장음표시 사용
11쪽
XVII. Quib. de causis venae sectio
st repetenda. I S. TX VIII. De interuallo in ipsa iter tione obseruando dubitationes. I 5. sXIX. Quae circa interuallum obseruari debeant praecepta gratia euacuationis ex Augenii sententia. a T. OX X. Quae praecepta sint obseruada in iteratione facta reuulsionis gratia. I '. o XX l. De modo obseruando in it ratione ad quot dies debeat in silminum extendi iteratio: locorum dissicilium in Galeno, de aliis auctoribus explicatio IIo. Sox XH. An in omni tempore um- uersali facienda it elatio sit. An easdem venas perpetuo incidere Opoiteat. An una pro alia sit substituenda. IIL A XX lli. Leonaidi Giacchini de iterada venae sectione aduersus G lenum &Avicennam sententia. ii 3. xx XXI v. Impugnatio opinionis supradictae. ' is .s XX v. Qui b. signis sanguinis v cuandi mens iram ipso in opem decernere valeamus. III. IXXul. Qualis sanguinis mutatio circa colorem, &consistentiam obseruati debeat in particulisphlegmone obsessis. is LXX vli. Magnae dubitationis explicatio quae insurgit contra sen- leutiatia Hippocratis Sc Galeui. Is T. 3XXVIII. An semper exspectandast mutatio in colore, de in consistentia inpleuritide, omnim inflammatione. IIS. 2s XXIX. De aliorum erroribus circa sanguinis colorem, & confistentiam. IIy.6
XXX. Quod signum erit lassicientis vacuationis sempto indicio a sanguine,ubi particula phlegm
ne minime laborauerit. 16o. ILXXXI. Dum sanguis mittitur non solum pulsus mutatione in patuitatem dc inaequalitatem sed etiain magnitudinem esse obseruandam. Is . I
Index Capitim Libris aethi, x, E quib. in hac tractatione mo gendum sit. Is i. OIL utero gerentib. conuenire venae sectionem acuto morbo obsessis.
III. Quae venae,quo tepore, in qui s. mulieribus, deaflectibus incide-dae sint. 16 3.3 IV. Quae contra hanc opinionem obiici solent,& eoi um explicatioic . iv. An utero geretes piaeseruari pose sint ne faciant abori u m, disputationis ordo explicatus. I 66. is
v I. Quae supposta ponat haec tractatio ex aliorum sententia. Icc. LyvII. Rationes, quibus recentiores probare conantur,abortum prohibeti non poste venae sectione. 168. t
v III. Quib.de causis abortum fieti
contingat. 26'. IX. utero gerenti plenitudine praesente ratione vacuationis couenire venae sectionem. IT 2 o X. Mulieres plenitudinis affectui borantes posse utero concipere. II i X l. venae sectionem utero gerentibus etiam couenire ratione r uulsionis. III. FXII. Cu remedia multitudinis multa sint,cur ad venae sectionem a cedendum in utero gerentibus. I 6.i TXIlI Foetum ne suffocetur a multatitudine periclitari quomodo P deuitando periculo ad sanguinis missionem excubito sit accede-dum. i T. IXIV. Utero gerentibus miti edum esse sanguinem ubi immineat fluor sanguinis ex utero. IS II X v. Responsio ad om nes rationes eontrarium persuadentes. 183.
X v I. Respondetur auctoritatibus
12쪽
III. Proposita opinionis impugnatio, atq; primu quod Hippoerati, Galeno, aliis; Graecis contradi
I v. Humores moueri a dextris ad sinistras partes, de e contra prompterea ab his reuellendum. I 'I. IIv. Reuulsiones numqua fieri debere in affecta parii cul atque inpletaritide non fuisse missum sanguinem ab Hippocrate, & Galeno, in eodem latere ratione reuulsionis. I 'L. IVI. Noua pleuritidis origo,&periapneumoniae ab eisdem proposita refellitur, eorundems rationes persoluuntur. 12 . xiv II. Quid ex Galeni sententia n mine contrarii sit intelligendum secundum auctoris opinionem. I'6.3 ovIII. Numquam confluxis sed solum confluxuris,aut confluentibus humorib. deberi revulsione.
IX. Quando in reuellendo trahere debeamus ad ipsus confl uxionis
originem. I 'F. 23X. An reuelledo ad maxime disti. tes partes attrahere oporteat humores, variae auctorum proponuntursententiae. Matthaei Curtii,& Laurentii Iouberti opinio
XI. Impugnatio opinionis Curtii, easdem venas pro praeseruationere pro curatione secandas. In inflammationum , ae fluxionum principiis ad partes maxime distantes reuellendum. 2 2. XII. Explanatio sententiae Hippocratis,qua praecepit dolorii causa proximum vetam esse incidendum. XIII. Impugnatio opinionis Iou-berti. Eoo g
ex variis Galeni ae antiquorum authoritatibus: ostenditurque in principio inflammationum ad distantes paries reuellendum.
X v. In reuellendo prius aliquando
mitigandum,aliquando non mitigandum esse dolorem.Contrariae quae videbuntur Galeni sententiae explanatae. Lot. IIXVI. An in reuulsione latitudinis oppositio sit obseruanda: an soliisus longitudinis Recentiorum opiniones propositae. x Ic .LLXVII. Ioannis Manardi, Curtii,&sequacium opinionis de reuul staone breuis impugnatio. 2II. TXVIII. Ioannis Fernelii opinionis
impugnatio. 2I 2.3 XIX. Rationibus Ita Argenterii re. spondetur. 2 3. PX X. Reuulsionem fieri debete per
ligendum ex auctoris sententia.
XXI. De venatum communitate aliorum opinionis impugnatio.
XXII. Aliquando venam magnam, aliquando paruam pro reuulsione Iecandam esse. 1i T. AXXIII. Reuulsionem&deriuationem fieri debere secudum rectitudinem. M s. Is
XXIV. Petri Brissotti Curtii, Ioanis Fernelii opinio de rectitudine. 118. CXX v. Quid Altimarus contra Briselatium scribat: atq; eiusdem Bri sotti defensio contra Altimat.1Iy.3 XXVI. Quid Ar terius cotta opinione Bristoti dicat. Atq;Bristotii contra illum defensio. Lao.3IXXVI l. Impugnatio opinionis Brisi sotti,& Curtii,& Fernelii ex propria aut horis sententia. t EI. IXXVIII. Opinio Io Argenterii dorectitudine examinatur. os. IXXIX. Dubitationum quarundam propositio, quodq; rectitudo est duplex. 223. t XXX. Rectitudo pro derivationeta vacuatione obseruanda quid sit, de quas habere debeat conditio.
13쪽
XXXI. Rectitudo pro reuulsione obseruanda quid sit, ae quot habeat conditiones. LLI. cX X XII. Dictorum confirmatio ex antiquis aut horibus, & propotatarum dubitationum explicatio. 22s. 38XXXIII. Quid sit derivatio secundum opinionem Matth i Curtii, quae reprobatur. 226. IXXXIV. Deriuationis definitio ex sententia aut horis exponitur. 22Z.3ZIndex Capitum Libri octaui. I. O Vmma tractationis de tem p o re vacuandi pervenae secti nem inqui b. potissimum consistat. 35II. Explicatio eorum, qua circa v-
niuersalia morbi tempora conmtrouersiam facere videntur. 222.
III. Venae sectionem pro reuulsione factam semper conuenire in inflammationum, fluxionummprincipiis. Atque dubitationum quarundam propositio. 23 P. 28
IV. Aliud existere principium inflammationis; iud fluxionis, &de cosideratione latitudinis principii,in qua varia conueniunt remedia. 23 i. 3 V. Sanguinis missionem factam ratione vacuationis, &deriuatio-nse,aliquando conuenire in principio,aliquando in aliis temporibus. x32. 3VI. In putridis febribus in quib. v - me sectio conuenit, eamdunt xat in principio fieri debere. 13 .
VII. Sanguinis missionem duntaxat fieri ratione multitudinis v cuandae in putridis febribus. 13 6.
incuriam, aut aegroti timiditate, aut alia de causa praetermissa in principio fuerit venae sectio Ga- lenique sententia contra recentiores Medicos explanata. 2 6.3χIn acutis morbis die decima- quarta vigere non posse indic tionem de sanguine mittendo, multo minus vigesima, & aliis deinceps diebus. 23 T. t X. De repetenda venae sectione in augmeto, & in statu putridarum febrium aliorum opinio. x38. IXI. Repetitionem in putridis febribus nem in statu, neq; in augme-
to conuenire contra recentiores
Medicos. 23 P. 26XII. Opinionis nostrae cofirmatio ex Galeno,& Hippocrate. 2 I.
XIII. Responso ad rationes eoru, qui contrarium contendunt. t I LXIV. In vacuandis humoribus non solum obseruandum esto citam vacuationem, sed magis, an tuta futura sit vacuatio. 2 2.31XV. Morbo recrudescente periculumque minitante in augmento, vel in statu haud necessario conuenire venae sectionem. x s.
XUL Quid Io. Fernelius contra Avicennae sententiam scripserit demittendo sanguine ante morbi coctionem. 2 . 33XVII. Quid pro Auicenm defensione dici possit. 2 S. TXVIII. An sanguinis detractio fieri debeat in die motus aegritudinis. et T. XIX. Qua hora sanguinem mittere expediat. 2 P. XX. De anni temporib. in quibus magis tuta sit venae sectio. 2 so. 3 o XXI. De quibus agendum super-st,quove ordine,& in quib.consistat praeparatio corporum ad ipsam phlebotomiam necessaria. 2II. LXXII. Quomodo aluus astricta ante venae sectionem sit emollienda , atque de usu Enematum ante venae sectionem quorundam Medicorum opinio reprobata. 2 1.3 XXIII. De ventriculi cruditate ex cibis nondu concoctis emendanda. IS .it
14쪽
XXIIII. De nimia sensibilitate oris
vctriculi dei inbecillitate ante vent sectionem corrigenda. 2s .so XXV. De in orum humorum qui in prima corporum regione co-tinentur ante Phlebotomiam expurgatione et s. o XXVI. Non illa purgationum exempla proponuntur. 2I6. I XXVII. Quibus rationibus Ma thaeus Curtius putauerit Deria uationem revulsioni fore proponendam. 2 p. t
XX VIII. Reuulsione factam non talum venae sectione, sedctiam aliis remediis proponendam esse Deriuationi, quando utroqῶndigeamus remedio contra Ma thaei Curtii opinionem. 2 8.2s XXIX. Quomodo Matthici Curtii rationib.satisfici edum sit. Eo 6.so XXX. Quid indicet utrumq; praesidium, venae sectionem, dc pu
XXXII. De vacuanda cacochrimia venarum plenitudini cori uncta ex Avicennae sentent Acquae dubitationes sese osterunt contra eius opinionem 16 i. a AA XIII. Uuid in hac Cot OtreT-sia sentiendum sit ex aut liori sententia, qua omnes dubitati nes Contra Avicennam diluci- dantur. EN a 2 XXXIIII. Ouomodo rationibus contra Avicennam satisfaciendum sit. 266. i sta ex Cipitum Libri Noni.
terum consuetudine quid inuicti distent veni S arteriae 6 . Itit Ise venis, quae in cubito, S manu secantur: qua securius incidatur Eo quis inlectione locus debeat obicruari 268. L
IIL Quid agendum si incidendae
V. Quibus cffectibus sectiones v
narca cubiti opitulentur. ET . I iem usum paruarum aifcrat. venarum inanib. incisio. 2 1. v I l. dux venae in crurib. pedibusque secantur. 2 t. EgvIII. Quam utilitatem praestet venarum in pedibus icistio. 1 a. 6
IX. De venis, quae in capite, ae in a liis partibus incidi eosueuerunt
Deus i sectionis harum venarsis
XI. Ouam ob causam artariarum sectio raro fieri debetat. 1 8. 25XII.
Galenum arteriariam socii ny primum omnium comunii e
XIV. De varietate modorum s cundum quos inciditur vena, Mde sectione obliqua, transuersali,& directa. t 8 . si X v. Quae venae magis una qua alia sectionis figura gaudeant. 28 I. I
istio fieii conueniat. 286. d.
X VII. Quibus de causis angustior venaeseaeo fieri debeat. 18 .r8XVIIL Quid ipso sectionis tempore sit faciundum ratione Co poris aegroti. 28'. o XIX Quid ipso sectionis temporet sit faciundum ratione ministri XX. Quam A gentiam circa vincula adlubere oporteat ministra.
Xm De instrumentorum vari tate pro vena incidendi 1'1.1 XXII. Qiud Medicu agere opo teat ipso lectionis tepore. 2's. it
XXIII. Quomodo pos ve seactione resedus sit qgrotus. 2 ' q. et XXIII L Quae obseruationes fieri debeat exta incenati .r' i .ssXX v. Quomodo succurendum sit accidentibus post veram secti
nem contingentibus. 2y6. ii Index Caturam Libri Decimi L PIO G v Seor Ina , quae silpetia .
. riorib.libris dicta sunt, dequid hoc postremo dicendum stipe quo ordine. Es . I
15쪽
II. De Hirudinum electione, de de praeparatione, qua utebantur antiqui. et 'T. 3'IN. De Hirudinum praeparatione nostris temporib. assueta, de loci praeparatione, quodq; duntaxat praeparatis utendu aduersus Mu-dellam. xy8.so
IIII. Quid agendum ubi hirudines fuerint applicatae, de quid postquam deciderint. 2Py.2 v. Non esse verendam frigiditatem ab hirudinibus impres tam contra Galenum, & de compescendo sanguinis fluore. s o. 2 o. v I. De hirudinum usu ex Galeno.
VII. Hirudines quibus applicandae
partibus. sci. so VIII. An hitudo morsu venas aperiat. 3 ci. 3'IX. An hirudines magis vacuent sanguinem cuia neu an profundiorem, an magis crassum quam tenuem. 3os. TX. An hirudinis usus conueniat pro phrenitide. 3 o .i o XL An hirudines venis haemo rhoidalibus applicandae, a quo morbo curare, dc a quibus praeseruare dicantur. 3O . TXII. Quid Galenus decucurbitulis
ta illarum usu sentiat. 3 v. ZXIII. Qui effectus ab ipsis cucurbi tulis hant. 3o8. ii XIIII. De cucurbitulis, quae ex auctore tractanda propon utur. 3Us.
X v. De cucurbitularum differentiis. 31 Q. x XVI. Cucurbitulae quomodo euacuent. 3i aXVII. An euhibitulis utendum
pinio proposita. iis . LX v Iil. Impugnatio opinionis h
XIX. propria aut horis opinio de v-su cucurbitularu ante totius vacuationem.
x X. ubi indigeamus vacuatione totius,&cucurbitulis, illam comtinuo prccedere. 318. cXX l. Quibus partibus & propter
quos usus coueniat applicari cucurbitulas. 3i' i
XXII. Cucurbitulae quem sanguinem vacuent. 326. LXXIII. An in febre pestilenti cucurbitulis, non sanguinis missi
XXIIII. An cucurbitulis, utenda in pulicari morbo, 326. IO XXV. Descarificatione. 3ap. o
16쪽
io LIBER PRIMUS.C A r. I. De necessiate, di cultate, ordines tractationis huius.
Ropost Tu, est tractation auius, docere rationem curandi per sanguinis missionem, non modo quidem utilem ac necessariam, sed etiam omnium maxime dissicilem. Verum antequam ad eam ipsam aggrediar , primum causam explicabo, qua motus hoc de argumento post alios authores conscripserim. Nam fore quam plurimos arbitror, quibus
haec mea tractatio displicebit. Quorum sane quidam su
peruacaneam esse iudicabunt: quoniam (ut alios taceam) Galenus, vir profi
cto admirabili praeditus ingenio, tribus libris, atque alibi passim, de missione sanguinis adeo diligenter perfectem disseruit, ut nihil, quod in eo authore desi
deretur, inueniri possit. Quorsum igitur repetenda, quae olim veteres persecte conscii pserunt Alii vero prouinciam hanc tanquam nimis temerariam culpabunt. Nam putare me nostri temporis Medicos sere omnes circa propositam
disceptationem fuisse deceptos, neminemj hactenus lexcepto d untaxat Gale . no)id explicasse, quod vere indicat missionem sanguinis, insolens quidem de se arrogantiae plenum videbitur. Postremo autem nonnulli putabunt odiosum esse, nostris hisce temporibus ea innovare velle, quae multis seculis, veluti firmissimis apud omnes stabilita sunt legibus,ac potissimum cum is,qui eiuscem di onus assumit, homo sit nouus, ac ut dici prouerbio solet, vix inter proprios lares cognitus: Qui enim tum alios refellere,ium nouas opiniones promulgare desiderat: hic non infimae authoritatis re existimationis apud homines esse debet. Haec sunt, quae fortasse obiici possent, quibus breuissime satisfaciendum duxi. Quamuis ego nunquam huius opinionis fuerim, Galenum perfecisse mmnia, quae ad Medicinam pertinent,&hunc nulli bi errasse: Homo enim fuit, proq; omnium hominum natura &consuetudine non semel deceptum fuisse o scio, Medicinamq; ipsam, ut reliquas artes omnes in dies incrementum suscipere,&summam perfectionem adipisci. Hoc tamen dubio procul assirmo, me hoe seribendi onus minime suscepisse,ut Galeni doctrinam refellerem, eiusque
libros ex hominum manibus eriperem; sed certe potius, ut arduas illius sentemtias interpretarer, eius m viri doctrinam perperam, & cum ingenti alioquin humanae vitae discrimine a quibusdam Medicis&magni quidem nominis perceptam fuisse demonstrarem . atq; simul ut eorum errorem patefacerem, qui ni mium sunt in sanguine mittendo temerarii. Nam dum calenum legunt, dicentem: Saluberrimum est in omnibus febribus non continuis modo, sed in omnibus, quas putrescens humor concitat, sanguinem mittere: ac dum ait, micso sionem sanguinis refrigerare uniuersum corporis habitum : de alibi, hoc gen rota praesidio omnes humores evacuari tradit, adeo quidam in hoc exercendo praesidio sunt audaces, ut passim in febribus d continuis&intermittentibus siue a calidis, siue a frigidis humoribus ortum habeant, ac in omni corporis habitu venae sectionem consulunt: quinimo in refrigerando hepate, aut alia quapiam corporis parte nullum esse utilius praesidium sanguinis missione conten-
17쪽
dunt: ae non in febribus solum, verumetiam in omnibus materialibus morbi idem auxilium admittunt. Tantum autem hodie peruersa haec viget consuet do, ut si quis hoc praesidium praetermittat, dum scilicet in aegrotantium curatione incumbit, hunc sane Medicae artis parum omnino peritum iudicanti huic honores 5e praemia desunt, atq; aliquando pro meritis haud exigua vitae perici la imminent. Sciunt Medici fere omnes huiusce nostrae prouinciae, quantae lim contra clarissimum quendam Medicum concitatae fuerint turbae, dum scilicet ipso iudicante in morbo hominis cuiusdam nobilissimi , venae sectionem fieri non debere, eamq; propterea omittente, alius quidam insurgens dixerit, missionem sanguinis fuisse citra rationem praetermissam, hominem inon po- io tuisse hac de causa sanitati restitui. Iam quintus agitur mensis, cum ego tutelam cuiusdam optimi ac docti senis accepi: ostendens oblatranti Medico rccte quidem factam fuisse,&optime saluti aegrotantis consultum, quod morbo non postulante missionem sanguinue, auxilium praetermiserit. ille vero tandem rati nibus conuictus, publice confessus est, quae dixissem omnia, veritatem continere, at nihilominus notandum esse Medicum, quod pro consuetudine iam multis annis confirmata,venam minime secauerit. Vide corruptum iudicium,quasi quod pessimi abusus, de humano generi lethales obseruari debeam. Verum
quemadmodum hi temeritatis nomine non immerito damnantur, sic prosecto neque apud antiquos, neque apud recentiores Medicos defuerunt, qui teme- xciritatem vitare fortasse cupientes in contrarium vitium peruenerunt, persuadentes nunquam mittendum este sanguinem citra plenitudinem. Huius opinionis primus fuit Menodotus Empiricus, contra quem Galenus tum libro dos lenitudine, tum de ratione curandi per sectionem venae,&in methodo medendi passim inuehitur. Atque inter neoteticos quidam Avicennae interpretes eandem opinionem inuexerunt. Hanc igitur rem,cum ego diligenter contemplarer aream mihi ab ineunte aetate vivendi legem proposuerim, vi de aliis
prodesse, & me ipsum honeste exercere possem, cogitare coepi , an peruersam hanc de periculosam medendi consuetudinem, quae passim viget apud quocdam nostrae huiusce regionis Medicos, extirpare possem, echanc medendi pa tem praestantissimam quidem, ac maxime necessariam ab hoc errore exputagare, & quoad eius fieri posset, illustrare. Impium enim videbatur mihi,& in gnopere detestandum, connivere de assentire,ubi de hominis agitur vita: quamuis ubi deleuissimis rebus agitur, aliquando connivere absurdum fortasse non fuerit. Haec autem mihi diu noctuque meditanti, duas potissimas causas ora fendi, quae in ciuscemodi errores ducere potuerunt. Harum prima&praecipua fit, quod ignorauerint, quid vere indicet missionem sanguinis: cum scilicet unusquisque hac in indicatione explicanda non parum, ut infra docebimus, deceptus fuerit: Altera vero, quod Galeni verba male perceperint: Nam illi, qui hoc nostro seculo doctiores habiti sunt,&Galenum ducem sequuntur, si illius verbis de sententiis muniti proprias opiniones tueri conantur: cum tamen interim male Galenum percipiant, ut clarissime posthac docebimus. Propter hanc igitur cati sani tractationem libent et conscripsi: in qua hoc mihi fuit praecipuum, docere, quid vere indicet missionem sanguinis: atq; primum aliorum opinionibus explicatis de reprobatis, quid pro veritate sentiendum sit , euidentissime . nisi meum me fallit iudicium, expono. Quod vero ad Galenum pertinet, difficiles eius viri sententias explico, de quae oppositae propriis principiis vibdentur, a me citra difficultatem componuntur;&quo magis noster hic labor Medicinae studiosis satisfaceret, nihilque amplius esset, quod facere dubitati nem posset, eius librum de ratione curandi per missionem sanguinis commentariis illustrauimus, quos vita superstite; breui admodum tempore in lucem dimus. Hac ipsa contemplatione absoluta , de iis postea diligenter tractabimus, quae ad quantitatem, utendi modum, Ac occasonem pertinebunt hi ius auxilii, ac denique de hyrudinibus, cucurbitulis, de scarificatione partici
larem librum conscribemus. Sic quidem ablatutam (quod ad me pertineti re
18쪽
centiores Medici, (quorum potissimum utilitati incumbo idelioc argumento tractationem habebunt. Itaque si non sunt repetenda, quae olim veteres pers Me conscripseriint, est tamen humano generi consulendum, sunt abusus exti pandi, dc Galeni sententiae,quae errandi occasionem dederunt,ac difficultatem
habent interpretandae. Porro autem aliorum opiniones refellere tantum abest, ut ego temerarium ducam, ut potius ingeniosi hominis munus, atque de propria arte optime merentis ossicium esse existimem. Haec enim antiqua
fuit apud probatissimos quosque authores tum docendi, tum scribendi consuetudo, ut unusquisque libere, nullaque scriptoris ratione habita, id quodio verum aut falsum esse arbitraretur, explicaret. Sic legimus Aristotelem Peripateticorum principem acerrime antiquiores reprehendisse , quinimo neque etiam Platoni pepercisse, dum illum scilicet nunc absurda, nunc aliena aratione, nunc vero etiam minus probabilia, quam alii, quos ineptissimos iudicauit tradidisse commemorat. Galenus antiquiores, atque etiam sui temporis Medicos, Philosophosque admodum insignes, maxime vero unum Aristotelem arguit. Sed quid hos memoro cum aliquando Hippocratem, quem alioqui Medicinae parentem, & omnium bonorum authorem nuncupat, reprehendat . Hunc enim non obseruatae proprietatis, obscuritatis, non exactae narrationis, mendacii, superfluitatis, diminutionis, ineptitudinis, negligentiae,erroris,obliuionis, non seruati ordinis, atque improprii sermonis arguit. A- uicenna maximus Medicus, de Philosophus ab Aristotele dissentit. Galenum vero, cuius tamen sese profitetur interpretem, haud raro erroris insimulat. Averrois autem Galenum frequenter arguit: dc passim contra Avicennam imvehitur. Eadem etiam docendi libertate usi sunt recentiores Medici, qui labore suo medicam facultatem illustrauerunt. Ac ut alios sexcentos taceam,praetermittere tamen non postum messalium, qui proximis annis admirabile illud opus de te Anatomica conscripsit,ubi passim aliorum omnium, tum vero unius Galeni errores patefacit. An propterea Ioannem Fernelium, post Hippocratem,Galenum,& A vicennam, omnium Medicorum me iudice) facile princiso pem arguemus, quod aliquando non solum contra alios Medicos, sed etiam contra Galenum scribat Quis non maximas habebit gratias Argenterio, qui contra Galenum de morbis, symptomatis, horum causis, signis, ae de Mediciossicio disertissime disputat Alios quidem in medium afferre possiem,sed hi sucficiant pro multis. Haec, quae a me hactenus dicta sunt, eo pertinent, ut doceam non esse temerarium alios refellere,sed munus ingeniosi hominis,ae eius, qui de propria arte bene mereri desiderat Itaque s ego alios refello,& haec praeter alictum opinionem edissero, non alia quidem causa id facio, nisi quod cum in alicuius magistri verbis minime iurauerim, ac propterea absurdum esse duxerim citra rationem scriptoribus adhibere aliquam fidem, antiquiorum Sc re- o centiorum exemplo libere veritatem ipsam patefacere constituerim. Et qualibertate alios arguo, eadem sane perlibenter patiar ab aliis omnibus reprehendi, quinimo maximam sum gratiam habiturus, si ab aliis faetiis aliquando doctior palinodiam recantabo. Non enim aliud es laboris, de consilii huiusce mei institutum, quam veritatem docere, de aliis prodeste. Quamobrem Medicos omnes etiam atque etiam obsecro, obtestorque, ut haec aequi bonique consulentes, tractationem hanc meam, si veritatem edocuerit, libenter approbent: sn minus, ut libere arguant, id quod sum, ut dixi, in maximam gratiam habiturus. A t vero illis, qui dicunt,odiosum esse, ea immutare velle, quae multis seculis confirmata sunt, id equidem ego verissimum osse dico atque profiteor, so in omni aetate contigisset Galenus enim dum contra Methodicos Romae dic
putaret ac scriberet, adeo magnum contra se ipsum concitauit odium, ut profecto illinc discedere fuerit coactus, denis quidam impedimento fuisset, a qui dam Asclepiadeo, alioq; sophista, ut is testatur, occidebatur. Nostris veto temporibus quid Nessalio atque Montano contigerit, dum scilicet unusquisque
methodo ipsa, pro more maiorum, libere veritatem patefacere conabatur, cer-
19쪽
tius est, quam quod in praesentiarum explicari debeat. Hi tamen scribere inlanime destiterunt, sed omni sipreto periculo nihil aliud curarunt, quam propriis
laboribus publicae utilitati consulere. Postremum autem, quod inquiunt, non decere homines nouos, veterum opiniones refellere: id equidem non solum caret omni probabilitate, sed etiam, ut libere dicam, ridiculum est. Non enim Calenus, dum Romae medicinam faceret, ae contra Thessalum atque alios c lebratissimos Medicos scriberet, notius homo fuit: Cuius famae atque existimationis credimus Aristotelem extitisse, dum contra antiquiores dissereret Equidem admodum exiguae fuisse puto. Nam vix ccepit post annos quadringentos, aut etiam fortastis, ut aliis placet sexcentos in pretio aliquo haberi, dum i et tamen interim diuinus Plato plurimum vigebat. Hoc unum possum dubio ptocul a stimare, rarum quidem esse, & fere inauditum, ut dum scriptores vlia Uunt,magnam authoritatem consequantur: id enim utplurimum post mortem consequi videtur. Caeterum quis hanc tractationem non maxime difficilem iudicabit, cum mihi negotium institutum sit contra clarissimos Medicos, quorum iudicium atq; ingenium, tum alii fere omnes, tum ego praesertim obseruare soleo de admirari. Difficultatem auget,quod Galenus adeo varius, sibi S contraria , ac suis principiis repugnantia dicere videtur, quod fortasse quibus da impostibile videbitur eius sententias componere,& a contradictionis nomine vindicare. Porro quod ad ipsum ordinem pertinet,talem in hac tractatione obser- et Dabimus. Quia uniuersalis methodus in quatuor potissimum consistit, in qua- Iitate & quantitate remedii, & in recto usu, & in occasione de inuentione remedii prius agam, requia explicari veritas nequit, nisi primum aliolum opiniones considerentur, atque in his ostendatur veritatem minime contineri, idcirco inpr ma tractationis nostrae sectione docebimus, quid alii sentiant, & sigillatim mmnes opiniones reprobabimus. In altera vero parte quid pro veritate sentiendum sit, enarrabimus,nostram i opinionem Galeni principiis maxime conta mem existere demonstrabimus, quae primis tribus libris absolvemus. Sed quoniam hoc explicasse non sufficit, nisi omnes dubitationes persoluamus, quae his dictis accidunt: propterea in quarta huius operis sectione omnes difficultates se persolvemus, atq; ita quidem nihil amplius reliquum erit, quod facere dubit tionem valeat. Deinde veto docebimus omnia ad quantitatem pertinentialibro quinto ac sexto. Postea de utendi modo ac tempore disseremus tribus subsequentibus libris. Deniq; de cucurbitulis&hyrudinibus agemus, atque ita
tota haec tractatio decem libris absoluetur; sed haec satis praefati ad rem ipsum
Recentiorum t ed corum opinio.
