Io. Alb. Fabricii Bibliotheca Latina

101쪽

s 8 ERENTII diu latrιD, Et paene omnibus faecisiis ignotus nune pνι mum videatur in lucem prodire. castigatione et cum notis Matthiae Bergi Lipsis 4. . adiunctis Ioli Camerarii, Io Rivii, Georgii e Francisci Fabricii castigationibus atque annotationibus. Theodori Pulmanni notae cum Eugrapitii, Mureti, F

Friae Lindenbrogi editio insignis atque reliquis

praeferenda, cum Aelii Donati et Eugraphii. veteris Scho. liastae integris commentariis ad SS.Codice recensitis, additis propriis, et Gabr. Faerni, de Terentio praeclare ineriti, observationibus, Paris 4622.4 et Francos. 623. .

quae editio auctior et emendatior est, nisi quod Epistola Lindenbrogi ad Suffridum Calignonum et Fac ni notae in illa sunt omissae sicut etiam in splendida editione nupera,estertiovii. Stephani Ricti e praelectionibus doctorum Viteber. gensium, Muthusae Is68. et Gortici IS7O. I 7 . 8 atque iterum Lips 16i . tribus Vol. 8. Terentiu ex recensione Dan misyii, praemissi dissertatione de Plauto et Terentio, saepius vidit lucem in Belgio et in Germania post editionem Amstelodami

Io Philippi Paret, Neapoli Nemetum 6I9. . in

qua editione, praeter notas Rivii, G. Fabricii Faerni, Mureti, Pareique ipsius habetur index omnium vocabulorum. Idem Pareus Plauto suo dissertationem de direntiana Plauti imitatione adtexuit, quod argumentum ante eum tractaverat quoque Gatidentius Merula in dialogo Terentiano.

Cum Epistolis VII. Criticis sive notis brevibus On- sophori Couri et indice phrasium Francos. IS8 . a.

102쪽

EDITIONE s. Lib. I Cap. II spCum notis indicibus et medulla sive Phraseologia

Terentiana Martini myneceii, Lips 3 92. Ιω6. I6I4.1624. I634. 8. quam editionem aspari Barthi cumprimis probatam fuisse testatur Caspar Sagittarius bro de Platili, Terentii et Ciceronis vita ac scriptis AltinburnI671. R. p. 6 Editio Regia typis luculentis et maioribus, ParisI642 fol. Cuni locupletissimo indice Philologie verbonim phrasiumqtie et colleci aneis ac Mcherti, Lubec. 6sr.et 1667. praemiis Dan. Hein si ad Horatianum do Plauto ac Terentio iudicium dissertatione. Cum Io. murici Boecteri annotationibus et Chrestoniathia Terentians, sive selecto Indice locutionum, segentorat. I6ῆ7 8. Huic editioni adiunctae sunt etiam Francisci Guieti Andegavensiis in Terentium notae eruditae sed iusto aisna audaciores unde Terentium indignis modis a Gilieto tractari scripsit Chr. Titis in

Senario p. 244. Obierat iam Guietus a. I6S . cum notae illa ederentur. Vide vitam eius, ab Antonio Periam dro scriptam notisque in Terentium praemissam Cum notis iam Farnabit in quatuor priores, et M piti Uatiboni in Phormionem et Hecyram, Lond. 16s I. I2. Amstet. 16Si. I66O. Ι669 Ι2. Io Minelli Roterd. 167o. I68o. a. eiusque aemuli

Cum Commentariis Donati, et ubi hic deficit Eu- graphii atque selecti s variorem notis Lugd. Batav.

γ Frequens est in Virorum erit ad Iuvenal. et ad Britannie in Iuditorum seriptis, tu in inas vario venalein notas Antonius Borre-νκm quae solenni vocabulo dicun inanitus in variis Leot. c. 7. in triatur notas, quae non integras o nus Bailletus Tom. a. iudicior deartinum celabrium antinadversiones Scriptoribus p. 46a sim mulitque sed excerpta tantum ex illis scho alii. Neque diffitendum est quam lia exhibent, graviter invehantur. doque potissime editionum inarum Ita doistissimus Graevius praef. ad curatores quosdam a re delema. sueron. lenninius V. C praelat maioreque fide uti in decerpetidis. vel

