Ambrae historiam ad omnipotentis Dei gloriam, et hominum sanitatem. exhibet, Justus Fidus Klobius D in Academ. Witteb

51쪽

2 fusio,primὁ constanditur Ambra cum succino,& deinde succinum cum Lyncurio Dum Ambra ab aliquibus Autoribus succinum di quidem Atticanum appellaturin Lyncurius lapis, succinum , propter colorem telluciditatem , cum tamen toto coelo disterant. Sed haec obiter. Et Matthio luscitato loco in Opinione prima cribit de Fuch-sio, quod legitimum Ambarum, de quo scripserunt Mauritani, ipse succini generi adscribat. . . Et in opere Historico Germaniae Antiquae Schardi de Effluviis Suevis pa7 o. cap.r . in Cornel. Tacitum haec habentur. Caeterum ut cum succino convenit ambarum , quod ambri Am- par profertur ex Etio non est obscurum, qui materiam ejus sub- indicavit, cum illud multis in locis aut sulphuris aut bituminis mo- do scaturire pronunciet,&Selachiticum a Municipio quod Indiqvocatum, ubi scaturit, cum ibidem sit subalbidum, aliis anteponat, in ossicinis Indicum fere Ambra Chrysea, nostra vero Citrina appellatur, Gallis etiamnum eadem consuetudo permansit. Haec de communibus appellationibus succini satis sunt. Et Iohannes Monardus in Composita Mesu ad confed ionem Galliae Moschatae p. o. Ambra Canni est Epitheton ambrae,

quae a Recentior hiis xaecis ambar dicitur. Ex nostris fuerri qui si

cinum Orientale vocarunt i cc. .

Verum succinum est pellucidum, Ambra non Succisum ad

maris littora quidem invenitur, attamen etiam e terra est odit tirinuemadmodum Ron deletius, Celeberrimus Medicus d Philolophus Charabe extractum habuit ex montibus Pyrenaeis , in cuius altera parte fuit Charabe in altera Gagates Lapis, ut scribit Ocbe Ii usi Liae succino p. i7. Ambra non.Nam neque ex terra effoditur, neque in montibus reperitur Succinum dura ulculum est, adeo ut inter gemmas referatur a Francisse Rueo lib. 2.cap.ro, in tractatu de Gemmis aliquot iis praesertim , quarum Divus Johannes Aoostolus in sua Apocalypsi meminit atque ex eo componantur altaria, pocula,candelabra,arculae,statuae c. Ambra non: In

conspicitur 'quae decrescente Luna dςςxςisti

52쪽

ceperiuntur festucae, alga , herbarum stipites, solia arborum, culices, muscae, formicae, de quibus testis est Martialis lib. 6. n. 13. Dum Phaetonte formica vagatur in umbra, implicuit tenuem succina gutta feram. Sic modo quae fuerat vita contempta manente Funeribus facta est, nunc pretiosa suis. araneae item , erucae, pisces&ova piscium ipsi involuta reperiuntur: ut scribit Aurifaber in succini historiaci In Ambra non In succino Rana reperta est lacerta, s cut scribit Daniel Hermannus Prutas in Discursu Philosophico: Aspicis ut stet adhuc illaeso cori 're Rana mana gerens viridem ceu nuper nata colorem Ut pedibus distenta est' ut 'torvumq; tuetur Lumine distori, Et saltum velut iis ue minatur Et quasi contendit patulas exire per atiras Abnegat Electri lassa indurata re estum. Frusto alio exiguos tremebutilat certa Lacertos Ne quicquam extendit, sinuatq; volum ira caud*Tortilis: csquamae apparent per terga minutae

Et parvi unguiculi; deformes pandit hiatus

Os in agone olim lucta liliani ortis apertum Quando animam evomuit crebris singultibus actam. Sanguinis hinc se arsi vestigia viva supersunt. Heu misera ut voluit caveam evitare futuram pinguis terrae penetrare caverna S

'Impulit hic illam liquido impliculaq; Electro Vix ambas melius Cous depingat Apelles

Viva repraesentant sic viva membra colores Felices ambae atque aeterno nomine clarae Quas talis siticcus tumba tumulavit odora

Nobilius nullum poterant reda erire sepulchrum &c Cujus utriusque apposita figura videri potest . 6s. lib. . Consi dc

Epistolata Medicinal Cratoriis Francestiit editar Anno in Octav.L: Vipera. Nam sic Martialis lib. . n. ID

55쪽

a nentibus Deliadum ramis duni vipera sirpis

Fluxit in obstante ni succina gemma feram. Quae dum miratur pinguis rore teneri Concreto riguit vineta repente gelu.

