Jacobi Hollerii In Aphorismos Hippocratis commentarii septem. Recens per Joan. Liebautium in lucem editi : ejusdem scholiis doctissimis illustrati.

451쪽

& sebrilis absumpsit quicquid est humidi ut aliquέ-

do ob immodicam renigerationem, ut in canina co- uulsione,fit labrorum peruersio. At supercilium peruertitur obcutim frontis resiccatam & contractam immoderate. Aut oculus,&c. γεφαρρν id est, palptabra, non est hic addendum e quia oculi peruersio est Palpebrae peruersio. Hic affectus Hippocrati dicitur τακλαπις, aliquando aliquando tuom, interdum ut primo Prognost. ρistyli, quando scilicet incurua videtur ella palpebra .Fit autem oculi Peruersio, qua iacta nerui a secunda coniugationem0xorij & musculi patiuntur, ac immodice re siccantur. Sed melius hic quomodo facit Gal.) intelligemusca ractasin,id est, palpebrae effractionem, ita ut non θι

oculus per aersus, sed palpebra, atq; ita videatur oca lus peruerti. Palpebra constat cute exteriore, muscit lis duobus, neruis a tertia coniugatione, tarsecu qd 'dam cute. Fit itaque effractio palpebrae, ubi uter ii musculus tum claudens tum aperiens palpebram c 'uellitur 'adeb vi maneat potitis apertus oculus,qua' reuera peruersus. Sic peruertitur nasus, quum tenuistnausculorum, qui ad nasi pinnas perueniunt,fibrae c0 tenduntur & contrahuntur. Si praeterea aeger non vi deat nec audiat,letale est extincta facultate censoria,

re consumpto spiritu visbrio & auditorio. Haec aut ς omnia sunt letalia, maxime ubi languidae sunt vire nisi, ut diximus, in perturbatione critica. In hac enim ita aliquando exolvuntur vires, ut sit neqRς tamen ideo desperandum est si concurrant alia sign*salutariamam istud non perseuerabit. scΗ0μ

452쪽

in febre continua, labrum riter

irando in febre non intermittente discuIm θiMadi 2 delirium accidit,letae est.

bis acutis uuia hoc ipso indicatur facultatem anima se,& quae t thoraces, bene habere.Non tur: Est Respirationis facil1tas bona: ergb dissicultas mala est.Oportex enim videre causam huiu issice spirationis. Nam in critica perturbatione inpra

v ljirandi dissiculias, Aliquando etiam xer vigores

453쪽

m A p H o R. aecessionum in f brious. Interdum fit, quando natu ra transmittit humores a partibus nobilibus ad tetno bile ,&ea materia transit per thoracem & venas thoaracis. Sed hae dispia Ceae cum tandem quiescant neque perseuerent, non sunt exitio . Gal. hoc in loco dyspnoeam intelligit magnam .dc rara respirationem. Hecdeliris comes est hoc est, quandoctriaque qger in acut a labre spirat magnum & rarum, tunc delirat. Sed nolequitur, delirat aeger, ergo sphat magnum & rarum.

Magnum & rarum spirare est quemadmodum facilitIJ qui amant, aut altius aliquid cogitant , aut defixis oculis aliquid intensius intuentur. Hi enim aliquan-dul non .spuant, sed tandem magnum sipirant facta efatione. Hoc pacto 'gri aliquando occupata mente, praesertim phantalia non respirant nisi coacti,& tu magnum spirant. Quod si mente non occupata eiu modi respiratio perseueret,signum est deliris. Non ta

men ob id qui delirat,semper in isto modo spirat. Nac ut scripsit Hi p. primo Epid.& Gal. . de locis aff. liquando iis qui delirant , est spiritus frequens &exi. guus. verum istud distinguendum est. St. n. in febrib. acutis laborat diaphragma, si grauis est dolor in nimbrana succingente cui in plemitide mouetur deliri