103쪽

3644 8. et 16SI I6S7 8 curante Corneli Schreveho, qui posterioribus editionibus nomen suum adscripsit. In usum Delphini, a Nic Cam Pari 167ς. . ita, editi semel iterumque repetita es ab Angli Lond. 16ii et 17ooua omissa tamen quaedam haud absurde, a Camus in Parisensi editione praemittenda esse duxerat. Cum integris notis variorvin Donati, Eugraphii Faerni, Boecteri, Facia abii, M. Casau boni et an R. bri, Amstelad. I686. 8. Denique Parisiis Terentii Comoediae expurgata et illustratae notis sunt a Iosepho Iuvencio e Societate I

se, quae auctiores occurrunt in editione Roth Omag. Iris. et aris a7is. Venet. 17as Ia. Terentium ita a Iuvea. cio, vel censura ortus Regii interpretum, vela Νici Camo in usum Delphini expurgatum, tamen adolescem tibiis non sine morum periculo proponi iudicat vir lau.

datissimus Carolus Rollinus, q reprehensus eo nominea Gallimo in longa pro Terenti apologia r Gallice 1728. Ia in lucem data quin imo, Io Lud Batractum si

audias, s in hoc Afro habitat modesta et pudor, nilquiit ab eo inscena aut dicitur, quod non fanissimae Sabb

nae, ipsaque sinae uxor, salva oculor- erecundia videre, et aequus avribus crudire posent: adeo ut non in

vel digerendis doctorii viroruin non Megra conservari, sed hae

observationibus, ut probe obser qui typis exscribenda dant, ea vatum etiam Io Clerico . . est vicissim nolim invidere studiosortiri T. 1 Iarrhasianorum p. 3o. At compendio, quod ecaltero genere enim n eum adicio adornatae hu notarum fi it ut par est cones msmodi artorii notae in opti ciantur, haud dubie sibi promit nios quoque scriptores veteres ex tere possint. stent, non dubitem stirmare ia- Q Rouin, la maniere 'emirum editionum auctorcs tanto me sei ne se bullas tertres cm. I. Inis promeritos de publico bono, pag. I 6 I. quanto ceteri illi magis forte Durnal de Savans an. 72'. 1uiex te existiniant virorum docto pag. 39.

rum faniae, qui uni seriptori ho i Balκacius Epistola ad rim'

rum plurum antegros commenta Thoralium Sanchatraeum inter se mos, atque in his tamen multa sae lectas ad calaem Franc Vavassoris

Puis repetita musta parum ad de micra dictione editas ipsco facientia subiungimi Nolim Iraa. 8. a V. C. Io. rhardo Κap une commentaria uia perire vel pio p. 67I.

104쪽

EDITIONE s. Lib. I. Cap. III oris, i quis dixerit, Plautinis matronis honestiores plorumque esse meretrices Terentianas. Qtio illi, scio,

a nonnullis etiam viti datiun es, sic enim cavet ab obscoeno spurc0qlic, ut interdum quid quamqtie deceat perisonam, parum attendere ideatur, iisque minus fati furiat, qui, cu incurrit aliquid in narraudo turpi. . tuli , gaudent plus fatis sermonis proprietate, et res non idcherrimas nudis nunciare verbis hoc demtam fmplicitatem omanam U0cant. Ego Uri vitium iuris Ion σι faciosisam Oppositatu ei virtutem, atque I hoc no-

in dimidiatus t Menander dici meruit, vimque illam Comicam ti quam in eo de eravit Caius Casar, si-pitatem parum modesam interpretantvr hic equidem plus toto dimidii mox ut dictim et caremus non aegre illa vi, quam cuin posset nullo negotio assequi, pruinter ιam et cum itidicio repudiavit. Editione Comici nitidae atque emendatae duae ad nos delatae ex Anglia una a. 7OI. Cantabrigiae typis imaioribus Acadet laicis in lucem vidit, curante clarissD. Iohn Le , ex aula S. Catharinae, postea Episcopo Norvicensii, additis notis criticis et dissertatione de ratione et licentia metri Terentiani, de quo argi amento

etiam consulendus Chris h. Vas in Senario sive libro erudito, de legibus et licentia veterum Poetarum. Oxon. I687. . altera Francis Harii Episcopi iees mensis Lond. I724 4 ex recensione Faerni, cum eiusdem

notis, quibusdam etiam Donati, et Indice copioso. Vbi textus Faerni mutatus est, indicatur mutatio in notis et ratio mutationis redditi ir. Ipsius Harii notae sunt totae e genere critico, in quo maxime sequitur rationes metri q iod ipse constituit, et explicat dissertatione propria. Repre

rentii: rimn scripti adiuncta foret vis ci Tu quoque tu in sumniis o dimi mica etc. iliade Menander x Hesiod πλέον ἡμι- ravra . Poneris, et Merito, pari seν-ms ργ. v. o.

a nator.

