Historiarum libri Titus Livius ex recens. Heinsiana [volume 3]

181쪽

. I 3 XXXVI. auro liceret ponere in ardem Ioris Opimi

Maximi permisium ab senatu centuna pondo coronam auream posuerunt. Non re

um benigne legati, est sed is in

filius Demetrius, mi obses RonLeerat a trem reducendus legati datu, elbs acum Antiocho rege in Graecia gestum est a Acilio consule , hune sine n habui,

consul P. Cornelii , seipio a ,πα

rtatus, priusquam ad bellum, Quod eum Bo

senatu, ut pecunia sibi decern re amen pugnae vovistet. Novum , δε-

182쪽

i o T. M. Cornelio, P. Sempronio consulibus Hujuam uoque dedicandae caussa ludi facti:&eoom l lacum majore religione facta quod novum cum Antiocho instabat bellum. Principio ejus anni, quo haec jam profecto ad bellum Manio

Acilio, manente adhuc Romae P. Cornelio consule agebantur : boves duos domitos in Carinis per scalas pervenisse in tegulas aedificu, proditum memoriae est. Eo vivos comburi, cineremque eorum dejici in Tiberim, aruspices

iusserunt Tarracin: SI Amiterni nunciatum

est , aliquoties lapidibus pluisse Minturnis laedem Iovis tabernas circa forum de coelo tacta esse Vulturni in ostio fluminis duas na lues fulmine ictas conflagrasse. Eorum proditiorum causia libros Sibyllinos ex Senatuscon-1ulto decemviri quum adissent, renunciarunt, nIeiunium insituendum Cereri es id quinto quoque annoservandum is ut novendiale sacrum eret, ct unum diem upplicatio esset coronati supplicarent: ct consul P. Cornelius quibus Dis quihusoue hos iis edidi sent decemviri , suri caret Placatis Diis, nunc votis rite solvendis, nunc lprodigiis expiandis, in provinciam proficisci itur consul, atque inde Cn. Domitium procon esulem dimisso exercitu , Romam deced cre his ilsit : ipse in agrum Boiorum legiones induxit Sub idem fere tempus Ligures lege sacrata O iacto exercitu , nocte improvisa castra C Mi inucii proconsulis aggressi sunt. Minucius uiqui ad lucem intra vallum militem instructum te i nuit; intentus nequa transcenderet hostis a unimenta Prima luce duabus simul portis eruoptionem secit nec primo impetu, quod spera verat, Ligures pulsi sunt duas amplius hora rodubitan vi

183쪽

fra H ς ira smina erumperent, i liis succederem ad pugnam audem

ritu caesa super quatitor milli, Romanis, sociis e minus trecenti perierunt sui cum Boiorum exercitu signis collatis e re-

aia , Antias Valerius scribit. capta tria millia 'quadringentos signa militaria centun ginti quatuor equos mille ducent tri inta

pcnta ducenta uadraginta inpiem ooribus mille quadringe dos octogintarum fidei sit quia in augendo eo non alius temperantior est magnam tamen Victorum suile apparet, quodi castra capta simi

Boii os extem p dedideruntine,' quod supplicatio eius victoriae auia decreta ab senatu, victimaeque majores et h

more Iispania ovans urbem es in resibo

genti transtulit decem minia poti auargenta centum d trigi, ii quinque, P. Corneliusconsul pri

sere dimidia eo, ulu Romanus colonias ba

Romam, ut ad triumphum haud aut

rumpnanti liceret in urbem invehi. P. Sem- ου Pronius

184쪽

r. T. 4 tuo nius Blasi tribunus plebis, non negandum ccipioni, sed disserendum honorem triumphi censebat Bella te um Gallicusemper junc afui sedeas inter se gentes mutua ex propinquo ferre auxilia. Si P. Scipio, devicit acie Boiis, aut ipse cum victore exercitis in agrum Ligurum transisset, aut

