Jacobi Le Mortii Fundamenta nov. antiqua theoriae medicae, ad naturae operas revocata. Superstructa fluido corporum exercitio ..

201쪽

quae ex nervorum tenerrimis fibris stillans, su tiliat expressos nunc succos , ulterius ac ulterius perficiendos . Huius ope independentia partium, ac persectior fluiditas communicatur , cum Leservatione sedula figurae appropriatae. Glandulae in & circa ventriculum , destinatae itidem suia fulciendis operibus , una cum vasis limphaticis, conspirant ad illam eum fluido misce lam , fluudiorem & idoneam , ut acquirat alimentum , motum , molem & figuram .

Haee operatio , plurimis nominibus insignita fuit a physicis ac Medicis , nunc hanc nunc i, Iam sententiam amplectentibus , unde digestionem . concoctionem , fermentationem , corruinptionem , illam nominarunt , prout nempe his aut illis motibus intestinis hanc accommodare voluerunt . Nos omissis omnibus aliorum semtentiis , unicuique libertatem committimus, quativis amplectendi aut reiiciendi pro lubitu , parum de refutatione solliciti , propriam tantumosteremus, quam Lectorum iudicio submittimus. Certum est hic dari motum intestinum , eumque graVem , ut patet ex mutatione illorum corporum, quam subterfugere ipsa nequeunt fluuda ingesta . In conlatis etiam est, accesIu alimrum corporum fluidorum . illum motum deter minari ad quasdam tiguras inde prosilientes, nam quoad continuationem motus , illa per se duratura , non intercideret ex desectu alluviei alio. rum humorum . Ex potu enim , ex Aere , &proprio fluido propagaretur in infinitum , unde haec requisita , tantummodo respiciunt Ieges i las oeconomiam internam stabilientes . Salium prauentiam in limpha . prauertim in saliva , n

202쪽

eessariam non solummodo , sed plane naturalem esse, evincunt ipsius salivae analyses , non per merum ignem Chymicum , sed per meros motus intestinos in Aere libero conceptos , ubi acid muriatici salis manifesta indicia praebent, Chymia ejus sal volatile elevat & sal muriaticum , ejusdem cum sale eommuni naturae , fixum in cineribus relinquit elixi iandum . In aliis no stri corporis humoribus , idem fere contingit , mutatis mutandis, absque salis consortio autem nulla pars , sive solida sive fluida , prostat, nisi cum detrimento ipsius machinae . Eadem ma nifestantur, in fame, & appetitu nimio, rosi nem Ventriculi , saporemque acrem salinam liminphae depascenti communicantibus , ut & in saliva ieiuni hominis instar liquoris salini metalla

sodente . Aquam adesse , tacite evincunt omnia experimenta etiam rudiminerva tractata, ad minimum in duabus tertiis partibus respectu i lius compositi. Terre etiam copiam sat magnam hic Occurrere , unusquisque concedet sobrius ,

sed eandem levem oleosam & illi usui destinatam . nondum ita consideravere Medicorum filii . Restat igitur ut haec demonstrentur, ante quam ad conclusionem festinem . Salivae mutatio, ejus consistentiam statim variat, nune in fluidiorem , nunc in hos , nunc in alios sapores & reliqua accidentia , unde

absolute e1us terrestris nexus variatio enascitur . Aquae enim non alterantur qua aquae

sed tantum qua mixtae diversis terris. Itidem de salibus dictum & demonstratam est , unde illi corpori competit vacillanti in sua extensonis quieta covaesione , quod terne tantumodo posse

203쪽

ad judicari itidicavimus . Quamprimum eub scin

livae inconstantia apparet , necessario ejus actio deviarc debet, quod ubique occurrit in valet dinariis , sal vae alterationes continuo praebentibus. Illud in re medica tam familiare est , ut demirer , hisce observationibus leviter tantum imbutam hucusque fuiste Medicinam . Saliva enim acrior reddita , motus auget intestinos , ad modum omnium liquorum Chumicorum, alimentaqtie citissime divellit , acrem exinde suci cum proferens , fami augendae , seniliique nimium acuendo idoneum , insuper irritatione sua fibras ispius rodentem & vellicantem , tam insuperiore quam in inferiore ventriculi parte. Hinc nauseae, vomitus, lancinationes , bilios, acredines di amarores cis infestantes , diarrhaeae , dulenteriae, exurgunt , corpus miris modis imquietantia. Haec fixiori sale acido, rigidae terra Nio , instructa, varias profert lentioris effectus

