De ruta Saxonica ex historiis, et verbis fecialium enunciata

2쪽

REVERENDISSIMO SERENISSIMO E

PRINCIPI AC DOMINO,

DOMINO

DUCI SAXONIAE, IULIACI. CLIVIAE,

CIPI HENNEBERGIAE , COMITI MARCAE ET RAUENS PERGAE, DYNAsTAE . IN RA-

PRINCIPI AC DOMINO SVO

CLEMENTISSIMO.

3쪽

REVERENDISSIME Ac SERENISSIME PRINCEPS, DOMINE CLEMENTISSIME, Anti semper apud TE, REVERENDISSIME ac SERENISSlME PRINCEPS, tum

optimarum litterarum studia sunt, tum ii metiam, qui incumbunt in ea, ut deuota &subiectissima mente ad TE accedere ego quoque sustineam, & hoc exiguum de RuTA SAXONICA monimentUm academicum augustissimo NOMINI TUO inscribere audeam. Uanquam vero multae fuissent rationes, quae deducere inde me potuissent, dubitatio tamen mihi nulla fuit, quin his potissimum de caussis hoc faciendi fiduciam mini sumerem. Notum quippe est omni

4쪽

bus, ita TE in optimis omnis elegantioris litter turae doctrinis, & maxime in historiis versatum esse, ut excellere facile iudiceris. Constat quoque inter omneS celebrata atque elata saepius, UA& sequitas & prudentia, tum in administratione publici, tum in rebus magnis gubernandis aliis: quae non possunt non principem decorare mirifice. Accedit & hoc, quod beneficia in me videam maxima, iisque de caussis collata, ut mei in optimarum doctrinarum studiis profectus patere aliquando possent. Praeterea, audet haec dissertatio celsiissimum TVVM praeferre nomen, non mi, sed argumenti fiducia, quippe de historia insignia iam Saxoniae principum conscripta atque collectae

quae omnes Saxoniae duces ita exornarunt, ut stam

ma proinde & digna tantis HeroibuS praeconia, fauor populorum & admiratio omnium ipsiis ubi-Cue terrarum decreverit imposueritque. Ex iisdem intelligi satis potest. Saxoniae duces & domi forisque, & in bello ac pace praecipuam semper consecutos fuisse laudem, armorum nimirum gloria illustres& fortissimos principes, eruditos etiam &litterarum gloria claros fuisse, OmniaqUe virtutum genere adamasse, exornasse, adauxisse. Statui inde hunc meum laborem, tenuem quantumuis & im

opem, TlBI LAUDATISSIME ac SERENISSIME

PRINCEPS, dicare, non vi TVIS addere aliquid

ornamentis ac laudibus me posse praesumerem,

sed ut debitum pietatis ac deuotionis praestarem o

5쪽

ficium. Sicut igitur aeris & coesi temperies lenitasque in caussa sunt ubertatis frugum, ita ingenia &artes alunt principum fauor atque benignitas: ita hoc. qualecunque subiectissimi animi mei monumentum clementissime TE esse recepturum RE

VERENDISSIME ac SERENISSIME PRINCEPS.

non spero tantum, sed & prorsus confido. Quod reliquum est, quae ad amplitudinem dignitatemque CELSlSSIMAE Domus Saxo-Citigensiis pertinent, omnia pie sancteque a DEO T. O. M. ardentissimis atque assiduis precibus impetrare contendam. Addat DEVS omnium votis perpetu, talem l

SERENISSIME PRINCEPS

Subtia simus cliens M. IO. CHRIST. Torii Schleusingensis.

6쪽

CLARISSIMO DORNIO

. P. D.

TL quidem, amice suauissime,

mant Musae, quia ipse dignus Musarum es filius. Tu enim, cum alii vel compotationibus vel nocturnis grassationibus, vel usu & friuolis confabul tionibus delectarentur, versaris inter Musas , harumque pervestigas interiora. Nec spectatorem solum nudum agiS, sed militem te praestaS, teque exerceS, ubi se ferat occasio. In palaestra modo oratoria Te, Serenissimi nostri Principis Iuventutis virtutes efferentem audiuimus et nunc cathedram conscendis, quod olim iam, me dirigente , feceras. In publi-

7쪽

publicum prodis, ut demonstrares, quod

ex priuatis discursiibus Praeceptorum nauseras. Mea quoque, si dicere fas est, sedulo secutus fuisti exercitia: vix enim elegantioris litteraturae scholam aperueram, quin te inter primoS nossem, qui nomina profiterentur, & multa cura atque iusta attentione sedulum te praeberes auditorem. Macte virtute Tual perge quam ingressus eS Viam, pietatis promoue studia , verae eruditionis sectare vestigia. Sic DeUS compensa-hit, largos concedet honorum omnium fructus, perpetua incrementa. vale , Dabam Iense e museo pr. Κῶ. Iunii CII IDCCv.