105쪽

62 N IReprehensus est hoc nomine saepe a R. Benti ei inino. tis ad Terentiunt suum, itemque ab aliis. Elegans quoque Terenti editio est , quae cum scito et accuratissimo Martini Hugenii indice vocabulorum et phrasium Terentianarum omnium iam ante a. O I. viii sato prodiit Amst. 17ro. 8. curante post Hugenii fata fili6co nomine, et imitationem Terentii Plaut nam sive lae a Plauti phrasesque, quas imitatus Terentius videri po sit in singularum paginarum calce annotante. Index

Hugeni drvatus quoque in editione Terentii Londi

nenisi, quam curavit praeclarus is Mich. aettarius ITIS. I a. qui in corpore poetarum Latinorum post Genevenias auctiore Terentium iam vulgaverat Lond. 1713 sol. Cum locis Terenti ipsius parallelis et indice formum larum sive phrasium uberrimo cura V. C. Davidis Hooesraiani Amst. 17J8. 4.A. 1726. . Cantabrigiae prodiere Terentii Comoe. diae ex recensione Rich. Aenilei cum notis ipsistis et Gabr. Faerni quae editio repetita est Amsi. 727. . Vsus est Codd. scriptis pluribus, quos proximam Faer nianis vetustatem ac dignitatem habere adfirmat Te tum Faerni locis fere mille correxit, semper mutatione et eius causa in notis commemorata Praemissa est Diotribe de Uetris Terentianis, in qua ratio mendati ex legibus metri ab eo constitutis Terentii explicatur. Hamus in notis saepe suppresso tamen nomine, repre

henditur: ipse a Viro docto in Miseell. Ob Dorvinionis Vol. III p. 387 seq. IV. p. III. Eodem tempore a. I726. . Voll. 2. Hagae Com. db us est splendide Terentius cum antiquis interpretibus Donato, Eugraphio et Calpurnio, et aliis variorum ob servationibus si iisque ab Arnola Henr. serhovio: iterum in compendium redacti s selectis notis in usum iuvenum, 1728. 8. Sed eius opera Uris dictis non abde probata est.

106쪽

ristit Comoediae. Textus est e recensione maxime Dan. I si additaeque sunt figurae Personarum accurate e pressae o vetustissimo illo Terentii Codice Vaticano. Versio Italica, adiecta textu latino, adstricta illa numeris poeticis au reia liabet Nic. Fortiguerram. VI. Sed commemorandi sunt etiam, qui apsum quidem Terentii textuni non edidere cum notis, sed tamen ei profuere alio quo modo, separasim edendis, aut

emendationibus, Ut Observati otii bur; aut versionibus.

De Ambro si A rnsi s. L nardi, qui Lutheri affinis

suit, notis in Terentium scriptis a. Is O supra dichim. Augit in Gambar/llae Mediolanensi observationes in Terentium pro utere Bergonai, a IS97. 8. magis ad usum scribendi quam ad emendandum aut iitelligendum pertinentes. - 0. Velati notae, sive Cosiectanea in mrentium Lips 6IO. 8. Terentium cum pluribus Stis diligenter contulerattarii ophoriι Wayse, et uberioribus commentariis illustraverat ut testatur Henricus Nevi tonus v vir nobilisssimus, Epistola LXIX. qui illo Doctore olim usus fuerat. Η0s intercidisse dolebit mecum qui asi huius librum

de senario, supra etiam memoratum evolverit. cuto varia quaedam in Terentio notavit ac reprehendenda duxit Luciovicus Cotelvetrius in opusculis variis Criticis Italice editis Bernae 727. . p. 161 sq. ad I96. Versiones Terentii exstant Gallicae antiq:liores quidem, qualis prosa et versu regi Galliae Francisco I. oblata

auctore Octavio Gallius o prodiit Pariscis39. sol apud

Antonium Verardum, et Io. Parvum Iacobi Esuris versum versu reddentis metaphrasis memoratur Francisco

ab Henr Neuton Epistolae Ora hune confiinda cum Isaac Neuriones et carmina prodierunt Lu tono, Philosopho et athemati oc8e 7 o. vide Acta rudit acutissimo. TQm.3I supplam. p. s. et cave

