeatarum potatio liberalior per singulas aestate jugiter DaΜiueto

repetenda.

11. Cum vero saepe accidat, ut amum Nephritico cis .i is quis corripiatur quando hujusmodi minerales aquae audia xy praesto sint, vel etiam tempestas anni adsit quae earundem phrities'. potationi minus faveat hac itaque compendiosa methodo, sine ulteriore remediorum apparatu, insistendum. Si aeger temperamento sanguineo praeditus fuerit, et aetatem provectiorem haud adhuc attigerit, sanguis ex brachio Reni affecto respondenti ad uncias decem extrahaturi deinde liquoris possetici, cui radicis althaeae unciae duae incoctae fuerint,

congius unus quam citissime devoretur, et sequens enema injiciatur:- δε- 117.J J, Badicis Althaeae,

BadicisDLiliorum, an unciam unam, Foliorum alvae,sFoliorumJ Parietariae, FoliorumJ Brancae minae, Florum Chamaemeli, an manipulum unum, Seminum Lini,sSeminumDF nugraeci, an semiunciam; Coque suffciente quantitate aquae ad sesquilibram colatura dimine Sacctari culinaris, Sympi Dialthaeae, an uncias duas; Misce fiat enema.

Quamprimum per vomitionem aeger totum reddiderit quod per os ingestum fuerit, ut etiam enema rejecerit, laudant liquidi satis magna dosia propinetur, videlicet ad guttas viginti quinque, vel pitularum atthaei grana quindecim vel

sedecim.

In senibus vero morbo liquo diutumo actis, ut et in vetulis vaporibus vulgo dictis, obnoxiis, praecipue si sub

initium paroxysmi urinam eae reddant nigram ac sabulosam,)V---aectio omittatur; at quoad reliqua eadem quae jam dicta fuit via omnino procedendum.

12. Sed ut ad Calculum, qui hujus loci est, grandiorem

revertamur. Quod si Calculosus nullo unquam Paroxysmo Nephritico fuerit tentatus, cum jam major sit Calculus quam ut ex pelvi possit elabi non solum nihil proderunt serreae

558쪽

DEMicet aquae, sed etiam ob am dictas rationes, non in praesenti 9. 12 pericino sumentur Neque minus male quandoque pod Aquisis mois cedit aquarum mineriarum usus, modo aenea fuerint, mine ii ut sunt plerumque, et pariter corporis habitu phlegmatico

α' usque sunt imminutae ac succisae, ut omnino metuendum ait ne tanta copia aquarum penitus obruantur ac succumbant. Sive vero hoc in causa sit noxae quam exinde apiunt homines tali habitu ac temperamento praediti, sive non sit; illud mihi compertissimum est, haud paucos, quorum o Pomhoc morbo Dacis admod- et quasi consecta fuerant, hisce aquis interemptos diem suum obiisse. 13. Atque haec eorum fere summa est, quae mihi in morborum curatione hactenus innotescunt, ad diem quo haec scribo, Septembris scilicet vicesimum et nonum, Anno

559쪽

Ρrocessus Integri

Fere omnibus

A D' Thoma 'denham, Μ.D. Conscripti Quibus accessit graphica Symptomatum delineatio, una cum quamplurimis observat dignis. N Em Ν Ο Ν

D Phthisi Tractatulo

ad Insippes Principis, MI Knapion, ad Insigne Coronae in Coemeterio D. Pauli. I 695