장음표시 사용
641쪽
tebeat, quod fi ad distri tempus filia
premoriatur, ciuitas illos centum lucretur ii-- isne alio onere. Quiritur, an hic contractus licitug sit, an usurarius e In rigore non subsistere in ratione census euidens est ex ipsis terminis, nam non est cum onere cedito anmlarum pensionum, cum si praemo
riatur filia,nihil debeatur. Respondeo igitur contractum hunc: subsistere, si attentis eircunstantijs ex pru- etaeteri, dentum iuditio sit aequalitas in ratione
dilue contractus innominati ludi fortunae m. In biena verb. mura lG. s. to. Silvester apud eundem Comitiatim loco est. Probatur iam hemtim responsio. Res incerta ,&variis obnoxias horis periculis est longe minoris emi bilis , ac sit maturis res certa , sed illud pretium quincentorum
aureorum soluendum in dotem' filiae postm, quindecim annos, si vixerit est omnino in certum, & fortunae aleae,inmimerisque pheiculii subiectum , siquidem vita illius filiae est tenui innira stamine , ergo est leno minori pretio emibile. Maior probatur,
tum quia nemo per aequale certum emeret aequale incertum; tum quia in communi aestimatione piaris habentur centum cer e ta, quam centum,&plura incerta. Dixi, si attentis eirevastanti, I ex prudentvm ivditio is aqualitas, nam in huiusino
dicontractu attendenda est qualitas periculi , quantitas pretij rcistituendi, & id: u.
ti, ut iuxta eorum omnium proportionem verisimilis taxa statuatur. adeout compensetur lucrum illorum centum per illos quindecim annos, & periculum ammisionis eorundem, S proportio maioris periculi in tradente illos centum cum minori Periculo in ciuitate recipiente, proin eis gente sub conditione maius pretium. Certe ne ulla penitus disseultate pro certo preeio quis subiicit incertum debitum IonD. di longe maius. In uniuersum crediderim onus ioluendi quingentos pro centum esse Excedens, nam periculum vitae filiae non potest esse tale, ut mereatur tali compentatione adaequari. is dieque aduersari potest e naviganeidem Uuris, ubi dicitur non licere Hare mu tuam certam pecuniae quantitatem alicui eunti ad nundinas ex eo, quod in se suscipiat onus, seu periculum traiecti ias res deferendi, ergo ratione periculi maioris communitatis non licet illud ma-RUs eam ius lucram exigere . Non, inquam , ad uersari potest . nam textus allegatus ad rem nostram non facit, siquidem ille non procedit quoad coiitramim innominatum periculi aleae, seu ludi fortunae, sed tantum suoad contractum mutui. Deinde etiam in contractu mutui quamuis mutuans in se suscipiat periculum sortis non possit quidem lucrum suscipere ex mutuo, qua mu tuum est , pcneli tamen suscipere ex alio capite, nempe periculi suscepti, seu conis
Explicatur praxis Senatus Mediolanen icontra eos, qui ex multo tempore non soluerunt conuentas
toponitur, in explicatur ratio taliae pri
. feruntur rationes dubitandi elata iustiitiam eiusdem. a.
Eieita est ire iusta fraxis Senatus Excelles
ratissit ratisvibai dabitandi. N
mum in certo Collegio Congregamrionis nostrae, cumque ex libris rationu rem fultaret nonnullos censuarios passium Pe multos annos conuentas, ta debitas pendsiones non persoluisse, nec via suppeterea ad eas exigendas supplex confugi ad tancellentiisimum Mediolani senatum, ut dignaretur proludere de opportuno iuris re medio, ut posset Collegium consequi desti itas pensiones decuisas. Qigi excellentisi .mus Senatus per tuas litteras patentes o
dinauit Iudici ordinatio illius Ciuitatis, ut
praescriberet centuarijs passivis terminum duorum mensium, intra quem deberena persoluisse uniuersas decursas pensiones a quibus non solutis deberet fundos censuatos putilica Praeconis voce exponere venditioni , de plus offerenti concedere, pretiumsue inde exceptum cedere Collegio tum in extinctionem census plincipalis tum in solutionem pensimum decursarum, quod pretium, si non fuerit sussietem pro utroque illud concedat in extit, ctionem contractus, di pro pensionibus
praeteritis concedat praeceptum, seu ma datum executiuum contra alia censari . rum passivorum bona , Drta fuit controuersia, an tale remedium per Excellentissimum Senatum concessum iuste subsister posset sine contrauentione conditionum
appositatum in Constitutione Pij U. . Ratio dubitandi ex eo coulairgit. quod APius V. prohibuit, ne morosa3 census de-.bitor cogi possit,aut rem censui subiectam, aut aliquam ipsius partem perdere, cogeretur autem, si per decretum Senatus fandis, Excellentistiim iuste ,& valide posset fiundus censuatus vendi. Rursus ex dispositione eiusdem Pth U, nunquam potest 'emptor census pretium solutum repete re, nisi venditor voluerit sponte redime.re. His tamen non obstantibus
642쪽
quae praescribit, & praeser psit ad fauorem
censuariorum activortim. Ratio multiplex esse potest. Prima, quia Pontifex Per praeallegatas clausulas prohibet dumis taxat conuentiones de amulione landi censuati inter ipsos contrahentcs, nox autem tollit auctoritatem supremam Principis ad declarandam rem amulam in casu contrauentionis, sesa non solutionis. - . e conuenti sicuti enim potest in paenam ., is e poliare delinquentem re sua, ita potest . ., in paenam Elutionis non positae rem hy--.um pothecatam pro debitis censualibus iube.dsuendi, ut satisfactio ereditori. - Pecunila , quia haec venditio fundi ee uati ex auctoritate Principis nec est contra ius naturae, nec contra dispostionem Pontiri ficis, ergo &c. Antecedens probatur quin ad primam partem, quia non repugnat
auri naturae, ut per non adimplementum oneris ex parte unius alter recuperat rem
ruam in re pro illa hypothecata, sicuti si
vendidit rem suam determinato pretio, di non soluatur potest tem suam repetere ob non solutionem. Quoad secundam sic euincitur, quia constitutio Ph U. easum tunc venditionis. Principis auctoritato ....... non expressit, adeoque habetur po omisso, , in casu autem omisso potissimum in lege exorbitanti recurri debet ad ea, quae non repugnant naturae contractus , de ad di positionem principis. Tertia ratio est, quia. Batutum est, quod pretium pensionum
conuentarum non diminuatur, Ac tamen ex facto Principis interueniente cauia pen sones reducuntur,ergo etiam quamuis rescensui subiugata iuxta dispositionem Pon-
isicis non possit ex conuentione contra hentium amitti, poterit tamen ex auctori-Tate Principis alienari, ut ex pictio elucdem latisfiat domino census ob non solutionem conuentatum pensionum.