Ne Tibi regali placeas Cleopatra sepulchro Vipera tumulo nobiliore jacet. il In Ambra talia no inveniuntur : Contra vero Ambra bibula ess, nam dissolvitur non quidem spiritibus vel aquis destillatis, neque etiam vino, sed totiὸs guttulis aliquot olei appropriati destilla-ii Z olfferus in Animadversioni b. ad Pharitia cop. August. ad pul-

ver pro ulcerib .lutturis P.I63 col a. Succinum non. In ambra ro- stella avicularum inveniuntur, conchylia item ostrearum testae

Os sic tria de sepiis ac avium unguiculi aliaeque resut lapilli te Dola umormio Asis Aruseo , quem ad Modum pluribus demonstra biturri ratio dabitur infra in Quaestionibus In Suecino non. Et quantum odor Ambrae differat ab odore succini non opus est artyluribus jam deducatur , cum sensu unumquemque illud ipsuri

docere satis possit. Deinde verα quod sueeinum attrahat ad sepaleas 5c folia arida, ut magnes ferrum Neribit E sinii Stella in Bo-Borussiae Antiquitatib.lib. i. si .de Ambra stribit libone Hotum ego memini. Addenda ubque hic veniunt, quae habet Agri-eola Itb.3. de natura foll.p. hi M. Paulus Vehetus asseri in salarnis ad Insulam Madagascar inveniri s loquitur de ambra hut forte invenitur, tametsi in nostris piscibus repertum esse succinum , di scio Et adjicere placetvErba Libavit, uae apeHib. IngHariu eaphan scholii, p., . Si tuis Salem Chalalanthun alli ereponset succino , ambram faceret: Vei uini quem adis dum i si ius scribit eo lib. p.yy luxuriares blent mentes acumine peculistion unita

Reperiuntur, qui Ambrann esse excretum beluae nyis dammarinae referant. Ita quosdam

seniisse tostis est Silvaticus in Pandech. Et Libavius .in Singularib. tib l cap. I. Aliqui putant, ex cibis in ipso signi iel adipem ead 3 vet

56쪽

s et Xerementum a 'i huς respiciunt, qui Electrum ab ipso piscevoratu in nobilitari scribunali, ortassis quo pacto animal Zibet ii, Caprea Moschi, M*rtes 5 congeneris odoris exhibent medicinas p. 3o . Et idem innuit Dan .Exi sebius Nierem bergius in Hiiloria Natura tib 7. cap. 6 . de paedicamentis ab animalibus desumtist, dum haesitanter scribit: Quid jam opus es et adderς, si excrementum Ba- laenarum: mbra fuit t. Et Avicenna lib. 2. tract.2. cap. 6'. 6 Adria. nus Tql co rutyri in Sto heri praxin auream cap. de Epite psp.23.dψm ita sentientes refutant. Illud quod dicitur, quodam brasate rementum animalis maris longinquum est. Et quamvis in Balaenae Ventro magna aliquando quantitas reperiaturi n. i propterea aestimandum in ventre balaenae genitam cum forsitan influctibus attigeri lac ingesserit. am absurdum est arbitrari illius er Cremςnta ac pravam illuviem ambram esse cum ea etiam 'pitima a balaena devorata bonitatem a s avitatem amittat. Et Hieronymus Megi serus in P scriptione Insulae adagascar sequeptia ha

t i Printerea Edugidus Lo petet augustinus Cassiodorus in De scriptione Regni Congop.ro.sequentia referunt: ius dent disten

57쪽

Tot jugulatis in America Gallia alibi PMχnistat stercoris

inesse de praehensum est , sed non omnibus ambram nec dimidiam nec totam mutatam Libavius lib. . Singu .pa 3. Et non so Ietanimal ejusdem specie facile alterius it reus uorare Propin4accedit sequens opinio, qua asseritur

Decimontanid. li uod Ambra fit recrementum B tinae.

