장음표시 사용
71쪽
autem speeularia e genere lapidis ad vitri modum petis
Iucentis Isidor Orig. XV. . . in . Specularis lapis Booeatu sis quod vitri more transluceat, repertus priognum inmissania citeriori, e circa Sagobricam Vrbem, invenitur enim sub terra, atque scinditur in quaslibet tenuines rufas. Ex hoc ergo lapide testae s. orbes quadrati fiebant, qui fenestris inclusi lucem immittebant. Sen. ep. o. quadam no ro demum prodiosi memoria simuι.nt Peculariorum Uum, perlucente testa tirum rarismisistentium diem, . Cons. Plin. H. N. L. Issi c. 1.Τh. . XXVIII. In his igitur cellis 19 siΜuLACRA posita perhibet
L s. C. d. van. l. o. C. N. eod. Scilicet omnem penutus luxuriam tectis, parietibus, ac instratis balnei illinebant, quae modo auro argentoque inducebant, modo encaustico opere pingebant, modo variis caelaturis diis
stinguebant, crustisque pretiosi marmoris ad speciem laminarum attenuatis obtegebant, datis denique ac speciosis orbibus ad prospectum aperiebant. me tectis
halneorum Sidon. Apollin. arm. a. in meae
Sectilibuου paries tabulis cruseatu ad aurea Tecta venit, fumo nimis absoniuenda metasio, Nam locuples fortuna domu non posse latere Diuitia prodit, cumflesua culmina celet.
Et plenius Sen. p. o. pauper sibi videtur ae sordidis, nisi parietes magno , pretiosis orbiluc refulserunt, nisi Alexandrina armora Numidico rensis distincta sunt, nisi iris undique perosa S in pictura modum variata circumlitio praetexitur, nisi vire absonditur camera qnrici tessi
72쪽
telligo autem hic per cameras vitreas, ipsa tecta, parietes ac pavimenta cellarum variis vitri f. lapidis perlucentis testis exornata. Coni. Stat in bala. Orus. I. Sulm
Sidon. Apollin. I. p. a. Instrata porro balneorurru, variis lapidum pretiosorum crustulis erant exornata, in quibus specialiter Lapi os asaroticos memorat Stat. I. Dis carm. 3. .Fa. Usqu. Dum vagor assem, visimque per omnia duco, Calcabam nec opinus opes, nam 'lendor ab alto De uru, c nitidum referentes emissa Monseravere solum, varias ubi picta per artes Gaudet hi mu ,suberantque novis Asarota figuris Expauere gradu erc. Notamus autem cum Casp. Gevari in Comment. ad h. LA rora fuisse pavimenta , in quibus variis coloribus Coenarum reliquiae erant depictae, ita ut veras easdem quis credere potuisset Qu'd firmat Plinius H. N. L. 36. c. s. ubi sic ait: Celeberrimus fuit in pavimentorum genere aenodorus V qui Pergami uriit, quem vocant .
cusωτον οικον quoniam purgamenta coena , quaeque everra
solent, ita pa*imento veluti relicta fecerat, parvis e suis lis tinctoque in varios colores Add. Sidon. Apollin. carm. I. Mart. XII. p. o. Cons porro de luxu ac pulentia balneorum Stat. I. Dis carm. F. Sen. p. Issiane. n. it. ep. 6. In ipsis denique laquearibus camerarum picturae variae, tum ad luxum, tum ad libidinem compositae erant ζ Quas ipsas delicias eleganter castigat
Sidon. Apollin. II. p. a. Interio , inquiens , parietum
73쪽
per vadam pictorum corporum ulchritudinem turpis troissat lisoria, qua sicut orna artem, sic devenustat arti rem Absunt ridiculi avsitu, vultibus istiones, pigmentis multicoloribus Philistioni upe ectilem mentientes. Absunt lubrici ortusque pugilatu re nexibus palesritae, quorum etiam Piventum tactas, si involvantur obscaenius, casa confestim g=mnasiarcharum virga dissonis. Erant praeterea passim in balneis STATta ac IMuLACRA Deorum Dearumque posita, quibus etiam sacrificia ferebant, Tertuli de Spectaco c. I Plateae, inquit, s rum&balneas sabula sine idolo omnino non sunt. Ambros II. adv.