SECTIO

8쪽

ORIGINE ET INCREMENTIS INSIGNIVM GERMANORUM.

s V M M A R I A. s. I. Insignia Germanis potissimum lucrementa delent. S. II. Taciti locus de scutis Germanorum explicatur. S. Id. Germani scuta coloribus saltim distiuguebant, non Auris. S. IV. Locus Diodori explicatur. s. V. Locas Taciti de M. G. cap. VII. explicatur. S. VI. Insiginum origo an vesium variegatis coloribus adscribenaea. S. VII. Potiis petenda ex scutis, qua coloribus distinguebantur. S. VIII. Non obstani rhombi Bavarici.

S. I. N signia, egregia virtutum praemia essedc peculiaria dignitatum ornamenta , quae non secundum propriam prudentiam adsumi debeant, sed per res praeclare gestas adquiri, famosissimi omnes Heraldici, quos inter B. Spen erus de orig. Insign. Part. I. SM. di passim, Claudius Franciscus Menetrieratque alii, uno ore consentiunt. ' Necessarium itaque

. A esse

9쪽

esse haut existimo, plures hae de materia euoluere auctores, aut quando orta sint eiusmodi insignia, hoc rinferre loco. Namque prolixum foret, circa origines insignium, quae modo ab hac, modo ab illa gente referuntur, occupatum esse, id quod declaratum videmus non apud commemoratum modo auctorem, sed alios etiam

scriptores grauissimos, Thomam Phili pol inprimis, de origine dc progressu insignium, Philibertum Monetum de origine & praxi insignium , qui multa hae de re no-hiscum communicarunt. Haec autem Praetermittere

nolumus, quemadmodum insignia eiusmodi, quae post seculum X.facta fuerunt hereditaria, atque adstricta ad certas leges, incrementa Germanis inprimis debeant , qua de re passim in eruditissimis scriptis a modo laudatis viris prolixe disseritur: & certum, multa quoque apud illos praecipua di notatu dignissima inueniri. Sunt autem pleraque his potissimum de causis notatu digna, quoniam de iisdem diuersiae apud diuersos scriptores ortae sunt sententiae, quae vel meris continentur coniecturis , vel sine ambagibus ex vero antiquitatis fonte posistunt depromi. S. II. Non ita morabitur nos communis insignium ori. go , quin potius ad Germanos properemus, atque unde horum insignia depromenda , breuiter demonstrabimus. Audiamus de eo Tacitum nostrum, in aureo Ii. hello de Germanorum moribus, Cap VI. quo Germa

norum arma describit, atque ait: num euous tactatio: fata tantum lectississe coloribus disAnguunt. Commune

est, ut ab hoc loco insignium ratio petatur. Κirch- materus quidem, ubi ad hunc locum commentatur, scuta Germanorum non coloribus solum & lineis, sed etiam

10쪽

iam imaginibus dc simulacris distincta fuisse putat, pro

familiarum nempe ae ordinum meritis Ac praestantia. Philippus Cluuerus Germaniae antiquae Lib. I. Cap. XLIV. ita distinguit, ut nobiles homines lectis.simis coloribus sua singulos distinxisse scuta dicat, unde etiamnum ea omnium antiquissima ac maxime genuina nobilitatis ducantur apud Germanos insignia, quae certis duntaxat spatiis ac coloribus distincta. At vniversis civitatibus, siue nationibus augustiora fuisse insignia , equi, tauri, ursi, lupi, cerui & aliorum, quae Germanica tellus fert, animalium imagines referentia. Haec autem nullos, nisi principes ciuitatum & duces exercitu. um in scutis gessisse abulis illorum adfixa. Atque has fi. ras posteriori aetate privatorum qUoque nobilium scuistis adrepsisse. Haec ut probet, in testimonium vocat Diodorum Siculum, libro V. qui de Celtis ita loquitur:

ipi et odimc mit A h uombos, noris sy μά-xeoc der pix Atacis iv pia vivo di amara . Armis vero muntur ,scutis quidem ad saturam hominis porrectu, variegatis proprio modo. quidam vero animalium aneorum extremitates habent, non solum ad orcatum, sed etiam

ad securitatem adfabra facta .

s. III. Verum, nobis haud videtur, Κirchina ieri& Clu- veri opinio firma esse, quod iam animalium figuris in scutis v si fuerint Germani. Tacitus enim saltim dicit:

scuta lectissimo coloribus distingaunc, nihil ergo de figuris. Quare etiam Germanicus in oratione ad milites suos, quos ad fortitudinem, ante imminentem cum Germanis pugnam, hortabatur, apud Tacitum Annalium II. Cap. XIV. scuta eorum vocat tenues oe fucatas colore 1abu . A a las.