Mvsvrgia ; seu praxis Mvsic©Œ

71쪽

P R I Μ V3 dam se gaudere in b quando illis unicus deest gradus,quo minus in e serantur, tibi alioqui fa illis est peculiare . Denisnulla est in hoc controuersa,vnon in sublimi cantus parte id nequeat accidere,facientibus fidem mille, re eo amplius

exemplis. Sed ais,In parte grauisena carminis nimium licenter in B ta dicimus. At ego uelim,me doceas,cur diuersis in locis idem fieri hon liceat,in quibus nomal dispar ratio inuenitur,qus aliter moneat hic, aut alibi faciendum . Diapa-Ωn proinde modus est perfectae symphoniae qui mirum Φ discors redderetur,sa per saltum ex uno termino in alium traiiceres, re in uno,puta b, fa, 8c altero, use delicet B,mi diceres.Sed non est,cur in re notissima uerba perdamus:de composito cantu loquamur, qui ex multiplicssius uocibus sibi cosenantibus conflatur. In tali iam plane constat,necessario plura requiri semitonia, Φ Guido tonis accedere permiserit.Primo,quia in tam dispari uoctim coetu,modorum p permistione,creber est modus diapente, in quo si contra fa,mi dixeris, dillanam nimirum harmoniam feceris.experimento est pugnantia illa inter b f., 8ce mi, f fa,5 Banc Sileo perpetuum dissidium,quod reperias in b fa,ec B mi,diapasbia imperfecto. Deinde urget quodamodo necessitas, ut singulis tonis singula adiugamus semitonia,si rite uolumus perficere clausulas. Sic enim vocamus no inepto uocahulo, post longu motu,carminis alicuius quietem,& quasi optatas sedes: quo pacto uox inferior pergit in extrema descendendo,uox superior ascendedo,Vbi no a penultima semper distabit semitonio ab extrema. nisi illa uox fuerit mi tunc

. 13 enim

72쪽

64 C Ο Μ Μ E 4T. Υ A R I V Senim inter ultimam 5 proximam mediabit tonus. od etiamnim in simplihi cantu fieri astruit Franchinus Gafortis, Musicoru sus statis facile princeps. Nais inquit. Si cantionem uulgatam, Salve regina, per la QI la re modulari insti euas,sel ipstim a la distabit semitonio,etiamsi tu ibi sel dixeris,ut in diatonico ge

nere Guidonis omnino locus aperiatur chromatico, id quod semitoniis gaudet impensius.Ex quo facile liquet,sio cin dfieri clausula debeat, in c omnino de syderari semitonium.Huius rei fidem quisquis forte nobis credere gravetur, ab is oro exigat,qui rem Musicam agunt Instrumentis: tum enim ut puto facile ensis percipiet, quod nos uix ulla oratione hic perspicuum reddere possemus. Proinde quod naturali quodam harmoniae impulsu accidere arbitror omni,

cantus census, d semitoni ausurpanda,estpropensior:nimirum ob lenitatem, cui ascensus omnis cognatus est. Dem enim motum tribues rei leuicuis,nisi tas tum in iublime . Contra,omne carmen descendens, ad usurpandos tonos ui

detur propensius,no tam ulla magis,* grauitatis ratione. Verbi gratia, scansim de a in c progrediendo,pleterun p commodius in b mi dixeris,non sic,si e regili ne eX c in a descendas: rectius enim tunc usurpabis n. Vnde nunc in consesbest,multorum authorum exemplo,ne ullum quidem tonum in uniuerso esse systemate,citi non possit aliquod semitonium accedere. Nel est quod dicantnishq qui id negocii leuiter admodum ante nos attigerunt, Potes: quidem usu uenire ,

ut in e,ec sonsimilibus locis se canatur Ad per Musicam ficiam Quod oro po

73쪽

intum muci est aut quali prs stigiis confinum:' Quasi uero ceu phitarum chi

mera nominari queat sensu perpendi non queat.Caeterum,ut uidere uideor, se mitonia illa,quae prster Guidonis consilium in systema nostrum irrepsere, non sintadeo incognita,ut nuM esse perhibeantiir:ness ita sunt ociosa,ut illoru omi cla nos facile destitui patiamur. Dod ut doceremus,eX multis unum dumtaxat exemplum protulimus, quo bressitati studeremus: sexcenta id genus prolaturusitInum non mouerit pertinacem. Interim nobis satisfactum arbitrati, Q Musi. cam rem hine certam ostendimus,non fallax comentum,aut inani ab aliquo stidio confictam.

