장음표시 사용
51쪽
rum, ut libama λα-pectu, immunis ab omnibus arbitrisset, equι ρε qua- in eam is Mere ρ et ει --, inquit, si indiuta tis est,im --- imum maiam, G --- agam, ab Omaibus ripis Asse. CA P. XV. In legibus Gracchi inter perniciosi m Rumexaverim, quod extra Italiam colonias fuit. Id n ores tam viderent tanto pote orem Tyro Carthaginanis Massiliam Nicaea 4 Syracussis Corintho Cyeticum ac Byzantium Aere geritalisblahita diligenter ii verant, ut cive Romam adcen iam ex provinciis in Italiam revocaverint. Prima aptem atra Italiam colimia -- Midim est. 14r Drusi ρn pridem tumestens sellum i ea Miavit iplicum. Gu- . L. C ire, P. Ruulis Cosa vir in annos xxx univ rsa Italia, cam nlanarum ab Asculanis ortum esset . quippe servium Praetorem Fonteiumqua garum, aderant, ac doinde a Marsis exo turno aurea segretri 3κν - veris Romisis cepit .m νη- ves, tuna, atro suis iussissima. serebant erum. Mam rivii; tra imperium . aruus tuebantur t
P i consecutus erat . Quippe expulsum civiuto R. Salumino trib. pleb. .mω solus in in eis diuina oluerat, pieta sua, ne uritate senatus, conanis m. restitia patrem. Nee trivina bis lansiribisque.
52쪽
C A P. XVI. Italieonu autem fuerim celeberrimi duees filo Poppaedius, Herius finius, Insteius Cato, C. Pontidius, Telesinus Pontius, Marius Egnatius, Papius Mutilus. Neque ego verecundia domestici sanguinis gloriae quidquam, dum vertim res ro, subtraham. Quippe multum Minati Magii, ata, vi mei, Asculanensis, tribuendum est memoriae qui nepos Decii Magii, Campanorum principis, celebe
ximi a fidelissimi viri, tantam hoc bello Romanis fidem praestitit, ut eum legione, quam ipse in Hirpinis conscripserat, Herculaneum simul eam T. Didio Taperet, Pompeios cum L. Sulla oppugnaret, C simque occuparet. Cujus de virtutibus clim alii.etum maxime dilucideque Hortensus in Annalibus suis retulit. Cujus pietati planam populus R. gratiam inulit; ipsum viritim civitate donando, duos filios eius reando praetores, ciun seni adhuc
marentur. Tam varis atque atrox festum Italicile sint, ut per hiennium continuum duo Romanimnsulas, Rutilius ae deinde Cato Porcius, ab host, diis Oeeiderentur exercitus P. R. multis in locis derentur a itque ad in iretur, diuque in eo habitu maneretur. Caput imperii sui Corfinium I eerant, quod adpellarent Ba - Paullatim dein laete a o in civitatem, qui arma aut non ceperant, aut deposuerant maturius, vires rea, sunt: om-mo Sullaqueis Mario suentem procumbenumquo Remp. restituentibus.
