장음표시 사용
531쪽
cruentia rite compescendis par non fuerit. Dejectionibus DxNov κpaululum incrassatis, Vescirem magis consistentibus, quod pri 1k. Pinum sanitatis mox recuperandae indicium eat, et fugatis symptomatis, tutissimum arbitror ut aeger aliquantisper in usu praedicti remedii mane et sero capiendi perseveret guttulis aliquot indiea demptis, donec eo amplius non fuerit op . Animadvertendum autem ea diligenter, quod aegrum ab usu paregorici lectulo diutius ingendum curo, cum auus quilibet paulo erectior cerebrum facile conturbet nisi aeger somnos post in lecto satis longos captaverit. 28. Diaetam quod
attinet, si aeger vino prius assumerat, Canarenae concedo, probe tamen aqua dilutum in qua pania crustulum fuerat decoctum, et quam Digidam in hunc usum in lagena maervandam jubeo, ut in promptu sit ubi vinum ea contemperandum. Decoctum Album, e cornu cervi uato in aqua sontana, hic etiam affatim epotum prodest. Pro victu jusculum hordeaceum, vel e pullorum caminus elixis, ovum sine testa coctum, vel aliud quodvis ex e eptia, in primos dies sussiciet. Deinceps ero tum in liquores magis generosos, tum ad aliment in uberius solidiusque, paulatim ascendendum, ne scilicet nimia vacuitas sive exinanitio vel morbum a quo convaluerat, vel alia symptomata quae exinanitio solet parere, denuo reducat. Veruntamen hoc est adnotandum, quod, licet in Constitutione jam regnante laudanum solitarium suo Μarte dysenterias subjugabat, in istis tamen annis in quibus dysenteriae epide me grassantur, et caeteris praelucent morbis, non ab re fuerit, illa primum evacuatione qua in
capite de maenteria olim Obsere Med. iv 3 8 sq.J descripsi,
29.J Et sicuti in radicata illa dysenteria modo dicta, ita Calesaei- etiam in hoc qui sequitur casu fieri non Potest ut curatio .... p. methodo illa, quae Febri unde primitus ortum duxit debetur, bris adhi-
illico possit expediri. Verbi gratia, nonnunquam usu Venit serihin i ut quis rigore atque horrore corripiatur, calore et Digore per in d*m vice alternantibus, quae sunt haud mendacia ebria ampa..ionem imminentis indicia. Derepente viscerum torminibus a mate- - ---riae ebrilis irruptione ac insultu rarimime discrucia r. Aeger, cum Venam ferire et alvum repurgare deberet, ad
532쪽
DENova normam suprascriptam, ad medicamenta nescio quae iam1k .h. . sinentia, tam intro assumenta quam extra applicanda, a conseri eo scilicet animo, ut flatus, quos hujus mali sontem ae auguratur, his mediis discutiat donec tandem auge cente dolore, et visceribus diutumiori mora quasi impacto motu intestinorum peristiaticus, quo ex Murae ordine omnia deorsum propellere debent, inverti occipit, et inclusa
omnia sursum tendunt; inde neger saevissimo cruciaturio
quetur, et provocatur ad vomitionem, malo jam in illaea Dasione desinente. Hic in medendi ratione quam Febris,
quae hujusce symptomatis causa erat antecedens, ibi post labat, ulterius procedere nequit edicus, quam ut aanguinem ex aegri brachio semel extrahendum praecipiat: etenim quot et qualiacunque demum cathistica propinaveris, ea tatim emetica fieri, atque ita ursum inversum viscerum motum magis promovere, solent; cum ut plurim in vix sortissima quidem medicamenta purgantia vel minima eorum para i Curitio in testin permeare valeant ac sedem petere. so. Rebus sieh stantibus, consultissimiun esse arbitror brachii venam primum pertundere mox interjecta hora una alterais, insterem aliquem ex iis qui potentius operantur injicerer ego fumum nicotianae ive abaci ex tubula inVera per micam maju culam in intestina validissime insumatum, enem onini unquae mihi innotescunt hactenus essicacissimum esse duco: qui etiam post moram aliquam miterari potest, nisi prior
immissus, soluta Riso, meatus deorsum Versus reseraverit.
