Opera;

71쪽

ceptionibus , non precari jure parendi ne arma, ut apud

ceteros Germanos, in promiscuo sed clausa sub custode, cquidem servo ' quia subitos hostium incursus prohibet Oceanus otiosae porro armatorum manu facile lasciviunt enim vero neque nobilem, neque ingenuum, ne libertinum quidem armis praeponere regia utilitas est.

XLV. TRAN Suionas aliud mare pigrum, ac prope immotum, quo cingi ludique terrarum orbem hinc fides ': quod extremus cadentis jam Solis fulgor in ortu edurat IO de clarus, ut sidera hebetet. Sonum insuper emergentis audiri formasque deorum , c radios capitis aspici persuasio adjicit. Illuc usque fama vera tantum natura .

eorum Thor in medio solum habeat triclinium in inde locum pol ident II dan Fricco E ruderibus urbium ictonae

Dircae exsurrexit urbs regni princeps, Stochsim. Nobile autem gemplum, ibi semper fuisse opes, ubi viguit nautica res. Excpprio Ni BU ibi suprema re gum potestas . nullae legum . nullae li-hertatis exceptiones. Unde l. pener, Notitia Germaniae antiquor, pag. 177, recte existimat apud Suionas regnum fuse jure hereditario , non vero datum populi electione Νam jus parendi

precarium vix nun semper regis sequitur electionem.

Ssκvo Ibi enim servi supra ingenuos supra nobiles ascendebant. Vide

supra cap. 2

mus a mei Gla tale Praeter quam quod Borealis pars sinusque maris Suevici, in parti Septentrionale de a me Baltique, es olfe de in lande is de Bothnie , quotannis frigores glacie ita rigeant, ut sine maximis dissicultatibus , teste

crudito Rudbeckio, Atlaritis , pag. zῖ, navibus adiri non possint Suionibus, qui classibus valebant , compertum quoque fuit mare glaciale , quod , ultra gradum testate vel hieme . nullas naves admittit. Vide eumdem Rudbeckium , lo c. cit pag. I9. Hi N piops parum apposite ad astronomicas rationes. In his enim ter

rarum finibus extremus cadentis Solis

fulgor usque in ortus, Vel in Orituri, edarat, non quod ibi sit naturae terminus sed quod terrae ibi protendantur ad gradum 2, ac proinde ultra circulanipolarem Arcticum , sub quo , Viriolaris cursus , Viginti quatuor horas lucescit. Hac de re si plura volueris , vide eruditum Varenium Geographia gerierali , Eu no puris melius immergentos, vel se mergentis. Vide Nola d Emen dationes ad cap. s. Au Disti J Ut ferrum candens, sic Solem stridendo aquas subire opina bantur. Unde Juvenalis , Satyr. XIV,

Idque vulgare apud poetas , cum Oc casum Solis describunt. FORMASQUE DEORUM J Melius o masque equorum ni forte formas deorum

accipias de Neptuno aliisque marinis deis Solem excipientibus. TANTUM NATUR J Ita de Oceano Indico Quintus Curtius, X, . ait

ne naturam quidem longitu pose procederes. Nunc vero fama illa non est vera Dultra terras Suionibus habitatas cognitas, , novae innotuere terrae , te Spitr- bergi, a Groentande, dcc necdum tota patet natura. Utinam auspicatis tot gentium , nautica arte celeberrimarum

navigationibus aliquando pateat Qui enim naturae intima scrutabimur , si necatima quidem cognoverimu l