107쪽

64 T E AE a Ide rude Cenomano Bibl. Gallicae p. 79. Petri Ant, Anani Rapistagnensis versio Gallica prosaria Pariscis ..1s83. I4 forma Tinore, et Lugd. two. 8. Est etiam editio Latino Gallica Paris Is86 12 sine nomine inter. pretis Recentiores vero sunt una S. Albini, quae post primam editionem Paris 46 6 saepius lucena vidit libetitulo Comedie de Terence traitites en Francois au eis latis a cote et rendues tres Mnneltes zyens chan eant

foripeu de chine. Andriae, Adelphorum, et Ρhormionis versio Gallica prosaria auctore Sanct Albino iam quartum prodierat Paris 16sS. Ia Reliquae tres Eunu.

clius Heautontimorumenos et Hecyra Martignat in.

erprete, primum viderunt lucem Paris 467o et deinde 1678. 12 Latino textu, ut in prioribus etiam Comoediis factum, e regione posito. Altera est Michaelis de Marol. Ies Abbatis Vissalongani, quae subiunctas habet Iohan. mi Pegrariae observationes, et e regione Gallicis p. posita Latina Paris 166o. 8 duob volum. Tertia est Pauli Rogeri Sibour. Comedies de Tereiace. traduites eii an Ois avecae Latina cote Strasbourg I687.12. Qilaria, cui itidem latina adposita sunt, omnium optima, unae Dateriae T. Fabritaliae aris 1688. et Amst. 1698. Iet. tribus voluminibus. Quanquam vero elegantis lima haedest interpretatio, tamen ex illa ipsa repetitis exemplis, quam dissicile sit facilitatem, vim atque nativum leporem verborum latinorum vernacula lingua reddere, ostem dit o Clericus V. C. in arte Critica T. I. pag. 2o8. seq.

Illa Mersi semel iterumque recusa est in Belgio et cum

novis

Terentius obscoenitate pis posuit, saepiuscillae recussim et gatus lucem quoque vidit alias, o Fichielius Aeschinum Comoe- ut Ingolstadii s89. Etiam in diam vulgavit Lubecae, I 699. I 2. editione ad usuin Delphini Pari continentem phrases et elegantias Teientanae dictionis purique ser rentio. sed a Cicerone castenda monis latani iactura Cornelius Sebo esse sulchre doeet Conc Sami

108쪽

novis Daceriae animadversionibus Roterd. I7II. 8. Latine et Gallice tribus Volum. Journa des Savans 7 7 A uti pag. i69. et Amsielod 172 .ia typis Weis lanianis, necnon Hamburgi perquam nitide atque emendate 732. ex typographia bratiam Vanderhoeck Notae do stae sunt, et inprimi utiles propterea, quod in iis ratio scenae et actionis Xplicatur, cuius cognitio saepe ad imtelligendum est necessaria. In editione quam dixi, Ro-terodamenti anno I7I7. Amstelo lamensi et Hamburgensi Andriae, Heautontimorumeno, Adelphis et Phormi ni praemii lae ex Codice Regio Paris mascherae person rum Comicarum aere descriptae sed longe plures ex C die Vaticano expressas dedit Christophorus Henritur de Berger libro de personis seu larvis et mascheris. Ubteb. 1723. 4. Andriam, Adelphos, et Phormionem et ganti quoque veste Gallica induit Isaacus lemuit e deSas. a Andriam versibus Gallicis donatam audio a Petro Gerico S. I. Tolosae, eodem, qui Electram Sophoclis metaphrasi Galli ea reddidit. Denique novam Gallicam Terentii versionem in Anglia adornavit Carolis Henneberitis prior tomus tres Comoedias Complexus vidit lucem Lond. 1726. Rich. en et emendati nes plerasque parum probari s bi testatus fi). Illam semen versionem Daceriana minus castigatam minusque elegantem esse M viri docti iudicant, licet Hennebertus in praef. Daceriam pluribus nominibus reprehendit. Terentius Lialite Venet. Is33. 8 et 1ς78. o. Fabrinoda Fighine Florentino interprete, cuius etiam eadem lingua scripti exsant commentarii interpretationis vice Latino Terentio adiuncti Uenet. 38O. . et S94. 4. Erammella Malei pium, Marclitonissa Telentium Italici versibus quam elicissime expressit, teste Io Maria Crescim-