symmach et ita Sacri cia lique concelebrant f Non μας satis sunt lauacra, non porticus , non platea occupata
simulacris Ue. Similiter a Lysippo Pythagora Samio, insigni artifice, factam statuam, quae distringentem se in
balneis, exprimeret, NI Agrippa ante thermas suas di Cavit, uti testatur Plin. H. N. L. M. e. . Haec igitur S1MULACRA ac STAT uin, cum in superstitionem atque idololatriam gentilium cesserint , igitur ea lauacris evellenda Sanctissimi Impp. decreverunt, ad cultum gentilismi penitus extirpandu mael. s. c d petan, Th. XXIX. 3 Occurrit SpI RIsTERIumi. γε V. manae dictum
a gr. σφαι ει i. e. pilam fudere, auctoribus Suida Polluce, a quo σφομά dicuntur spirat vularis Iudi studiosi Budae. 1mot pristr in Panae p. 3 9 Eratque locus in balneis, ubi varia exercitationum genera veteres habebant. Plin. . , si Apodyterio superpositum si 'bariserium, quodplura genera exercitationis, pluresque i H 3 cf.
74쪽
eulos capit. Ideo autem balneis iuncta erant sphaeristeria, ut ab exercitiis dein lavatum irent Lamprid. in . Alex. c.3o. Pos lectionem operam pati a aut sphariserio, aut cursui, aut luctaminthus mossioribu dabat atque inde unctus lavabatur, ita , ut caldariis vel nunquam vel raro, scina semper uteretur, in eque una hora prope smaneret
fornax seu hypocausum balnei uem, qui,succens sub a- Pimento igne calesierisolebat Male proinde Accursius in glossiae Lissi manae hypocausta dicta vult ab μο 6cειρον statio, quasi esset statio subterranea in sat bona. Nec sibi constat glossa dum rursus md. s. . . leg. I. fpocaustum interpretatur, quod fuerit locuι, ubi sunt aegroti, qui quandoque indigent igne, provocat ad . Lιε. Verum etsi mael. Is agatur de aegroto, tamen hypocauston etiam de fornace acceptum melius ad valetudinem aptum habebatur, quam si capias de statione subtemranea. Praeterea enim quod haec explicatio penitus adversetur nominis notationi, accedit, quod altero Accursit sensu, b pocaustum, apud scriptores nuspiam leg tur, Ac potius si hypocaustum ad valetudinis usum eo dificatum capere velimus, illud interpretandum est de vaporibus hypocausti, quorum usus moderatus ad sanitatem credebatur proficere. lim. L. aδ. . . perfundeo
re caput calida, ante balinearum vaporationem, sposea
75쪽
frigida, saluberrimum intestigitur. Erat autem hypo, caustum in medio intimo , inter circumjectas utrinquo cellas, cum PRAEFuRNIO, quod erat os fornacis patens , per quod ligna ingerebantur. Ipsum interius concameratum i eidemque superjectum PAVIMEN-ΥuM ex coctili latere, quod a calore FERVENs dicitur. Plin. m. N. I . abiciun in balneo, in servens pavimen. rum, ut experirentur, an viveret add. Choul de balneis
Huic ergo Tu BI AENEI erant superpositi, quos tuis Iulos vocat l. 3. . . . U. P. quam lectionem adversos alios libros, quibus tribulos legitur, defendit Budaeus in annot Panae ad h. I. Eosdem cuniculos dicit Ly. g. Cf. d. riv. Hi in rectam altitudinem, ad latus fornacis elevati, parietibus camerarum adnexis erant adpliciti In his igitur exsecta erant foramina , in qua ignis hypo- fausti flammam ac Vaporem emittebati, qui proin tubis inclusus omnes parietes tubulatos pervagabatur, atque ita cameras balnearum ac Vasa super pavimento suspensa calefaciebat , inde Stat. I. Io carm.s. versv de Diane Etrusci Δώid nune rata solo refram tubulata, erepantes Auditura pilas, ubi languidu ignis inerrat AEdibus, c tenuem vonunt hypocausta vaporem. Add. I. Div.3.ve 3. qq. Diserte Sen e .so. quadam
nostra demum prodiisse memoria simu , ut suopensuras ιalneorum cs impressor arieς ruboἔ, δ' quos ciris
76쪽
eumfunderetur calor, qui ima simul γ summa forere a. qualiter cit Auson in Mosesi.