Operationes morbosas, magis austerum ac aci-doinstringentem humorem . minus aliturae id, doneum procreat, gruamina aeuta , ructus nidoroses , ex conflictu hujus aciditatis cum olem fis tenuibus emergentes, tandemque Scorbuti imcunubula pertinaeia profert. Eadem Vappescens, alimenta reIinquit inertia, languida, onus non alimentum corpori inferentia . Salivae quidem mutationem , aut praecedunt aut subsequuntur, aliquae in aliis Iocis mutationes , sua misceta se mutuo perturbantes s sed alitionis vitia neutu quam oriuntur, nis praemissa fuerit vitiatio sali-Vae, exeepta lauione ventriculi &c. , unde specifice ad hanc illa referri debet & exinde propagatio ad reliquos inevitabilis existit.

204쪽

Praeparatio alimentorum, fit mera concussi sie corporum alitioni inservientium, fluidas paristes in ventriculo evomentium, modificandas per limpham. Haec concullio, ad frictionis validae gracium pertingit, unde motus intestini prim 1becies est, neutiquam autem ad ulteriora pergit absque damno Machinat: emadmodum in trictione , attritae mutuae superficies , exhalationes praebent insgnes, suam attamen indolem nati vam reservantes, in imminutis illis ramentis .

sic & inde sutgunt effluvia tenuia , suum 1pirantia effectum , in odore, sapore , reliquisque

attributis . Ut in corporibus ad motum intestianum festinantibus , attritiones superficierum praecedunt, sensimque continuatae ludos suos tantum absolvunt, sic in hac operatione illa pii mordia, non autem ultima essecta intestini m tus observantur. Nam ii diutius pergant haec excepta ibidem delitescentia, statim turbae inferuntur oeconomiae 3 ut patet in retentione nimia alimentorum 4 in abusu fermentantium, ut fruinctuum dulcium reliquorumque in fermentativum motum pronorum; in inflammatione & fluore acri bilis , motum acriorem intestinum proferentis , in erudioribus aqueis ad putredinem Vergentibus, vel ad acorem declinanti

Ut ud subsultationes leves alimenta deducantur, saliva& spiritibus animalibus opus est. Eorum enim accessu quas decorticantur a suis exuviis, tandemque disponuntur ad naturalem Machinae figuram , in corpore renovandam. Hinc non thepte statui posIet, nutrItivum succum comis

205쪽

te adaptantes ex assumptis , attritione &Ericti ne valida, minutis o Nam sine illorum acceusu, nunquam subsequeretur illa elaboratio , ut patet in eonsumptione corporia varia , ex ner-3acet humoris defectui. Tandem eorum appurusa , prohibentur illa . corpora: ne sui Iuris facta, ad solutiones majores pergant , quod alias fieret , ubi sibi relicta , plerumque putrefactionis aut fermentationis signa inirent . Haec fluidi alibilis retentio in sua figura, per severat in toto corpore , alluvio nempe mucibaliamici , . incrustantis parietes intergeri nos V sorum . continentium humores circulantes. Ob facilem vero motus intestini acidi conceptionem, bilis ipsa sale lixivo oleosis nobilit3ta occurrit , illam actionem extinguens sua tenui misccta , in ductibus iis vasis proximis , ut intestinis tenuibus de in canaliculis visum subterfugientibus. Ea enim ratione, duplum obtinetur commodum exaltati nempe fluidi ad majorem fluiditatem,& enervatio acidi in ventriculo concepti , quae duo requisita abiolute sunt necessaria , pro con-1ervatione illius substantiae ,:nutrititioni post modum adaptandae . Calor nostrae machinae , ex hisee emanat son. tibus ,. Ventriculi nempe motu graviori , leviori. que acrium bilis partium reactione in chylum. Fortius namque agitatae ad collisionem mutuarum satarsicierum particulae , ab omni parte aethereos accersunt, impetus , saliumque tenuium oleolis, particulis stipatoram , commercium n bitu sero intermixto iacilitant, ad spirituosum statum simul evehendum . partim in roridas ex