HO c igitur loco tradituri, quid vere indicet missionem sanguinis, aliorum
opiniones primum afferemus. Quatuor itaq; sunt opiniones circa propositam materiam. Quidam enim indicari missionem sanguinis a magnitudinet morbi, virium robore, re aetate cons stenti, nullo amplius adhibito discrimine dixerunt hac g ratione,modo scopi iam propositi sint pr sentes, in singulis ino bis venae sectionem consulunt. Alii vero non in omnibus uniuersaliter magnis affectibus sed in his duntaxat,quia calidis humoribus concitantur,hoc generosum praesidium admittunt: Indicari s a tribus illis scopis,non tamen indiscrimi natim, sed hac distinctione habita, quod calidorum humorum vitio ingens sit morbus: porro quia calidi duo sunt, bilis & sanguis; in horum redundantia, aut so etiam vitio, aut mala qualitate venae sectionem admittunt. Rursus autem alii a sola plenitudine indicationem hanc desumi, hacque praesente seinper, absente vero nunquam mittendum esse sanguinem dixerunt. Postremo aliqui parantes falsas esse opiniones propositas, arbitrantur, sanguinis vitium ven secti neminsinuare. Haec quidem summa est opinionum omnium, quas recenti
20쪽
us Medici circa propositam disputationem introduxerunt. Sed praestat has ipsas cumulatius re clarius singularum rationibus adhibitis explicare. itaq; quo-rvain sanguinis missio generosum Si magnum est praesidium, adhiberi non debet, nisi magnus fuerit morbus. Namq; ut extremis morbis extrema praesidia optima sunt , quemadmodum censet Hippocrates: sic equidem magnis magna, ae paruis parua conueniunt. sed quia vires imbecilla: non serunt magna praesidia, cum ab eiuscemodi remediis humani corporis facultates labefactentur, in hoc exercendo opus est vires validas esse. At vero hoc minime sufficit, quoniam aliquando vires validae sunt, morbusq; magnus, haud tamen necessaria esti io missio sanguinis. Hoc autem euenit, cum innata quaedam euacuatio in subiecto corpore continetur, ut in puerili aetate contingit, qui propter substantiae mollitiem atque fluxibilitatem non patiuntur inissionem sanguinis, propterea alter scopus adhibendus est, nempe aetas consistens. Quamobrem hi tres soli, repraecipui scopi obseruandi sunt, quibus praesentibus semper, absentibus autem,
aut omnibus, aut duobus, aut horum altero, nunquam nobis indicatio de in iti tendo sanguine suggeritur, at vero certe constare putant, nullum amplius dis crimen adhibendum, modo hi tres conueniant scopi, quin statim sanguinem mittamus. Caeterum multa sunt a clarissimis Medicis conscripta, quae propositam opinionem confirmant. Atque inprimis maximus Hippocrates opinio-ao nem tuetur his verbis, libro quarto de ratione victus in morbis acutis. In acutis morbis sanguinem mittes, si vehemens morbus videatur, florueritque ae tanti mas,ta virium admetit robur.J Galenus vero, quamuis eum librum non
esse Hippocratis dicat, sed vel Pelopis, vel alterius discipuli diuini illius homi
nis , eam tamen sententiam admittit, atque Hippocrate dignam iudicat, ad ini-raturque,curcam inter aphoristicas sententias non reposuerit: eam ille non so
lum eodem commentario optime exponit, approbat ille, sed etiam in methodo medendi libro potissimum quarto confirmat his verbis: Quando si valens motabus sit cum virium robore, nemo est, qui sanguinem non mittat, qui utique in artis operibus sit exercitatus.J de paulo infra inquit: Ex quo patet non hoc eos o se, quod mittendum sanguinem indicat, sed magnitudinem morbi cum virium robore, exceptis tamen a sermone pueris.J idem confirmauit libro de ratione curandi per missionem sanguinis, dum ait: Recte ergo admonemur in iis,quae exempli gratia in libro de ratione victus acutorum proponuntur, sanguinem 'mittere si morbus sit magnus, de aeger iuuenili stanate, roburque adsiti de capite decimotertio eiusdem trastitionis inquit: Morbi itaque magnitudo cum virium robore primi erant mittendi sanguinis scopi et ille quidem, quae faciei
da sunt indicans: hic tanquam illud haud prohibens; id quod contra indicare iuniorum Medicorum quidam appellant.J Magnus ille Oribasius libro primo synopseos inquit: Si morbus magnus expectetur, sanguis omnino mitten- o dus erit, etiam si plenitudinis signa non adsint, habita tamen ratione aetatis, anni, temporis, dc virium, J dc infra eodem capite: An statuendum omnino est, ut in omnibus magnis morbis necesse sit, venae sectionem confestim adhiberi EJ Hic notare oportet ea verba sin omnibus magnis morbis J quandoquiisdem ex his appareat, nullum amplius adhibendum esse discrimen, modo sint praesentes illi tres scopi. Confirmatur praeterea ex ratione curandi, quam Galenus adhibet in omnibus febribus putridis, in quibus necessariam esse missi nem sanguinis docuit; at vero putridae febres fiunt tam a calidis, quam a frigidis humoribus : non est igitur opus adhibere discrimen, an morbus magnus a calidis, an autein contra a frigidis humoribus originem ducat; Galeni verbaso in hunc modum habent. Saluberrimum autem, ut praediximus, est in febri
bus venam incidere non continuis modo, verum etiam aliis omnibus, quas putrescens humor concitat, ubi praeserti in nec aetas, nec vires prohibeam. Leuata namque quae corpus nostrum regit natura, exonerataque, eo quo veluti
sarcina premitur, haud aegre quod reliquum est, vincet. itaque propiti mune- iis haud oblita, & concoquet, quod concoqui est habile, dc excernet, quodp