72쪽

Ergo iam dextro Sue vici maris ' litore Estiorum gentes 41-

luuii tur: quibus ritus habitusque Suevorum lingua Britannicae propior h. Matrem deum venerantur insigne supers-tionis, formas aprorum si gestant. Id pro armis Omnique tutela securum deae cultorem etiam inter hostes praestat . Ra srus ferri, frequens fustium usus. Frumenta ceterosque fructus patientius , quam pro solita Germanorum inertia, laborant. Sed id mare scrutantur ac soli omnium ' succinum R,

quod ipsi Iesum vocant, inter vada atque in ipso litore legunt. e , quae natura, quae V ratio gignat, Ut barbaris , O quaesitum compertumve. Diu quin etiam inter cetera ejectamenta mari jacebat ', donec luxuria nostra in dedit nomen :

rae de Prus e , es duchis de Samogute de Curiande , te alatina de Liponte ci Dionie, in cujus nomine exstat Veteris nominis memoria. Vide inter Teri monia Veterum epistolam , quam de succino hoc Taciti loco ad Estios scripsit Theodoricus reX. Sus vo Rum De quibus supra cap. 38. BRITANNI AE Ropro R Quod Estii, in extremis Germaniae finibus posti, linguam Scythico celticam , quae apud Britannos diu viguit , retinerent ut recte observat Cl. Dithmarus. MATREM DEUM J Quae rea , aut Fricco, dicebatur numen Scythicae Originis, de quo dictum supra cap. O.

Vide it Mallet, Introductionis laif-roire de Dannemarch, pag. 16 δ seqq. FORMAs p RORUM J Manent adhuc

nutus superstitionis multa vestigia in Suecia , a Suede Rustici, illo ipso tempore quo sacrum Freae mense Februario Olim peragebatur, panem forma Verris an multos superstitiosos usus paratum componunt. Quod vide apud eruditum Eccardum, de Rebus Francia Orientalis,

Variae religionis fiducia.' AT 1ΕNT10 J Quod non , ut ceteri

Germani, ita vagi bellisque dediti sed doei necessitate iii iisdem aerris

consisterent.

SOLI OMN1UM J Nunc vero Walii aliisque in terris succinum legunt sed semper vis maxima Moptima in Estio. rum litoribus. ' Succi NυMJ Quod Gallice dicimus, Ambre aune. O GLssu 1 Sic adhuc vitrum, quod pellucidum sit, a Germanis Glas appellatur Plinius autem XXXVIII, 3. Cei tum es succinunt gigni in insulis Septemtrionalis Oceani, , a Germanis appellari glesbum itaque , a nostris unam Oularum ob id se lariam appellatam, Germanico Caesare ibi classibus rem gerente , ora-i iam a barbaris dictam. Ibi multa de succino. Quae inter memorat Plinius maximum pondus glebae succini Nerone

Principe allatum , fuisse XIII librarum.

qui illud aestuarium olim incolebant,

pro ligno ad ignem uterentur succino proximi que Teutoni venderent , Plin. XXXVII, 2. 3 LUXUR1 Nos TRAJInde enim apud Romanos e succino monilia , anuli, nummi, pocula, auctore Plinio loc cit Fuerei columnae, de quibus Claudianus , de Rapt. Proserpin. I, IJ

Atria cingis ebur, trabibus solidatur ahenis Culmen , o in celsas surgunt electra columnas.

Transiit quoque in theatra succinum ,

Nerone Principe. Vide Plinium , lo c.

73쪽

que mirantes accipiunt. Succum tamen arborum esse intelligas, quia terrena quaedam atque etiam Volucria animalia plerumque interlucent A qua implicata humore, o dure se cente materia, cluduntur. Fecundiora igitur nemora luco se

que, sicut Orientis secretis i , ubi thura balsamaque sudaniatur, ita Occidentis insulis terrisque inesse crediderim , quae vicini Solis radiis expressa atque liquentia in proXimum mare

labuntur, ac vi tempestatum in adversa litora ' exundant. Silo naturam succini admoto igne tentes, in modum tedae accenditur, alitque flammam pinguem Wolentem mox ut in picem resimamve lentescit. Suionibus Sitonum gentes si coni,nuantur. Cetera similes, uno differunt, quod semina dominatur in tantum non modo a libertate, sed etiam a servitutei s degenerant. Hic Sue viae sinis. XLVI. PEUCINORUM, Venedorumque Fennorum nationes Germanis an Sarmatis ' adscribam dubito quamquam Peucini , quos quidam Bastarna Vocant, sermone

