Historiarum libri Titus Livius ex recens. Heinsiana [volume 3]

191쪽

L XXXVI. et 'eonsessionem victis satis expresserunt, Rhodii Eumenes domos dimissi Romani Chium

petentes, Phoenicuntem primum portum Er t reae terraestae ter vecti, nocte anchoris actis,

postero die in insulam ad ipsam urbem traiecerim t. tibi paucos dies remige maxime refi- clendo morati, nocaeam transmittunt. Ibi,

relictis ad praesidium urbis quatuor quinque remibus ad Canas classis venit: 'uum jam hiems appeteret, folia valloque circumdatis naves subductis. Exitu anni comitia Romae habiti, quibus creati sunt consules L. Cornelius Scipio, de C. Laelius intuentibus cunctis adfiniendum cum Antiocho bellaim. Postero

die praetores creati M. Tuccius, L. Aurunculeius, C. Fulgius, L. Amilius P. Iunius, C. Atinius Labeo.

I i XXXVII. L oti cor tam Scipio consul legato P. Scipione

v cano, quis legatumfratru futurum dis ra Graecia provincia decemeretur, quum C. Glio , qui multum in senatu poterat, ea provincia dari videretur profectus ad bellum L versus Antiochum rendum ci primus .mnium Romanorum ducum trajeciti milius Regillus adversus regiam Hassem Anti hi feliciter pugnavit ad Myonnesum, Rhodiis adiuvantiabus. Filius fricani ab qntiocho captus, patri reis missus I f. Manius cilius Glabrio de gntiocho, quem Graecia expulerat, tolis triumphavit. Victo deinde ntiocho a L. Cornelio Scipione, a uvante Eumene re itati Pergameni lio,

192쪽

pax data e ea conditione, ut omnibuου provInciis ei-rra Taurum montem cederet Eumeniluo juvante

Antiochus victis erat, regnum ampliatum. Eho diu quoque , qui ct Us iuverant , quadam et vitales concesse colonia deducla eLI Bononia. millim Aegisius , qui praefeeios ntiochi navali certamine

vicerat, nabalem triumphum duxit L. Cornelius

Scipio , qui um Antiocho debellaverat , cognomine ratri coaequatus, Vaticus appellatus eis Vcro Cornelio Scipione, C. La - lio consulibus , nulla prius , secundum religiones acta in senatu res est, quam de Atolis e legati eO- rum institere, quia brevem induciarum diem habebant L ab T. xuintio, quitum Romam ex Graecia redierat, adjuti sunt. A. toli, ut quibus plus in misericordia senatus, quam in causia spei es et suppliciter egerunt;

Veteribus benefactis nova pensantes maleficia. Ceterum S praesentes interrogationibus undique senatorum , conseisionem magis no Xae, quam responsa ex pri mentium , fatigati sunt: excedere curia jussi, magnum certamen pra buere. Plus ira, quam misericordia , incautiacorum valebat quia non ut hostibus modo, sed tanquam indomitae de insociabili genti, succensebant. Per aliquot dies quum certa tanellet, postremo neque dari, neque negari pacem placuit duae conditiones eis lata sunt: vel senatui liberum arbitrium de se permitterent be mille talentum darent, eosdemque amicos atque inimicos haberent. Exprimercupientibus, quarum rerum in se arbitrium se

. a tui perini uter enc nihil certi responsum essi

193쪽

ininsio pace dimissi urbe eodem die, Italia

intra quindecim dies excedere consulum provinciis c petum ess agi Ambo

QT ς 'plabam Mu una lius in senatu

Poterat is quum senatus aut sortiri aut comparare urier se provincias consules utituet eles garritus iacturos lixit, sinulicro Patrum quam

sorti eam rem permisissent scipio remonibet ira, cum fratre uno locutus uisiusque ab eo permittere audacter senatui renuncia coli iactum n i quod is censeret. Dum res ut nova iuvetustate exemplorum emoriae

senatum Orisset, P. scipio mea ius dirit, si L. Scipior ri ho provinciam neci Tverissent se legatum iturum. Haec vox magno uensu audita, in istulit certamen Experiri s

bat utrum plus regi Antiocho in Annibal: victo Africano consuli lationi

bui e Romanis auxili libret ac prope omnes

lQus urbanam, Cn. Fulvitis perestrinam oeicos, M. Tuccius Apuliam truttio , C. Atinii sic iam Consula d inde, cui Griecta pro- a Manio Acilio duae autem lectioni, accepturus est iri plenienti m

centum, 1 ocrum Latini nominis immin a uites .ducenti cicadiectum ut ouun Inprovinciam venisset, si in epubliea Mere' tur in exerint in Asiam traiiceret. Alteri contuli