Quae ipsa opinio ex sequenti cum primis compr0babitu rς ope. Nam ita Carolus Clusius lib.7. insarcia ab Iorto a/omatum o riam D.1 8. Quid siit legitimum Ambarum atqrie quomodo nalcatur, dicam, quod Francofurti ad MCenum Anno M. D. XCIII paul-Id ante meum ex ea urbe abitum mihi referebat Viripi at. mihiq; Amicus Dominus Servatius Maret Burgunsius, . qui regiones peragraverat Ambari ii Moschi, genam arum4 si mali uiri rerum mercaturam exercuerat. lium enim de Ambaro inter nos sermo incidisset, ille ad me Exploratum ne habes quidpiam et Ambaro Non inqu in praeter ea, quae ex Garciae Aromatum hIstoria Rhbeth Nic. piaclidis desiimplici b. M qic entis e novo orbe delatis didici Legi,inquit,utruimque, illum quidem a te Latianum i .elum, hunc vero Hispanico sermone evulgatum, sed qui aliud adserunt, quam Autorum dubia testimonia, qui cate utientes tanquam in tenebris versantur mihi autem crede inbarumniihil aliud else, quam Recrcmenta quaedam in ventriculo palaen Fer multo tempore collectat Vera inquam, quia plerique cetas eos RIios pjse s Orcadem Physeterem .s miles magnis dentibus, praedi sal*nRAppi latione dona pli Alae a, utem legitima nullis dentes habet, sed integros pisces voratin mollibus imprimas dele.ctatur ut polypis, sepiis similibus, quibus in Ventriculo no probe confectis nece socii multam viscidam materiam in eo senetrari, quam postea simul congestam dc ventriculum nimis gravan-.xem velitngu is annis vel breviore temporis spatio ejicit Ictim tteria tamdiu in ventriculo asservata, deinde rejecta naarimnatans Ambarum eis, in quo interdum polyporum devoratorum Θ-Gςlla dς praehendinitur. Si Palaenae liberato jam recens ab illa ri: a te-

58쪽

ria ventricillo capi ntur, nullam ambarum habere reperientur. Si aliquant post rejectam . materiam , aliquid quidem habebunt, sed deterioris nec probe eae cocti atque ita paulatim crescens illa materia congesta probi indem Vetustate adquirit, ut si ante, quam Ventriculus illa materia liberatus sit, a laena capiatur, plurimum, coptimum reperietur. Haec illes: Quam ego edepos opinionem vix non amplector, modo in aliis quoque locis ibi itidem magna Bal en nim copia est illud idem expe iri liceret , si scilicet in Archi pelago di an Lazaro 'Mari Pacisi eo, si in Mari Meditet raneo, si iii Scythico, si ad No tWegiam in Oceano Deucalidonio Myperboreo It ad Regnum Congo , si ad Moluccas ambra invenire. ur, vel in iisdem inibi mortuis vel occisis balaenis reperiretur, p.

plausum tam mereretur haec opiniori Praeterea non videtur accipienda, quod ex polypis, sepiis aliisve similibus piscibus mollibus

putredini facile obnoxiis istas succum haud ita bonum suppeditantibus tam nobile medicamentum vitales spiritus reficiendi, generari posse, verisimile non sit; Mercatorum, inquit Libavius lib. q. Sisigular. p.; 7 sermones incerti sunt, plerumque sub magnis titulis abscondunt magnas fallacias magis lucrum quam naturales historias quaerunt, ' ob id mirifice res distinctas confundunt: Quod ipsum quoque jamdudum asserere non dubitavit Cicero, quando scribit. Nihil pro fiet unt Mercatores, nisi admodum mentiantur. Lib. In totum tamen haec opinio rejicienda non videtur , sed in quantum recipienda. Etenim reponi quandoque in silla laenarum ventriculis ambram colligi, est extra omnem conistroversiam quandoquidem relationes illud ipsuna satis commonstrant Nardus Antonius Recchus Ioannes Faber in Francisci Hernandis Histotia exicana A. 36; scribunt Immensam Ambrae quantitatem non tam terrae ipsi, quam scopulorum4 cautium radicibus spongi formi quidem sed molli ad modii in sub tantia adhaerescere, hujus autem substantiae miriura talis est, ut cuncti onanino pisces magis illam, quam illiu in alium cibum escam v appetant. Et Laurenti ias Elchst aditis de consectione Alchermes cap. l .deΛmbra scribit: Si nonnunquam in Cetis inveniatur, ab iis absorptam esse verisimile est Et Libavius citato loco p. 333. A Balaena Ambram interdum extrahi , sed raro concedimus, sed quam illa venatu maris