Huic autem remedio symptomate haud cedente, omnino necesse est ut cathaerticum paulo fortius ac mere ἀπερον in usum veniat, utut dissicile fuerit exinde viam facere ut
L - 112.J R Ulularum ex Duobus grana triginta quinque,
Mercurii Dulcis scrupulum unum, cum sussiciente quantitate Balsami Peruviani; Fiant pilaeae quatuor capiendae e cochleari uno Sympi Violarum;
nullum insuper liquorem asstunendo, ne minus retineantur.
Sin autem aeger hoc remedium per os ejecerit, hac methodo procedendum. Laudant liquidi guttae viginti quinque aquae cinnamomi sortis semiuncia instillatae statim propinentur; et interjectis aliquot horis idem Megoricum repetatur in
533쪽
vero horum usu onuiuinio ac ventris dolores remiserint,inNovant in catharticum prius dictum item exhibentur hoc enim 194kk .utempore idem sub laudant tutela assumptum retinebitur, ac suo tandem defungetur munere rum a1 anodynorum virtute ac vi jam penitus inseactis, vomituritio ac dolor iterum redierint, cathartico interim in corpore restitante, in hoc casu, ex dejectionibus per inferiora spe omni impraesentiarum jecta, ad vim par ori supra descripti revertendum, idemque eo que repetendum quarta vel aeria quaque hora donec intestinis quie omnimoda inducatur, ac proinde motus eorum naturalia deorsum versu reatituatur: quo quidem tempore catharticum, quod hactenua ob contrarium intestinorum motum in corpore sisteretur, jam operationem suam Per sedes exeret, quantumlibet ex tam repetito narcoticoram usu plane contrarium offectum iri videatur Quod et ipse, dum haec scriberem, in generoso quodam sim saevisaimo laborante expertus sum; cui tamen postea, ex nimis longa
tam humorum morbum committentium quam orium est Aphthaotharticorum retentione aphthae supervenere, sed quae satis sacile debellarentur usu corticia Peruviani supra descripto, quomodo
ut et o saepe colluendo cum aequente gargarismate:- -m. 113.J est uoci Pomoriun Agrestium libram dimidiam,
Sympi de Rubo Idae unciam unam; Fiat gargariSm .
31. At cum jam ductus isti promaturae lege denuo
pateant, aegro liberum est ut ad dies aliquot serietur a pumgatione donec scilicet tumultus nuper in visceribus exestatua omnino resederit; quod temporis spatium humorum calori et acrimoniae diluendis contemperandisque satis commode -- pertiri potest quo facto, cathars alterais diebus ut supra,)repetendae vacare debet, si vel minima adhuc restent Febris vestigia. Sed de hoc satis. 32.J Si infans a Febre laboret, diu hirudines duae Insania.
utrinque pone aures applicentur dein emplastrum vivas di Puticum posteriori cervici admoveatur cum cererisi AEu A qua m
barbarum fuerit infusum, purgetur Si post catharsis Febris z. ' intermittere videatur, tum ulapium cum cortice Peruviano
534쪽
DκNovan in capite De Febre Intermutent in M. μα-- L as. pro Ιωοκκ.. insantibus descriptum, exhibeatur. 33. Hoc in loco insuper est animadvertendum, quod, licet insantes huic ebria generi aeque cum adultis obnoxii sint, ac proinde pari cum illis methodo curandi, nisi quod pro
ratione aetati minor anguinis quantita ea detrahenda, ac catharaia tum eorum aetatulae nccommodanda, tum etiam sorte rarius celebranda; saepe enim et infantium et juniorum morbus a primo vel secundo saltem cathartim praedomin