SUccUM TAM N postus I alii postea succinum inter bituminum satiumque species annumeravere quorum sententiae favere videbatur succinum fossile, in agris Prussicis passim obvium: repertum quoque in Saxonia prope oppidum Schmideberg , aliisque in locis amari dissitis. Sunt tamen adhuc d plurimi, qui succinum esse succum arbo-Tum pinearum ac populearum Volunt qua de re ingeniosas ac probabiles conjecturas nuper edidit Cl. Formes. INTERLut pN J Araneas, formicas, apes, aliaque id genus, succino clausa iit recte explicat Tacitus, saepe vidimus. At circumferuntur quoque lacerti , aliaque majora animalia succino implicita, non naturae lusu , sed circulatorum fraudibus, qui ais monstris pecunioso dc ignaros homines argento

emungunt.

ORi pN Tis ECRETI J Bene accur idque dictum , quia inter secreta habebantur colebanturque thura ac balsama.

De thure Arabiae vide Plinium XII, 4. De Judaeae balsamo diximus satis supra

Hist. V, 6. IN ADvΕRs Li To proximo Suionum mari in adversa Eitiorum litora vi tempestatum succinum propellebatur. OLENTEM J Succinum attritu do-raque flamma pinum redolet.

GERMANI AN SARMAT is merina ni quidem Vistilla, lati luse, finieba tur; dc ultra Vistulam erat Sarmati a. Peucini tamen Vene dique Fenni Germanicae originis esse videbantur, quod, licet in Sarmati possiti, a Sarmatarum moribus deflecterent. Ps Uci Ni J Peucinos quoque Ger manice adscribit Plinius, i V, 14, Quinta Germaniae I ars Peucini Baserna , supri dicitis contermini Dacis. Ad istri leta-Πube ostia, c in ipsis etiam Iistri ostiis insulam eucen nunc Pi crina , habitabant Peucini, pars Bastarnariam, ut pa

74쪽

cultu, sede, ac domiciliis , ut Germani agunt sordes omnium a torpor procerum conubiis mixtis , nonnihil in Sarmatarum habitum foedantur Venedi i multum ex moribus AE traxerunt. Nam quidquid inter Peucinos Fennosque tibvarum ac montium erigitur, latrociniis pererrant. Hi tamen sinter Germanos potius referuntur, quia & domo fingunt, scuta gestant, i pedum usu a pernicitate gaudent; quae omnia diversa Sarmatis sunt, in plaustro equoques viventibus. Fennis si mira feritas, foeda paupertaS: non arma, non equi, non penates victui herba, vestitui pelles Cubile humus so io

la in sagittis spes, quas inopia ferri ossibus asperant. Idem

que Venatus viros pariter ac feminas alit Passina enim comitantur, partemque praedae petunt. e aliud infantibus fera rum imbriumque suffugium , quam ut in aliquo ramorum nexu contegantur huc redeunt juvenes , O senum recepta Ioculum. Sed beatius arbitrantur, quam ingemere agris, illaborare domibus suas alienasque fortuna spe metuque versa

S DE A DOMICILii J sedem domiciliaque figebant Peucini Contra Sarnacitae in plaustro equoque ViVe

bant.

CONUBiis MIXTis Teucinoram proceres conubia miscebant cum Sarmatis,

in Sarmatarum habitum moresque foedabantur. Voro J Venedi ultra Peucinos

Bastarnas ad Suevi cum usque mare, an ei Bahique, protendebantur Venedorum memoriam adhuc retinet Sinus Venedicus, nunc te olfe de antri . Manet quoque nomen in mendem, quae pars est Livoniae. Cum Germanorum genteSPlurimae in Italiam Galliam , Hispaniam irrupissent, Venedi dicti quoque inedi , vacuas sedes occupavere inter Vistulam, Albim Inde Danubium trajecere , Dalmatiam , Illyricum, triam, Carnos, Noricasque Alpes tenuere. De eorum nomine pars Carniolae adhuc dicitur Vindi march. O celebritatem nobilitatemque cognominati sunt lavi , latissimeζque viget eorum lingua , a langue Claν ΠΠ de qua

erudite disseruit Cl. de Peystanne , Olserpations Historique graphiquer

tarum.