Ex quibus facile erit respondere ad rationes dubitandi superius propositas; ea enim, quae praecipuuntur per clausalam illam constitutionis Pontificiae r spieiunt
dumtaxat facultatem ipsorum contrahen tium, & conuentiones eorundem, non
minuunt auctoritatem Principis in ordine ad paenatu ob non solutionem, quod idem dicendum est ad ea, quae ibi asserebantur ex alia clausula. S. VI. An incensu constituto in fauorem Ecclesiae possit fieri redemptio pro parte
renuente eadem Ecclesia. SUMMARIUM. Proponitur ecus , oratio dubitandi. r. Potin censvarius passiuas pro Parae ixtin
guere, ne es s it exceptio Ecclesia. a. Respectu Ecclesia illa retivmo pro parte est
Isquisitio VI. Constituerat Ecclesia Icensum sibi fauorabilem cum Titio soluto pret io pro eodem, mille aureorum seruataque forma,& conditionibus praescriptis in constitutione Ph U. Emortuo eodem Titio tres eidem fuerunt superstiates fili j naturales,& legitimi, qui aequis portionibus diuidentes inter se iura, ct
Onera paterna ad proportionem fundi censuati, qui pro rata contingit unicuique subierunt onus Oluendi annuos redi titus. Alter ipsorum aliss renuentibus con di currere pro sua parte ad extinctionemn, in s. census in voto habebat extinguendi pro ratio . sua parte, cui partiali extinctioni renue. .uae . bat Ecclesia consentire, excipiens, quod talis diuisio sit eidem noxia praecipue cum census constitutus sit indivisibiliter, ex
speciali autem priuilegio ius habet, ne praeiuditium sibi inseratur. Quaeritur hic quid iuris. Respondeo exceptionem Ecclesiae non et subsistere, seruatisque in hoc genere prae scriptis posse alterum ex filiis aliis non
concurrentibus pro sua parte censum extinguere. Est conformis Constitutioni Pii V., & iis, quae superius dicta sunt.
Probatur primo,quia Pontifex concedit facultatem censuario passivo extinguendi censum pro parte per restitutionem congruam correspondentem illi parti nec 3..t nae distinguit inter censum Ecclesiasticum , Ac non dimsaecularem, ergo a sortiori concedit quan-s es redo madus diuisus est in plures, unicuique
suam Partem redimere ita cum lex nomis
distinguat, nec nos distinguere debemus di sita inter censum Ecclesiasticum,& tacularem; siasticum nec obstare potest ius,quod asseritur, competens Ecclesiae; non, inquam, obstare
potest, quia ius debet conformari naturae contractus, nili aliud fuerit specialit de expressum, neque ex eo, quod habeat in alias maiora priuilegia sunt extendenda in caeteris, ubi non exprimitur, caeteroqui dici potest, quod ecclesia stare non teneretur caeteris conditionibus in Constituistione census praescriptis; Neque ulterius obstare potest assertum praeiudicium; non, inquam . quaa non est praeiudicium ubi, quod fit, est iuxta naturam, dc conditiones contractus, & ex eo, quod voluerit talem contractum non debet conqueri, quod sibi eueniant, quae sunt conmmia Adem
Probatur secundo, qui, si quae esset gratio, cur ille non posset pro parte extinguere,maxime quia ad alienationes rerum ho mobilium, seu quae reputantur pro immobilibus non liberum est consentires deria. n. non consentire fine talemnitatibus in hoc uis is genere alienationis praescriptis, sed haec ratio
643쪽
Fatis non obstat, quia in actionibus necestati, non sunt huiusmodi solemnitates, rhiuisitae ut est in confesso apud omnes, atic actio est necrearia, ergo &c.
S. VII. An possit esse conuentio inter venilit rem census, & fideiussorem pro ipso . xt si ille non soluerit. & hic soluat pro ipso, ille cedat huic partem fundi
censuati in compensationem. soluti
trMMARIUM icti feries is fuit terminis disposita. I.
uentio proposita, nec repugnat natura contractus, nec iuri positius. E.
Venditor censur poten in securitatem si iussoris a gnare quodcunque aliud M.
squisitio VII. Constituerat censum
Caius cum Antonio seruatis omni.hus conditionibus in hoc genere requisitis, di in secutitatem oneris soluendi annuas pensiones adiectus fuit Andreas tanquam fideiussor. Andreas,ut onus subiret fideiussionis pro An.omo conuenit cum eodem in hac conditione, ut si ipse Antonius non soluerit , de compellatur Andreas pro ipso soluere possit consequi partem fundi censuati in compensationem pensionum
solutarum . aeritur hic, an talis conuentio fit licua. Partem negantem sustineto,abest Gisiar Roderim in tract. de annuis reddit. Roderiis lib. a. quast. a. n. s. in fine, ceneius Oeensi.