bitur; nihilominus serio advertendum eat, an, quae hoe modo tractatur Febris, pro certo hujusce Constitutionis fuerit, non vero alterius peciei quod diligenter perquiri debet in Febribus iis quae insantes corripiunt, in omnibu quib-CuratioFo-cunque annorum Constitutionibus vulgo enim notissimum distitiis. ω, insante R desoribus ex dentitione ortis saepius in Febros agi, quae haud ita facile ab alterius generis Febribus intereo euntur In harm ego curatione diu multumque angebar, nec nisi nuperis his annis certo mihi persuadere potui, quemlibet ex illis qui meae curae concrediti ad sanitatem restituti fuerunt, tam arte quam casu convaluisae donec tandem, de felici successu remedii haud ita celebris, imo ob tritum ejus usum plane contempti frequenter admonitus, illud ipse quoque praescriberem quod etiamnum prae caeteria quae mihi innotescunt medicamentis optime otia hic respondet. ua- modi verum est guttae duae, tres, Vel quatuor spiritu comucervi, pro ratione aetatis, in cochleari uno vel altero aquae cerea um nigrorum, Vel julapii alterius appropriati exhibeantur quarta quaque hora ad vice quatuor vel sex. cuj,tioF. M. Est et symptoma aliud insantibus permolestum, longe .iathia diVersum et Riebribus inarum annorum constitutionum, et tum ab illa proxime memorata. Est vero Hecticae species', insint diu affigens, qua insestati sine insigni aliquo calore languent, cum appetitus dejectione, et tam artus quam corporia truncua ubique emaciantur Simplicissima qua hic utor methodo talis est: hei electi taleolatim incisi drachmas duas indagenam vitream duarum librarum cererisiae tenuia capacem, subere mox probe obturandam, immitti curo, vel in alio quolibet liquore, quo pro potu ordinario uti solet insana,)quam cererisiam ita medicatam insanti tam noctu quam
535쪽
interdiu, et cum et sine cibo, propinandam injungo. Epoto DENovanhoc liquore, duas alias lium rhabarbaro idem super tundi 1962k,,ujubeo quibus pariter exhaustis, alias adhuc duas pro tertia vice substituo quo facto, et rheum vires suas amittit, et insans morbo ut plurimum liberatur. Ne tamen ereviata primum affusa, hei vi cathartica saturatius impraegnata justo vehementius alvum cieat, cautius agimus, si libra una epota alteram statim adjiciamus post Vero, recentem cererisiam non affundemus, nisi exhausta ea omni quae prius fuerat lagenae inci R. 35. Sed ut ad Febrem de qua nunc agimus, Constitu In Novaetionis scilicet jam currentis, revertamur hoc sedulo obser zizhistivandum est, quod in hoc Febris genere, perinde ac in rheu est perti-
matismo, et Hus morbis quam plurimas, quorum cuTMIo solis .istendum
evacuationibus absolvitur. si dictis evacuationibus pertinaci 'I ς-
ter insistamus usque dum symptomata omnia prorsus able quo dum gaVerimus, saepius aegro non nisi morte medebimur. meque is i. di enim ita insolens est, ut symptomata quaedam leviora, et uin Pr-- quasi Geta Febris reliquiae, aliquantisper etiam XPi-mVari-rante jam morbo perdurent a quibus tamen nullum aegro recidivae periculum est, quaeque sua sponte, pari passu quo sanitas redit, abscedent. Quid quod jam recitata symptomata haud raro nihil aliud sunt quam reueratarum evacuationum, quin medicus morbi curationem tentavit, vera progenies 3 si huic saltem addamus in causae partem, exinanitionem illam quam aegri a consuetis cibis potuque abstinentia superinduxit quae omnia cum in corpora jam a morbis infirmata et paene consecta vim secerint, vapores quos dimini,)haud aliter elevantur quam in foeminis, atque eandem plane ob rationem, ob debilitatum scilicet et quasi disjectum fractumque spirituum animalium systema Quapropter post factas, quae tollendo morbo sincere queant, Vacuationes, prudentia Medici est ab importuna earundem ordinatione sibi temperare, et paulisper attendere quid Tempus Medico rum saepe felicissima optimusque, ad leviculorum istorum symptomatum depulsionem conferre possit; quae quidem saepemunero prout multoties repetita observatione comperi, a paregorico duabus vel tribus noctibus assumpto, sine alio quovis apparatu, sub morbi hujusmodi exitu devincuntur.