CAP. XVII. Finito ex maxima parte, nisi qua Nolani helli manebant reliquiae Italico bella, quo quidem Romani vim adflictisque ipsi exarmati, quam integris universis, civitatem dare maluerunt consulatum inierunt Q. Pompeius ti L. Comelius Sulla a vir qui neque ad finem victoriae satis laudari, neque post vietariam abunde vituperari potest. Hic natus similia nobili, sextus Comelio Rufino. qui bello Pyrrhi inter celeberrimos fuerat duees,
uam semiliae eius aritudo intermisi esset, diu ita
53쪽
se gessit, ut nullam petendi consulatum cogitationem habere videretur deinde post praeturam inlustiatus hello Italico, e ante in Gallia legatione sub Mario, qua eminentissimos duces hostium fuderat, ex se meta animum sumpsit petensque consulatum, panocimnium civium suifragiis nactus est sed eum honorem undequinquagesimo aetatis suae anno adsic
P. XVIII. Per ea tempora Mithridates Pontucus rex, vir neque silendus, neque dicendus sine cura, bello acerrimus, virtute eximius, aliquando fortuna, semper animo maximus, consiliis dux, miles manu, odio in Romanos Hannibal, oKupata Asia, nec usque in ea omnibus civibus R. quos quidem eadem die atque hora, redditis civitatibus litteris, i genti cum pollicitatione praemioriani, interim iusserat, quo tempore neque sortitudine adversiis Mithri- .datem, neque fido in Romanos quisquam Rhodiis par it horum fidem Mitylenaeorum perfidia inluminavit a qui Man. Aquillium aliasque Mithridati
vinctos tradiderunt; quibus libertas, in unius Therissimis gratiam, postea a Pompeio restituta est eum terribilis Italiae quoque videretur imminere, se te obvenit Sullae Asia provincia. Is, gressus uste,
circa Nolam mora tur, quippe ea urbs pertinacissime arma retinebat, exercituque Romano obsidebatur oluti niteret ejus fidei, quam omnium sanctissimam bello praestiterat Punico P. Sulpicius, trib. pleb disertus, acer, opibus, gratia, amicitiis, vigore ingenii atque animi celebinimus; iam antea
rectissima voluntate apud populum maximam quae-s1siet dignitatem, qua pigeret eum virtutum suarum, e bene consuli ei male cederent subitis pravus, praeceps C. Mario, post Lxx. annum omnia
imperiais omnes provincias concupiscenti, addixit; legemque ad populum tulit, qua Sullae imperium
abrogaretur, C. Mario bellum decemeretur Mithridaticum aliasque leges emicissas ct exitiabiles,
54쪽
neque tolerandas liberae civitati, tulit quin erem Pompeii Cos filium, eundemque Sullae generum, per emissarios factionis suae interfecit.
CAP XIX. Tum Sulla contracto exercitu ad urbem rediit, eamque armis occupavit XII auctores novarum pessimarumque rerum, inter quos Marium cum filio, P. Sulpicio, urbe exturbavit acci ge lata exsules fecit. Sulpicium etiam adsecuti equites in Laurentinis paludibus jugulavereo caputque rius, erectum e ostentatum pro Rostris, velut omen imminentis proscriptionis fuit. Marius post sextum
confitiatum ann6que LXX nudus ac limo obrutus, oculis tantummodo a naribus eminentibus, extractus
arundineto circa paludem Maricae, in quam se, fugienseonsectantes ullae equites, abdiderat, injecto in collum loro in careerem intumensium cita duumvurali perductus est. Ad quem interficiendum missus eum gladio servus utilicus, natione Germanus, qui fori ab imperatore eo bello Cimbrim aptus erat, ut agnovit Marium, magno eiulatu expromenti indignationem cassis tanti viri, abjecto gladio profugit e carcere. um cives, ab hoste misereri paullo ante principis viri docti, instructum eum viatico, conlataque veste, in navem imposuerunt. At ille adsecutus circa Enariam filium, cursum in Africam Grexit inopemque vitam in tugurio ruinarum Carthaginiens-- Aeravit cum Marius adspiciens Carthaginem, illa intuens Marium, alter μlteri possent esse selatio. CA P. XX. Hoc prim in anno sanguine CONRomahi militis imbutust manus sent quippe -- peius, ollega Suillae, ab exercitu Cn. ompeii proe sulis, seditione, sed quam dux creaverat, interfectus est. Non erat Mario Sulpici6que Cinna temperatior. Itaque cum ita civitas Italia data