cenetus quibus videtur consentire Alexandre conna ex D . ir g n gistin. lib. q. Assirmantem docet ruit isqvssma i is da solat. coar vias
coatu Par, resol. lib. I. c. a. n. T. Arara FixeII Dias. ad rub. c. de reficiad. vendit. pari. E. e. t. n. Eries et t., in communiter scribentes in I. g. c. de
Fimaui pact. pignor . Respondeo talem conuentionem nec rapugnare naturq contractus, nec dispo-stioni iuris. Probatur primo. Potest venditor census fundum censuatum imalium transferre ME titulo oneroso, siue gratuito, ergo poterit etiam conuenire - de tali translatione in fauorem fideiussoris in compensationem solutionis per ipsum Lictae, si ipse venditor non soluerit. Antece. h. is dens patet ex supradictis. Consequentia ... M- probatur, quia de eo potest libere pacisci, ei bii. ouod quod poteti licite fieri, si nulla lex obsit at, perci D- sed nuda lex obsitiit pacto, quo venditor P g. possit se obligare ad tradendλm partem
rei eensuatae fideiussori, si hie pro se bis
soluerit, & ex alio capite potest sine laesio. ne iuris rem ipsam tradere, ergo & Maior probatur quia ubi pacta non pm-hibeatur, & licita est aliunde translatio, non est cur talis translatio non possit c dere sub pacto. Minor patet, Suia pacta in constitutione Pij U. prohibita respiciunt dumtaxat immediate ipsos contra hentes, &sunt quoad contractum census, non quoad alium contractum assecura
Dices primo huiusmodi conuentionem noxiam esse domino census, siquidem ex dispositione iuris hic habet . ut post concstitutionem census , si contingat fundum censuatum debere alienari, ut caeteris omnibus praeseratur, quod saluari non mutat, si obligaretur venditor ad ipsum ..isistem quoad partem tranferendum ima eonisest
fideiussorem . Sed contra; procedit re demi sponsio in suppositione, quod dominas census nolit praeferri, tunc enim si ipse fideiussor ex vi couentionis acquireret nullum quoad hoc praeiudicium inferret domi.no census; quod si deinde dominus velit Praeferri, nec tunc praeiudicium infertua
eidem fideiussori, siquidem ius, quod sine praelatione haberet in fundum censuatum, posita postea praelatione acquireret ima pretium pro ipsa solutum. Dices lecundo huiusmodi pactum proahibitum esse per illam clausulam, qua dicitur non posse obligari morosum census de--.-bitorem ad amittendam rem censui labie. o diis adctam , aut aliquam ipsius partem, quae di Mnam spolitio aeque militare videtur tam in ordine ad fideiussorem, quam in ordine ademptorem census, siquidem est eadem ra. tio arg. I. g. S. Legerat,ilr F. de legat. pra-flaad. eum vulgar*us. Sed contra nega, dum est esse ean em rationem, nam in primo casu in ordiue ad dominum census amitteretur ex vi contractus censualis, in secundo ex vi alterius obligationis non ex
pressae in Bulla. Deinde ut docet Lebius Leglutia
repugnat illa obligatio etiam respectu domini census si compensetur per maius premtium, leti per aliquod aequivalens, ergo ne que repugnabit, si compensetur per aliam obligationem pretio aestimabilem, sed quoad fideiussorem correspondet illi obli. gationi ainittendi ad proportionempe sionum solutarum alia obligatio ciuilis pretio qstimabilis, nempe onus in eodem fideiustore soluenda ruin pensionum in casu, quo principalis debitor non soluerit,
Probatur secundo. Potest venditor cedisus in securitatem fideiussoris assignare, pseu hypothecare quodcunque aliud b, num , quod sit sub proprio dominio, ergo etiam poterit obligare, seu hypothecare ipsum fundum cealvatum.
644쪽
'Dices primo iple fundus censuatus ex viri, ti, census hypothecatus rem meti centuariora activo, ergo non potest fideiussori iterum e Pe--- hypothecara . ConsequentiaJprobatur ,
. . , quia censui semel hypothecatus pro uno
onere non potest iterum pro alio hy-- . ni via checari, Propter quam rationem dixtinua superius non posse censum super censum sibi cam- constitui. Sed contra , non potest quidem res semel hypothecata iterum hypotheea
ri,quando una hypotheca est alteri noxia, lati ei, qui habet priorem hypothecam, secus quando non est noxia, sicuti res uni hypothecata potest in alium transferri, quando translatio non est in praeiudicium prioris hypothecae, cum eadem perseueret in fauorem illam habentis in re translata, cum ratione eiusdem acquirens idem onus habeat, quod habebat ille, qui transtulit; Sic in casu nostro de centu, hypo
,hisari theca in fauorem fideius oris non potest dura cedere in praeiudicium Domini census, Rem quandoquidem ius illius, vel est dumtaxat in ordine ad annuas pentiones, uel ad re- . hi petendum pretium pro censu soluto ex venditione illius auctoritate Principis in casibus&e. taeque autem saluatur utrum que ius siue res censuata remaneat apud venditorem census, siue in alium translaxatur ex vi conuentionis, siquisiem ratione
hypothecae affixae ipsi rei, potest te census' exigere a postasire eiusdem, & pretium repetere per venditionem &c. fictam dcc. s&c Dices secundo fideiussorem pro fideiuctionis onere assumpto non deberi allecutari In eadem re, pro qua fideiu et . Sed contra non repugnat, quin in eadem re s curitatem acquirat, quandoquidem fideiussio est in ordine ad pensiones, securitas autem in ordine ad se est ad tem iptam. seu ad partem eiusdem. lS. Ultim. Cui eedant pensiones ex conuentione, seu
consuetudine soluendae non nisi ad ' finem a nni,quando ad medidi tatem anni ius ad eenis ius ab uno in ab
Explicat status controversia. I. Proponuntur rationes dubitandi. 2.
Tension es integra illius avni pertine i ad: eum, qui Focatus est ad illai census. I, satis si praecipua ratioui dubitandi. g.