206쪽

io iungendum . Quae Roris nomine veniunt , sunt ea fluida, quae maxime extricata sese ost tunt , & subtilitate sua nervorum poros assiciunt, ibidemque immediatas Se sensibiles , non raro

etiam extemporaneas actiones in Machina n stra edunt, ut patet in plecti quo subitaneis ess ehubus alimentorum , medicamentorum , ven norumque assumptorum . Eaque sunt, quae promprie calorem & motum , excellentiori in gradu , edunt, absque longis temporum intervallis res cillantia , alterantia , extinguentia vitam nΟ-

stram , sensorium enim commune citi ssime Oec pant , velocissimis eum reactionibus in nostr Spiritus . Haec quotidiana demonstrat experientia, in plerisque hominibus abhorrentibus ab hisee aut aliis alimentis , suorum immediatus usus, ineognita hucusque essicaeia,vix ac ne vix quidem

lethalis eximi , ubi ventriculo ingesti eibi ad

exhalationes illas per motum susceptum coguntur , ut innumerae testantur historiae . Imo ex inde Antipathiae ita dicta effecta, per mera corporum variorum effluvia , ex icanda veniunt ,

ubi nervis oblata spirituosissimo illi nectuntur

humori , turbas postmodum miras excitanti. iExinde etiam patent Vires , medicamentorum

quorundam , non solummodo Chymicorum, sed& Galenicorum , magis citato pede procedemtium , in his quam in aliis , ad suos eventus . In iis quippe corporibus , ubi eximia salium aeoleorum tenuium est abundantia, ibi effectuum

virtus aeque ac agendi celeritas elucescunt, quais tenus ad subtiliationis minimae gradum pertingere queunt morae impatientes Particulae, quamprimum minimos etiam motus gradus subire ne-

207쪽

cessitantur , ab Althere & Aere facillime corripienda: . Quae vulgo calida , in diversis gradibus, a Meὸieis Galenicis nominantur. Sic Tincturae , Essentiae , Spiritus . olea , salia volatilia Chumicorum e1usdem farinae sunt, magis tamen de oecata corpora , ob eam rationem maxi me activa , nam concordant non solummodo

cum hisce halituosis partibus , sed insuper sua

assismptione eas evaporationes augent , ad sensus & motuum manifestam exaltationem, ut

patet in appetitu aucto , in medicamentorum stimulatione , & similibus per talia efficiendis. Si vero haec in fumos roridos mediante igne red geris , omnes hi essectus magis suspiciendi, tam celeritate quam sua vehementia Observantur , Tut etiam in caloribus nimiis nostri corporis, syrio aestu , in biliosa acredine humorum , eadem locum habent, ut in morboso statu Iatius . Ha sce igitur aethereas internas vocare licet actiones , nostram machinam ab omni pa te irradiantes . suisque eorpusculis minimis propria figura instructis beantes , eodem modo ut Aeris regio , congestis scatens moleculis radiis solaribus nobilitatis . ad nos defert per inspirationem communicanda effluvia seu miasmata , ad effectus diversissimos properantia quoad sania

tarem, morbum & mortem nostrorum corporum.

Quae omnia eo majore pyocedunt nisu , quo illae Solis irradiationes tuerint vehementiores , corporaque ad motum evecta exstiterint minus magisve abundantia , ac in figura & qualitate, a nostra oeconomia recedant vel accedant , ut vitam aut beatiorem aut miseriorem Incolis adierant , indubitato & absoluae necelsario effectu .

208쪽

saeeus alibilis ex ventriculo expressus , dicutur Chylus . Hic nihil aliud , nisi pars per se .ctior oleaginea, reliquis fluidis intermixta, existit , ad alios humores pergens . Sanguineae massae infusus Chylus, nil recipit novi nisi quod illa tinctura rubra obducatur ac diluatur. Ipse Chylus, continens fluidiores expressas partes ex alimentis congestas, tantumm

do albedinem init ex ipsa misceta salivae , succinervet, de quo postea, limphae & tenuissimae bilia. x /Eatenus perfectus est Chylus dicendus , quate nus hisce directoribus modificationem necessa riam acquisivit, non autem ob naturam illius succi ex cibis expressi, qui tantummodo lac aut jusculum aliquod mucagineum referret. Multo minus ex fermenta tione perfecta, nullibi existe te in elaboratione humorum Naturali , nisi quis leviuscule, ejus principia, non longum progredientia , admittere velit eam expiscatur sor.