esset, ut in octo tribus contribuerentur novi Cives; ne potentia eorum multitudo veterum civium
dignitatem frangeret, liisque possent recepti in benacium quam auctores beneficii Cimia, in omnibus
55쪽
εjibisus eis se distributurum, pollicitus est quo nomine ingentem totius Italiae equentiam in urbem acciverat. qua pulsus ollegae optimatiumque viribus, cum in Campaniam tenderet, ex auctoritate senatus insulatus ei abrogatus est, sumctusque in ejus locum L. Cornelius Merula, flamen Dialis. Haec injuria hontine, quam exemplo, dignior fuit. Tum Cinna, corruptis primo centurionibus ac tribunis, mox etiam spe largitionis militibus, ab eo exercitu, qui
circa Nolam erat, receptus est. Is universus in verba ejus jurasset, retmens insima consulatus, patris bellum intulit, fretus ingenti numero novorum civium, e quorum delectu CCC amplius cohortes conscripserat, ac triginta legionum instar impleverat. Opus erat partibus, auctoritate, gratia cujus augendae, C. Marium eum filio de exsilio revocavit, quique cum iis pulsi erant. Q p. XXI. Dum bellum autem inseri patriae Cinna, in Pompeius, Magni pater, cuius praeclara opera bello Marsico praecipue circa Picenum agrum, ut praescripsimus usa erat resp. quique Asculum ceperat; circa quam urbem, ei, in multis aliis regionibus exercitus dispersi serent, V. de xx M. civium Romanorem, amplius LxκM. Italicorum una die confluxerant frustratus spe continuandi consitatus, ita se dubium
mediumque partibus praestitit, ut omnia ex proprio usu ageret, temporibiisque insidiari videretur de hucari illuc, unde spes major affulsisset potentiae, se exercitumque deflecteret: sed ad ultimum magno atrocique praelis, cum Cinna confiixit. Cujus commissi patratique sub ipsis momibus oculisque urbis Romanae, pugnantibus spectantitasque quam sterit
eventus exitiabilis, vix verbis exprimi potest. Post hoc, eam utramque exercitum, velut parum bello exhaustum, laceraret pestilentia, Cn. Pompeius decessi :cujus interitas voluptas amitarum aut gladio aut morbo civium pene damno repensata est populusque R. quam vivo iracundiam debuerat, in eo us mortui
56쪽
eontulit Seu duae seu tres Pompeiorum fuere simialiae, primus ejus nominis, ante annos sere LxvIII.
Pompeius cum Cn. Servilio consul filii Cinnaue Marius, haud incruentis utrimque certaminibus editis, urbem occupaverunt; sed prior ingressus Cinna de recipiendo Mario legem tulit. A P. XXII. Mox C. Marius, pestifero civibus suis reditu intravit moenia. Nihil illa victoria fuisset crudelius, nisi mox Sullana esset secuta. Neque licentia in mediocres saevitum, sed excelsissimi quoque atque eminentissimi civitatis viri variis suppliciorum generibus assecti in iis os octavius, vir lenissimi animi, jussu Cinnae ininsteius est. Merula autem, qui se sub adventum Cinnae consulatu abdicaverat, incisis venis superfusoque altaribus sanguine, quos saepe pro salute resp. flamen Dialis precatus erat Deos, eos in execrationem Cinnae partiumque ejus tum Precatus, optime de rep. meritum spiritum reddidit. M. Antonius, princeps civitatis atque eloquentiae,
gladiis militum, quos ipsos lacunia sua moratus
erat, iussi Marii Cinnaeque consessus est Cat ius, Caliarum virtutumis belli Cimbrici glorifi, quae illi cum Mario communis fuerat, celeberrimus cum ad mi-m eonquireretur, conclusit se loco, per ealae arenaque perpoliis, inlatoque gru, qui vim odoris excitaret, simul exitiali hausto spiritu, simul
incluso suo mortem magis voto quam arbitrio in micorum obiit omnia erant praecipitia in rep. nec tamen adhuc quisquam inventaratur, qui bona civis Romani aut donare auderet, aut petere sustineret.