- Isquisitio Ultima. Titius Pater iure 1 - h. ereditatii plures cest inum
suo Patre acquisierat, pluresque ipse constituerat, cumque iam ad lenium deuem set,condito suo ultimo testamento cum c*teris bonis eosdem centus diuisit in duos proprios filios superstites. Postea volens ex hastis caulis, ne contentio inter ipsos oriretur . eosdem eonstituere, dum adhuc viveret, in possessione bonorum , dc cem suum, ipsis conuenientibus, dc stipulantibus affignauit de facto eadem bona , tacensus nonnullis mutatis eorum, quae constituerat in testamento, circa quae erat, &poterat esse controuersia, in reliquis se referens ad idem tellamentum. In hac conuentione diuisionis inter ipsos filios initae idem Titius Pater sibi reseruauit, dum viueret, nonnullos census,quorum fructibus
Ilibere gauderet, diuidendos postea post ipsius mortem inter eosdem filios iuxta normam ab ipso praescriptam, secundum . quam determinatos uni, & determinatos alteri ex tunc pro tempore ipsius mortis assignauit, hanc tamen adiecit conditionem quoad huiusmodi census sibi reserua. tos, ut si aliquae pensiones praetteritae ine- .. . xactae remanerent ad tempus ipsius obitus remanerent unius ex elidem filiis speciali. ter nominati, vel ob specialem dilectio. nem, vel ob aliqua pr tensa onera eidem imposita quoad omnes censius sibi reserua- . tos, cum hoc tamen, ut pensiones futurae post ipsius obitum essent unicuique distribuendae ad rationem censuum , qui tuerunt singulis assignati tum in testamento, cum in conuentione. Mortuus est Patea Pro tempore,pro quo pensiones illius anni iuxti conuenta in constitutione eorundem cerastium per censitarios pallivos non dum
erant persoluendae, cum adhuc ad maturi talem suppeterent tres, vel qυatuor mense, praecipud in ordine ad census, qui ea assignatione Patris contigerant alteri exsiliis, qui non habebat ius ait pensiones praeteritas, sed dumtaxat futuras ex dispoisitione eiusdem Patris. Orta fuit maxima controuersia inter ipsos filios, an pensioanes illius anni quoad censas contingentes illi, qui non habebat ius ad pensiones praeis teritas inexactas pertinerent ad eundem quoad totum ratione domi iiij illorum eem sirum, an vero ad alterum habentem ex di positione Patris ius ad pensiones omnes praeteritas inexactas, an tandem quoas Partem correspondentem tempori, seu parti illius anni praecedenti mortem Patris pertinerent'ad habentem ius erigendi pensiones praeteritas inexactas,&quoad partem correi pondentem tempori subsequenti ad mortem Patris spectarent ad eum,qui patri post dictam mortem succcssit m dominio eorundem censuum. 2Ratio dubitandi in fauorem habentis ius ad pensiones praeteritas inexactas con. vfa et
645쪽
'ct. s. nempe annuas pensiones in censi. hus pecuniarijs maturescere ad rationem temporis uniformis , adeo ut una pars pensionu eorrespodeat parti teporis, altera alteri, quamuis ex consuetudine, vel con ventione censis noespersoluatur, nisi ad fi, nem anni, ergo cum maturescant ad proportionem temporis succedentis unita inem ius habet ad illas partes unitarmes.. quae maturuerunt ante obitum Patris .
Rursus maior pars illius anni transiit in fauorem ipsius habentis ius ad pensiones praeteritas, de inexactas, quandoquidem pro maiori anni parte Pater ipsius vixit, ergo ratione eiusdem maioris partis anni potius ius eidem assistit, quam alteri. Tandem, quia supponitur, quod ius quod tun concessum alteri ex fili ja exigendi pensiones inexactas, & praeteritas non sit mere gratuitum, sed onerosum,& quod onus duret ad vitam Patris. Pro solutione
A Juerte primo,non posse diei pensiones
pro illo tempore inexactas , pro quo ha m ha bens ius ad exigendum non potest illas aestur exigere,cum nondu aduenerit dies lolutio . ' nis, illae igitur dicendae tantum erunt ine-ractae , quae cum ipsarum aduenerit dies
solutionis, & ius haberet creditor ad illas
M is, exigendas, vel ex mora debitoris, vel exm M. i. incuria eiusdem creditoris, non fuerunt
exactae ; inexactio eni in supponit ius exi.gendi , quod ius ante diem solutionis debitae non est in creditore, adeoque eccQuamobrem iure merito Glosam L si ram. petenti c. quando dies legati asserit, quod amatarius annui legati possit exigere ab haerede idem annuum legatum in principio cuiuslibet anni iuxta L nee semel. F. quando dies ter. ee. stipulator autem non nisi in fine cuiuslibet anni, maxime si con uentio, vel consuetudo vigeat, quod non nisi pro tali tempore pensiones perlatum tur; & licet superius dixerimus, quod incensibus pecuniarijs pensiones debeantur Pro rata temporis uniformi, illa ad summum valent, quando aliter conuentum non est, vel aliter non viget consuetudo .
Deinde aliud est,quod dietim, seu pro rata temporis uniformi maturescant, in qu stulit ibi loquebamur, aliud, quod ius vi geat dietim illas exigendi, cum ex conuen tione. vel ex consuetudine non possint exigi, nisi in fine anni. Aduerte secundo, quod quamuis do.
minium bonorum haereditariorum regu- Iariter loquendo non transeat ad haeredes, ,-; nisi intercedente morte tellatoris, nihilo.
-- minus in hypothesi controuersiae propositae ex libera dispositione eiusdem testato. - ris intelligatur a die assignationis transla- h. tum meos lem haeredes, cum illud a se te .cis. stator abdicauerit, de licet sibi illos deter. minatos census, de quorum pessionibus est. - . on cia 1sia, Teic auerit, reseruauit is,
men dumtaxat quoad usu fructum, non auistem quoad proprietatem, cum illos ipse determinate diuiserit, & ex vi conuentionis. ad quam etiam se obligarunt haeredes, voluerit esse eorundem, nec aliter ipsi lueredes eonsensissen .nia facta fuisset illa diuiso. His praehabitis Relpondeo, pensiones integras illius
anni, pro quo Pater praemortuus est antecedenter ad tempus solutionis earundem pertinere non ad habentem ius ad pensio.nes praeteritas, di inexactas, sed ad eum .