J IN PLAUsTRO QUOQUE J Sic deshodie vivunt Sarmatarum reliquiae, es Tartares , ei gaiy. FENNim Eorum regio a Plinio IV , is dicitur, ningia. Forte me lius legeretur eningia. odie ab in lande Fennorum siritatem pauperta temque describit Warnefridus , de Gestis Langobardorum, I, 1. Scritolini

potius crito ni , . . . . stati tempor niνibus non carent, nec aliis, utpoteferis ipsis ratione non dispares , qud crudis aerestium animantium carnibus escunturta de quorum etiam hirtis pellibus Id indumenta coaptant. Et a saliendo , juxta inguam barbaram etymologiam ducunt . saltibus enim utentes, arte quadam ligno incurν , ad arcis similitudinem feras adsequuntur. In his saltibus , in in cur roarcuatoque ligno , agnoscere est Canadenses soleas , quas vulgo dicimus egraque reI. Earum descriptionem vide

75쪽

re. Securi adversus homines, secturi adversus deos , rem disicillimam adsecuti sunt, ii illis ne voto quidem φ opus esset. Cetera an fabulosa Hellusit os Oxionas i ora homi-

num vultusque , Corpora atque artus ferarUm gerere quod ego , ut incompertum, in medium relinquam ψ.

apud P de Charievo i , Ioc cit Letire

XIV, pag. 22 I.

EcuRI J Sic Seneca, p. XVII,

commendat paupertatem , qua 'r0mh-titur perpetua liberans, nullius , nec hominis, nec Dei timor De interrita Cana densium securitate , cum suprema Vitae instant, vide p. de Charievoi X loc. it. Letire XXVI. pag. 372. NE Oro Uin EM J Illis natura lassicit. Inde ne voto quidem Opus

quia natura minimum petit , Senec. Oc. cit.

ΗΕLLusios T Oxios A J Ultra Fennos o usi 8 Oxiones , nunc a Laponte. Cum in his frigidissimis regio nibus homines horrerent hirsutis sera rum pellibus, dicti sunt ora hominum

corpora artusque ferarum gerere communi errore in apud nos etiam in longinquarum peregrinationum narratio nibus vulgato Adde moris eis apud barbaros imitari sonos ferariam, Ut terreantin fallant. Vide P. de Charievoix, Di oire, Description e nύrale de I su νε te France. Libr. I. pag. I si seqq. IN MEDi UIM RELINQUAM J sene egregieque factum Fabulas enim prodidisset Tacitus, quales Mela , linius aliique plurimi , etiam recentiores. Nunc vero aliquid de toto hoc libro summatim observare iuvat. Compertum enim mihi videtur, de omnibus Perspectum erit, ut opinor, Tacitum nihil de Germanorum moribus scripsisse , quod cum natura de Veritate non Consentiat. Si enim , ut quibusdam Placuit , ingenio suo indulsi si et Taci tu , ut Germanorum mores fingeret potius, quam referret, Romanos carpendi cupidus ; quomodo mores illi Germanorum cum Canadensum mori bus, qui vigent adhuc, nobisque sunt perspectissimi, concordant i Quomodo mores illos Germanorum, in Ueteribus legibus , alica, Ripuariorum Burgundionum , Anglorum , Langobardorum , aliorumque superstites de prehendimus Quomodo post tot tantasque saeculorum atque imperiorum Vices , mores illos , illos usus tamdiu retinuere , hodieque magna e parte retinent immensae, diversae Germa

norum, Francorum, Anglorum On tes ' Quotquot vivimus , de annales nostros, nostras leges, nostros usus novimus, huic libro fidem facimus. Utinam faciamus semper, Germanicasque virtutes, novisetc majoribus in dies Vir tutibus, cumulemus tot in hoc libro more Romanos , vel silens , passim carpit Tacitus Vere quidem uel belle. Hoc est enim optimi cujusque scrip