194쪽

consuli totus novus exercitus decretus cluae legiones Romanae, socium Latini nominis,

quindecim millia peditum, equites sexcenti. Exercitum ex Liguribus Quintius Minucius jam enim confectam provinciam scripserat, Limirum omne nomen in deditionem ven ille traducere in Boios QPutato Cornelio pro contuli tradere, jussus Ex agro, quo victo bello mulctaverat Boios, deductae urbanae giones , quae priore anno conscriptae erant, M. Tucci praetori datae. socium Latini nominis peditum quindecim millia, equites sexcenti, ad Apuliam Bruttiosque obtinendos. A. Cornelio superioris anni praetori, qui Bruttios cum exercitu obtinuerat, imperatum, iit a consuli videretur, ut legiones in Aetoliam trajectas Manio Acilio traderet si is manere ibi vellet si Acilius redire Romam mallet, ut A. Cornelius cum eo exercitu in Aetolia remaneret C. Atinium Labeonem provinciam Siciliam exercitumque a M. Aemilio accipere placuit, in supplementum scribere ex ipsa provincia, si vellet, peditum duo millia, centum equites P. Iunius Brutus in Tuscos exercitum novum, legionem unam Romanam,

decem millia socium Latini nominis scribersequadringentos equites L. Aemilius, cui prvincia maritima erat, viginti naves longas 5 1lacios navales a M. Iunio praetore superioris anni accipere jussus,in scribere ipse mille navales socios, duo millia peditum cum iis vibus militibusque in Asiam proficisci, clsem a C. Livio accipere . Duas Hispanias adiniamque obtinentibus prorogatum in anum imperium est,in iidem exercitus decrebici

195쪽

Siciliae Sardiniaeque bili ex eo anno decum rumenta imperatae siculum omne frumen-m in Aetoliam ad exercitum portari ullum rex Sardinia pari Romam, pars in Aetoliam, eodem quo Siculum. Priusquam consules inproum cias proficiscerentur, prodigia per Pontifices procurari placuit Romae Iunonis Lucinae temptu inde coelo tactum erat ita ut fasti-guina valvaeque deformarent ut . Puteolis pluriabus locis murus, porta fulmine icta. duo

homines exanimati Nursiae sereno, fatis Onuabat nimbum ortu in ibi quoque duos libero nommes exanimatos Terra apud se pluisse Tuticulani nunciabant .Reatini mulam in agro suo peperisse Ea procurata Latinaeque in auratae quod Laurentibus carnis, ouae dari Gebet, data non fuerat. Supplicatio quoque earum religionum causa fuit. quibus Diis decem uni ex libris fiere ediderunt. Decem ingenui, Qecem rigines, patrimi omnes matrimique ad id sacrificium adhibiti decemviri nocte actentibus rem divinam fecerunt P. Corne-lms Scipio Africanus, priusquam proficisceretur fornicem in Capitolio adversus viam, qua

m Capitolium ascenditur cum si ni septem

auratas, duobus equis, marmorea duo labra ante fornicem posui . Per eosdem dies prmcipes Aetolorum resin quadraginta, inter quos Damocritus, frater ejus erant, ab citrabus cohortibus illis a Manio Acilio Romam deducti.&in Latomias con jecti sunt cohortes inde ad exercitum redire L. Cornelius

consul iussit legati ab Ptolomaeo Cleopatra regibus Aegypti, gratulantes quod Manius Acilius consul Antio cirum regem Graecia expulisset,

