장음표시 사용
161쪽
Occupavere. Consul posteaquam insessa superiora loca ab Aetolis vidit, M. Porcium Catonem dc L. Valerium Flaccum consulares legatos cum binis millibus delectorum peditum ad castella Aetolorum, Flaccum in Rhoduntiana Tichiunta, Catonem in Callidromum mittit ipse priusquam ad hostem copias admoveret, Vocat Osin concionem milites, paucis est allocutus Plerosque omnium ordinum mi lites inter vos esse ideo, qui in hac eadem protin Ga . uinti ductu au picioque militaverit , Vacedonico Ello me iserabilis magis saltus ad amnem Uoum fuit, quam hic tau peportae nuntha. 'unio inter duo maria clausis omnubtu, velut naturata transitus e f. munitiones Vocu opportu moribus tunc uerunt, ct alidiores emercitum hos Dum ille o numero maior, militum genere aliquanto melior. uippe illaci sce oner oracem e Illyrii erant, serora imae rei hi Syri ici Graeci sent levisi ra νε-nera hominum, servituti nata. Re iri e eos imus, exercitatus iam inde ab ιυenta sinit itarnis Thracum atque Illyrio m ct Orca Ommum accol arum bene hac uicitiam omnem itan omittam, ta est quum ad infrendum opes Romano besium ex in Europam transsset, nihil
memorabiti: toto tempore hibernorum esserit quam quod amoris au sa ex domo privata cib-Jcur etiam inter populares generis uxorem duxit. 'o Uus maritus velut sagmarus nuptialibus cx- a pi nam processit. Summa virium spemue
experitur. m nec convenerunt freqtsentes, nec
si tinera in ca In potuerunt, in seditione ips inter
162쪽
aso inter se sunt: ct quum natam tuendam sera-eleamque depoposci sent, neutram tutati, pars resu gerunt m ruga montium, pars Heraclea incluserunt sese. Rex ipse confessu , nusquam quo campo non modo congredi se adpugnam audere sed ne castra quidem in aperto ponere, relicta omni ante se regione ea, quam se nobu ac Philippo ademi egloriabatur, condidit se intra rupes ne antefauces qui dem saltus, ut quondam Lacedaemonios fama est, sed intra penit s retractis a Tris quod quantum interia ad timorem Llendendum, an muris ali
cuius urbu ob sedendum sese incluserit Z Sed neque
.Antiochum tuebuntur angustia e nec e totos vertices illi, quos ceperunt Satu undis provisum archpra cautum erit, ne quid adversus vos inpugna prater horiles esset. Illud proponere animo ventro debe- - non os pro Graecia libertate tantum dimicarasquamquami quoque egregius titulus esset, liberatam a Philippo ante, nune ab AE tota ct ab Antiocho liberare neque ea tantum in praemium vestrum
cessura, qua nunc in regu ea tru sunt: sed illum quoque omnem apparatum, qui indies ab Ephese pectatur,prada futurum Asam deinde Syriamque, omnia que ad ortus solis ditis ima regna
imperto Romano aperturos. diuid deinde aberit, quin ab Gadibus ad mare rubrum Oceano nesterminemus, qui orbem terrarum amplexu finit: omne humanum genus secundum Deo nomen Romanum veneretur In haec tanta praemia dignos parate animos , ut cras lino die bene juvantibus Diis acie decernamus. Ab hac concione dimissimilites, priusquam corpora curarent, arma telaque parant Luce prima, signo pugnae pro p sito, instruit aciem consul, arcta fronte ad naturam: angustias loci. Rex posteaquam signa hostium
163쪽
LiBE. XXXVI. Isrhostium conspexit,in ipse copias eduxit Levis
armaturae partem ante vallum in primo loca
vit: tum Macedonum robur, quos Sarri Tophoros appellabant, velut firmamentu circa ipsas munitiones constituit his ab sinistro cornu jaculatorum sagittariorum quei funditorum
manum sub ipsis radicibus posuit, ut ex altiore loco nuda latera hostium incesserent ab dextro Macedonibus ad ipsum munimentorum finem, qua loca usque ad mare invia palustrilinam voraginibus claudunt. Elephantos cum astu et praesidio posuit post eos equites tum
modico intervallo relicto, ceteras copias in secunda acie Macedones pro vallo locati, primo facile sustinebant Romanos, tentantes ab omni parte aditus multum adjuvantibus qui ex loco superiore fundis, velut nimbum, glandes: sagittas simul & jacula ingerebant deinde, ut major nec jam toleranda vis hostium inserebat se pulsi loco, intra munimenta sub ductis ordinibus concesserunt inde ex vallo prope alterum vallum, hastis prae se objectis, fecerunt. ita modica altitudo valli erat, ut&locum superiorem ad pugnandum suis pr. Eberet propter longitudinem hastarum subjectum haberet hostem Multi temere subeuntes vallum transfixi sunt: aut incoepto irrito reis cessissent, aut plures cecidi sient, ni M. Porciusa jugo Callidromi dejectis inde stolis, ocmagna ex parte ce sis, incautos enimi plerosque sopitos oppresserat)super imminentem castris collem apparuisset. Flacco non eadem fortuna ad Tichiunta, Rhoduntiam, nequicquam ubi re ad ea castella conato fuerat Macedones,quiq. alii in castris regiis erant,primo,
164쪽
apparebat; Et Olos credere visa procul pugira subsidio venire. ceterum ut primum signaqued a na e propinquo cognita errorem aperuerunt, tantus repente pavor omnes cepit.