ad quem ex dispositione Patris, de conis uentione pertinent ipsi census, te usustuctus eorundem post obit um Patris. Prebatur priino. Pensiones omnes illius anni non possunt absolute dici prael ritae, de inexactae . ergo post obitum Patria ad eum pertinere debent , ad quem pertisnet ius exigendi pensiones futuras post
obitum Patris , non ad eum, ad quem Per- . tinet ius exigendi pensiones praeteritas , dc . inexactas ad obitum Patris. Antecedens aseam patet ex praemissis in primo notabili. Con. a. pr sequentia probatur, quia tum ex dispos- tione Patris, tum ex natura contractus ' pensiones tuturae pertinent ad eum, ad quem spectat dominium,& vsufructus cenissas pro tempore, pro quo debent solui eaedem pensiones, neque obitare potest quod afferebatur in ratione dubitandi matur scere pro rata temporis uniformi,adeo umdici posse pensiones inexactas respecti ad illam portionem, quae maturuit ante obitum Patria, non, inquam, obstare potest, Him quia ex conuentione, vel ex coa suetudine non possunt elligi nisi cum adaeis
nerit dies liautionis, sed quando cedit dies solutionis ius exigendi est penes dominum. non penes eum, qui habet ius tantum exiis gendi pro tempore praeteritos tum quia illud tantum dicitur inexactum, quod povtest exigi, & tune tantum incipit esse me. xactum, quando ius exigendi incipit vigerre, ergo cum antecedent Er ad obitum P tris non sit ius in altero exigendi, pensiones pro illo tempore non possunt dici iner
Dices ex iis, quae dicta sunt sub hoc eodem titi de Emphth. et cens pranot. ago fera. s. conforna iter ad Balaamiae eam in- B1ldum
ter col. a. n. s. vers nota, quod nomina extra
de constit. si v sustuctugrius decedat meis dietate anni fructus etiam ciuiles sunt
diuidendi inter haeredem ipsius , & proprietarium ad ratam temporis . ergo etiam fructus census, quando usu fruetiaarius decedit pro eadem medietate a ierunt diuidendi inter eum , qui habet ius ad praestationes praeteritas, ec futuras.Sed Dianae, contra primo, quia usustuctuarius habet ap-- a ius ad us ructum absolute, alter vero exes 'filijs in hypothesi controuersiae non nisi ad it v. pensiones praeteritas, de ineractas . Secundo, quia i a casu prim supponstur. -
646쪽
ea tot fusetatis si extinctis successive in instituta est hises quoad illos tantas non
secunda autem non iti se h abet .ende bene ibi dictum fuit, ideo debere diuidi, qui ista tnamhoato anto, vel semestre sngula quo- νδ dies actas curruqet.
Probatur secundo, quia de iure communi eaedem pensiones quoad totum debentur ei, qui poli obitum Patris succedit Irta iure huiusmodi censuum , unde si Pater non apposivisset illam elausulam excepti.uam absolute vocatus ad illos herederet in iure exigendi easdem integras pensiones, ergo adhue apposita illa clausula ex raptiua debet intino, huius habet in in . tegiis pensionibus illius anni succedendi. a. Consequentia probatur, quia exceptio iture communi est stricto modo interpre. sis II tanda, adeo ut non obliget ultra id, quod meum expresse apponit, . id eaera dubietatem,r ' quinimmo in dubiis standum est eidem iuri communi, sed per illam clausulam ei-ceptiuam solum exprimit pensiones ine. xaetas,& praeteritas, & dubium maximum est, an nomine pensioniim ineractatum veniant pensiones partiales illius anni, quin ex rationibus supra adductis potius constat de opposito, erso &c. Probatur tertio, quia si alicui fiat lega. tum annuum ad ipsius vitam duraturum eidem debetur totum in principio cuiuslibet anni I. nec semeIF quando dies legati cedit , et L se competenti c. eod. tu et
Annua si debes principia respicis
quae verba eadear gidi i exponit
Pue de annuis legatis, undδ si legatari adhuchentur haeredibus ius dear legatari
qua inuis pro maiori parte tempIris'n ad illud redeat ad haeredem lcgantis,
ergo etiam e cc Neiso annui redditus debiti ex vi censu, uategri debentur ei,
ni succedit in iur census post obitum
atris . quamuis ius in is sum transierit post medietatem anni, cum pro alla minsolum es dominus eorundem poli obitum Patris, sed etiam antecedenter ad illum obitum, quamuis antecedent et ad illinunon gauderet usu tructa eorundem , vi suis Cpra praenotaui. ergo cessante usu fluctu in Patre per obitum absolute debent spectare ad eum. qui non latum est dominus post obitum, sed etiam anteeedenter ad illum. Consequenti a probatur, quia lauetus rei ad eum pertinent, qui est dominus eius. dein rei, quando non est aliqua exceptio,
sed pro fructibus illius anni non est aliqua exceptio, & ille est absolute dominus pratoto anno, ergo fructus illius anni ad ip- sum absolute, de secundum totum suitur esse pertinent; Neque dicas, quod hac
ratione pertinerent etiam fractus eorundem censuum pro annis praeteritis, tatrant actis cum etiam sit dominus pro illis annis eorundem censuum; contra enim impugnaberis, quia quoad annos praeteritos erat exceptio per reseruationem a
testatore sibi factam, & in fauorem alterius , si ipse decederet eisdem inexactis. Ad rationes dubitandi lain patet ex di- schis quid respondendum; solum remanet respondendum ad id , quod ultimo afferebatur , quod scilicet ius ad exigendaspensiones concessum alteri ex filiis ante obitum Patris esset onerosum, & cum gram ine;respondendiun,inquam, est omni, 'tis hoc iseri, cum hoc nec in dispo-ere ameritaria, nec in conuentione sunm expressulat. Secandia, quia inde penade itera quo iique onere ille alter fuerit morte legatari post aliquot dies anno in alui omnibus t cialiter praedilectus ideincspco adhuc in egrae pentiones de per consequetis non ex titulo grauaminis, sed ex praedilectione habuit illud ius. Tertio , quia ratione grauanainis, si quod fuit, vocatus fuit ad pensiones praeteritas, ta
inexactas, non autem ad tituras . Ac eri in
gendas . Quarto si quo i ruit gravamen non fuit adimpletum, ut late, ti conuin,
center euinciuir per Dominum eorundem censuum. H.ec pro praesenti volumincidicta sum ciant. Si que rationabiliter asserista sum . Deo optimo Maximo, ut poth penes Patrem viventem. Consequentia probatur, quia ideo totum r
vem legatum debetur Iegatario, seu eius hae . origini cuiuscunque rationis,& veritatis redibus, quia dies solutionis eiu idem re- sunt relatenda ; si quae minus rationi, dems, quis, dit in initio cuiuslibet anni, sed etiam m. do ...it lutionis dies pro annuis redditibus ratione M'ἰ-- census cedit in fine cuiust ibet anni,pro quo alter in iure ad ipsos absolute successit, ergo eidem in integrum debentur, cum tantum pro tempore debeantur, pro quo cedit dies solutionis. Probatur quarto. Ille, qui per dispositionem testatoris,de conuentionem faciam vetitati consona deficienti auctoris ingenio imputanda non ex prauo affectu , sed ex carentia recti luminis. Quaecunque illa sint, Sacrosanct e Romanae Ecclesiae, in cuius obsequium me ipsum, meaqua omnia tum scripta, tum scribenda deuoueo, censurae, de iuditio hurniliter, & sub , misse subijcio.