Postea id quoque accessit ut saevitiae causam avaritia praeberet, e modus culpae ex pecuniae modo constitueretur qui Bisset locuples, Mnt nocens, suique quisque periculi merem bret nec quidquam vid retur turpe, quod esset quaestuosum. A p. XXIII. Secundum deinde consulatum Cinna, ε septimum Marius in priorum dedecus iniit cujus
initio morbo oppressus decessit: vir in bello h stib s
57쪽
stibus, in otio civibus infestissimus, quietisque impatientissimus. In hujus locum sussectus Valerius Flaccus, turpissimae legis auctor, qua ereditoribus quadranum sis ius .rat cujus facti merita eum poena intra biennium consecuta est Dominante in Italia Cinna, major pars nobilitatis ad Sullam in Achaiam, ac de . inde post in Asiam perfugit. Sulla interim cum Mithridatis praefectis circa Athenas Boeotiamque e Macedoniam ita dimicavit, utin Athenas reciperet,&, plurimo circa multiplices Piraeei portiis munitiones labore expleto amplius cc M. hostium interficeret, nec miniis multa caperet. Si quis hoc rebellandi tem- pu , quo Athenae oppugnatae a Sulla sunt, imputat Atheniensibus, nimium veri vetustatisque ignarus est. Adeo enim certa Atheniensium in Romanos fides
fuit, ut semper, in omni re quicquid cera fria
reretur, id Romani, Attic fieri, praedicarent. Caeterum tum oppressi Mithridatis armis homines miserrima conditionis, cum ab inimicis tenerentur, oppugnabantur ab amicis: animos extra moenia, corpora, necessitati servientes, intra muros habebant. Transgressus deinde in Asiam Sulla, parentem ante omnia supplicemque Mithridaten invenit inem, muli tum pecunia ac parte navium, Asia omnibusque aliis provinciis, quas armis occupaverat, decedere coegit;
captivos recepit in perfugas noxiosque animadvertit a paternis, id est Ponticis, finibus contentum esse jussit. Cap. XXIV. C. Flavius Fimbria, qui praesectus
equitum, ante adventum Sullae, Valerium Flaccum consularem virum interfecerat, exercituque occupato im-
ρε - appellatus, state Mithridaten pepulerat praelio, sub adventum Sullae se ipse interemit adulescens, quae pessime ausus erat, sortiter exsecutus. Eodem anno P. Laenas trib. pleb Sex. Lucilium, qui priori anno trib. pleb fuerat, saxo Tarpeio deiecit sis cum collegae us, quibus diem dixerat, metu ad Sullam profugissent, aqua ignique iis interdixit. Tum Sulla, compositi transmarinis rebus, cum ad eum, primuri
58쪽
omnium Romanorum, legati Parthorum venissent, in iis quidam Magi ex notis corporis respondissent, eoaelestem ejus vitam inmemoriaminuturam, revectus in Italiam, haud plura quam xxx. armatorum millia adversum cc millia amplius hostium exposuit Brundisi. Vix quidquam in Sullae operibus clarius duxerim, quam quod, cum per triennium Cinnanae Marianamque partes Italiam obsiderent, neque inlaturum se hellum iis dissimulavit, nec quod erat in manibus omisit existimavitque ante frangendum hostem, quam ulciscendum civem repulsoque externo metu, ubi quod alienum esset vicisset, superaret quod erat domesticum Ante adventum L. Sullae, Cinna seditione orta ab exercitu interemptus est: vir dignior, qui arbitrio victorum moreretur, quam iracundia militum de quo vere dici potest, ausum eum quae nemo auderet bonus, periscis, quae a nullo nisi is tissimo perfici possent & iusse eum consultandori merarium, in exsequendo virum. Carbo, nullo sus secto collega, solus toto anno Cos fuit. CAP. XXV. Putares Sullam venisse in Italiam, non belli vindicem, sed pacis auctorem tanta cum quia ete exercitum per Calabriam Apuliamque, cum singulari cura frugum agrorum, hominum, urbium.
