장음표시 사용
3쪽
AD SUMMOS IN PHILOSOPHIA HONORES
AB AMPLISSIMO PHILOSOPHORUM ORDINE LIPSIENSI
5쪽
7쪽
Quaniquam certo dici non quit, quo tempore primum Romani de natura ut antiquissima forma Latinae linguae quaerere coeperint vel quod Omnino initium grammaticorum studiorum apud eos fuerit, tamen illud onstat, de antiquitatibus Italicis i Bonianis, id quod cum studio prisci Ser
moni neceSSari coniunctum erat, primum Latine scripsisse M. Porcium Catonem. Nam ea, quae de sacris antiquitatum partibus scripta Cincii nomine ferebantur, non tribuenda 0ss Cincio limento, qui annales Graece Scripsit, uti nune inter Omne constat. Sed quamvis eodem fur tempore alii otiam in hoc genere studiorum operam Olloearent, tumen et rara illa et parum probata Romanis aliquamdiu fuerunt. Indo a sin domum sexti noduli ab urbe condita, quo tempor Cratetem Mallotam ei philosophos Atticos in urbem
veniSSe Scimus, dOetrina Graecorum ad Romanos translata sest ibique certam sedem ac domicilium collocavit. Quo factum est, ut O Romani quoque exemplum et rationem AleXandrinorum grammaticorum imitarentur et eum de omni antiquitat tum d littoris antiquioris aetatis et de priSe Sermone accuratiore qua HStione instituerent. Princeps autem in omni hoc genure studiorum fuit
L. Aelius Stilo, qui primus inter Romanos de antiquitate et
littoris Romanorum librum scripsisse videtur.' Qua re Omnia illa tu dia, quae ad rem grammaticam potissimum et ad antiquitatis indagationem poetarent, a Cicerone Studia Α0liana nomina in sunt. )Multo maiorem autem auetoritatem quam ill Aelius Stilo mox eius diseiplina ruditus M. Terentius Varro Reatinus adeptus est, qui et amplissima doctrina copia et maximo
Varro ii l. l. VII, 2, p. 117 Cic. de r. I, 43, 193.
8쪽
sibi orum iumero omnium stoman0rum princ0ps suis. Huid maxim similis sui P. Nigidius Uigulus, qui ui a minorvam in di0ne is a quam in pervestigatione rerum absconditarum puram collocavit. Sed praetor illos alii mulli 0odem tempor in is studiis versabantur, neque docti solum hi iniu0s, qui sicut Varro ut igidius ut de antiquitatib us vo do sermone subtilitor qua0sivorunt o doctos commentarios seripserunt, iis peram dederunt, sed iam multi et in , qui subtilior doctrina d0stituti rant set publieis negotiis distinebantur, is favorunt. In eo igitur numero fuit licero, quem, quamquam de arte grammati e proprie non eripsit, tamen in cognoscenda indolo lingua Latinae multam
rundam grammaticarum, quae per libros eius dispersa se sunt apparet. Et imprimis quidem de origine Vocabulorum, quam O etymologiam dicere consueVimVS, Saepius disputavit. En, quae laue pertinent, collegii senochius.')Iudietum autem, quod B0110erius de Cleuronis studiis grammaticis fecit, quamvis nonnullis nimis severum vel iniustum visum sit, mihi omnino probatur. Haec enim p. 10 profert: Qua quidem in re, ut aequitatem ObServemuS, tenendum est, Tullium non usquequaque proprio Marte pugnaSSe, ubi ita videtur, sed plerumque Varroni Signa SSe Se Uium.
In Veniemus autem, eum non Semel in grave eSSe lapsum erroreS, Verum Onnumquum Vidisse, interdum certa odoratum esse. Num eorum pSOriam etymorum, quae recte SUSpientias Videtur scientia laus plerumque Ciceroni est abiudicanda. 'Ops iv oeciv, ut Platonido loquar, hic illic assecutus est, εΠicTημην attigit nusquam. Ne tu enim habet in sua doctrina stabile quidquam sive firmum, in quo quasi ancoram iaciat, Sed plane turbine quodam circumagitur Lieet originem v0rborum aut patriam ut peregrinum Sse agnOSceret, inmenne in patrio quidem sermone steria derivandarum et Om-ΡOnendarum Oeum regulas habui perspectas. Neque enim ieero accurata doctrina exeulius, leui Varro, quaeStiones grammaticas instituit, Sed ea, quae 'd
9쪽
facultatem die0ndi adiuvandam se ad Xpoliendam orationem pertinebant, sibi paraverat. Sed quoniam Ciceronis studiis lingua Latina ad summam perfectionem adductu St, Operae protium si illius de legibus sermonis Latini sententias aesturatius exquirere.
