Jacobi Hollerii In Aphorismos Hippocratis commentarii septem. Recens per Joan. Liebautium in lucem editi : ejusdem scholiis doctissimis illustrati.

431쪽

Hi P P o e A p H o R. fotu, cucurbitulis. Potest enim esse in parte ut dici mus vel magna quaedam intemperies calida aut fit da, vel obstructio insignis, vel materiae quantitas, vel qualitas quaedam indicibilis, vel materia maligna ic venenosa, ut a torpedine,&c g C Η Ο L I A VNderisum prognosticum, de dignosiendo partis asta tu ex perceptione caloris aut stigoris, ns vacis em sed constantu, ipse qβe causam morbosam comi enter

ET ubi in uniuerso corpore mutationes sunt,ut ficor vrsigeratur 9sic im calesta vel color alius ab aliήflat . morbi longitudinem gni cant. Η'c agit Hip. de mitioribus febribus at in Prorrhi ubi repetit hac sententiam de malignis ac letalibus. intelligemus ergo huc Aph. quod si h mutationes caloris S frigoris contingat in acuta febre &ligna,mors expectanda est . si in mitiore, morbi longitud* ostenditur: modb vires valeant, &sussiciat tem Pu quo natura materia concoquat, In illa indicatur imbucillitas caloris natiui, robur vero caloris prςt rnaturam qui validior natiuum extinguit In hac vel qΠutiore cum sit multiplex materia,natura in hac son'

432쪽

proponuntur duae urbes expugnandς,dum una oppugnatur,altera sese munit: sic interim dum natura materiam alteram coniicit,altera fit maior & augescit,ut longus fiat morbus. Si itaque in his naturae negociis&molestiis sat caloris motus ad superficiem corporid pari es externas, eas calfacit: sin inti O re Currat, fligidae remanent. Sed a calore rubor in cute, a frigore pallor appar bit fiunt autem huiusmodi mutationes ait Gal. in hora,vel una hora,hoc est 'heure en stem.

tudine ex crebra permutatione qualitatum, se color um non in una corporis parte, sed in toto corpore, me cumfbri me citra febrim. Vis corpus perstrueretur,ac rursum idem calorem concipiat:auis color sarius creber flat , visimoda pallescat,modo liuore aut rubores undatur, diutumnitatem morbi significat, aut multiplicem materiam, mΗltiplicesque motus conde omultarum partium Ueritiosum viaque pepasmi dissicultas senditur. A Ρ Η O R. XLL

SVήρr multus per somnum sine causa manifesta factus

corpus copiosiore υti cibo significat. Si mero parcius V tanti id euemat,quo sacuatione indiget corpus,'stendit.

Η:ppo hoc loco agit de sudoribus qui proueniunt sanis maxime: quanquam potest etiam intelligi ος aesris cun es cetibus, de qui neutrum vat studini

433쪽

HI PPO C R. A P Ηo R. statum obtinent. Siquis igitur praeter consueti adinem& citra causam manis sta in s u externam ut non ut is pluribus & calidioribus stragulis, non calfactu sigui non usus alimentis calidioribus, quae solent & mat,

Tiam Comouere ac tenuare,& corpus relaxare s m. rio sudet multum,de nunciatur morbus, nisi vacuet it

Corpus idque maxime, si sudor exoriatur in manibus pedibus, si in cruribus, genibus,capite. Sudores dot-mlantibus magna ex parte accidui sub finem somni, ct sub tempus matutinum : quandoquidem reliq iaeScietiones supprimuntur noctu praetcr sudores. Natura enim pei Iomnum valet plurimum potentiis o

facultatibus illis naturalibus, habetque secundum casdem oeconomiam quandam .diam circa somni initium cocoquit deinde quae utilia sunt separat ab inuit tibias: tum utile distribuit in corpus. Cum sanguine qui ab hepate distribuitur fluit serosum recremetum, Cuius pars dimittitur in renes & vescato, pars reliqyrcum sanguine cutis sit fluxilis magis vehitur per Vt

naS in omnes corporis partes: ubi natura sang linem

.pposuit partibus una cum portione quadam stri, a uidem conuertit in alimentum proprium parti assii serosum vero recremetum quod nihil aliud est qu infit dor appetente die Je sub finem somni excernit pliciatim tanquam inutile. Adde qubd tunc tempori laxatur corpus, quod antea per somnum erat conisa

et um S densatum.Si paucus est sudor, nihil est pcii

Culi. Indicat enim paucitatem materiae , dc laxitat 'rari satemque corporis: quanquam etiam aliqu)0 qnaturae imbecillitatem. Si multus, significat naidi' robur, & materiae multitudinem, corpusque Vticq

434쪽

inquit.Nam is cui mouentur eiusmodi sudores no-ὸunii, vel temperanter vivit, vel intemperanter. Si uat temperater, leui succussione & Percitio corporis sanatur, euacuato scroso necn6 foliginolo excre- tento, l ibd in nobis etiam dormientibus colligitur, an tumuis tempexanter vivamus.Si vivat intempe- nter, non sol hiiD colligitur multum serosi & fuligi- o si recrementi, sed etiam plenitudo crudorum lis torum, aliquando sanguis copia, aliquando utrumqtie Ouare si collegerit etiam multam pituatam cru- dam,& det multum, cum hic sudor vacuet quideminue illud excremenxum, sed non satis sit repurganidae illi crassiori pituitae, praeparata materia dabimus edicamentum phlegmagogum: Si sit sanguinis ple-hitudo venam siccabimus.Si adsit copia & crudς materiae &sanguinis, primum corpus pr parabimus dato leui pharmaco deinde phlebotomiam instituem :postremb medicamentum, quo quicquid reliquum it materiae crudae,expellatur. Quod si cibum no ac- ' cipienti sudor multus accidat, indicatur morbus,nisi iacuetur co pus. Cibum non capere intelligi pote it Guobus modis: vel de eo cui deiecta est appetentia, in 'eque cibum reuera astumici vel de eo qui temperarmi es vivit. 1n utroque verum est , expectandum elle' olbum, nisi adhibeatur vacuatio. De IIcItur autem ppetentia alias propter copiam alimenti vel langlim

ii, alias propter plenitudinem crudorum humorum, rupe a malikna quadam materia,ubi est purgandum. dic non facit mentionem de sudore excitato in ali- 'da corporis parte: Celsus tamen ubi citat hunc A- l phoniacit.

435쪽

DB-umtertium prognosticum sudoris nutissim

Aoris. sudor en multus copiose fluens , ita Orporis raritate non ab imVe igitate retetur fida, h. moris ceu succi redundantis copia, aut eiusdem acriae , qui de somno erumpit , quand9 natura digestioni dat ι t. ram, absoluta concoctionis periodo , nulla incidente manifesta γ extrinsecus adueniente , ut caloris o te ii t flatis austrina sine flatu, a istragularum, argil ico voti pleniore victu, O supra exhau ti corporis ratione partium nutritioni υκι antium conditionem O tua bos poti se ingeri .uuo An egenio paulo liberalius inligenti, urc appetenti , d moderὰ tum victum ct culturum fetantis visa i r plurimus contingat, necessirim est creationem ostendit quὸd in senis res eantsucci tenues, e sua acrimonia facultatem expultrice irritant,aut retem cem imbecillam fatigant, aut copia grauant. Cur vero iii nus sudorem moueat, ct alias omnes vacuationes rei ita multa sunt cauo. Nam torpescente fensa per somnum Mi irritatur eaepultrixsacultas, nec corpuε turb.rixr motν, Win vigiliis. Vnde contentae materni intro figuntur rur,nec ullo modo mouentur1multae tamen ud r proiici mim,quia alimenti halitus , qui in υigilia occurrit raticali aeque cuti,υt facile ct citra sensum perspiret, per m num a carndum densetate cohibetur, ct per moram con te feni insudorem abit. Delude quia isse halim a si bm ad extimas inque carnes tanto copiosior funditur, D'tὸ amplius alimentum dormie, rei coquitur quam vigiliati Terti', quia vapor corporis libere di atur, impinge ii 'tocum ubi no moretur,euoujsit: cohibitus per moram Min sud reth. quod fit in sinu , per quem nati dis t 'motu corporis dissipatur sud r. accedit huc , quo r in excr mentorum materia tu intimo corpore i

436쪽

ictis cutem in vastis cintinetur, quod confestim exudat prasmnum, viet expressi obsubstantia temtatem sero in re

uisu humorum: vel deli late ipsa carnium exprimente . oes

inu retent rue,ob innati caloris absentiam Iesciet te. APHOR. XLII.

I dor muI calteus vel igidus mdue ens, figidus 1 quidem grauiorem auidus autem minim morbam fit cat. GAl. ex Hippo in prorrh. asserit si idolem multum in febrib.acutis este inutilem. idem sudorem sobrientium distinguit quia videlicet vel assiditus est, is copiosus, vel mediocris. Si initio Lbris sudor sit

Multus Sc assiduus,vires exoluet, ic iidem a grumi gulabit,aut certe gratac periculu minabitur quia ti-

ticus no est,sed exit morbo in eoisto, & a m ltitudine Priadq dc pituos; materi . Si mediocris sit & paucus, Hiberari poterit aeger, neque tam graue malum impe- debit. In lib.Epid. fit mentio qua rudam febrium ii midarum ex statu Aquilonio S humido ortum habe . tium: cuiusmodi sunt quae dictitur in his duobus generibus febriu, quae periculosissimae erant, sudor multus, assiduus&frigidus emuebat ab initio morbi ad finem. Iam omnis iudor bonus, cali das est:& no contra. At sudor omnis frigidus, malus. in hoc Aphor. duo sunt, sudoris quanditas & quali- tas. A multo sudore calido , breuior morbus , mi-

437쪽

morbus longior & magis peric ulosus eque ostreferenda sunt tantum ad longitudinem 2 breuitatem morbi, sed potius, & rectius quod itici Gai )ad periculum. S C Η Ο L I A. DEcimurnquartumsrognosticum sudori didi, dat itidi in febribus alii ue morbis erumpentis. Vter aquiluefluens ne ollo dierum criticorum delectu, ineuit Morbo,crescente, vigente frigidus quidem si in morbi mi rem,calamitosiorem, curatu discili rem atquesinistris dici calidus vero, morbum minorem secundiori lue ii iiij ostendit: ob materiam pepasmi capacem, qua unius hos si xuta 2 copiosiorem caloenis epit. A P H o R. x L 1 I L

Ff rei quae tertio quoque die Cebementius intermittunt periculosiores sunt. Quoquo autem νὴ

intermiserint,periculum abesse signiscant. HIp. hoc Aph. & seqv etibus fere omnibus hils libri agili de febribus& symptomatibus is, ob id sunt qui eosdem Apho. inseribant delabri

Hoc loco agit de tertianis.Sut qui putant huiu Λ 'sensum esse. Si quado febris tertio die fortior riculosior erit.Sed per EF τώτου nis est intelligcphytertio die,quo modo faciunt omnes se ο

438쪽

imo potius tertio quoque dio. Denique ire τε της fiaue τυτbis usurpant Hip S Gal. non solu pio tertio die, sed etiam quinto eptimo,nono, undeclino, dici 'vi felicet alternis imparibus: hoc est . quando uno die in te imistbredita cc sito, alibi cu GaI xliud est erratum , quod velint hanc Lntentiam asci Lbcre solis semitertianis. chim Hippo intelligat de toto genere tcrtianarum inter mittentium, ut ipse exponit primo & seccindo Epid. & Gal. in iis comm. ubi diutiduntur febres M-της iii eas quae tertio quoqIedie vel inuadunt ut sunt intermittentes tertianae vel exac. Ib ntur, ut sunt continuae. febrium crgd --τiiς aliae intermittunt: aliae continuae sunt. Vae inter mittunt, sunt in triplici differentia. Est enim tertiana exquisita vel quae proximὰ accedit ad exquisitam. cuius accessio non superat Ir. horas, o: iti Iaaque habet ab acera bile. Est lcrtiana simpliciter, qtiae est Hotha, cuius accessio extenditur ad horas 18. Materiam habet aliquid pit illae immixtum bili. Vbi ve id accessa6

protrahitur ad 2 . aut et 1am 28. horas dicitur tertiana producta, seu extens adque materiam habet crassiorem& copiosiorem pituitam permixtam bili di his tribus generibus intermittentium respondent tria Mnera continuarum.Nam febris ardens exquisita respondet ea quisitae tertianae. Ardens notha tertianae dictae simpliciter:& pr terea clu dam febris vocata Τειθ κφω, cuius matcria est biliosa, copiosa, crasta,& contumax, habetque exacerbationes tertio quoque die. Deinde tertians productς respodet semit citi an quq cotinua est. Haec exacerbatur alternis diebus imparibus, sed quod caeteris non accidit , si hoc die habuerit redii-plicationem, altero proximo non habebit. Materiam

habet vel pituitam cum pauciorς bile, vel bilem cum

439쪽

Π1pPOC R. Ap Ilo R. pauciore pituita,vel utrunque humorem aequali mititura. febris porrb vehementiam intelligimus ex velita metia symptomatum,qhiae dicuntur signa pathogno. monica,id est, morbi propria,& quς morbi essenturi declarant: ut est caloris acrimonia, sitiue, oris siccitas,&c.Inest autem periculum febrib. non intermittenti bus tertio quoq; die, primum, q uia nulla datur quies naturae vire cillet vires , & alimentum assumatus. Deinde quia aliquando est materiae crassities & miti titudo,quae non potest a natura evinci. At quocuili modo intermiserint febres τρίην, periculum ab Hesignificant. Hippo interpretem ' bifaria sumitur, modb pro remittere,inodo pro intermittere.Sic δει λειμμα vox est ambigua. Aliquando enim dicitur de febribus quae habent no άπυρεξ ii seu ειλικει es se ii priuationem quada febris, sed suu vel εδοσιν ac remissionem, ut sunt continur. interdum de febribus dicitur quae reuera habent ι interuallum quoddam quo aegri corpus ἡ-bre liberum est. Hic de tertianis intermitte tibus usurpatur,in quibus natura, qu bd attinet ad sationem febris, intermissionen habet, diemque isto grum quo vires colligat,& alimento reficiatur:ob iapericulo vacant huiuscemodi febres.sCHOLI s.

febres omnes continuas ac continentes , ni im 'mero em, quae tertio quoque die ingrauefiunt ric se. Intermittentes vero per sect ex sua natura οψ vacare periculo. Febres quidem tantinua cum p tua se tomatum accessione coniuncta , quo

acquuunt eundo , ob inflammationem filio

440쪽

si eis,fel malignam humum bilis corruptionem in m

ibribus υenis atque arteriis, dynde ducunt originem praesera

tim illa qua tertio quoque die ingrauescunt in vires acquiarant, quales sunt causs, tertiana continua ,semitertiana

quod ea sit febrium biliosarum ratio, ut bilis motu qui tertio quoque die fit,recrudesiant cum stomachi dolore, munitis,delirio iactatione corporis,lumborum,ceruicis o capitur, avitu2e,ob biliosi humoris acrimonia feriuopem, torrupati em para tum nobilium Uuni, sirium oppressisnem , σι oloris natisti ac spirit m cons inentem restutionem cum meatu transationis symptoruaticae quae omnia reddant tales s

bres calainitosue ac iuri iudicj, omnisique pepasmi expertates. ne fila crisistactis natura miri us as , promatum 6eheruentia,O intercepti oste dictionum ahimal .vita senataturalium.. vero febres quouis modo intermiserast,ctu Abρεξίουν ceu infebricitationem de uerant, cuiusmodi sunerertiana exqui ta horaru duodecim stat id circumscriptae aut media , horarum duodecim, aut extense; horarum mi sinti quatuor omni periculo vacare signiscantuquod illa h beant materiam, in corporis habitum dissusam, qua sualis iccsionibus expurgatur nec ab iustammatione aut mali Ba humorum qualitate nascautur ι qua duae sunt praecipua lausefunesta in morbis omnibus acutis. QuanquZm ha Iicestu causa ct materia a qua hasiautur, qua nec es in an dario,nec maligna humorum putredo , omni periculo latant tamen aliunde periculosa acfunesta reddi possunt, nam surium infirmitas,de Matio fucope, multitudo ct crasiti te materia repente assuen aut alius assectus in principio Oimremento accegionis, homine de medio tollere possunt paea sertim cui si scus aliquod Issum est: interdum mires in sima in senibus mosum floris non ferunt aut concusi emister

dum etiam Osee suscere possunt primis tribru sempori Pilu