toris ossicium, haec cura , haec laus ad aetatis suae mores , sine adulatione, sine offensione , animum ad Uertere , CosquC pro suis viribus ad meliora promo Vere. Nihil ultra addidero. Si quis autem quantum Germanici moris retinueri mus, Voluerit paucis cognoscere , elepantissimam legat dissertationem , cui Cl. de Verto titulum fecit iis eria tion dans laquelle ono che deci meier laxerit able origine des Frans is , Par u parallele de leur ingur adiec elles de Ger

76쪽

BREVIARIUM

77쪽

CN. JULII AGRICOLAE .

scribenda clarorum virorum it mos II. Pericula. III. Tacito animos addit pruinens temporiatu

felicitas. U. Cn. Iulii Agricones ps, pueratra

adolescentiae sudia. V. Prima oborum rudimenta a Britanni f. VI. Ous matrimonium e quaesura uribu-Πatus plebis e praetura cra aedilitas. VII. Otho niano et o matrem partemque patrimonii amittit. In

Vespasiani partes transgressus, vicesima legioni infritannid praees8. VIII. Ibi alienae famae cur ἱ suam promovet. IX. Inter patricios adsciscetur Aquitaniam regit. Inde consul , Tacito diam suam uxorem dat Britanniae praeponitur, adjecto ponti catus sacerdotio. X. Britanniae descriptio. I. Incolarum origo , abi tuS, sacra , ferino, mores. XII. Eorum militia , regia

XIII. Victi tentis ingenium Casarum in Britanniam expeditiones. XIV. Consulares legati Atilus Plautius, orius Scapula , Didius Gallus, Veranius , Suet9nius Paullinus. XV. Britanniae rebellio XVI. Bou-

78쪽

6sdicea, generis regii femina Britannorum dux Al tum hunc compescit Paultinus cui successere rebellitis Maximus S Vettius olanus , ted ignavi. XVII. Rem resiluunt magni duces, Petilius Cerialis O Julius Frontinus. XVIII. Agricola fritanniae praeficitur. Victis Ordovicibtis , Monam insulam in deditionem recipit. XIX. Praeclarae artes , quibus provinciam regit, bellorum causas amovet. XX. Terrore, clementi parta pax. XXI. Liberalibus artibus O voluptatibus molliuntur Britannorum animi. XXII. MVae genteS aperta

Obaseatae XXIII. Bello adqui ita praesidiis frmantur. XXIV. De occupandd Hiberni consilium XXV Civitate trans Bodotriam sta explorantur Morias Caledoniortim. XXVI. I nonam legionem adgrediuntur: cedunt territi. XXVII. Redit tamen animus conspirantque civitates. XXVIII. Elptorum cohors miro casu Britanniam circumvecta XXIX. Calgacus bellum Parat montemque Grampium occupat. XXX. Egregia ejus oratio XXXIII. Romanos quoque ad quitur Agricola. XXXV. Atrox cruentumque Priae Iium XXXVIII. Penes Romanos victoria BritaΠ-Πiam circumvehi praecipit Agricola. XXXIX. Domitiassu , Orite laetus , pectore anxius, nuntium Victi iaexcipit. XL. Triumphalia tamen ornamenta satuamque

decerni jubet e condito odio, donec provinci decedat

79쪽

Agricola Is, e Britannia redux , modes agit. XLI. Ejus e Principe , ex aula pericula. XLII Excuo sene proconsulatun fortiatur. XLIII. Moritur, Domi riani veneno , ut fama fuit, interceptus. XLIV. Ejus

σως, forma , OΠOres, spes. XLV. Mortis opportuni ta , ante Domitiani atrocitates Taciti in Agricolam pietas. XLVI. Ex irtute solatia , irtuti ue docu

Agricolae vitam scripsit Tacitus A. U. C. I. C. CoCCEIo Nerva Aug. III,

L. VERGINio Rufo ΙΙΙ.