perduxit in Campaniam tentavitque justis legibus
3 sequi conditionibus bellum componere sed iis, quibus & pessima immodica cupiditas erat, non poterat pax placere Crescebat interim in dies Sullae exercitus, confluentibus ad eum optimo quoque Sesanissimo Felici deinde circa Capuam eventu Scipionem Norbanumque Coss. superat quorum Norti nus acie victus Scipio, ab exercitu suo desertus ae
proditus, inviolatus a Sulla dimissus est. Adeo enim Sulla dissimilis fuit bellator ac victor, ut dum vincit justissimo lenior, post victoriam audito fuerit
crudelior. Nam, consulem, ut praediximus, exa
matumque Sertorium, proli quanti mox belli ceml δ multos alios, potitus eorum, dimisit incolum z
59쪽
columes credo, ut in eodem homine duplieis ac diversissimi animi conspiceretur exemplum. os victoriam, qua descendens monte Tifata cum C. Norisbano concurrerat, Sulla grates Dianae, cujus numini regio illa sacrata est, solvit aquas salubritate medendisque corporibus nobiles, e agros omnes addixitDeae. Huius gratae religionis memoriam Se inscriptio templi adfixa post hodieque, tabula testatur aerea
C A P. XXVI. Inde Cosa. Carbo III. C. Martius, septies os filius, annos natus xxvI. vir animi magis quam aevi paterni, multa sortiterque molitus, neque usquam inferior nomine consulis, apud Sacruportum pulsus a Sulla acie, Praeneste, quod ante in tura munitum praesidiis firmaverat, se exercitumque
contulit. Ne quid umquam malis publicis deesset, in
qua civitate semper virtutibus certatum erat, certabatur steteribus optimusque sibi videbatur qui fuerat pessimus. Quippe dum ad Sacriportum dimicatur,
Damasippus praetor Domitium, Scaevolam etiam po tificem maximum de divini humanique juris auctorem celeberrimum, & C. Carbonem praetorium, Coso fiatrem , Antistium aedilitium, velut faventes Sullae partibus, in curia Hostilia trucidavit. Non perdit
nobilissimi facti gloriam Calpurnia, Bestiae filia, uxor Antistii quae jugulato ut praediximusJ viro, gladiose ipsam transfixit. Quantum hujus gloriae famaeque
accessit nunc virtute eminet, patria latet. CAP. XXVII. At Pontius Telesinus dux Samnitiundi, vir animi bellique sortissimus, penitusque Romano nomini infestissimus, contractis circiter x LM. fortissimae pertinacissimaeque in retinendis armis iuventutis, Carbone ac Mario Cos abhinc annos XI. Calendis ovembribus ita ad portam Collinam cum Sulla dimicavit, ut ad sumini discrimen ὀ eum Seremp perduceret. Quae non majus periculum adiit. Hannibalis intra tertium miliarium castra conspicata,
quam eo die, quo circumvolans ordines exercita sui πι- a Iesinus,
60쪽
Iesinus, dictitansque adesse Romanis al2-- diem v eiserabatur eruendam deleniamque Mem adjiciens, arum uam de tuos raptores Italicis libertatis iapus insisset, inimam rem gere solerent, esset exesse. Post μι inam demum horam noctis, & Romana acies respir vicis hostium cessit Telesinus postera die emi nimis repertus est, victoris magis quam morientis vultum praeserens cujus abscissum caput serri gesta,r1que circa Praeneste Sulla jussit. Tum demum, desperatis rebus suis, C. Marius adulestem per cuniculas, qui miro opere fabricati in cliversas agrortu partesserunt, conatus erumpere, cum foramine e terra emedissset, a dispositis in id ipsum interemptus est. Sunt,
qui sua manu ; sunt, qui concurrentem mutuis initibus cum minore fratre Telesino, una obsess, erumpente occubuisse prodiderint. Utcumque cecidit ho- dieque tanta patris imagine non obscuratur eius, moria. De quo juvene quid existimaverit Sulla, hi promptu est Occiso enim demum eo MMis nomen
adsumpsit quod quidem usurpasset justissimh, si eum
dema vincendi vivendi finem habuisset oppugnationi autem Praenestis ac Marii praefuerat Osella Lucretius ; qui, esim ante Marianarum fuisset partium, praetor ad Sullam transfugerat. Felieitatem diei, quo Samnitium Telesinique pulsus est exercitus, Sulla perpetua ludorum Circensium honoravit memoria, qui sub ejus
nomine Sullanae victoriae celebrantur.
A p. XXVIII. Paullo ante quam Sulla ad Sacruportum dimicaret, magnificis praeliis partium ejus viri hostium exercitum fuderant duo Servilii apud Clusium Metellus Pius apud Faventiam, M. Locullus circa Fidentiam. Videbantur finita belli civili, mala, tim Sullae crudelitate aucta sunt. Quippe dictator creatus cuius honoris usurpatio per annos cxx. intermissa : nam proximus post annum, quam Hannibal Italia excesserat ut adpareat populum R. usum dictatoris non tam desiderasse, quam timuisse potestatem imperii, quo priores ad vindicandam