Fuid qua sulphurea sub ructa crepidine fumant
Balnea,/erventi cum Mulciber hausus operta Volvit anhelatas tectoria per cadia flammas Inclusum glomerans asu expirante vaporew. Erant hi tubs ex aere vel ex opere figlino, ut meminit Plin. L. I s. c. ra ibi figlinarum opera imbricibus tubulis tegulisque is balineas hamatis, vel ad tecta coctilibu. laterculis frontatisque. c. Foraminibus tuborum sene stra seu operculum erat praejectum versatile , quod foramini obductum reductumque calorem vel immittit
vel cohibet. Plin. II. p. 17. Applicitu es cubiculo hypocauston perexiguumi, quod angusta fenfra suppossitum
calorem ut ratio exigit, aut e fundit, aut retinet. Add. Mercur. Hari gymn. d. c. ro Calor ex his tubis ad cameras exhalans , VAPOR dicebatur inde apores baia mearii. l. 3. g. 6. m. aeri αδ. LI. Serv. Pinae dicti ca-1ores, quia e hypocausto per tubos evaporabant ad exemplum sc evaporationum , quae e thermis naturalibus exhalabant, quarum quandoque tanta erat vis, ut ipsa vasa superposita ac balneas calefacerent. Plin. hi mat L. II. c. a. Vapore ipso quoque aliquae aqua prosunt, tanta est vis, ut balneas calefaciant, ae frigidam etiam in sonis fervere cogant. Modum autem ac rationem naturalem, qua isti vapores e hypocausto ad cameras, scellas balnearum fuerint delati, eleganter describit Vitruv. d. Archii VIII. c. a. Licet, inquit, e ex balnei ex . plum capere. Nulti enim camera, quae sunt ealdariorum,
s ra se possunt habere fontei, sed coelum, quod es ibi,
77쪽
ex praefurniis as ignis iapore percalefactam, corripit ex paυimentis aquam, faufert secum in camerarum curva. ruras, meam flustinet; ideo , quodsemper vapor attriti in altitudinem se trudet, cae primo non remittitur propter breγitatem, simul autem plus humoris habet congestum ,
non potes seu ineri propter gravitatem , sed sint seper
Iavantium capita Cons Cassiodor. II. Par. M. it. IX.
s. Leguntur Fris Tu LI balneorum, L fit. g. a. De per quas aquae in balneum fluebant. l. s. . d. S. V. P. Quarum aliae ad subterraneos meatus erant dispositae, quae aquas ex castellis publicis advehebant in piscinas balneorum LN . d. S. V. P. l. 7δ. . . contri emi vel inutilem aquam post lotionem ad cloacas per canales subterraneos gerebant Barth. Marti an Topogr. Rom. cap.
. Aliae ex piscina ad vasa, ex his rursus ad cellas provehebant Cassio d. V. Var. D. Scilicet quod superstratum erat fornaci pavimentum, sustinebat certas pilas, ad quas triplicia vasa erant suspensa, scilicet, caldarium, tepidarium ac igidarium, unde ipsae tres camerae balnei suam denominationem acceperunt i Atque ita quidem erant posita, ut caldarium vas infimum fornaci proximum tepidarium, medium , frigidarium summum teneret locum. In primum ergo vas ex piscina balnei per fistulas aquae frigidae influebant; ex hoc rursus descendebant in medium , demum in ultimure vas, i quo propius ad pavimentum defluerent aquae, vapore hypocausti incalescebant. Vitruv. V. reh. Quo.