536쪽
DκΝo,, I6. Methodus jam laudata aeteris quas expertus mini94kis, omnibus in hujusce Febria curatione aede ante uit Si quando vero Febrim non prorsus tonat, id saltem agit ut intermittere cogatur; ac proinde Peruviano cortici, qui his nunquam non triumphat, confiesendam tradit in autem eatharsis istic imperata curationi hujua ebria obesae non- Laudat ut nullis ore videatur, pro comperto assimo, nihil ita certo , ζ' atque ita Pstenter aegram res imeare atque catharsin matu e serii venae-sectionem quae ubique praemittenda est,in celebratam: lebrata tametsi enim medicamentum Purgans eo ipso quo umitur die, atque adeo inter operandum, majorem impra entiarum
et in sanguine et in reliquis humoribus, Pinm qui ante fuit, tumultum excitet, et proinde Febrim intendat, id tamen
noxae emolumento mox inde subsecuturo plus satis pensatur.
Testatur enim experientia, catharsin modo post eductum sanguinem tentetur, quibuslibet aliis remediis elicius eritiusque Febrem perdomare; dum viaenua foedam illam
humorum illuviem e corpore exigat, a quibus ut mus --
tecedente Febris accendebatur, vel si non antea peccabant ii, jam saltem concalefacti, et a Febris ardore quasi cocti et conatipati, ad ejusdem moram diutumiorem multum iaciunt; tum etiam quatenua anodyno viam remit, quod tutius lange eertiusque ossicio suo singitur, quam si humores Peccantes, qui par orici vires aliter potuissent infringere, purgatione non merint eliminati. E eonira, f37. At e contra, sicuti methodus illa quae materiam riziau. Febrilem Per Poros cutis eliminare satagit, minua habet comquae a litudinis, ita plus habet et aatidii et morae, utpote qua moribritori νωbus saepius ad septimana aliquot producitur: cum a M.fisii μ' hoc modo Primum in ipso sepulchri margine si sorte Libusatagiti tinam evitet tandem, constituatur; et per longum illum Febris decursum denso remediorum agmine infestetur, quibus en expugnantur symptomata quae imperita morbi tractatio advexit dum regimine et medicamentis calidissimis tentatur curatio ejusmodi affectus, qui pro genio suo utraque hominsfigidissima omnino deposcit Atque ita dum malo sani homines Artis satio dictae, regulis se mancipaut etiam spreto aenauum illis reclamantium judicio, morbum ex sua natura brevem facilemque in diutumum et dissicilem erudite omvertunt, omnia tumultu et metu conturbantea, et uetus
537쪽
quod aiunt, excitanus in rim uo' quo facto non iis DENovanmagis opus erat, quam est nauclero, ut, dum in mari libero 1942his narim. possit agere, eandem inter caute et brevia inserat; unde, licet majori peritae gubemationis famae comparandae opportunitatem nanciscatur, servato in tanta desperatione navigio, Viri prudentia saltem nomen amittet. 38. Has itaque ob causas, et prudenti uti spero, fiducia Illa evra-ammare lubet, quod dicta methodus curationis Per Venne h2 .hii, sectionem et purgationem expediendae plua alia quavia prae nem et stabit in ebribus quam plurimarum specierum GPugnandis nem expe- Iacet enim di horetis, proprie loquendo, Naturae ipsius sit xv methodus, qua materiam ebrilem foras protrudit, et Praequavis caeteris maxime genuina sit et accommoda sim' quolim p., ibu, Natura suo relicta arbitrio dictam materiam primum di quam plu-
gerat, dein rite coctam per corporis habitum blande expellat,