partem copiarum i Minucio misisset mira am

ici annum dubio detineretur belli debet lara cum Liruribus potuis . Nunc ad triumphum frenuentandum deductos esse mitiites qui egregiam navare operam eipublica potui sent.possent etiam it senatus , quod festinatione triumphi praetermis sum esset, id restituere disserendo triumpho velle . .' Iuberent consutim cum legionibus redire in provin- , clam dare os cram ut Ligures subigantur. Ni illi cogantur in ius ditionemque populi Romam; m,o os quidem quieturos aut pacem , aut bellum utrobis habenda . Devidit, Liguribus paucos post

mensesprocon ulem P. Cornelium, multorum exemplo qui in abstratu non triumphaverunt, triumphaturum esse. Ad ea consul, Neque se Ligures provinciam sortitum esse ait, neque cum Ligurt-bus bellum gesiisse , neque triumphum de iis poHulare. m Minucium confitere brevi subactis iis

ne ritum triumphum postfula turrem atque imperaturum esse se de Gallis Boiis offulare trium .phum , quo acie vicerit, a fris exuerit quorum t entem biduo OH pugnam totam acceperit in deditionem La quibus obsides abduxerit pacis futurae pignus Uerum enimvero istud multo majus ess, quod tantum numerum Gasiorum ceciderit in acie, quod cum tot millibus certe forum nemo ante se imperator pugnaverit e plus partem dimidiam equinquaginta millibus hominum caesa , mult

millia capta senes puerosque Γη is superesse, Itaqu

185쪽

Liquemquam mirara ptis cur victor exercitu , cyimim hos em in provincia ne minem reli Romit venerit ad celebrandum consuta trium phum . diuorum militum etsi in alta provincia opera uti senatus velit e utro tandem modo promptiores ad aliud periculum , novumque laborem Muros credat, persoluta iis in detrectatione τι -

r sper uli labori ue mercessit, an si spem pro referentes dimittant jam semel in prima pe de-eptos ' Nam quod ad se attineat, bi Aria omnem vitam si die satis quas tum me se virum optimum rudicatum ad accipiendam matrem daam mi se senatus. Dc ital , et ι nec consulatus nec triumphin addatur, at hone fana honoratamque P. Scipion Nasicae ima sinem re, versus senatus non ipse modo ad decerne . dum triumphum consensit, sed etiam tribunus plebi auctoritate sua compulit ad remittenciam intercessione P. Cornesius consul triumphavit de Bojis in eo triumpho Gallicis carpentis arma signaquei spolia omnis generis transvexit, 'asa aenea Gallica docti in captivis nobilibus equorum quoque captorum gregem tradu cit. Aureos torques transtulit mille quadringentos septuaginta ad haec auri pondo ducenta quadraginta quinque argenti iniecti factique in Gallicis vasis non intabre suo more factis, duo millia trecenta quadraginta

pondo, bigatorum nummorum ducenta triginta tria militibus, qui currum secuti sunt trecentos vicenos quinos astes divisit duplex centurioni, triplex equiti. Oster die, concione advocata de rebus ab se gestis, Me iniuria tribuni best alieno se illigantis ut si rict Oric e fructu se defraudaret, quum disterulia

186쪽

s et milites exauctoratos dimisit. tum haec in Italia gertintur , Antiochus Ephesi securus

admodum de bello Romano erat tarn quam non transituris in Asiam Romanis quam securitatem ei magna pars amicorum aut per aerro se aut assentando faciebat Annibal unus, cujus eo tempore maxima apud regem auctoritas erat, I A mirari se jebat, quod non jam in Asia e sent ο=nani, quam venturos dabitare. PropiiM 1se in sani ex Gracii, quam ex Italia in Graciam trabicere multo maiorem caussam

Antiochum, quam istolos esse neque enim mari minus, quam terra pollere Romana arma jampriisdem classem circa Maleam esse. udire sese, ni 'per nova naves novum; imperatorem rei gerenda

caussa ex Italita venisse. Itaque desneret Antio

chus pacem sbi ipse de vana cere. In si Ode ipsa Asa brevi terra marique dimicandum ei cunn Romanu esse , aut imperium adimendum orbem terrarum a sectantibus , aut ipse regnum amittendum. Unus vera providere dc fideliter praedicere visus itaque ipse re navibus, De paratae instructaeque erant, Chersonesum p tit ut ea loca, si sorte terra venirent Roma-aai, praesidiis firmaret ceteram clauem Polyxenidam parare, de deducere jussit speculatorias naves ad omnia exploranda circa in hilas dimisit. C. Livius praefectus Romana clallis, cum quinquaginta navibus tectis profectus, ab Roma Neapolim, quo ab sociis ejus orae convenire jusserat apertas naves, quae ex foedere debebantur , Siciliam inde petit fretoque Messanam praetervectus, quum sex Punicas naves ad auxilium millas accepisset, ab Rheginis Locrisque,&ejusdem iuris sociis debitas exegisset naves;

187쪽

lustrata classe ad Lacinium alium petit. Corcyram, quam primam raruior civitatem adiit: quum ventilet, percunctatus de statu belli necdum enim omnia in Graecia perpacata erant ubi classis Romana ellet posteaquam audi vi circa Thermopylarum saltum in statione consulem ac regem esse classem Pirae ei stare; maturandum ratus omnium rerum caulla, pergit protinus navigare Peloponnesum. Samum Zacynthumque, quia partis Stolorumna aluerant este, protinus depopulatus, Maleam petit d prospera navigatione usus, paucis diebus Piraeeum ad veterem aliena pervenit. Ad scyllaeum Eumenes rex cum tribus navibus occurrit quum ginae diu incertus consilii fuisset, utrum ad tuendum rediret regnum: au-iebat enim Antiochum Eohesi navales terre-rcesiue parare copias an nusquam abscederet Romanis, ex quorum fortuna sua penderet.

Piraeeo A. Attilius traditis succe libri quinq: viginti navibus tectis,Romam est profectus Livius una S octoginta rostratis navibus, mul-t: prariere minoribus, qua aut apertae Olerat aut sine rostris speculatoriae erant, Delu In trajecit. Eo fere tempore consul Acilius Naupactu in oppugnabat Livium Deli per aliquot dies se est ventosissima regio inter Cucladas, Detis alias majoribus, alias minoribus divisas adversi venti tenuerunt Polyxenidas certior per dispositas speculatorias naves factus, Delistare Romanam classem , nuncios ad regemnusit qui omissis, quae in Hellesponto agebat,

cum Oltratis navibus, quantum accelerare potuit, Ephesum rediit & concilium extemplonabuit, faciendumne periculum navalis certa-

188쪽

Rhodia naves conjungerentur Roman . ita numero non ferme impares futuros se cetercis omnibus superiores, ct celeritate navium, varierat auxiliorum. Nam Romanas naves , quum

ipso inscite facta immobiles esse, tum etiam , ut

qua in terram hos iam veniant, oneratas commea Iuvenirer sua autem , ut pacata omnia circa ser linquentes , hilprater milatem atque arma ha-fitur . multum etiam a futuram notitiam maris terrarumque ,entorum equa omnia ignaros

turbatura osse essent . Movit omnes auctor consilii, qui S re consilium exsecuturus erat. Biduum in apparatu morati : tertio die centum navibus, quarum septuaginta tectae , ceterae apertae , minoris omnes formae erant, profecti Phoceam petierunt inde quum audisset appropinquare jam Romanam clasiem rex, quia non interfuturus navali certamini erat; Magnesiam , quae ad Sypilum est, concessit, ad terrestres copias comparandas ci allis ad Cyialuntem portum Erythraeorum tamquam ibi aptius exspestatura hostem' contendit. Ο-mani, ubi primum aquilones, ii namque per aliquot dies tenuerant cecidere ab Delo Phanas, portum Chiorum in I geum mare versum , petunt inde ad urbem circumege, na-Ve , commeatuque sumpto , Phocaeam trajiciunt Eumenes haeam ad suam classem profectus, paucis post inde diebus cum quatuo dc viginti navibus tectis, apertis pluribus, paulo a Phocaea ad Romanos parantes struentes'; se ad navale certamen, rediit. Inde centum quinquaginta tectis navibus , apertis ferme quinis