196쪽

U I I

pulisset,venerunt: adhortantesque,ut minuant exercitum traducerent, omnia perculsa metu non in Asia modo, sed etiam in Syria esse Reges Agupti ad ea quae censu ille senatus, paratos ore Gratiae regibus actae legatis munera dari ulla in singulos quaternum illium aeris. L. tonsul peractis quae Romae agenda erant, pro concione edixit u milites, quos ipse in supplomentum scripssiliet, quique in Bruttiis a. ita

A. Corneli propraetore ei lent, ut hi Omnes Idibus xuintilibus Brundusium convenirent. Item reis legatos nominavit Sex. Digitium, L. Apusti uiri, C. Fabricium Luscinum , qui ea ora maritima undique naves Brundusium contraherent: δ omnibus iam paratis, paludati

ab urbe et profectus. Ad quinque millia voluitariorum ex Romanis sociisque, qui emerit: ltipendia sub imperatore P. Africano habebant, praelio fuere exeunti consuli, dc nomina dederunt. Per eos dies, quibus est profectus ad et luna consul, ludis Apollinaribus, ad quintum Idus Quintiles coelo sereno interdiu obscurata lux eli, quum lina sub orbem solis subtilet. Et L. Antilius Regillus, cui navalis provincia evenerat, eodem tempore profectus est L. Aurunculeio negotium ab senatu datum est, ut triginta quin tueremes, viginti triremes faceret quia fama erat, Antiochum poli proelium navale majorem clastem aliquant reparare. Et oti priusquam legati ab Roma retulerunt, nullam spem pacis elle, quamquam Omnis ora maritima corum quae in Peloponnesum Versacit, depopulata ab Achaeis erat, periculi magis

Iam damni memores, ut Romanis intercli cren biter, Coracem montem Occupaverunt. neque

197쪽

R XXXVII. i neque enim dubitabant, ad oppugnatione Naupacti eos principio veris redituros in uio, qui ut e spectari sciebat, satius visum est inopinatam aggredi rem, Lamiam Oppugnare. Nam&a Philippo propi ad excidium adlauctos esse. tunc eo ipso, quod nihil tale ti- Haeren opprimi incautos posse. Profectus ab Haria primu n hostium terra circa Sperchium amnem posuit castri inde nocte motis signis, prima luce corona moenia si aggressus gnus pavor ac tumultus, ut in re improvisauit constantius tamen, Quam quis facturos redere ui tam subito periculomum viri pro 'ugnarent, faemimae tela Omnis generis saxa aue muros gererent, multifariam scari apposita, urbem eo die defenderunt. Acilius, signoeceptui dato suos in castra medio ferme die eduxit. tunc cibori quiete refectis m priusquam praetorium dimitteret, denun- lavit, ut ante lucem armati paratique essent.

turum. Eodem tempore quo pridie pluribus ui, si mi oppidanos lana vires, jamela, lamante Omnia animus deficeret, intra Dicas horas urbem cepit. Ibi partim divendi- I xtim divisa praeda, consilium habitum, deinde iaceret. Nemini ad Naupactum ire tacuit occupato ad Coracem ab AEtolis saltu. tamen segnia aestiva sient, .mos nonia petratam pacem ab senatu, nihilominus per

us Amphisiam statuit ab Heraclea per e

ra posuisse non corona, sicut Lamiam, secl ςrib. oppugnare tabena est adortus Pluribus

198쪽

i8ς Iribus simul locis aries ad inovebatur in quum quaterentur muri, nihil adversus tale machinationis genus parare, aut comminisci oppidani conabantur omnis spes in armis S audacia erat, eruptionibusque crebris citationes hostium, eos ipsos, qui circa opera machi. nas erant, turbabant. Multas tamen locis murus decullus erat, quum allatum est, successrem Apolloniae exposito exercitu, per Epiruac Thestaliam venire. Cum tredecim millibupeditum quingentis equitibus consul veniebat. Iam in sinum Maliacum venerat. praemissis Hyp4tam, qui tradere urbem uberent,

posteaquam responsum est, nihil nisi ex communi Aetolorum decreto facturos ne tenere

oppugnatio Hypatae nondum Amphylla recpta paci misti, fratre Africano, Amphiliam dacit. Sub adventum eo una oppidani relicta urbes jam enim magna ex parte nudata moenibuerat in arce, quam inexpugnabilem habent,