quem felicem Murae eventum Febres per indore abigentis e pugn-- cum edici practies saepe animadvertissent, hinc anaam arripiebant πι-τμάκαροι fidenter statuendi Febres inisera hac tantam methodo non ero alia quavis, profligari posse ac debere; 439. quo tamen dato et concesso, Ars nihilominus, quantumcunque Murae imitationem prae se ferat id saltem sibi privilegii arrogare nequit, ut Febribus per sudore certo exigendi par sit. Primo enim nescio, quo pacto materia peccana ad expulsionem subeundam rite praeparanda sit nec, si hoc sciat, certa vilia habet indicia, quibus de hujusmodi debita praeparatione losait moneri; unde etiam et tempus ciendo sudori opportunissim in ignorari necesse est Temerariam Vero sudoris, nondum Peracta Diaphore- coctione, provocationem longe periculosissimam esse, nemo ' Σ opinor, nisi pertinax negaverit; cum materiam crudam in cerebrum impingens, oleum camino indM: atque, prout alias Traes. L4 27. etiam innui, saluberrimum illud Hi socratis monitum, Πεπονα μαρμακευειν καὶ κινεειν, μὴ eo Ad, i. e., Geta, non eruda, sunt medicanda, Aph. i. 22. t. iii p. 7II. non tam catharain, quam diaphoreain, ex Arte sollicitandam pectare videtur Etenim neminem in aegris tractandis vel mediocriter versatum fugere potest, quam multi indies male multentur a vetulis et imperitis medicastris pra
538쪽
DENova postero hoc indorificorum abusu his enim more receptum Iuoxx,, est, ut, si quis de rigore et capitis atque ossium deso- quae ut plurimum Febris mox invasurae praeludia sunt, conqueratur, extemplo illum lecto adjudicant, et sudoribus quoquo modo extorquendis toti incumbunt. A quo importuno molimine tantum abest ut praecaveatur Febris, quae sorte vel sua sponte, vel eductis aliquot anguinis
unciis, potuerat evanescere, ut e contra magis coena Ve mentius exardescat, et in morbum jam radicatum confirm
tumque abeat. 40. Illud insuper ut vetidas jam missan
faciamus, notissimum est, quod, sicut sudores isti qui Febreprimum ingruente spontanei.erumpunt symptomatici omnino sunt, nullatenus Vero critici ita etiam, qui primis Febris diebus diaphoreticorum vi exprimuntur, nihil magis ad morbi curationem plerumque conserunt quam solent alteri illi Vmptomatici ita praemature sua sponte manantes, hoc est ut plurimiun, ne hilum quidem Deinde vero, sicut ignorat Ara opportunitatem illam temporis qua sudores eliciendi fuerint, ita pariter nescia est quam diu in iisdem sollicitandis perseverandum sit. Quod si di horesis ultra debitum tempus, quo scilicet materia morbum committens penitus fuerit exacta, protrahatur humidarum istarum particularum, quibus -- guis diluendus contemperandusque erat, absumptio, Febristum morae diutumiori tum incremento ministrabit. Constat itaque quam in lubrico res hic vertatur cum e contra penes Medicum sit, alteram illam methodum qua materia Febrilis per phlebotomiam et catharsin eliminatur, pro arbitrio suo moderari. Adde, quod hoc etiam nomine haec illi alteri anteponenda est, quod acilicet, si forte Μedicus propositum sibi scopum non attigerit in anando aegro, saltem eundem in nullum discrimen adducit, quod in diaphoretic rum usu contingit, nisi convalescat: etenim vel calor lectulo jugiter inclusi, cui praeter solitum morem aliquandiu se d- dixit, ut cardiaca quae in hac medendi ratione locum semper
obtinent omittamus, Naturae oeconomiam confundit, et comvulsivos artuum motus aliaque symptomata prorsus nomala
adfert. Quae sane ideo delineari non possunt, quia sub morbi historiam non cadunt, quod in symptomatis plerisque ad quemlibet morbum spectantibus usu venit, sed a superaddito tumultu et confusione oriunt v, quibus saepe oppri-
539쪽
mitur Natura, quoties curationem morbi hac methodo ag DEΝovAEt redimur: uae quidem omnia Vulgo malignitisti nescio tuis T..ti: cui solent imputari. 4I. Cujus de Malignitate sive notionem, is Verbam Μaligni
s dixeris, opinionis inventio humano generi longe ipsa pyxii ,
pulveris inventione lethalior fuit cum enim eae Febre prae tio hu-
sertim Malignae dicantur in quinus intenMoris me caeteris nisi longo
inflammationis gradus conspicitur, hi medici se ad -- α
cardiacorum et alexipharmacorum nesci quorum contulerunt, inventio-
quo scilicet per cutis poros expellant quod somniant venenum ζ ML ' hoc enim est dicendum, nisi malint verbis ludere, quam illud quod potest intelligi, serio proponere; ex quo factum est ut regimen calidissimum methodumque huic parem ita morbis adaptaverint, qui Digidissima tum remedia tum regimen prae caeteris sibi postulabant. Quod quidem satis arguitur