109쪽

Creseimbent in Historia Poeseos Italicae lib. a. p. a cCelebratur et Italica Io Isinium trandatio. Sed omnibus facile praeferenda versio ori verrae praelis subiecta Romae a. 732. Ol. auspiciis Cardinali, Annibalis Albani, et absoluta i736 in qua cum splendore typorum, et ex S. Vaticano descriptarum sero conum ac personarum ducentarum amplius, certat cultus di ctionis et interpretationis fide, vide supra pag. M. Huic adde metaphrasin elegantem Irmini e Parrheniadis siue Ludovitae ergasilae editam Venetiis n. 732. Bibl. Italesque I . 17. p. 97. Germanici exposuerunt multi, Io Rhenius, Valent. Bolinus, Steph. Riccius, et novissime Dan Hat inaccius. Carmine Germanico Io. Episcopius Herbipolitanus Fran. cos Is63 8 Versusque est Germanice a pluribus, Hodisth Iio Matthia Sthenhio et aliis, quos commemorare nihil attinet. Belgit Antuerp. Isss. 8. item Latine ac Re ite vidit lucem cum notis Henr Lmaer dehi Oonii Roter i. 6 8. 8.quae versio ab elegantia commendatur Cum emenda. ta Belgica versione et inelli notis marginalibus. γterd. 1663. . Meflectanti interpretatio eodem anno Hagae q. Latine, et Anglice, Ond. I629. . et iam notis criticis 1 3b Ia tribus Volum. Hispantea versio auctore Petro Simone uri edita a Is77. et Compluti a. 1 82. atque iterum Barcinone anno Is99 8. ad latus iuncto Terentio Latino ex Gabr. Faerni editione. Ad addiscendam linguam Hispanicam commendatur in primis a Caspare Scioppio in consul, lationibuS. Arpinunt in singula dramata habemus a C Sulpitio Apouinari , de quo supra dictum. Etia D e recen tioribus argumenta a Comoedias Terentii Melanci, th0n,

110쪽

thon, et Muretus in singulas fabularum Terenti scenas composuere Paullus Malleolus, Christophorus Hegendorsius, Hadrianus Bariandus, maritioL Latoe

mus etc.

Iuvat etiam commemorare libellos tironum destinatos usibus, Ge0rgit Fabricii elegantiarum e Plauto et Terentio libros duos, cum P. Syri mimis ab Erasino et eodeni Georgici ex Positis excusse Lipsiae Iss8 8. Hem, it Decimatoris ii hornensis succum et medullam T rentianam, libris V. Halae Sax. IS97. S. Pauli Perditi latine dicendi formulas e Terentio collectas, udis snae is s. 8. Martini Hoyneccii medullam et fructus Teientianos, sive sententias Ethicas, Politicas, Oeconomicas Physicas et Historicas cum adagiis et prove bii Comicis Lips. 6O8. 614. 62s. 63 . . Cornelii Graphei phrases Terentianas laudatas ignotio arviblio, sive quicunque sub illo nomine latet . . Misc. Historico- litterar pag. Iai. Parili tui mi Phraseologiam Terentianam, oppen heim. 16i3 8. M. Friderici Haberfath, Recstoris Scholae Gryphismaldensis, nucleum Terentianum, Rostocli i63S X. Bartiales ein phr scologiam Plautino- Terentianam amburg 688 8.

Heron F, Hyeri, Inspectoris paedagogii Hallensis res Terentianos, Halae 17I . . Sed tales libelli hodie

iacent nec mulium profuerint.

VII. Fuit diversus a nostro, licet fiat, qui utrosque

confundant, Terentius illiso, Senator Romanus, quem captum a Carthaginiensibus Scipio Africanus maior vindicavit in libertatum, et triumphans eum cum pile capiti imposito pone currum sequentem habuit, ut traditum Livio XXX. ult. Alius Terentius Libo Fregellanus

Poeta, cuius memini Donatus ut mittam Termitum, a quo Numae libros repertos in arca, inlli Senatus cre-naatos refert Victor de Viris illuliribus cap. 3. Sed plures Terentios collec os videi licebit a Io. Glandorpio p. 833 seq. Onomastici, et a IO. Lometero dierum ge- et italium