59쪽

ris dudum absorpserat, non genuerat. Donatriis Item haneree nrtius voratam meliorem esse, diutitis detentam mutationem in substantialc viribus accepisse, atque ita hane rejectilem,illam proba dam.Testatur idem Ioan Leo Ahicanus Rerum Africanarum sed lus Scriptor, quando capite de piscibus refert, Qui Oceani ripam inhabitant, hunc piscem cujus nomen Ambara est,in mentio facta supra p.ro. Ambram quam vocant effundere aiunt, Caeterum an Sperma vel Excrementum sit, inter se dissident, ut ut sese res habet piscis portentosa sui magnitudine Balaenae appellationem meretur p.718 edit. Elaeviriana Anno οῖ2.Num autem in earundem ventri .culis generetur exas umptis piscibus, polypis, sepiis L similibus. maxime dubitatur, sed potius contrarium insequentibus demon,

strabitu νῶ

Atque sic habes, Amice Lector, opiniones de Nobilissima AMBRA praestantissimo, charissimo ac saluberrimo ad sanitatem hominis a Conditore DEO, dato medicamento inter sedissentientes decem atque ipsas septem, sequitur nun

Decima octava.

ccujus nomen, lingua Madagascarica Aschibobuch, Insula norun

vero de Insulis Maldivis Anacangrispasqui Indiae Orientalisoaoratissimus, ad varios, Ps in Medisina maxime salubre medicamentum.

As serti probatio.

Hujus sententiae meminit,quamvis non assertive,Scaliger Ea erc.Io .sennio Insulae sunt, inquit,Indici Maris Palan durae nomine, quarum Incolae Ambar arbitrantur esse stercus avium , quod maris allisionibus e scopulis abradatur: Et Excellent. Horstius in sua PharmacopoeiaCatholica. Et Fragosius ah Ambarotide Aremat. Tmedicamentis ex Indiis in Europam delatisp.8 .Ioannes Barrosius scribit osse stercus avium , quas, ut mihi videtur Pavio ite dicimuβ, quia

ipsam comedunt, de ut fama est, paulo post evomunt, Ulydς tam Ndrovandus lib.3 Muset M tallici ap.6 paulo clarius rem dς E ducit:

60쪽

ducit Circa generationem Ambrae, Authores sententiis inter se variant, quandoquidem nonnulli stercus illarum avium esse autumant, quae herbis odoriferis in Maldiva Insula nutriuntur:hoc enim alluvionibus undarum maris a scopulis abradi vel ablui&ad littora deferri affirmant. Quinimo propriam sententiam magis stabiliunt, cum Ambram rostris Avium quandoque resertam observaverint; etenim his in locis tales aves assidue nidulantur: Haec ille. Libavius sequentia habet Alii repudiatis piscibus ad aves se contulerunt,& harum stercus esse, scopulis impositum haerens qued postea fluctibus ventisve abra sum tradiderunt, argumento, quod plerumque avium rostella in ea inveniantur, quasi majores aves comestis minoribus cum excrementis ossiculain rostella remittant, uti

conchylia ostreaque captain deglutita, cum 'arum testulae adhaereant lis. q. Singularium c a. p.;o6 p.; Io. Legimus alicubi ni fallimur pretiosissimi odoris finium ex avicula quadam Indica inter merces inEuropam asportari. Nihil absurdi est etiam grandibus volucribus tanti pretii excrementum esse , praesertim cumeonsentaneum sit, eas viistitare vel illis aviculis suaveolentibus vel seminibus odoratis de herbis c. Proinde haud inconvenienserit hic aliquantisper commorari in auxilium vocare autorum testimonia concoxdantia eorumve allegata indicia, quantum quiverimus, investigare, deinde vero cum his conferre Geographicas historias, Itineraria item Nautica mi aria ac Cosmographia a Misverfis autoribus diversis tempore conscriptas. Disputent alii ac fallacibus conjecturis suam statuminare conentur opinionem, insistamus nos potius, Amice Lector, tot atque tot celebriorum Autorum concordantibus testimoniis, quorum complurium animus

non fuit huic vel illi prae conceptae opinioni patrocinari, sed ut sese unumquodque consignandum obtulit , in suis relationibus bono fide consignare. Qii odit fiat eo manifestius in cujusvis conspectum detur palam, sequentia confirmabunt. Defertur ad nos AMBRA optima de consensu facile omnium ex India Orientali. Ex India singularis adfertur Ambra, praecipue ex Insulis Mal viae dictis non nisi praestantissimi suavissimi odoris Amatus Lusitanus in Dioscoridem Friti