tum in Variolarum, qui ex calidissimis in rerum natura assectibus est, tum in Febrium aliarum, curatione. In quem errorem sorte inciderunt ex conspectu Mechiarum, macularum purpurearum, et caeterorum id genus 1 αινομένων Quae tamen omnia in plerisque subjectis, inflammationi, aegri sanguini jam diu plus satis a Febre accenso superinductae, Omnino debentur; utpote quae raro sponte sua morescunt, praeterquam sub adventu pestis ipsius, atque in initio inv sionis istarum variolarum confluentium quae summae inflammationis participes sunt. In hoc enim morbi genere maculae liventes in varii corporis prertibus una cum pustulis primum erumpentibus comparent, atque aeger eodem tempore sanguinis excretione vel per meatus urinarios, Vel cum
tussi per pulmones, satigabitur cum ita valida exagitatione atque omasmo ab inflammatione orto sanguis ferociat, ut, diffractis jam repagulis, in caritates corporis rReceps ruat. Et licet macula istae purpureae in hac Febre non a tam intenso sanguinis calore, qualis is est qui istiusmodi haemo rhagia excitat, ortum ducant ab eadem nihilominus inflammatione, sed gradu remissiori producuntur, et, quoties ista sanguinis excretio non accedit, refrigeranti regimini facile cedunt. 42. Quod si malignitatis praesentiam non tantum e maculis purpureia colligunt, sed etiam ex eo
540쪽
DκΝovis quod observaverint, Febria amplomata subinde futiae mitioraisok- νῖ - qum rim Murae competere riderentur, aegrum tam- magis viribus occisum fuisse quam pro ratione temporis taquo coepit Regrotare respondeo, omnia haec exinde tantum Procedere, quod Natura, a primo morbi impetu quasi opprema devictaque, non intia valida ea ut symptomata regularia et
magnitudini morbi consona exerat, omnia ero phnenomenn prorsus mini nomala: etenim perturbata oeconomia anumali et quasi disjecta, ebria exinde deprimitur, quae obtianente genuino Naturae ductu, vigere olet. Cujus rei op rimentum haud vulgare occurrime mihi memini multis abhincinnis, in juvene quodam ad quem accersebar: quamvis enim serme animum agere videretur ille, calor tamen in extemis corporis partibus ita ad tactum sentiebatur temperat , ut fidem mihi derogarent adstantes amici, quoties Maerebam eum Febre laborare, quae ob sanguinis oppremionem cujus mole, exitu negato, quaa strangularetur, se explicare et ostendere palam nequibat quod a venam inciderent, Febrem illico satis violentam statim animadverterent. Aperta Vena, et sanguine paulo copiosius educto emicuit Febris, qua Vehementiorem mihi nondum videre contigit quae non nisi te tiae quartaeve demum Hebotomiae emit . Experion M. Quod si rationes a me allatae tanti non sint ut certoia, tau ac necessario Vincant rem ita se habere atque ego latui, ne Hl attamen, si sum agante experientia deprehendero hanc
rura,h. Febrim evacuationibus per diaphoresin actis haud libenterae cedere, habeo quod quaero neque enim cujuslibet demum
euationi ratiocinatio, sed potius experientia, docere poterit, quaenam 4;- - ebrium species di horeticis, quaenam vero adi modi evacu sin aeria tionibus sanari pbsaint ac debeant. Et prosecto nemo sapiens
benter eo cu tam hominum quam rerum intum satis est perspecta, in
β' - iis quae merae speculationes sunt, nullo autem certo ex Gmento determinari queunt, in cujusvis mortalis Verba, quantuscunque is demum fuerit, sacile juraverit : cum idem animadvertisse debeat, momenta rationis ita prorsus varia itaque subtilia esse, ut, cum aliqui theoriam quamlibet proposuerit ita validi rationibus suffultam ut adstantium quotquot sunt omnium Maenaum extorqueat, hunc mox alius insignioribus
e MιJ Sed de his satis add. ed. 86. Nullius addietus jurare in verba magistri. ' Hora Miat L l l )