189쪽

r B E R XXXVI in Iulia quaginta profecti , primo aquilonibus

transiseriis quum urgerentur in terram, cogebantur tenui agmine prope in ordinem singu- naves ire dcinde ut lenita paulum vis venti est, ad Corycum pomina, tui super Culluntem est, conati sunt trajicere Polyxenidas, ut appropinquare hostes allinum est, occasione pu

gnandi tus, sinistrum ipse cornu in altum

tendit . dextrum cornu praesecto navium ad terram explicare jubet, G aequa fronte ad Pugnam procedebat. Quod ubi vidit Romanus, vela contrahit, maloique inclinat, Ἀ-mul armamenta componens, peritur in equentes naves. Iam ferme triginta in Dolite erant quibus ut aequaret laevum cornu QOlonibus erectis altum petere intendit jussis, quiisquebantur, adversus dextrum cornu prope te iram proras dirigere Eumenes agmen cogebat ceterum ut demendis armamentis tumultuari primum coeptum est, .ipi ouanta maxima celeritate potest, concitat naves . lam omnibus in conspectu erant duae Punicae naves antecedebant Romanam lailem , quibus obviae tres fuerunt regiae naves .ut in numero impari, duae regia unam circumsiltimi. primum ab utroq; latere remos detergunt 'deinde transcendunt armati, d e caesis quo propugnatoribus, navem capiunt. Una uuae compari Marte concurrerat , postquam captam alteram navem vidit, priusquam a tribus ira in circumveniretur, retro ad es uen

retusit Livius indignatione accensus, praetoria nave in hostes tendit adversus quam eadem spe duae , quae Punicam unam navem cir-Him venerant, quum inferrentur, demittere

190쪽

in aquam remos ab utroque latere remiges stabiliendae navis caussa jussit, in advenientes hostium naves ferreas manus injicere dc ubi pugnam pedestri similem fecisset , meminisse Romanae virtutis, nec pro viris ducere regia mancipia. Haud paulo facilius, quam ante duae unam , tunc una duas naves expugnavit, cepitque Et jam classes quoque undique concurrerant. passiim permistis navibus pugnabatur Eumenes, qui extremus commisib certamine advenerat , ut animadvertit laevum cornu hostium ab Livio turbatum dextrtim

ipse, ubi aequa pugna erat, invadit. Nec ita multo post primum ab laevo cornu fuga coepit. Polyxenidas enim ut virtute militum haud dubie superari se vidit, sublatis dolonibus effuse fugere intendit mox idem qui prope terram ctim Eumene contraxerant certamen, fecerunt Romani d Eumenes, quoad stirlicere remiges potuerunt in spe erant extremi agminis vexandi, satis pertinaciter secuti sunt. posteaquam celeritate navium, utpote levium, suas commeatu onustas eludi frustra tendente viderunt, tandem substiterunt tredecim capti navibus cum milite ac remige, decem demersis Romanae lallis una Punica navis, in prim certamine ab duabus circumventa, periit. Polyxenidas non prius,quam inportu Ephesi fugae finem fecit Romani eo die, unde egressa regia classis erat, manserunt postero diei sena persequi intenderunt medio sere in cursobviae suere iis quinque: viginti tecte Rhodia naves, cum Pausistrato praefecto classis. Iis a ljunctis Ephesum hostem persecuti, ante ostiui portus acie instructa steterunt. Posteaquai