FINIS HUIUS PRIMI UOLUMINIS. Ad Iaudem Omnipotentis Dei, Deiparaque Virginis, ODocIoris Gentium.
647쪽
Xcipe begnigne Lector primama meae mentis pignora, quae diu concepta iam tandem e typis prodeunt, Errata . st quae depreenderia tuae lium anitati, umbra obtege. Auctoris deficientii ingenio errata sunt addita imprcssoris, quibus obviare non potuit, dum propriis insistebat. Res mirat Dum propriis incumberem, ingeminabant aliena, quae dum rescinderem, alia ex aliis exorie hantur, ut hydra videretur feracissima, ex qua yno reciso capite innuis mera pullularent , uniuersis obviare non potui. Numanitate tua tu ipse corrige, nec auctoris arroga deficitntiae, quae irrepserunt aliena. Nihil in substantia deficiens in relectione operis adinvenit errata CG-gua sunt, quae propterea exeresse non appono, ut corrigentur, Humanitati tum remitto emendanda , Exactiori insistam emendationi in
nouo opere, quod iam gemit sub praelo. vale.
648쪽
C. ssignificat contractum P. Praenotionem D. disquisitionem S, par raphum S. sectionem, re numerum marginalem, p. paginanti.
pag. sp g. st Miratio rerum tareulartim non est ex praecepto, sed ex consilio C. r.
Abominari. de odio habere sequi
parantur C. i. D. I. s. go. m. T. i . . Pam goo.. minatio quoad stateram dolosam apud
dis di m ratione prauae intentionis in laeden.D ME. I. D. . s. to. n. . pagh o minatio simplicithr sumpta importat culpam Lethalem C. I. D. . S. Ici. n. . pag. o .
Acceptilatio quid sit, de an obliget C. i. P. . mi in pag. I Accessio est titulus acquirendi dominium de iure
gentium C. i. P. a. n. s. pag.
Accessio facta per industriam , sita bona, siue
mala fide fit domini rei, fit C. i. P. t. m. s.
Accessio quot modis fiat et r. P. a. n. s. pageccessio trahit proereationem animalium C. i
, Item, de alluvionem C. F. P. a. n.' Ac sescens per alluvionem eodem titulo poetide. cur, quo fundus vetus C. g. D. t. .n. s. Pag. Accretio findatur in mesanctione C. P. l . .
accretio vi alluvionia fit preprietarii quoad M. minium directum, Emphytheatae quoad utile. C. P. X . n.' pag. as actio ad rescindendum contractum emptionis non conceditur in iure ciuili, nisi in laesione vltra dimidium C. LP. a. n. a. MD inctio ex facto Tutoris in rebus Pupilli compara , tur eidem pupillo, non tutori C. F. P. 3. nu. a. pag. i s Actio ratione hypothecae est realis C.a. P. . n. LI. aD . set Actiones in annuis legatis tot sunt,quot sunt anni ima se in annuas reddith ex vi contractus , de Mare C. R s. n. c. pag. iis Actor debet probare delictum, ut reo imponatur Paena C. q. RT. n. s. pag. 3 s ores Mercatorum transigentes eum Publicat nis quoad gabellas pro minori pretio possunt a mercatoribus integrum gabellarum pretium
. exigere C. a.d s. s. n. s. Pa i tactus interni non sunt pretio aestimabiles C. Ia.. D. Is pag. is
Actus interni quoad malitiam sunt eiusdem latio,
nis eum externis C. I.P. q. n. p. pag. t et Actus siue boni, siue mali desumunt suam speciem ab obiectis C. I. P. p. n. I. Pagh II Actus stipulationis, di numerationis in contra aceruuali est unicus Q .P. 2 i. s. n.3 8. pag. das Administrator honorum uniuersitatis non potest super iusdem centam constituere. nisi habeat speciale mandatum ad alienandum C. q. P. gr. n. io Administrator habens speciale mandatum ad acquirendam specialem summam . & excedent , mandatum praetumitur dolose egisse quoad totum C. 3.P. q. n. pag. is Affectus vendentis non potest rationabilithr premtium rei sus conferre C. s. P. . n. i. pag. et Alexander Saulius maxime commendatus proaeter negativam tolerantiam Sacerdotum conis cubinariorum ex graui causa C. F. P. s. n. pag. iro Alienatio honorum Ecclesiastieorum requirit, tasolemnitatem iuris, & caulas C. S. P. 3. n. ἔ- Pag. is Alienatio facta in fraudem Creditorum,per quam fiat impotens debitor cum notitia acquirentis de tali fraude obligat eundem acquirentem ares petantur intra annum ad illas restituendas , Ri mim Pag. In toro interno animae non restringitur pruvilegium creditorum ad annum ad repe. tendam rem debitoris C. g. P. r . n. tr- . pag aos Alienatio iuris Emphytheutici ex causa necessaria dcitandi filiam eximie acqiurentem ab onere laudemii et . P. . n. i ci. Pag. 3Iis Alienatio iuris Emphytheutici titulo cineroso facta per emphytheutam irrequi O proprietario inducit paenam commissi C. . P. T. m I pagos. - 33 Alienatio rerum in fraudem creditorum non bis ligat acquirentem ad aliquam restitutionem, aper illam alienationem debitor non fiat impotens ad soluendum C. I.P. I n. ita pag. o Alienigenae proprie non sunt, qui sunt oriundi ex . aliqua ciuitate, vel oppido licet alio commigrauerintae postea redierint Q I. P. G. nu. E. Pam RasAliud est possidete, aliud detinere ei. P. I. R. is
pag. gAlluuio gerit vicem erasitorum C. i .D. t .S.8. n. . pag. . 3 Alluuio incrementum, quod addit vi fluminis alisterius
649쪽
sundo facit esse domini Laildieti. D. r. s. is n. . pag. 3o
inuit 'Suid sit C. I. D. I. S. 8. Ir. . pag. 3 Alluuio tribuit ius incrementi quoaa proprieta-
rum bona circunstant ipsi alueo C. I. D. i. s. s
i Du y tu i Pag. 3 Alveus illius est , cuius est flumen, quandiu flumini deseruit C. s. D, i. g. 8. n. g. pag. go Alveus iure possessionis acquiritur sine apprehem.