Omnes armati atque inermes concessere. Onsul sex millia ferme passuum inde posuit castra. eo legati Athenienses primum ad P. Scipionem , praegressum agmen s sicut ante dictum

est deinde ad consulem venerunt deprecantes pro Aetolis. Clementius responsum ab Afri. cano tulei unt qui causiam relinquendi honeste Aetolici belli quaerens, Asia mi regem An tiochum spectabat: usieratque Athenienses, non Romanis solum, ut pacem bello praeferrent, sed etiam Aetolis persuadere Celeriter auctoribus Atheniensibus frequens ab Hypata legati Aetolorum venit. spem pacis eis sermo etiam Africani, quem priorem adierunt, auxit; commemorantis, multas gentes populosque

199쪽

L 1 3 E R XXXVII. 18 sque in Hispania prius, deinde in Africa in ii-

.em suam ventile in omnibus se majora clem eiulae benignitatisque, quam virtutis bellicae monumenta reliquille Perfecta videbatur res.

quum aditus consui idem illud responsum retulit, quo fugati ab senatu fuerant. Eo tam is quam novo quum icti Aetoli sient nihil enim nec legatione Atheniensium, nec placido Africani responso prosectum videbant referre ad uos dixe ni velle. Reditum inde Hypatamst, neu consilium expediebatur : nam nequende mille talenthina daretur erat I permitiblibero arbitrio, ne in corpora sua seviretur, metuebant. Redire itaque eosdem legatos ad consulem c Africanum justerunt, dc petere, ut

si clare vere pacem, non tantum Ostendere, seu strantes spem miserorum, vellent aut ex summa pecuniae demerent, aut permissionem e tra civium corpora fieri juberent. Nihil impetratum, ut mutaret consul Mea quoque i

ilia legatio dimissa est. Secuti Athenienses

sunt, princeps legationis eorum Echedemus, fatigatos tot repulsis Aetolos,& complo rantes inutili lamentatione fortunam gentis, ad spero revocavit auctor inducia sex mensium petendi, ut legatos Romam mittere possent. Dilatione nihil ad praesentia mala, quae utilina et lent, adjecturam. levari per multos casus tepore interpolito praesentes clades polle. Auctore Echedemo idem missi, prius P. Scipione convento, per eum inducias tepol is ejus, quod petebant, a consule impetraverunt δε soluta

obsidione Amphissis , M. Acilius tradito conisivi exercitu, provincia decessit. dc consul ab Amphitia Thettaliam repetit, ut per Macedoniam

200쪽

i 28 v I in iam Thraciamque duceret in Asiam . Tum Africanus fratri, ter, quod ins His , L. Sci-pto , ego quoque approbo . sed totum id vertitur in voluntate Philippi. ui s imperi no iris

dus ei I, 9 iter, ct commeatus, ct omnia qua in longo itinere exercitus alunt juvantque , nobis suppeditabit scis dei lituat, nihil per Thraciam satis tutum habebit. Itaque prius regis anim inexplorari placet optime explorabitur, si nihil ex praparato agentem opprimet qui mittetur T. Sempronius Gracchus longe tum acerrimus juvenum ad id delectus, per dispositos equos prOpe incredibili celeritate ab Amphista inde enim est dimisitis die tertio Pellam pervenit

In convivio rexerat δε in multum vini processerat ea ipsa remissio animi, suspicionem dempsit, novare eum quicquam velle. Et tum quidem comiter acceptus hospes postero di Commeatus exercitui paratos benigne pontes in fluminibus factos vias, ubi transitu diis ciles erant, munitas vidit IIaec referens eadem, qua ierat celeritate Thaumacis occurrit consuli. Inde certiore, majore spe Letus exercitus ad praeparata omnia in Macedoniam pervenit. Venientes regio apparatu accepit,b prosecutus est rex. Multa in eo S dexteritas ia-manitas visa, quae commendabilia apud Atricanum erant virum sicut ad cetera egregium, ita a comitate, quae sine luxuria ellet, non aversum. Inde non per Macedoniam modo , sed etiam Thraciam, prosequentes praeparante omnia Philippo ad Hellespontum perventum est. Antiochus post navalem ad Corycum pugnam, quum totam hiemem liberam in apparatus terrestres maritimosque habui siet; classi maxime