mam debitam. Ex contrario, haec ejus natur

Iem inverteret balsamicum statum, sensibusque molestationem non levem afferret prout superius. Sed ad modum aquarum , diversitatem suam a miscelis levioris terrae limphaticae & salinae recipit, in quantum haec interfluens cernitur illi I

tici , tam in saliva quam in bile, & reliquis hum

ribus illuc appellentibus.In hac autem confluentia, ctylus plurimum nutrimenti consistentis sanguina conicit, ab eodem vero parum recipit, nisi tincturam. Illud testatur illorum utrorumq; hum rum independentia a se mutuo facilisque partium sectatus in aqua , mediante phlebotomia , ubi extractus recens sanguis , aqua dilutus, ruinbedinem a serosa ac chylosa parte segregatam

209쪽

prostri. Haec igitur tinctura, non altas impremi actiones ipsi chylo, sed superficialem eum illo

inivit societatem, juxta se invicem ubi obambulant corpora. Vasa autem sanguifera, ipsum nobiliorem ad motum invitant , shoque consorintio profligatas resareit jacturas subtilium corpusculorum, per diaphoresin amissorum , quas imsuper magis firmat contra AEtheris ac Aeris injurias, mis ramosis erassioribus , fluidis tamen ,

partieui s.

Chylus in venis & arteriis circumvectus , ulteriores sustinet elaborationes, eontractione fomtiori vasorum& alluvie diversa limphae. Contractio vasorum majoris ponderis, duplex in corpore observatur. prima in Ventriculo , secunda

in Pulmonibus occurrit, utraque admodum n cessaria, ad subigendas moles nimias , easque mediante hac conquassatione intimius miscendas cum tenuioribus particulis. Secessus fa eulentiarum, ex decussis ramentis oriundarum , per frictionem Si attritioncm mutuam, hac ratione fa- ei litatur, puriorque inde resultat humorum fluor,

spiritu sis effluviis cinctus. In Corde , duo haec praesertim effecta prodeunt, ex ipsa Chuli miscetae

languinea & concussione corundem in ventric Iis ejus , postquam per totum venae & arteriae putimonalis cursum, hasce contractiones jam sustinus Tint, tanquam praeparatorias operationes,absolve

das in ventriculis & auriculis Cordis. Sola haec validior propulsio ad miscetam festinans exactiorem, per pulmonum tractus & conicam Co dis cavitatem, sufficit spumos e rarefactionis a guinis , abique ulla motus intestini mani sesti praetentia. Illud enim pressiones & a qualIati

210쪽

hes erauiorum fluidorum demonstrant , in ovi albumine & vitet Io. in famne cum aqua insanguine coagulato facile ad fluiditatem mera con- eustione reducendo . Floridior ejus color , par tim ex mistela retentis albi Chyli , partim ex I1 1clem motibus concussoriis derivatur , ut patet in mixtione albi& rubri pulveris, seu in dilutione ob1curae tubedinis Aeris impetus , hie considerationem quidem meretur, sed vix majorem, quam in ventriculo, si moleculas respicias salinas i IIos . umores nΟ-hilitantesimo minorem, quam circa alimem torum Imminutionem primam. Saliva enim . spum a ii' sua substantia,includit Aetem ejusque inter parias particulas subtiles , communicandas lucco a bili. In deglutitione, ac potatione , haurimus Aerem a tergo prementem absque cuius vi elastica propulsio cessaret, unde in ciborum duriorum masticatione , aura vcscimur Raherea copiosa . Venti Hrmes etiam expansiones , circa illa loca, in flatibus & ruAibus conspicua idem redarguunt, quae plerumque maxima sunt, ulu aqueorum Aere turgidulorum , ac tempestate Ventosa . Pulmonum vero intumestentia ac

detumescentia insignis, ab Aeris in & egressu qu dem dependet, sed inde non sequitur Aeris reliquias graves ad sanguinea vasa deferri , illaque ab ipsis penetrari , ut aIterationem mani aestam illis corpus culis a flerant. Quicquid ill Id mutationis eflectum sit , nullibi demonstra- poterit, Aerem in causa esse qua Aerem ad 2iπtum , cum illud impossibile existat ex circὐ

tantus Judiciose trutinatis . Accessiis autem corolior ejusdem in Pulmonibus , propulsivo m