soneta l. D. i. S. s. n. s. pag. 32 Ahietis sequitur naturam aquarum C. i. D. i. . s. n. i . pag. 3 A imas computatur pro fructibus C. P. at . S. p. n. sq, pass- IAmentes, & iuriosi nequeunt census constituere C. . P. t T. D. II. pag. is
Excipe nisi contrahant pro tempore, pro quo habent lucida interualia C. q. P. II. nu. ia.. Ag . , , is Animalia natura via fera quaenam sint C. I. P. a. nu. I. pag, 3 Animalia natura sua sera non fiunt eius, in cuius agris existunt et t. D. I. S. . n. q. Pag. at Arbor abscissa in augmento compensanda est e fiestet in toto augmento detractis expensis, periculo, labore &c. C. a. D. I.S g. n. 3. pag. I 6 Arbores solo adhaerentes polstivi esse subiectiim coutractus, Emphytheutici C. q. P. IT. nu. S. MD ... o Argumentum i maiori ad minus non valet, s asnrinative sumatur et 3. D. G. c. n. .pag. 2 a Arrha amittitur, si data sit praecise in signum fie-mitatis contractus, de hic dissoluatur ex aliquo
impedimento emptoris non potentis consumare C. E. D. q. s. i. n. q. pag. ii Arrha amatitur in reciscione contractus excedaemptoria Q. E. D. q. s. i. n. E. pag. Ii
Arrha amurittitur per non solutionem in termino apposito cum pacto legis commissoriae C. a. h. c ra ' . . pag. y is Iaa rnam non amittit emptor regulariter per non dilutionem in termino,quando terminus appositus est per modum liniplicis temporis deter ini nationis et t. D. q. s. a. n. s. pag. iis Arrha non amittitur, si data fuerit ut pars pretis, ii eiu si data fuerit, tum ut pars pretii, tum ut signum firmitatis C. a. D. a. s. i. n. . pag. ii Atrna qPandonam cognoscatur dari vi pars prem, es quando ut sigilum firmitatis Q a. D.
. et n. . pag. ii et Arrita non amittitur, si ex dolo venditoris contra.ctus rescinditur C. E. D. 6. s. i. n. t. pag.:i i
Arrha non amittitur, si ex solo facto Principis
contractus Telcinditur C. a. D. q. S. s. m. a. Pqg . . . . et
urha in venditione rei indeterminatae datur sub
conditione, si contractus perficiatur permen hsurationem et r. p. v. n. T. pag. s Asse curatio ex suo conceptu non petit . ut id, quod promittitur ratione ipsius in societate certo tradatur assecuranti siue lucrum ex so. ciemin percipiatur, liue noue i. D. o. i. o.
i Assecuratio eum certo pretio non pendet a futuro euentu hicri et 3. D. 6.s v. n. q. pag. rei Mecuratio cum lucro inaequali ad iustum ex prael sumptione iuris pendet a fatum euentu lucri
C. a. D. 6. S. I. n. q..pag. aggAssecutigio noq e Ni ex natura sua, ut id, det quo conuentum est ratione eiusdem societatis tradatur initio contractus Q 3. D. c. s. s. n. a.
t 'had. 18e Assecuratio potest esse sine pretio actuali, & quo.
modo C. I. D. d. s. s. D. I. pag. SI Assecuratio quid fit C. 3.D. 6. s. s. ii. i. pag. 28B Assecuratio reducitur ad contractum emptionis C. t. P. 3. n. s. pag. ix Assecuratio societatis facta per eandem personam non eli contra, sed praeter naturam contraqeius societatis C. g.D. c. s. s. n. g. pag. Ira Asseeuratio tanto plus exigit, quanto maior est incertitudo C. I. D. 6. S. s. n. 3. pag. et 8a Assensus ad consequentia non potest esse sine implicito assensu ad antecedentia C. q. P. I. u.
Assensus, & dissensus pro eodem tempore a idem esse non potest C. s. P. T. n. i .Pag. Aucupium est proprie solum apprehemio aulam L. i. P. 2. n. i. pag. 1
BEneficiarius si praemoriatur ante tempus tui
iurationis fructuum eidem fructiu totaliaee debentur luccesori in beneficio, non haeredibus eiusdem beneficiaris nec quoad partem correspondentem tempori,quo primus bene ficiarius vixit e P. s. n. o. pag. 3ax Bibiliotheca nequit esse iubaeetiim census C. q. HEI. s. d. n. q. pag. Balantis militares possunt emi minoris a merca intoribus habentibus gratiam Principis vixi, ralitatem dissicultatis,& incertitudinis,etiam laiant integre se exacturos et a. P. F. n. sapag. Bona a natura concessa alia communishr, ait particulariter et t. D. L. S. L. n. a. g. 3 p. Bona castrensia, vel quasi castrenua, aduentitia is& profectitia quaenam sint et L. R I. n. et impag. Bona Ecclesiastica immobilia, vel mobilia ' tiola nequeunt cadere sub contractu sine iuris solemnitate C. I. P. 3. n. t s. pag. ix Bona fides quid sit, de quid mala C. i. P. X. n. rgis
Bona fides excusat a quocunque errore, & inuali
datate non cognita et . P. R. n. T. pag. sic Bona fides requiritur in praescribente et T. R
Bona fides requiritur in vendente, & emento. tempore contractus, & traditionis et s. P. s. D. 3. Pag. SBona fides saccessoris particularis ad possidentem cum mala fide lassicit adl praeseribendum, ii praescriptio incipiat cum ipso successore cum ona fide et t. P. s. n. xy. pag. I De Borea fidei commissaria ,&feudalia non possunt per fideico uiuarruiu, di studerarium alici
650쪽
nari et t. P. q. n. s. pag. Bona Hebraei conuersi ad fidem acquisita per per usuram,si constet a quo extorserit,& habeat aliunde, quo congruh sustentetur restituenda sunt ei, a quo extoris C. S. D. a. S. ima, Bona publica non possunt per priuatas personas
vendi C. a. D. r. S. c. n. pag. toris
Bona publica ex iusta rauci possunt vendi per Principes, sed Magistratiis et s. D. t. q. n.