78쪽
Alevasuper hpoeaustum tria sunt componenda , unum candarium, alterum tepidarium, rertium frigidarium sita ιοί canda, ut ex tepidario in caldarium , quantum aqua calida exierit, insuat, de frigidario in tepidarium ad eundem modum, testudinesque alveorum ex communi sypocausi calefacientur. Quas triplices proinde aquarum descensionesgradus appellat Sen.ep. δ=quantum aquarum per gradu eumfragore labantium.Erant autem istae fistulae non apertae, sed clausae ab orificio utroque quo aquae essiuebant ac influebant, ne scilicet e vapore aliquid traherent. Sen. . a m. ς. Farere solemm dracones smiliaria, meo fures formas, in quibω are tenui Apulas fruimus per declive datas, ut sepe eundem ignem amsiens aqua per tantum sua statis, quantum efficiendo caloris est. Frigida iraque intrat, inuit calida; idem susrerra Empedocles exsima fieri, quem non algi credunt ii, quiba balnearia ne igne calefiunt. Spiritus in E LAfervens loco suanti infunditur, hic per tubos usus non liter, quam igne subdito parietes e vasa balnei calefa- eis. Omnis denique frigida transitu mutatur in calidam, me trahit svorem eva oratio , quia clausa perlabitur. Ex singulo igitur vase rursus exibant fistulae quaedar minores, quae in cellas seu diaetas balneorum promine. hant, iisque adplumbata erant epistomia versatilia, quae
aut aquas emittebant, aut contraria versatione rumsus cohibebant, pro lavantium arbitrio. l. r. g. . V. d. a me. Pend. Add. Caepoll. d. S. I. P. V. M.
Erant denique 6. SCALAE ac sellae in usum lavantium in balneis structae i quas adducit i. s. g. ais d. b. u. P. & memorat Olympiodor in Excerptis Phol. ωαν
79쪽
Erant autem ythermae publicae ingentis magnitudinis, Amroniana sic dicta, in usium lavantium plagas habuerunt mire sexcentasia marmore Cons. Clioul dissertat de balneo
Qui balneum collapsum cessante domino in area aliena refabricaverat, in praemium instauratiouis dominium statim consequebatur, ex placito Vespasiani atquGAdriani Imp. qui id sanxerunt, ut urbs ruinis atque inocendiis deformis restauraretur. Post D. Marcus or tione sua Cto desuper facto, quadrimestre spatium indulsit domino , intra quod offerre impensas factas balneum suae areae superstructum sibi vindicare possit, quo tamen elapso, dominium ac jus erat praescriptione extinctum l. a. g. ι o. . A sc idque confirmavit Philippus Imp. L . Caeaaeis riv. Spreng. d. Iur aedifica . . g. M. Madriani edictum penitus antiquarunt Diocleistianus maximinianus Impp. inis. insciae aedis priv. Cuiac. N. Obs .ao. Caeterum balneum publicum reficere qui vellet, Principis aut Praesidis auctoritatem adhibere debebat, Hrgas. g. .dfaer o Brunnem adcf.Qd divers rad. n. a. Balneum vero reficere aut collapsum restituere prohibitus, habet praeter generalia in causis aedificiurum data interdicta, etiam specialia in hos casus a Praeistore propositas ita de rivo aquae calidae reficiendae comis petit interdictum de rivis LML s. aeris. de cunicuis
80쪽
Io balnei restituendo , per quem vapor trahitur in balneariis vaporibus, utile hoc interdictum de rivis datur d. I. I. g. 6. Add. sup r. th Π it huc pertinet interdictum ne quis prohibeatur aquam ex castello publico ducere, quo utitur is, cui ius aquae ducendae datum est l. I. .is. F seqqσα qu quotid c aestu Cons. Cassiod. II. Vari form. p. v.
Instructin balnei quid th. . est duplex, rerum ac personarum. M. utensilia quae ib. aqua ac unguen a balnei ad vationem th. a. Ligna ad balnei calefactionem. h. s. argentum aD neare quid. h. . matula, lavatio risus, ib. qua hodie snt vasa balnei. th. s. Vestis balnearis. th. . quae hodie L sic pertineant ib. Serri halneares th. 7. Servi publico babneo qui ministraxerint. h. mancipes thermarum ib. mancipes salmarum ib. Lintrones c Navicularii. b. den-drophori. ib. familia aquaria. ib. Lianeator quis. h.st. Dr-nacator ca arim. h. Io ancita balneares. b. II instructus balnei quatenuspro immobili reputetur th. Ia.
Th. I. 'Alnea exstruet necessariis ad lavationem re- bus ac ministeriis sunt instruenda, neque enim exerceri potest balnei possessio ne instrumentorurn apparatu. l. a. pr. . d.