ut abiectis armis fugerent. Et munimenta sequentes impedierunt, langustia vallis, per qu. sequendi erant: dc maxime omnium, quod eles hanti novissimi agminis erant, quod pedes a gre praeterire, eques nullo poterat modo ai- mentibus equis, tumultumque inter se majorem quam in proelio edentibus. Aliquant unitent poris S direptio castrorum tenuit Scarphiam tamen eo die persecuti sunt hostem. Multis in ipso itinere caesis captisqtie, non equis
vicisque tantain, sed etiam elephantis, quos capere non potuerant, interfectis, in castra re-Verterunt quae tentata eo die inter ipsum pugnae tempus ab Aetolis Heracleam Obtinentibus prae sidio, sine ullo haud parum audacis incepti siectu fuerant. Consul noctis insequentis tertia vigilia, praemisso equitatu ad persequendum hostem, signa legionum prima lucernovit Aliquantum viae praeceperat rex; ut qui non ante quam vitis ab e fisso constiterit cursu: ubi primum reliquiis pugnaequeac fugae collectis, cum perexigua manu semiermium militum Chalcidem se recepit Romanus equitatus ipsum qui deni regem Elatiae assecutus non eis, sed magnam partem agminis, aut lassitudine subsilientis, aut errore, ut qui sine ducibus per ignota itinera fugerent , dissipatos oppresserunt nec praeter quingentos, qui circa regena fuerunt, ex tot exerciti quisquam effugit:
etiam ex decem millibus militum,quos Polybio
165쪽
auctore trajecisse secum regem in Graeciam scriplimus, exiguus numerus. quid si Antiati Valerio credamus, sexaginta millia militum futilem regio exercitu scribenti, quadraginta inde nul ac cidi sie, supra quinq: millia capta cum
lignis in litaribus ducentis triginta ξ Roman O-rum centu quinq laginta interfecti sunt. Consule per Phocidem Boeotiam exercitum ducente, consciae defectionis civitates, cum vela mentis ante portas stabant metu ne hostiliterdita perentur ceterum per omnes dies haud secus quam in pacato agro sine violatione ullius rei agni in processit; donec in agrum Coronen
sena ventum est ibi statua regis Antiochi po- ita in templo Minervae Itone e iram accendit per nullumque militi est, ut circumjectum tem plo agrum popularetur deinde cogitatio animum subiit quum communi decreto Boeoti O-
tum possit esset statua, indignum elle in unum
Orones ema grum saevire. Revocato extemplo
milite, ais populanda factus: castigati tantum vertas Boeoti ob ingratum in tantis tamque recentibus beneficiis animum erga Romanos inter ipsum pugnae tempus decem naves rei aecum prefecto Ilidoro ad Thronium in sinu Matia collabant eo gravis vulneribus Alexander Acali an nuncius adversae pugnae qui gmet, repul Cinde recenti terrore naves Cenaeum Euboeae petierunt ibi mortuus septiliusque Alexander Tres, quae ex Asia profecte eundem portum tenuerant naves, audita exercitus clade Ephesum redierunt. Ilidorus ab Cen eo Demetriadem, si forte eo deferret fugare emtraiecit Per eosdem dies A. Attilius praefectus Romanae clavis, magno regios commeatus,
166쪽
te vectos,excepit: alias mersit, alias cepit naves. quae novissimae agminis erant, cursum in Asiam verterunt Attilius Pitaeeum , unde profectus
erat, cum agmine captivarum navium revectus, magnam vim frumentiac Atheniensibus,&aliis eiusdem regionis sociis divisit Antiochus sub adventum consulis a Chalcide profectus, Tenum primo tenuit. inde Ephesum transmisit. Consuli Chalcidem venienti portae patuerunt quum appropinquante eo Aristoteles, praefectus regis, urbe excelsisset. ceterae urbes in Euboea sine certamine traditae, paucosque per dies omnibus perpacatis, sine ullius noxa urbis exercitus Thermopylas reductus multo
modestia post victoriam, quam ipsa victoria
laudabilior. Inde consul 1. Catonem, per quem quae gesta essent, senatus populusque Romanus haud dubio auctore sciret, Romam misit.