Ρriusquam autem ad rem Xplicandam aecedamus, de rationibus, quas maXime Ciceronis notate Romani in arto grammatica secuti sunt, pauca dicemus. Duae autem controversiae Cieeronis aseiat a grammaticis Graecis et Romani agebantur, quarum una haec erat, utrum Verba φυ ε an εcε laeta 8Sent, altera autem, utrum analogia an anomalia ad vocabula sor-
manda valuisset. Et prius quidem illud, quod ad ipsam
originem linguae Spectat, utrum verba φυcε an ε ε saeta essent, Cicero non diiudicavit in), quamquam statuisse videtur 0εci plia Valuisse quam φυciv. Nam paucis locis eius quaestionis mentionem fecit, ut de r. III, 37, 149: ergo utemur verbis aut eis, quae propria sunt ei orta quasi Oea bula rerum paene una nain eum robus il Sis aut eiS, Hae transseruntur et quasi alieno in loco collocantur aut is, quae nova mus et faeimus ipsi. iam conserri possunt a Verba, quae legulazia orat partit. 5, 16: prima vis est in simplieibus verbis, in coniunctis secunda. Et simplicia verba partim natiVa sunt, partim reperta natiVa ea, quae Significata sunt Sensu reperta, quae ex his facta sunt et novata aut similitudin aut imitatione aut inflexion aut adiuuetionu
Alteram vero grammaticorum Graecorum et Romanorum eonirOVerSiam, quae S de analogia et anomalia, Ciceroaeeuratius tractavit Crates enim Mallotes Romam transtulit grammaticum Graecam, inter eum autem et grammaticos Alexandrinos vehementissima disceptatio erat, utrum analogia an anomalia in usu Sermonis plus valeret. Quamquam autem Crates, qui nomaliam defendit, Romae more Graecorum OKpoucεic grammation Vel rhetoricas Deit ), tamen elarissimi Romanorum grammatici Aristarchi rationem probavisse viden-Τ Lersch l. c. I, 140. Sueton de ili grammat. 2: plurima Sui poticεic subinde Deit Cratos assiduequo disseruit a nostris X0mplo fuit ad imitandum.
10쪽
tur. Ande . Julius Caesar seripsit diuos libros ad univ0r- sani rationem Ioquendi spectantes ), quos inscripsit de una-l0gia.' Sed ius quaestiones maXime ad declinationem Verborum pertinent, quia in declinatione potissimum analogiae ratio apparet. 0nsilium autem totius operis Cicero xplicavit Brui. 74 258 his verbis: quo magi eXpurganduS Si Sermo ei adhib0nda tamquam obrussa analogia), quae mutari non potest nec utendum pravissima consuetudinis a nomaliae)Tegula. )M. autem Terentius Varro hane controver8iam de analogia ut anomalia in libris de lingua Latina tractavit, quamquam grammatico Graecos non imitatus est. Namque ei perSURSum erat neque analogiam Solam neque a nomalium ad voeabula formanda valere. Voluit enim consuetudinem et analogiam 8Se inter se coniunctas, quod ipSa analogiae quadam On Suetudine nata esset.' Praeterea conferenda
sunt verba, quae leguntur de l. l. VIII, 23. p. 407 ,, eum Utrumque nonnumquam aecidat, ut et in voluntaria declinatione β animadvertatur natura et in naturali voluntas quae cuius modi sint aperietur infra q), quod utraque declinatione alia fiunt similia, alia dissimilia, d 0 Graeci Latinique libros fecerunt multos, partim cum alii putarent in loquendo e Verba Sequi Oportere, quae a similibus similiter essent declinata, quas appellarant vaλo 'tac, alii cum id neglegendum putarent ac potius sequondam dissimilitudinem, quae incon Suetudine est, quam Oeant ou uaλiau, iam, Ut ego arbitror, utrumque sit nobis sequendum, quod in declinatione Voluntaria sit anomalia, in naturali magis analogia. De eadem re Varro libros ii similitudin tres, qui in Hieronymi indie exstant f 01110 a Charisio d. 0il p. 91 commemoriantur, eon Seripsisse videtur.')
in Cic. Brut. 72, 253. Schlitterae G. Iulio Caesare grumma fleo. Halae 805. y Lersch l. c. I, 130 ε Varro de l. l. VIII, 126. Vocabulo declinationis et declinationem proprie dictum et coniugationem Varro comprehendit. ' Varro de l. t. X, 1, p. 574: VO-luntatem dico impositionem vocabulorum, naturam declinationem Verborum, quo esturritur sine doctrina. Wilmaniis de M. Toronti Varronis libris grammaticis Berol. 186 p. 135.