DE NOTVLARUM GENERIBUS,at 3 figuris. CAm ILRIGO sigurarum, quibus notitiae compoliti catilus hodie fies pinguntur,ut ego deprehendere positim, hinc derivaturi ossit,

olim Musicae ratio duplici temporis numero continebatur oti go,atiu breui Longus,figura quadrata designabatur, quὰ in corporibus quieti magis est accommodata,atw rebus loco consistentibus. Breuis alitem, ph opto motus celeritatem, sphericae figur, propius accedebat,quae corporibus cohu n1tmaxime mobilibus . Vnde re Poetae,quos rite Musicos omnium uestis isti mos appellaueris,hanc etiamdum obseruant numerorum ratiionem. Huius rei

testem

74쪽

εs COMMENτA R I V Stestem, si uidebitur, Vergilium citauero: Numeros enim, inquit siIe, meminis uerba tenerem. Caeterum cantores sese in hiis angustiis consistere, parum liberale rati,numeros illos multifariam protenderunt.Et breuem quidem cotra ue tustatis morem,tant in partes breuiores secandam, quarum respectu ipsa ceno

seri longa posset,quadrata figura designarunt. Rursus illam in duas notulas partitistini,quas semii reues uocant,figura sphsrae quasi compressis, aut ut quidam sentiui, rhombi. Se breuem diuidunt in duas Minimas, quibus praeter stini hreuis figuram linea recta accedit,uertici assixa,uel pedi notuis. Minima pristis erat indiuisa quod& nomen ipsum prae se ferre uidetur. Diuiditur tamen illa a

recentioribus,in partes eqtiales, quarum figura solo colore dinoscitur,quo prorsus uidentur diffii*.Nonnulli coloris loco illis incuruant lineas a capite, ut appareant aduncae. Secantur autem Sc hae quasi in atomos parium particularum, est figura illis notulae omnino suffusae colore, cum adunca instiper linea. Haec ita quodammodo a nostris reperta est,in extremas partes distribuendi temporismet cunctaremur afleuerare,illis speciebus notularum posse omnem absetilii harmoniam, nisi longior mora quandom notulis in uni no accideret: quam smilibus formis toties repetitis, non sine fastidio depingeremus. Vnde factum arbitror,ut breuem notulam Musici in geminas breues extenderint, nomen illi inditum est Longae,figuram habet breuis notulae, sed duplicatae latitudinis, aut

a trua parte affixae ad capti pedesve lineae . Longa dehinc protendi in notulam

duarum

75쪽

duarum longarsi coepta. Maximam hanc uocant, ultra quam progredi nephas uisum. Depingitur autem figura breuis notulae, latitumnis duplicatae, aim an nexa sinistrorsum linea. Quae omnia quo facilius deprehendi possint, iam notuelarugenera, qua figura,quove censeantur nomine,palam reddere conabimur. Maxima. Longa. Brevis. Semibreuis. Mihima. Semiminima.

Fufetis. Semifusesis. D E P A V S I S. C A P. ΙΙΙ. Auia dicitur uocis intermissio, a Graeco uerbo πόνομαι dedi cto uocabulo: significat illudis,inripto desistere, siue quietem Φ paro nemo ibit inlicias,cui cognita quandos suerit uocis humanae fragilitas. Id enim potissimuPrestar cantui permixtum silentium, uisese robur vocis alioqui iugi nixu intersek turum

76쪽

turum,recolligat . Nam iuxta Nasonis sententiam: Quod caret alterna requie,durabile non est, Haec reparat uires,sessa membra leuat. Denim cantor tacitus, aliorum interea silauissima concinnitate animum sibi demulcens, perinde ait Homericus ille Apollo, de quo sic legitur, τερπετ ακουοup, armatus dehinc post emensatilentii spacia,summa obiee atione erumpit in uocem: adeo, ut canendi labor illi non modo non molestus, uer umetiam stipra Φ dici potest,iucundus uideatur. Proinde nescio U gratam uarieta tem secum afferat illa canendi, silendissi uicissitudo, qua uel id demum discitur, quid numeris ad iniuersum concentum uoces adjciant singulae. Obmutescens enim uox,8c quasi intermortua, rursus quid suae possint uires, ostendit, qum re- . uiuiscit. Pausista prorsus eadem est ratio, quae ς notularum, id est, tanta mora silendum est in pausia,quanta ad eam notulam explicandam,quae illi pausiae con finis est,morula requiritur . Breuis pausa signatur pertransitersum deductati nea,quae interclusiim duabus lineis interuallum omnino occupat. Semibreuis ab acumine lineae descendit in medium interuallum. Minima ab imo confiirgit: cuius partes si quando signantur,aduncae sint ut clarius hic coram intueberis. Brevis. Semibreuis. Minima. Pars Minimae.

