장음표시 사용
91쪽
positi aliquari partem absistuat , ne tini uelit egredi menstirae limites: haec est erum quae commissilram harmoniae praescriptis legibus inconcisem, re minime secum dissidentem continet.Hsc est numerorum regula,& quasi scopus,ad que
referenda sunt omnia. Graeci hunc de quo loquimur decentem carminis motu, ἐυ Ῥυθμείαν uocant:Ut intelligas,Musicam cognationem quanda habere cum mo
linus, in quibus si quid praeter praestriptum fiat, eque distanant secum pariter
ac dissident omnia. Themistoclem aiunt, qum ab eo Simonides poeta,iniquum iudicium efflagitaret, his uerbis elusisse hominis petulantiam: diem tu Simoni des bonus poeta esses, si praeter numerum caneres: nein ego bonus princeps, se praeter legem iudicarem. Adeo nihil est uspiam, quod ultra citram numeroserum praescriptum recte geri possit. Amussis ita* nostra, quae aequando operi musco semper est adhibenda, Tactus est, quo emetimur tempora, haud aliter, Q horolog s singula horarum momenta di sciliatur.Omnis itaΦ concentUS ra - tio, statim ex signo sibi praeposito colligenda est. Nam illas ad ternar1um, id est, persectionem pertinebit temporis, propter geminam huius generis quasi pompae cuiusdam tarditatem, semibreues singulas tactibus singulis adaptabi inus Id uero Φ facile factu sit,nemo cui haec res aliquando tentata est, ignoraue
o t. Duas minimas hoc modo in Tactum redigimus aut quatuor cui uocant) se mura1nimas.Nec uideo,quid dissicut talis cantorem hac ratione possit ostendere:
quando ex squo Tactus quoslibet licebit in certissimas portiones distinguere. m At uero
92쪽
At itero si per commistionem alicuius Mininas cum pluribus semibreuibus,aut
singulis,non poterimus quemlibet tactum simul cum integris notulis finire, sed notula eadem contingit, quae unius laetus finis sit, & alterius mitium, Sync pam Musici id genus harmoniam uocant,id est,concisibnem. Tum demu men
te 1d agemus,quod incantu est praetermissum, singulas notulas, quae contrare ictum mensurae ordinem uoluuntur,in squales partes secando:ita enim minimo
negocio priorem partem fines unius tactus adaptabimus, θc alteram sequentis tactus principiomst autem mos ille iam ab omnibus harmonics copositionis magistris obseruatus,ut in alicuius magni operis cotextu,primas sbi uendicet per sectio uideturin cantiones non infeliciter a ternario tanΦ a numero omniu maxime diuino auspicarnqui etiam principio haud inepte conuenit, ob assectatam quandam moram,quae motus cuiuslibet initio a physicis tribuitur. Ternarium autem numeru proxime consequitur binarius, id est, temporis imperfectio, in qua paulo celerius notuls proferuntur. Vnde & tactu utimur longiore, puta
qui duas semibreues complectitur,quo mora tactus, celeritatem notularu tem peremus an huiuscemodi autem tactu,octo semiminimae ut uocant)tactum perficiunt,aut quatuor minimae,dusve semibreues . In commistionibus uero not
Iarum id fiet,quod proxime de Syncopa diximus. Csterum tyronem huiusce artis, ego malim etia in impsectione semibreues notulas sub integro tactu profer re:eo et facilius sit tactu in pauciores Φ in plures particulas dixi um absoluere. Verum
93쪽
Veru postea. stequens exercitatio arte canendi longo usu firmauerit, tunc exepediet aggredi cantu imperfectu prolixiore tactumam is breuibus notulis in imperfectione aptius conuenit. Sed ea,qus de impsectione teporis,quatenuS ad tactu pertinet,diximus,sic accipienda sunt, si post orbem dimidiatum sequitur nise merus binarius figura arithmetica descriptus,aut certe uirgula transeat per semicirculu numeri loco. VtruΦ em illud diminutione uocant Impsectionis, qua cietus carminis*gressiis designatur. Proinde sicubi solus hemicyclus ponitur sine
ullo numero,uirgulaue,incunctanter iam noris,in eo cantu,cui signit tale prsponitur,semibreue integru tactum exigere.Nec desunt,quibus uisum est,huitisinodi carminis formula,Prolationem minorem appellari eo*extensione,in mora saltem,semibreuis notuls illic fieri,perspicuusit.Nam ueteres quemadmodUmdoniicere licet omnem cantu breuibus emensi sent: θc si qua minor notul a e etenderetur in tactum,hoc prolationem appellarunt. Veru quoniam minor eX
tensio fit in notulis,qus plus habent logitudinis,qum in procliui sit,rem alioquia Iixam,essicere laxiore, Semibreue in tactum dilatata, prolationi minori adsci lepserunt. Minima aut quonia habita breuitatis ratione, maiori negocio in t altim extenditur,prolatione maiore illic esse definierunt, ubi minima tactu expleret: Platione nimiru a profero,deducto, quod aliquando significat,protendo. Haeciunt,que ad opus canendi copendio quoda proficere auguramur: breuia quidellia,si uerba estimes:si fruge, densa sorte plus squo. Sed ad altera parte instituu stri properandu est. m 1 IN