& tum frequens est & exigu us spiritus. Sin thoracis partes integrae sunt dc absque dolore, tum in delirantibus fit magnus & raru, spiritus.Non opus est itaque hoc Aphor. astringere dyspnoeam ad magnam de raram respirationem, sed extendere etiam ad stequEn εα exiguam .Potest item intelligi de spiritu sublim v

Da thorax attoll1tur multum & scapula.Tiincque me

gnum est periculum, quia hoc ipsio intelligimus vel

grauem esse in thorace inflammationem , ut quart0ας lo δst. cap. 8.vel angustiam masnam, & imbecillia

454쪽

ri Caelo L. ARTA. 2Istatem partium. Est etiam offensatio & intercino respirationis. inae omnes dyspnoeae cum delirio sunt periculosae , polidi atque hic intelligi per dis iaceam. Respiratio est ore ratio animalis. At delirium ostendit cerebrum aluci vel pVia iid vel secundatib. Quare malum est ac letale. SCHOLI s.

Ostauum axis . Praterquam quou bris orynis contia a per se lethalis esis tamen in ea di mulio ψ. di ue cum delirio coniuncta, qκα rara, magna ct ex Iongis esse flet, quod delirantes flui muneris obliviscantur: siue saccedens delirio, quae parua, rara oestequens mox parua, rara oestigida et halis maxime , iue delirium prρprio cerebri aseritu si in phrenitide, sive Jecundarib ortum in Uectibistboracis ct septi transversi: quod animali facultate labefactata potat; facultati ad eam tuendam fatacilis aιβ ciens denegetur resti ratio: potest suscςre refrigerando cordi aestuanti in febre contijitia.

I se risius abscesm qui tui primis iudicationibus non fia

lluntur,morbi longitudinem significant. ΑΠὸ μ οῦ Καάς ασα, vox est ambigua apud Hippocratcm. Alias namque communi nomine sic dicuntur excretiones decretori e,

455쪽

Hi p p o e R. Ap Ab R. ut per urinasin adores,&c. libro primo Epidenh. Alia dicitur proprie tumoris euus ex humoru decubitua parte nobili ad ignobiliore, ut ab hepate in ilia aut crus. Hic loquitur de abscestu propi iὰ dicto.post que

natum si perseueret morbus, malum est , quia decretoria , quae non decernunt,mala. Sic commota diarathcea die critico speramus solutionem morbi, qui si perseueret,signum est aut teci diu A , aut longi morbi aut mortis. Sic in pleuritide aut peripneumonia paro cis suboli si nihilomitiues sebticitet aeger, non sesui hmorbi longitudinem, sed mortem pietatique mina tur. verum illud μπλι οὐ viae non solum referri potes

ad morbum qui per abscessum soluitur quae solutio

dicitur peculiariter λυ-,ab abscessibus & tuitioribus praeter naturam sed etiam ad abscestum ipsum adcuvi si hic natus in corruptelam conuertatur, expecta-da sit mors si in suppurationem transeat, morbi longitudo. Melius tamen est, si intelligamus abscessunt soluere morbos. si spectemus eo quae scripsit Hippoc in Epid.inueniemus rnorbos qui e teretione soluutui solui primis diebus:quarto, septimo, usque ad vigesimum, Post vigesimum .soluuntur morbi coctione &abscessu. Post quadragesimum abscessu. Proinde per primas iudicationes hoc; loci non intelligi unis cum Philoteo quartum vel septimum diem sed cum post vigesimum oriatur abscessus, huius prima iudicatiocrit 17.secunda 3 . tertia o. Post o .prima erit se,.s:

456쪽

m trisomoquarto, aut etiam sexagesimo, febrisfinem not taberunt: quod scilicet elusemodi absiesvi,vel ante Discutimfuerint,aut facti Mi ώαφρ--mec procul a morbo, an in parte nou capaci: primigis cri vi quibus illi absi6su

ibus in febribus aut aliis morbis soluhitariὸ illare rimant oculi, nihil absurdi est. uribus verὸ non voluntarie,absurdius.

SEntentia haec prognostica es scripta ab Hippocta

te in primo Progn. & .ac ει Epid. Lacrymae in kabribus aliisque morbis possunt accidere propeer affectum animi,ut nuntium tr ste, gaudium; inlisericordisii Deinde propter oculi peculiarem affectum , quia vel inflammatio est, vel actis in oculos, capite fluxio. possunt tertio illae mare aegri etiam sine voluntatervi in perturbatione critica, ubi is pe antecedit lacrymatio,deinde sanguinis sequit ut e narib; eruptio. Ashuiusmodi quidem lacrymae nil absurdi indicant.Sedi; erumpunt lacrimae,resoluta virtute retentrice, turn qaae est in cantho,tum quae est in caeteris partibus o- l culi,letale est.Natura enim obiecit cathos qui essensi eluti septum quoddam, ne excrementa cerebri fluein j igni in oculos , sed potias per nares aut os sertentus

457쪽

Vertina etiamsi non ex voluntate fluant lacrymae,non

tamen est fidendum huic uni signo : sed ita demum illud est iudicandum malum, si reliqua quoque signa perniciosa accesserint. S C Η ο L 1 s. DEcimum axioma. Iacr maestinaneae ac voluntarunihil mali in morbis portendunt: inuoluntariasa maliquid mali denunciant.Lacryma enim quae prae dolore,m te sia,tristi cogitation aut alia animi Usctione exprimu-tur etiam in agris, non corporis sed animi asse tuum sesint imdices. At inuoluntaria, non nisi aut cerebro, aut oclitis asti toto corpore, interuentu cerebri, male asseritis prodeunt,ut possint illorum assedius indicare. Inuo luntaria autem lacryma qua funduntur in morbis, duplices sunt: alia critica, alus mytomaticae,ceu Ῥi morbi profusi criticae nansunt ves inst-tiles, nec mortiferae , Ut qua circa flatum morbi antegre is coctionis ginis perturbationem criticam esse ostendunt, ohamorrhagiam potissimum denuncient. Symplomatica vinomnes formidabiles. Nam qua per morborum initia ex milibi a vini potatione, aut Fomitione violenta, aut ophthalmia, mel antiqua destilatione lac mafunduntur: qua peculurimalo avgulartim O oculi excidunt: qua re externa irrit te oculos fumo, puluere estuca,aliisque id gehm excitatar, non salit periculosa. Terri casunt in Oehementi phrenimi, Ut in 1, alcis υxore, sanie tenui ex ceret iro in ammat si 'oculos redundante.omnium exitiosisimae in acutis extiya

ct exoluta facultate retentrice insita ipse oculi subflήη

ris,musculis ac carunculis, quas angulu qculorum natνr

obduxit, quas praesidia qui am arcendis laci 'mis. ui impartibu3 contabefacitis ac resolutis musci lis, lacrJma volt 'ribis3 ess iunt. Quam causam a caeteris discernere licet c*Θcuum cauitate oroxtenuat p. dsi rctgntrix i'

458쪽

humidum cerebrum commouent bis ac exprimentibus: Inauolutaria sero, a cerebro aut oculis alit toto corpore, inter

ο Vibus in febribus circa dentes lentores nascuntur, iis febres vehementiores uni. SI qua s per sanitateni abundat inulta pituita, ruda.

crassa,&glutinosa in ventriculo aut cerebro,tolliatur vapor crassus,qu si accedat calor aliquis,ut ex viano meraciore, aut si homo dctrmiat in dorsum&cissaperto obstructisque viis ac mea tib us ad nares & os lentescit &cone cescit in lingua &deictibus: tque ita naane repetias dentes & linguant imbutam viscido se lento humore,ut vix abradere possis. Idem accidit gris in febribus, qu quidem materiam habent pitui- ipsam,turicq; inquit Hipp. sunt sertiores re veneme liores. Huiusmodi enim lentores indicant calorem immensum , qui pituitam illam excalfacit & exiccat t& ob id febris non sum Vehementiam, sed & pertinacem longitudinem Vt enim ignis non ficile accenditur in lignis viridibus , &quae lentorem quendam habent, ted accensu; diutissime seruatur & acriter

459쪽

inualescit & accenditur,sed ubi accensa est,maior est calor & diuturnior.In calida & sicca materia celerrime quidem accenditur,&vehemens est,sed celerrimὸ contabescit. Periculosissimum quoque est, si dentium interualla nigrescere videantur. Significatur enim magna adustio materiae,& plerunque mors.

S C H o L I A. VNdecimum axinna.Vehementioris ac acerbioris febris indicium est, quibus unque per febres sine milis pepa mi gnis ac sine ullasse intermissionis, glutinosu humor addentes adhaerescit,ex nimia crudi humoris in alvo abundaria, aut destillatione humoris qui a calore crassor o glutinosiorsi: Muidem illa humor glutinosus fit albus : n autem nigerou testae febris indicium est, cum filicet eundo si res febris acquisiuerit, ct humor glutino flammam c perit.vide sphor. 7.tib.a. 2.2. Coac.9 36 eiusdem libri. ΑΡΗΟ R. LIIII.

QVisini tusses sitas moice irritantes in ardentibus f bribus diu durant ij non admodum sticulo sum. SCribit Hippocrates istud maxime fieri in eo febrisi

genere quae dicuntur κοπώδεις : quas duplices eucantea diximus.Vna ex multitudine crudi & crassilia moris,ubi videntur ossa confringi & eonquassari Abieram, ex Vehementi & longo exercitio quae bilionibsima & ardentissima est. Si quis ergo distius α νς'

460쪽

S g c Tt o Qv ARTA. 2 9sementius sustinuerit exercitium , vel per frigora, vel per aestum & solem,vel in puluere unde contracta sie intemperies frigida aut calida in partibus spiritualiabus & multum sint fauces & aspera arteria cxasper tae,irritabitur tussicula & sitis, Fieri quoque potest intin febribus ardentibus tussis excitetur, si uando Vel a cerebro , vel a glandulis saliuantibus exprimitur in pulmones tenuis quaedam humiditas & acriS, quae e- tiam sitim adserat. Vocat autem tusses siccas, in quiabus nihil expuitur, aut potius quod expuitur tam tenue est & parui momenti, ut nihil excerni possit. Modice &leuiter irritantes dixit,qubd hae non multum

commouent thoracem: alioquin sequeretur necessarib calor maior,& ita maior sitis & febris, si tusses cssent magnae dc vehementes, si etiam longae & diuturnae,ut quη commouerent & peruerterent thoracem.

Em πολύ , id est dia & longiori tempore, vox est quae non legitur in aliis Aphoi. s.enim Epid. pari. secvn' da, ubi repetitur haec sententia, omittitur ponamus tamen legendum esse. d si fiat, non erit hoc loco Vertendum,diu durant. verum quidem est se ἰ πολὰ interdum significare diu, quandoque ut plurimdm & magna ex parte: sed signi ficat etiam ex longioribus interuallis, ut ni , ex breuioribus. Quare vertendum erit ex longioribus interuallis. Cui expositioni subseribit Gal. 6; Epid. ubi hunc Aphor. exponens dicit oportere eiusmodi tusses paruas esse & lon-3ioribus inter gallis. Sic enim ex vicinis partibus , ut cerebro,&glandulis illis saliuantibus tantam humoris frigidi & tenuis exprimetur in pi mones & aspe r m arteriam . quantum satis sit ad minuendam sit nivi Q, est quod dixit 6. Epid. '