77쪽

seu,ut uocant,Ligatura. C A P. III Loeunt pis runt notulae in unam copaginem, non sine euident utilitate breuissimi contextus, qui alioqui pluribus scribendus ti erat figurismimirum Pythagorae instituto, qui rerum integrit lemati constantiam,ait esse in solidis corporibus, confusionem at facilem inoteritum in diuisis. Ita 3 quoad potuit,diuisa in unum coegit. Quod eadem rati ne uidere licet in notulis diuersi generis, in unam figuram coaptandis euenisse. Cflexum,sunt qui id non minori decore figurarum,Φ aliqua utilitate factum a hitrentur, ut plures notulae sibi per quanda syntaxim colisrescerent, quae turpidissidio seiunctat, nisi coalesceret,uideri possent disperis. Sed iam aggrediamur CXplicare compaginu formulas,simul* quid quae* possit earum particula distbniamus.Omnis ergo pars compaginis,aut quadratae est figurae,aut obliquae LMnearum deinde haec est natura,ut a dextris notulae ascendens, semibreuem res dat descendens uero,brevem. Et quidem omnis compago, cuius prima notula dextrorsum habet astendentem lineam, iam plane intelligitur primam habere semibreuem,illam uidelicet notulam,cui superne incumbit linea. Nam etiam si Elam locares, semibreuis diceretur. Veru quoniam in multarum breuiu con--tu oporteret omnes notulas primam sequentes tantisper uolui contra num

78쪽

rorum integritatem, dum semibreuis illa aliam sertiretur semibreuem, quae irri- Parissitat tineius expleret factum iam es ut secunda notulasque semibreuis sit, re a tertia omnis compaginum ratio iure dependeat,quam ne multis te morer hac breuissima uia assequeris. Quadrata corpora, Um, Ut superius Ostendimus, sint ad qu1etem multo max1mum adcommodata, selas in compagine quadratas notulas licebit extensas in tempore deprehendere:-tunc potissimum, quando

in decliui propendent.Nam sicut quod in sublime arrigitur, letutate protendit: 1ta quicquid vergit in profundum,profecto molem corporis, ct geminam quandam grauitatem habere conuincitur Grauitati autem cuil ibet est coniuncta tis ditas, Sc mora,quietis appetens: unde accidit,w omnis quadrata descendens, in longam extenditur,maxime si fuerit extrema compaginis Idem iudicium est deprima descendente:quae ratio obtinet in quadratis simul, ct obliquis: non dissimili causa a natura traducta,qus motum indidit am ntibus principio pigrum, propter inselitam laboris susceptionem,medio feruentiorem , 8c fine aliquanto

remisi tim:nimirum ob lassitudinem, quae naturaliter Omnem motionem conse quituriiquet ergo,primae notulae compaginis,oc ultimae destendentibus, po tissimum couenire tarditatem Et ne quem hae qUsstiones a natura repetitae,diu

rius in ambiguo suspessim detineant,ia accingamur omnia, qtis diximus claris 1-mis docere exemplis: fiat id per figuraru primaS literas, quo prolixitas euite turlut per i longa designetur,per b breuis nam de semibreuibus prius diximus. Non

79쪽

Non grauab1mur haec exempla acritari indagine discrutere, quamuis omnis superius sint expressa.nullum enim laborem fugimus,propter eos,qui huius rei rudes sinit, si 1llis contingat, me docente euadere doctiores. In primo exemplo ambae notulae sunt longae quia descendunt pariter,dc sunt quadratae: quod sem per uerissimu intelligas de prima re ultima in secundo,prior est longa: quia de scendit non altera:quia quod de descendentibus dicitur, in obliquis figuris tantum ueritatem obtinet in prima notula In tertio exemplo prima est longa,ex superiore ratione, quia prima est,ec descendit. Sequentes sunt breues, quia obli quae,ideo non possunt extendi alibi,Φ in principio an quarto exemplo prima re ultima sunt longae,ex ratione primi exempli,quia descendunt,ec sitim quadrais: media autem est breuis,quandoquidem nessi prima est,nem ultima, ct ut dici se

let,ου τε γῶς,ουτε ΟυIανου απτεται.Eam si mille comitareetitur,omnes essent breues,praeter ultimam,quae extenderetur in longam,si modo descenderet. Quinti

exempli prima est longa, quia descendit: non sic secunda, quia rael initium est,nel finis.Non proinde tertia quia neutil descendit an sexto exemplo sela ulti ma longa est,quia descendit an septimo exemplo & octatio nulla est longa eo in illis nec prima descendat,necp ultima: nisi forte obliqua fuerit extrema, undet 3 nec

80쪽

C O M M E N T A R I V snec qui extendi potest in longa.Fateor hoc Ioco,nos nimium prodigos suisse uerborum,qui idem iam plus decies diximus.Sed non pudebit nos proloes oraetionis,dummodo futura sit utilis.Plures autem supersunt compagines, quarum ratio facilime ex illis,quae iam toties repetiuimus,colligipoterit,ut ex praedictis harum ualores facile perdiscas.

DE SIGNIS AB INITIO CARMINUM descripus. C A P. V. Ost Claues ante Cantilenaru exordia lineis afixas, amima sunt, quae carmen praecedunt na quaedam,habitudinem cantilenae huiusmodi indicantia. Colligitur te illam duobus numeris,