94쪽
86C O M H E N r A, R I V SCIN COMMENTARIUM SE GVNDV.M. ' VOTTO MARI LUSCINII PRAEFATIO. UPERIORE Comentariis,qui bus modis a cantore absoluen dus sit cantus, ex pluri farns uocibus compositus, ea qua potui-lmus diligentia executi sumus. Atqui pisrosi uideas,inscitia ne lao dicam, an desidia, necquici audere in cantu aflabre componendo: quan alioquifatis super concinne carminis compositi numeros absbluant. Illi piminum uel in eo potissimum peccant,q, sibi quando dijudicandi carminis partes assiimunt,ariis componendi cantus prorsus eXpertes. Vnde non raro accidis , it pessima pro optimis probent. Deinde,ψ languescere sinunt ingenium, du quia uires illius possint,minime explorant longe admodum ah illius Musici sententia,qui dixit, Semper ego auditor tatum nunt ne reponam. Hac in parte a no-his ut puto) iuuandi striat optimi quil cantores, fieti id tanto facilius, quanto ad componendas cantilenas plurimum confert,pres antium magistroru multa cecinisse carmina inde enim styl us uires accipit,& selidum opus probato alio a fiet exemplo,quod alioqui abs* rectore difflueret. Est autem Compositio, di Uer rum senorum artificiosa quaedam in concinnitatem deducta unio. Sicut enim l iterar,fortuito in alvearium proiectae,haud quai uerbum, aut orationem. intelligibilem conflanulta nes omnes soni,quocunt modo coeant, statim ἐν
95쪽
S E C V N D Vς ωνιαμ,id est,sucindam,& auribus amicam harmoniam praebebunt.Primo usetur sisnos inter se concordes enumerabimus deinde quibus legibus, quoue ordine in compaginem inaducantur,edocebimus.
DE SONIS CONCORDIBUS, SIVE CONCO dantijs. CAP. Oni concordes duplici genere reperiuntur: aut enim persecti sunt,aut imperfecti. Persecti sunt,quibus conuenit cum uni inno,aut diapente. Ad unisenum referuntur diapasbia, disdiapason,ec vigesima secuda. Ad diapente duodecima,& undevigesima implacti Q ni ferme sunt,quibus cu ditorio intercedit cognatio,ut est sexta,decima,tertiade cima,septimadecima e uigesima. Persecti hac potissimum causa dicti sunt,quia . in illis ueluti abselutis Sc solidis, sedes qusritur: eo Q omne carmen per longas ambages profectum, tadem in hiis finem qugritat ut ne interim dicam, Q etiam initia ab iisdem sumere,auspicatum uideri potest. duo contra, Imperfecti admotum cantionis accomodati uidentur,oc in ea ferme parte,quae finem, ueluti perfectionem suam antecedit, commmode locantur. γ
96쪽
ED E DISSONANTIIS.C A P. II. I ssona est omnis compago, quae praeter eas, quas iam indi auismus harmonias inciderit: quod genus sunt semitonia,aut toni, oc insuper sonus diatessaron,quae pariter item cognatas habenteas,quas ex diapasbia quoquo modo respiciunt: ueluti in concordium grege est definitum. Tonis enim at*semitoniis accedunt ex quadam similitudine septi m ec nona,ac 4sdem quartadecima,& sextadecima.Rursus diatessaron in familiam sitam receptat undecimam, oc decimamoctauem . Et haec quidem ideo tra et mus,ut primum qui si norit,quid fugiat,deinde quid obseruet: quan* nobis etiam tacentibus,distans harmoniae suo semet prodant indicio:adeo mire cu na trixa conuenit haec ars,de qua nobis sermo est,Musica. Ita ceu nauitae pruden ei suspeeiti semper sunt scopul1:ita attento carminum compositori, etia atΨ etiam
fugiendae sunt ditanantiae. Q VA TENVS USURPANDAE sint Distbnantiae. CAP. III. E 'e mihi a Flacco traditum esse apparet id,quod Θc Plinio pro batur,tape nimiam officere diligentiam, id quod ille pari uerbor um numero extuli LIn uiciu ducit culpae iuga,si cat et arte. Est
97쪽
tam perspiciis reddemus in tonis,semitoniis,ac eorunde confinibus, in laarmo nia coniungendis , obtinet,quod uis adeo iam ab omni Musicorum cohorte est receptum,ut nullam serme cantilenam proferre queas, quae distanantiam hane non in aliqua saltem siti parte admittat Clausulam uocant duarum uocu india pason peracto aliquo motu,certum Sc quasi optatum diuerticulum: eam sedem Mox superior ex proxima notula praetentat, prius* inferior diapasen ipstim in grediatur:ibi uideas licet impari cota 'ti,utrast uoces ex septima sese respicere: ato idem pari modo fiet,si in unisonum duae tendant uoces,tum enim tono distahut utrsacp, antest unisonum fuerint compleXae. Verum insqualis illa vocum mutua attrectatio, breui etiam durans momento,sacile tantillo errori si modo error dicidebet,quem sensus deprehendere non potest) uenia parat. Idem cen seo audendum in minimis notulis,& ijs,quae etiam minore mora,* minimς proferuntur: nam in illis nulla concordis ratio haberi potest, nec, etiam exigitur:
quando tanta celeritate uoces cursitent, ut nullum auribus iudicium relinqua
tur.Etsi respectus iugis haberi debeat,ne in squali aggressu alicuius notuls uo ces aliquae secudissideant,consimili uidelicet appulsu,ati, ut dicitur,in ingressutaeius.In uniuersiim enim sic se habet lex Musicorum, ut non nisi in syncopalis c ut uocant) notulis, concordantias negligere liceat. Verum exemplo si lubet)rem aperiamus. Volo in uoce superiore duas breues ponere, ec eide in inferiori
98쪽
po: C O M M E N T A R I V sconcordantes aptare,& primo stibit diapasen,in quo ord ior tactu succedit insita per sexta,& deinceps quinta non possum autem nisi interpoleso gressit a diapa
sonadsextam uenire, quando septima inserior cum superiore parum cohuemi: Atqtu placet mihi uitare saltum eum,qui a diapasen futurus sit in tertiam proxi mam,indelicet sextam,a superiore deducta ratione: uolo , Ut uoX inscrior cori tinuato gradu promoueat. Disponenda igitur mihi ad priorem breuem superio ris uociS notulam, primo semibreuis est: cui ubi punctu adiunxero, licebit milia in proXimum gradum stipine minimam locare, at tum continuato Ordine ge
minas semibreues: quo contextu ut inquam prima semibreuis, cui adhaeret punctum,diapasen sapit cum superiore,at succedens minima,septimam. ecp is admodum abstude tum,quia notul a est morae breuisculae:tum, quia consistente superiori uoce haec minima promouet,& sic dispar est utrius p uocis tactus . Sed cur noli cuncta subjcimus sensibiis. ---Φ-2 o,- --l---οῖc. --
Exemplum primi. Exemplum secundi.
99쪽
s E C V N D V s. EDE PERMISSO USU QUARTAE: ATQUE INIBI de compositione Faux bourdon uulgo appellata.
CAP. ΙΙΙΙ.Iatesaron,ueluti praemonuimus,in discorditim senorum est numero quae res omnem sibi ad concinnitatem uiam plane prsclusiste u1deretur,nis esset,quo absona eius duricies leniri, aut certe prorsus tolli posset. Vnde in sublimioribus tantu vocibus locum reperit, in qui λhus natura quodamodo maior est mobilitas: quae qum alioqui ad temperandas d1s nantias apta sit,in quaris asperitate leviganda nimirum e1 1t accomodatissi mactn grau1orsbus enim Vocibus, quas natura magis finxit fixas ac stabiles, di quasi stiperiorum vocum bases,quando nulla ratione tolli uitium inconcinnita tis potest,quartam illic poni,nephas putatur. Ceterum,si in stiblimi quarta collocaueris, duo occurrunt remedia, quihus inaequalitatem eius temperare ualeas, nempe si substernas immediate tertiam, aut certe quintam. At prius illud remedium uideo nunc crebro in usiim trahi a recentioribus Compositionis magiastris, Faux bourdon Utilgo uocant illud Compositionis genus, rarum quidem isthuc,sed minime inamoenu Eqtiidem longo tractu moveri,ac continuato gra dit,in ardua,aut in decliue possunt tres uoces,inter quas summa distabit a media
rex quartam,re media ab inseriori per tertiam:est 3 iam receptum,ut iucundissin mae
100쪽
's COΜΜENTARIVS mae harmoniara exciri siones hac ratione 1nsia uanitir, m quibus etiam perbella ingenia Musicoru mihi luxuriari uidentur, oc sibi etiam plus Φ satis est, permittere. Qtia in re docenda, plus ualebunt prs stantissimorum magistrorum eXemo Pla, * meuS conatus, aut etiam eius, in quo nel eloquium desyderes,necp duse
CDE PLURIBUS CANTIONUM VOCIBUS.
O C E S, E Q VIBVS quasi legitimis partibus conflatur cantio, plurifaxis,nem in praes Tiptum numerum redaeita: nos fiequenti ressuo nomine, quo hac tempestate a uulgo Mtisicorum appellari cur feremus. Principio Cantus est,ut uocant eruditiores, sed a literis parum per alieni, Discantus:& is quide arcem harmonte obtinet,unde pleru* urgente natura in sublime magis ferturiraro in imis uisitur,nimirum ob lenitatem quan dam germanam, quasi cognatam gracilitari. Proximus es: Tenor, qui me dium sibi locu uendicat,iael ad ardua loca capienda,nem ad decliuia magis pro pensius. Huic mox succedit filo loco Bassiis,uox grauis, re quae profundo ha moniae ex uoto gaudet Atl hiis tribus uocibus ueteres selis contenti erant: ut ego arbitror, i, tres ordines in repubiussicere existimarent,qui e diuerso homi num genere in unam concorde sententiam,ais omnibus salutarem coirent: