Opera. By P. Virgilius Maro. Edited by N. Heinsius

251쪽

AE D. V. It 74Tonpressiri rabiem tantam caelique marisque. Mec minor in terris Xanthum Simoentaq; testor : neae mihi cura tui, cum Troia Achilles sos xExanimata sequens inpingeret agmina muris ibi illi a multa daret leto, gemerentque repleti hirimnes, nec reperire viam atque evolvere posset Ii mare se Xanthusa Pelida tunc ego forti Congressum AEnean, nec dis nec viribus aequis, Io Nube cava rapui cuperem cum vertere ab imo Structa meis manibus per jurae moenia Trojae. Nunc quoq; mens eadem perstat mihi: pelle timore, Tutus, quos optas, portus accedet Averni. Unus erit tantum amissium quem gurgite quaeieξ s Unum pro multis dabitur caput.

His ubi laeta deae permulsit pectora dictis

Iungit equos auro genitor, spumantiaque additt.Frena feris, manibusque omnis effundit habenas. caeruleo per summa levis volat aequora curru. 82o subsidunt undae, tumidumque sub axe tonanti Sternitur aequor aquis fugiunt vasto aethere nimbul Tum varia comitum laciei inmania cete, Et senior Glauci chorus, Inousque Palaemon Tritonesque citi, Phorcique exercitus omnis. 42s Laeva tenent Thetis me lite Panopeaque virgo, Nesaee Spioque Thaliaque, Cymodoceque. to Hic patris ne suspensam blanda vicissime Gaudia perter tant mentem jubet ocius omnis Adtoni malos, intendi brachia velis. Da et Una omnes fecere pedem pariterque inistros,

Nunc dextros solvere sinu. una ardua torquent Cornua,detorquentque. ferunt tua flamina classem. Princeps ante omnis densum Palinurus agebat

Agmenci ad hunc alii cursum contendere jussi. 8 3 s Jamque fere mediam caeli nox Lumida metam ' La Contigerat placida laxabia membra quiete H Sub remis fu1i per dura sedilia nautae. Cum levis aetheriis delabitus Somnus ab astrisu eradiimovit tenebrosum, d dispulit umbras, o

252쪽

Te, Palinure, petens, tibi binnia tristia portans Ili senti ilippique deus consedit in alta Phorbant ii milic funditque has ore loquelas Iasiule Palinure, ferunt ipsa aequora classena AEquatae spirant aurae datur hora quieti. Pone caput fessosque oculos furare labori S sIpse ego paulli spe pro te tua munera inibo. Cui vix adtollens Palinurus lumina fatur Mene salis placidi voltum fluctusque quietos Ignorare jubes' me ne huic confidere monstroὶ nean credam quid enim fallacibus austris , soEt caeli totis deceptus fraude sereni Talia dicta dabat, clavumque adfixusi haerens Nusquam amittebat, oculosque sub astra tenebat.

Ecce deus ramum Lethaeo rore madentem,

Vique soporatum Stygia super utraque quassat

Tempora , cunctantique natantia lumina solvit. Vix primos inopina quies laxaverat artus

Et super incumbens, cum puppis parte revulsa, Cumq; gubernaclo liquidas projecit in undas

Praecipitem, ac socios nequic tua saepe vocantem. 86o Ipse volans tenuis se sustulit ales ad auras. Currit iter tutum non secius aequore classis, Promissisque patris Neptuni interrita fertur. Iamque adeo scopulos Sirenum advecta subibat; Didicitis quondam, multorumque ossibus albos. Tum rauca assiduo longe sale saxa sonabant: Cum pater amissi, fluitantem errare magistro Sensit,in ipse ratem nocturnis rexit in undis Multa gemens , casuque animum concuntis amici. nimium caelo dc pelago confise sereno, 87o

Nudus in is nota, Palinure, jacebiserena. r. V I

253쪽

Ic fatur lacrimans, clasi habe I

Et tandem Euboicis simarum adlabitur oris. Obvertunt pelago proras tum dente tenacit Ancora fundabat navis,in litora curvae a PraeteXunt puppes juvenum manus emica a te Ili, Si Litus in Helperium 'uaerit pars semina flammae Abstrusa in venis silicisci pars densa ferarum Tecta rapit silvas , inventaque flumina monstrat. At pius ne, iri es, quibus altus Apollo Traeli det, licii diu aeque procul secreta Sibyllae, c Aptrum inmane ictit magnam cui mentem animumque Delius inspirat vates, aperitque futura. Jam subeunt Triviae lucos, atque aurea tecta. Daedalus ut fama est fugiens Minoia regna, petibus pennis ausus se credere caelo, Idisuetum per iter gelidas enavit ad Arctos, halcidicamque levis tandem superadstitit arcena, Redditus his primum terris, tibi, Phoebe, sacravit Remigium alarum posuitque inmania templa. In foribus letum Androge, tum pendere poenas Cecropidae iust imiserum septena quocinnis Corpora natoruma stat duo is sortibus urna a Contra elata mari re 1pondet nostia tellus I Hic crudelis amor tauri, suppostaque tuto Pasiphae, mixtumque genus, prolesque biformis et si Minotaurus inest, Veneris montes naeauta nefandae a sl Hic labor ille domus, desine Xtri .ii Error.

Magnum reginae sed enii miseratus amorem Daedalus, ipse dolos tecti ambagesque resolvit caeca regens filo vestigia tu quoque magnam

254쪽

Bis patria cecidcre manus quin proignus omnia Perlegerent oculis, ni amir istat Aestates

Adforet, atque una Phoebi Triviaeque sacerdos Deiphobe Glauci, fatur quae talia regi: Non hoc ista sibi tempus spectacula poscit.

Nunc grege de intacto septem mactare juvenco SPraestiterit, totidem lectas de more bidentis. Talibus adfata nean nec sacra morantur OJusia viri Teucros vocat alta in templa sacerdos. Excisum Euboicae latus ingens rupis in antrum Quo lati ducunt aditus centum, ostia ce imum Unde ruunt totidem voces, responsa Sibyllae. Ventum erat ad limen, cum virgo, Poscere fata sTempuS ait deus ecce, deus cui talia tanti Ante fores subito non vultus, nolo color unus,

Non comi mansere comae ; sed pectus anhelum, Et rabie fera corda tument majorque videri, Nec mortale sonans, adflata est numine quando soJam propiore dei Cessas in vota precesque Tros, ait, A nea cessas neque enim ante dehiscent tonitae magna ora domus .in talia fata Conticuit gelidus Teucris per dura cucurritosa tremor, funditque preces rex pectore ab imo Phoebe, gravis Trojae semper miserate labores Dardana qui Paridis direxti tela manusque Corpus in acidae magnas obeuntia terras Tot maria intravi duce te penitusque repostas Massylum gentis, praetentaque Syrtibus arva. o Jam tandem Italiae fugientis prendimus oras.

Hac Trojana tenus fuerit Fortuna secuta.

Vos quoque Pergameae jam fas est parcere genti,imque Deaeque omnes, quibus obstitit Ilium ,

Gloria Dardaniae tuque Ganctis ima vates s Praescia venturi, da non indebita posco Regna meis fatis ci alio considere Teucros,

255쪽

B. VI. I9et uetantis clue deos, agitataque numina Trojae. um Phoebo: Triviae solido de marmore templ51istituam, festosque dies de nomine Phoebi. o equoq; magna manent regnis penetralia nostris. ic ego namque tuas sortis, arcanaque fata icta meae genti ponam, lectosque sacrabo Alma viros foliis tantum ne carmina manda : Ie turbata volent rapidis ludibria ventis. psa canas oro finem dedit ore loquendi. ilit, Phoebi nondum patiens, inmanis in antroa acchatur vate S magnum si pectore postiti xcusis deum tanto magis ille fatigatos rabidum , fera corda innans, fingitque prest mendo.

ostia jamque domus patuere ingentia centum , ponte sua, vatisque ferunt responsa per auras. tandem magnis pelagi defuncte periclis med terrae graviora manent in regna Lavinii ardanidae venient Mitte hanc de pectore curam : ed nota venisse volent bella horrida bella, t Thybrim multo spumantem sanguine cerno. ψon Simois tibi, nec Xanthus, nec Dorica castra e fuerint alius Latio jam partus Achilles, qatus di ipse dea nec Teucris addita Juno so squam aberit cum tu supplex in rebus egenis alias gentis Italum, aut quas non oraveris urbis Tausta mali tanti conjt , iterum hospita Teucris

Externique iterum thalami.

ii ne cede malisci sed contra audentior ito, Iesuam tua te Fortuna sim et via prima salutis dilod minime reris, Graia pandetur ab urbe. Talibus ex adyto dictis Cumaea Sibylla Horrendas canit ambages antroque remugit, obscuris vera involvens ea frena furenti Io o Concutit, stimulos sub pectore vertit Apollo. Ut primum ce illi furor,i rabida ora quierunt i Incipit neas heros monilia laborum, O virgo, nova ias facies inopinave surgit. Omnia

256쪽

i92 P. I IO innia praecepi, atque animo mecum ante peregi Unum oro quando hic inferni anu regis Dicitur. tenebrosa palus Acheronte refulo Ire ad conspectum cari genitoris es ora Contino at doceas iter, o sacra ostia pandas. Illum ego per flammasa mille sequentia tela 'o' Eripui his humeris, medioque ex hoste recepi Ille meum comitatu iter, maria omnia mecum , Atque o nimis pelagique minas caelique ferebat Invalidus, vires ultra sortemque senectae. Quin, ut te supplex peterem, o tua limina adirem, Idem orans mandata dabat. latique patiisque, Alma,prccor, nuterere potes namque omnia: nec te Ne quicquam lucis He ate pra fecit Avernis. Si potuit Manis arcellere conj xlgi Orpheus Threicia fretus cithara fidibusque canoris : ISi fratrem Pollux alterna morte redemit,

, Itque reditque viam toties quid Thesea, magnum Quid memorem Alciden nisi genus ab ove

summo.

Talibus orabat dictis, arasque tenebat. Cum ic orsa loqui vates: Sate sanguine divom, Ias Tros Anchiliada, facilis deicensuSAverno. Noctes atque dies patet atri anua Ditis

Sed revocare gradum , superasque,Vadc L . , , Hoc opus, hic labor cit pauci, quoSae luta amaVit Juppiter, aut ardens evexit ad aethera ritu , . Dis geniti potuere tenent media omnia lixae, Cocytusque inu labens circiamvem atro. Quod si tantus amor menti, si tanta cupido est,

bis Stygios innare lacus, bis nigra videre Tartara in insano juvat indulgere labori sAccive, quae peragenda prius latet arbore opaca Aurea ec iiis ec lento vimine ramus, Iunoni infernae dictus sacer hanc tegit omnis Lucus,in obscuris claudunt convallibu umbrae. Sed non ante datur telluris operta subire o

Auricomos quam quis decerpserit arbores tu

257쪽

λ R. I. Ist Noc sibi pulatira Iuum terri Proseri Ina munus istituit primo avulso non deficit alter Lureus cic imili frondeicit virga metallo. irgo alte citiga oculis, rite reperit Tarpe manu . nam i ipse Vol Ic que . . ,

i te fata vocant aliter, noli an S

incere, nec duro poteris convellere ferro. aeterea acet exanimum tibi corpus amici, Ie ut eicis totamque incestat funere classem luim consulta petis, nostroque in limine pendes. edibus hunc refer ante suis,in conde sepulcro. . uc nigras pecudesci a prima piacula sunto. ic demum lucos Stygios regna invia vivis i. spicies dixit, pressoque obmutuit ore. I sci Eneas maesto defixa lumina voltu angreditur, linquens antrum care M volutat ventus animo secum cui fidus comes, laribus curis vestigia Multa inter sese vario sermone serebant: e taena socium exanimem vates, quod O PUS HI -

mandam

. iceret atque illi Misenum in litore sicco,

a It venere, vident indigna morte perea iam Misenum olidei, quo non' aliatior alter Ere ciere viros, artemque ac se cantu Issiectoris hie magni fuerat comes, Hectora circati lituo pugnas insignis obibat: hasta. ostquam illum vita victor spoliavit Achilles,)ardanio Enea sese fortissimus heros . Addiderat socium, non inferiora secutus si ed tum forte cava dum personat aequora concha D mensi canta vocat in certamina divos ymulus e Sceptum Triton si credere dignum est l nter saxa virum spumosa inmerserat unda. 4Zrgo omnes magno circum clamore fremebant a

JrScipue pium neas tum usta Sibyllae Haud mora festinant flentes, aramque sepulcri ongerere arboribus, caeloque educere cenant. Ital

258쪽

Itur in antiqtiam silvam stabula alta ferarum Procumbiint piceae fouat icta iecuribiis ile rῖο Fraxineaeque trabes, cuneis desiissile robure Scinditur: advolvunt ingentis montibus ornos. Nec non nem opera inter talia primus

Horiatua socios, paribusque accingitur arimis. Atque haec ipse suo tristi cum corde volutat, i8s

Aspectans silvam inmensam,i sic voce precatur :Si nunc se nobis ille aureus arbore ramus Ostendat nemore in tanto quando omnia vere Heu nimium de te vates, Misene, locuta est. Vix ea fatus erat, geminae cum forte colimabae Ipsa sub ora viri caelo venere volantes Et viridi sedere solo tum maximus heros Maternas adgnoscit avis, laetiusque precatur :Este duces o, si qua via est, cursumque per aura Dirigite in lucos, ubi pinguem dives opacat 9s Ramus humum. tuque 5 dubiis ne defice rebus, Diva parens sic effatus vestigia pressit Observans quae signa ferant, quo tendere perganti

Pascentes illa tantam prodire volando, Quantum acie possent oculi servare sequentu. oo Inde, ubi venere ad fauces grave olentis Averni,

Tollunx se celere S i litidumque per aera qb1. Sedibus optatis gemina super arbore sidunt:

Discolor unde auri per ramos aula refulsit.