Is a Creusa Thespiensium emporium est, in
intimo sinu Corinthiaco retractum in Patras Achaiae petit a Patris Corcyram usque Atoliae atqne Acarnaniae littora legit atque ita ad Hydruntum Italiae trajecit. quinto die inde pedestri itinere Romam ingenti cursu pervenit. ante lucem ingressi, urbem, a porta adimet O rem M. Iunium iter intendit. Is prima luca senatum vocavit quo L. Cornelius Scipio aliquot diebus ante consulem dimissus,quum adveniens audisset praegre sitim Catonem in senatu esse supervenit exponenti quae gesta C. sent. Duo inde legati jussu senatus in concionem sunt producti atque ibi eadem, quae in senatu, de rebus in Aetolia gestis, exposuerunt.
Supplicatio in triduum decreta est ut quadraginta
167쪽
Lt fg XXXVI. si draginta hostiis majoribus prior, quibus Diis, ei videretur, sacrificaret. Per eosdem dies de M. Fulvius Nobilior, qui biennio ante praetor in litteriorem Hispaniam erat profectus, ovans urbem est ingressus argenti bigati prae se tulit centum triginta millia:& extra numeratum duodecim millia pondo argenti auri pondo centum viginti septem. Acilius consul ab Thermopylis Heracleam ad totos praemisit , ut
tunc saltem experti regiam vanitatem re piso rent traditaque Heraclea, cogitarent de petenda.
ab senatu, seu furor sui, seu error venia. ceter Gracia ιυitates defeci e eo bello ab priam des meritu Roman. sed quia pos fugam re- gii, cuius Mucia ab incis decemissent, non add di sent pertinaciam culpa , in dem receptas esse. tolos quoque, quamquam non secuti regem, sed accerserint, duces belli, non socii fuerint; si poeniterepsint esse 9 incolumes esse. Ad ea quum pacati nihil responderetur , appareretque armis rem gerendam; rege superato bellum Aetolicum integrum restare castra ab Thermopylis ad Heracleam movit eoque ipso die, ut situm nosceret urbis, ab omni part L equo moenia est circumvectus. Sita est Heracleam radicibus Oetae montis ipsa in campo, arcem imminentem loco alto desundique praecipit habet. Contemplatus omnia, quae noscenda erant, quatuor simul locis aggredi urbem consuti it a flumine Asopo, qua S gymnasium est, L. Valernana operibus atque oppugnationi
praeposuit: arcem extra muros, que frequentius
prope quam urbs habitabatur, T. Sempronio Longo oppugnanda dedit a sinu Maliaco quae aditum haud facilem pars rubebat, M. Bebium;
168쪽
T. 4 ab altero amniculo, quem Melana vocant, adversus Dianae templum , Appium Claudium opposuit Horum magno certamine intra paucos dies turres arietesque , dc alius omnis apparatus oppugnandarum urbium perficitur.&quum ager Heracleensis paluster omnis frequensque proceris arboribus, benigne ad omne genus operum materiam suppeditabat tum quia refugerant intra moenia Aetoli, desert que in vel tibulo urbis erant tecta, in varios usus non tigna modo destabulas, sed laterem, quoque, caementa, Taxa variae magnitudinis, praebebant. Et Romani quidem operibus magis quam armis urbe oppugnabant Aetoli
contra armis se tuebantur . nam quum ariete quaterentur muri, non laqueis, ut solet, exceptos declinabant ictum sedarnaati frequentes quidam ignes etiam , quos aggeribus injicerent, ferebant fornices quoque in muro erant