Bona, quae rivi sortem viuratius aecepit , -- tuaru si eadem perseuerent hypothecata ipso iure remanent mutuatario non
tamen alia bona eiusdem usurarii etiam fisint empta ex pecunia usurariae g. P. L . n. ' ... ma Bona Reipublieae alia sunt, quae pertineat ad eandem titulo specialis domini j, alia ritumum uersalia rurisdictionia C. 3. D. I. s. m. n.
Bona respectu Domini alia superem tum natum, eum Personae, alia superflua perso et, nona
naturae, alia nec naturae, nec personae C. s. D. I. S. r. n. a. pag. IIIouum commune dieitur bonum diuinum, &Praeualet cuicunque priuato et g. P. s. D. r. Eonum commune non exigit, ut per media a iurei reprobata labueniatur indigentibus C. s. D. . S l. n. . Pag. a svulla Pii U. super creatione censuum per extemium C P. ra. n. s. . pag, 3T Bulla Ph v. in locis, in quibus non est publicata non obligat C. q. P. G. n. s. Pag. imita Pii U. super creatione censium non obligat in Regnis Hispaniae eo quia in eisdem fuit supplicatum C. q. P. t s. n. g. pag. nulla Pij v. obligat ubique terrarum ad sui ac
ceptationem, & sine acceptatione ad obseruantiam quoad eas conditiones, quae respi ciunt mersionem periculi usurarum et A. P. p. n. s. i ' r pag. a
nulla Pis e quoad eas randitiones, quae tantum spectant ad melius esse non videt ut iri stricte, obligare C. A. P. 1 f. n. T. pag., as nulla Calisti III. super erratione censuum per extensim C. P. m. n. s. . m pap. MFBulla Martini U. super creatistae eorundem per extensum C. . P. m. n. g. i ' Pag. IBullae Pontificum insertae in corpore iuris habemur pro promulgam. P. 1 f. nam. s. Pag.
Cp itas fit non solum quoad milites, sed
etiam quoad alios, Et contra hona eorum, contra quos indictum est bellum C. i. P. a. u. E. Pagis sCaritas non okligat in pari periculo damni sibi, alteri imminentis ad iubeundam damnum in
se ipso C. a. P. a. n. P. pag. Caritas pollulat, ut remoueantur occasiones peccauit et s. D. 8. S. s. a. Pag, 3 SI
Causa causae est etiam causa causati C. s. P. s. s. n. pag. Ia usa damni alia Physica, alia moralis, alia principalis, alia instrumentalis et p. D. I. s. tam . pag. a T. Cauta sex, propter quas Emphythmia raeivit in commissum et . P. T. n. t. pag. 3ao Cautio absentibus damnificatis pro satisfactione usurarum danda est ordinario loci, vel uitas vicario, vel etiam Parocho coram testibus e . R is,mgis . o. pag. xor inutio de iure in hoc casu danda est ordinario' usurarij; ex presumptione, vel ordinari usurarii. veI mutuatarii iuxta opportunitatem ei lem usuraru et g. P. I s. n. p. - ir Cautio idonea de satisfactione usurarum danda ab usurarijs qualis esse debeat C. 3. P. X s. n. i. pas. t et inutio idonea pro satisfactionemvlurarum facienda est damnificato, vel ipsius filiis, vel
e seruis proprijs, non tamen Procuratori C. I. P. X s. n. s. i Pag. a DCedula Banctaria habet vim solationis De M in pecunia numerata C. P. I ff. d. vi num.
res, vel pignora in securitatem pensionum in P. 2 i. s. e. u. 3 s. pag. Is Censuarius activus potest obligare venditorem adactionem hypothecariam in casu euictionis et P. El. S. 6. n. Sy. Pag. Icita uarius activus, qui obligauit venditorem adactionem hypothecariam potest exigere in casu euietionis, ut venditor aliam rem aptam substituat censui, si actio hypothecaria iustas subsistentiam contractus C. q. P. XL. S. 6. I .6Uapag. . Ais Censuarius achium non potest obligare venditorem ad aliam rem aptam substituendam musui ad tantumad restituendum pretium,si actio
et hypothecaria fuit solum in securitatem pretuet . P. EI. S. 6.1L 6 . pag. I Censuarius activus in dubio, anactio hypotheca ria fuerit ad subsistentiam contractus, vel ad securitatem pretij habet optionem ad exigvudum, quod voluerit et q. Rai. S. . nins s. Pas . . II in uarius activus, si fundus alienetur in plures non habet. iusad annuas pensiones ad siugulos insolidum, sed tantum pro rata C. . P. XI. S. T. P g, si Censuarius actium non est preferendus aliis em
re volentibus rem censuatam, nisi in paritate conditionum C. q. P. at. S. p. v. os . pag. g Censearius activus potest pactum apponere,quod si venditor census vendat rem censuatam liceat sibi illam retrahere C. i. P. ai. S. I. M. Tin
Ce uarius activus non est preferendus in emptione fundi censuati, si alius offerat ex aliquo speciali motivo conditiones , quae secunduM
communem aestimationem excederent valorem rei censuatae . P.a l. S.I. D. E. pag. fici
Censuarius activus non est praelarendus incipilarge rei et uata in m alium conditionibus alteri, e