Quale bl et silvis brumali frigore viscum et os

Fronde virere nova, quod non sua seminat arbos, Et croceo foetu tereti circumdare truncoS. Talis erat species auri frondentis opaca

Ilices sic leni crepitabant bractea vento. Corripit neas extemplo avidusque refringit Io Cunctantem 5 vatis portat sub tecta Sibyllae. Nec minus interς Misenum in litore Teucri Flebant, docineri ingrato suprema ferebant. Principio pinguem taedis d robore secto Ingentem struxere pyram cui ondibus atris I sIiuexurit latcia cla feralis ante cupressu

259쪽

A. , v I s I B. II. instituti iri, decorantque super fulgentibus acinirilis calidos latices emaena undantia flammis apediunt, corpusque lavant frigentis inguunt. 4 gemitus tum membra toro defleta reponunt,

rpureasque super vestis velamina nota inliciunt pars ingenti tibi ere feretroiite ministerium,in subjectam more parentumeri tenuere facem congesta cremantur rea dona, dapes, fusi, crateres olivo. 22s

stquam conlabu cineres, d flamma quievit, tilliquias vino libulam lavere favillam tiarique lecta cado texit Co ita uS aeno. in te socios pura circumtulit unda, argens rore levi ramo felicis oli vae astravitque viros, dixitque novistima verba pius neas ingenti mole sepulcrum ponit, sua Ilue arma viro, remumque tubamque,

00x sub aerio riui nunc Misenus ab illo

citur, aeternumque tenet per saecula nomen. 23s e

is actis propere exsequitur praecepta Sibyllae. Qielunca alta fuit, alioque inmanis hiatu, rupea tuta lacu nigro nemorumque tenebris t Euan super haud ulla poterant inpune volantes Undere iter pennii talis ele halitus atris et o..ucibus est undens supera ad convexa ferebat tInde locum Graii dixerunt numine Aornuntiis. , uatuor hic primum nigrantis terga juvencos eonstituit, frontique invergit vina acerdos; summas carpens media inter cornua faetas, et snibus inponit facris libamina prima, Oce vocans Hecaten, caeloque Ereboque potentem. ipponunt alii cultros, tepidumque cruorem .iscipiunt pateris ipse atri velleris agnam cae ne as matri Eumenidum magnaeque sorori olnie ferit, sterilemque tibi, Proserpina, Vaccam. Cum Stygio regi nocturnas inchoat aram , t solida inponit taurorum licera flammis,

ungue supe soleum infundens ardentibus extis. A

260쪽

Ecce autem, primi sub limina solisi ortus, Sub pedibus mugire blum, d juga coepta moveri

Silvarum, visaeque canes ululare per umbram, Adventante dea Proculi, procul, sic profani, Conclamat vates, totoque absistite luco Tuque invade viam, vaginaque eripe ferrum 26o Nunc animis opus A nea, nunc pectore firmo. Tantum effata furens antro se inmisit aperto. Ide ducem haud timidis vadentem pastibus aequa Di, quibus imperium cst animarum , umbraequsilentes, Et Chaos,in phlegetlion, loca nocte tacentia late Sit mihi fas audita loqui sit numine vestro Pandere res alta terra occaligine mersas. Ibant obscuri sola sub nocte per umbram Perque domos Ditis vacuas, Minania regna.

Quale per incertam lunam sub luce maligna iter in silvisci ubi caelum condidit umbra Iuppiter,et rebus nox abstulit atra colorem. Vestibulum ante ipsum primisque in faucibus Orci

Luctus: ultrices posuere cubilia Curae: Pallentesque habitant orbi tristisque Senectus, Et Metus ic male suada Fames , ac turpis Egestiis Terribiles visu formae , Letumque, Labosque Tum consanguineus Leti Sopor,i mala mentis Caudia, morti serumque adverso in limine Bellain, Ferreiq; Eumera idum thalami,& Discordia demens, Vipereum crinem vittis innexa cruentis. In medio ramos annosaque brachia panditUlmus opaca, ingeni quana sedem Somnia cilVana tenere ferunt, foliisque sub omnibus hari Multaque praeterea variarum monstra ferarum 2 83 Centauri in foribus stabulant Scyllaeque biformes Locent tu geminus Briareus, ac bellata Lernae Horrendi in stridens, fiammisque armata ChimKra: Gorgones, Harpyiaequei forma tricorporis umbrae.

Corripit hic subita trepidus formidine ferrum 29oreneas, strictamque aciem venientibus offert,