apti ad excurrendum: ipsi, quum pro dirutis reticerent muros, crebriores eos, ut pluribus erumperetur in hostem locis, faciebant. Hoc primis diebus, dum integrae vires erant, frequentes impigre fecerunt: in dies deinde pauciores,dc segnius. Etenim quum multis urgerentur rebus, nulla eos res aeque ac vigili conficiebant Romanis in magna copia militurri succedentibus aliis in stationem aliorum, Aetitos propter paucitatem eoidem dies noctes tu amiduo labore urgente Perquatuor vigint dies, ita ut nullum tempus vacuum dimicatione siet, adversus quatuor e partibus mi oppugnantem hostem nocturnus diurno con . tinuatus labor est. Quum fatigatos ana Aetolo
iniret consul, ὀ ex ratione teporis, di quod ita
169쪽
NXX VI. ransfuga assirmabant , tale consilium iniit media nocte receptui signum dedit, ab oppugnatione simul omnes milites deductos usque ad tertiam diei horam quietos in castristemm . de coepta oppugnatio ad mediam rursus noctem perducta eli intermista deinde usque ad tertiam diei horam Fatigationem rati caussam esse Aetoli non continuanda: Op pugnationis, quaris ipsos trecerat, ubi Romani, latum receptui signum ei let, velut ipsi critoque O revocati, pro seri isque eae stationibus decedebant nec ante tertiam diei horam armati in muris apparebant. Consul quum nocte media intermisisset oppugnationem , quarta vigua rursus ab tribus partibus summa vi ag
gretius ab una T. Semproniuria tenere intentos inalites signumque ex pectare uisito ad ea
nocturno tumultu, unde clamor exaudiretur, naud dubie ratus hostes concursuros Aetolia pars sopiti trecta tabor ac vigiliis corpora ex somno moliebantur pars vigilantes adhuc adtrepvum pugnantium in tenebris currunt. Hostes partim per ruinas jacentis muri transcendere conantur partim scalis ascensus tentant, adversus quos undique ad opem ferendam concurrunt Aetoli Pars una, in qua aedincia extra urbem erant, neque defenditur, neque oppugnatur sed qui oppugnarent, intenti igmina exspectabant, defensor nemo aderat.
Iam dilucescebat quum signum consul dedit: ne ullo certamine partim per semiruta,
partim scalis integros muros transcendere Simul clamor index capti oppidi est exauditus, undique Aetoli desertis stationibus in arcem tugrunt. Oppidum victores permissi consulis
170쪽
is T. rdiripiunt non tam ab ira, nec ab odio, quam ut miles coercitus in tot receptis ex potestate hostium urbibus, aliquo tandem loco fructum victoriae sentiret. Revocatos inde a medio ferme die milites quum in duas divisisset partes; unam radicibus montium circumduci ad ru
pem jussit quae fastigio altitudinis par, media
valle velut abrupta ab arce erat sed adeo prope geminata cacumina eorum montium sunt,
ut ex vertice altero conjici tela in arcem possent cum dimidia militum parte consul ab urbe ascensurus in arcem, signum ab iis, qui ab
tergo rii rupem evasuri erant, exspectabat. Non tulere qui in arce erant Aetoli primum eorum,
qui rupem ceperant, clamorem , deinde impetum ab urbe Romanorum rac fractis jam ani-rnis, d nulla ibi praeparata re ad obsidionem diutius tolerandam : utpote congregatis feminis puerisque imbelli alia turba in arcem, quae vix capere, nedum tueri multitudinem tantam posset itaque ad primum impetum abjectis armis dediderunt sese. Traditus inter ceteros principes Aetolorum Damocritus est qui principio belli decretum Aetolorum, quo accersendum Antiochum censuerant, T. Quintio poscenti responderat In Italia datur una, quum castra ibi Aetoli posuissent ob eam ferociam majus victoribus gaudium traditum fuit. Eodem tempore quo Romani Heracleam , Philippus Lamiam ex composito oppugnabato circa Thermopylas cum consule redeunte ex Boeotia , ut victoriam ipsi populoque Romano gratularetur, ex curaretque quod moibo impeditus bello non interfuisset con