Jacobi Le Mortii Fundamenta nov. antiqua theoriae medicae, ad naturae operas revocata. Superstructa fluido corporum exercitio ..

231쪽

'tis, imo & in Venenis . Haec enim nervosum genus per excellentiam afficientia, instigant Spurituum limphaticorum motum progre uiuum re intestinum, aethereisque plurimas extvivatas as clare coeunt particulas, unde Aer internus nimium subtilis, humoren admodum attenuati , lucidaque Spirituum igneorum essecta in apricum prodeunt, i es motus maximopere exacCrinbarites .

Limpha crassior , proprie simpliae & seri nomine Medicis cognita , est aqua nostri Micro1- mi. diluens & vegetationi inserviens . Hujus

admones ab ipsius figura varia tresultantes, sunt innumerae ac admo/um variantes pro Natura ipsius loci , in quo nidulatur & elaboratur . Comparative sese habet ad aquas mundanas, divivcrsa crupta subterranea perluenteS, varias Exinde particulas terrae differentis avellentes ac secum vehentes, unde specios aquarum postin dum resultant discrepantes. Haec quantopere faciant, ad eventus praxeos Medice rite dirigendos Sc cognoscendos, ii facile perspicient , quia bus aquarum diversarum misceta , miros Naturae lusus ob oculos ponens , cognita tuerit , Omnem sepius corporearum actionum subversonem aut emersionem accelerans aut retardans . Hinc ad majorcm rei tam necessariae elucidationem , si quentia sunt consideranda I. Partes solidas esse varias , ac certis modis distinctas in nostra machina . a. Eas obtinere fibras quasdam contextas , &cavitates ex illi fibrosis partibus conformatas . 3. Hasce fibrosas contextiones esse Varias, ae

diverio nomine insignitas puta membranas , tendi-

232쪽

langines , glandulas , nervos ligamenta , &ffcl. Dari insuper massas distinctas ab aliis, fi- Iaminibus fibrosis attamen , continua cum aliis serie , coniunctas , in eertis appendicibus seu

extremitatibus .

s. Singulas hasce massas , propriam quasi figuram cavitatum obtinere, ab aliis semotam, ω

sua motus libertate utentem.

6. Finrmas hasce texturas en porosas & pe vias , vasellia k massialis de canaliculis propriis

instructas . . In hisce omnibus . humores contineri, pr mi , modi fieari ac pro tempore detineri , in iulci exercitio ibidem prosequendo . 8. Hosce humores.tandem ulterius ad viciana loca pelli , ubi ad mucelam traiisire coacta , pristinas deponunt , novasque de novo acquirunt modificationes. Solidarum partium varietatem AnatomicΗs

ostendis , ibidemque constructiones distinctas a se invicem , visendas tradit. Fibrosa vasorum involucra praebee , eaque nominibus suis discet. nit . Mastas praebet separatas , ut Hepar, Pulmones , Cor , Ventriculum , lien . Renes , pancreas , Cerebrum , glandulas innumeras , aliaque id genus referentia . Tandem pervias ac porosas omnes hasce partes majores , minores &minimas esse , ad oculum demonstrari potest , & Anatomicorum Filii illud satis superque exhibuere . Ita ut nihil dubii ea in re permaneat , nisi ipsa demonstratio discrepantiae ipsorum humorum ibidem commorantium , quae sequeni hus ratiociniis &.experientiis naturalibus elucidabimus .

233쪽

Limpha in principio, merum jusculum existit

alimentorum . Hoc transit in succum humanum , acces Iu limphae humanae. Ille suceus primo albicans, tensim dilutior & limpidior evadit, per immediatam penetrationem limphae spirituosae Mextricationem partium tenuium , ope calidi m tuS , unde attenuatio maxima illius prodit. Ad hoc punctum ubi pervenit, dicitur serum inge-nerc, quamdiu intermixtum sanguini manet, ac nullam ieccificam videtur inivisse determinati nem , nisi talem , quae relationem ad totum compus habere potest , ut aqua pluvia in Mum

Hoc serum, extra sangui sera vasa delatum , tunc primum limphae nomen acquirit . Hujus elaboratio, in propriis fit vasis, nempe glandulis & vasis limphaticis . Haec vasa non admi tunt serum , nisi cum levi ejus alteratione. Alteratio haec, ex alima misceta tenui fit lese offerente in primis illorum ductuum viis . Haec mi icela producitur ex limpha , ibidem in cryptis illis angustioribus elaborata , sentim ex angusti 1- sinis valculis excidente , per expulsionem re irinrigationem meram internorum parietum- Haec limpha, ex fibris & tunicis colligitur , Se vere hisentialis est ei parii. , quoniam diutissime ibidem haesit, ac per angustias illas reptando , eundo, redeundo, pinsationum ultimos acquisivit modos, quam maximὰ necessarios assiillam reactionem obtinen/am . Haec congesta , circa interiores vadorum cavitates etiam minimas, di citur mucus. Ric mucus 4 est spretes medullaebalia micae & vitalis illis partibus, nam ejus d fectus est mina locorum .

234쪽

i 'Hi muci ,' eo subtilioris magisque salinae Na- , turae, quo angustiora fuerint loca , in quibus, procreantur. Haec si ibtilitas, ex pressione de fri-i ctione resultat, terrae nexum solutiorem reddeni te, In hisce, ligurae debitae conservatio perma, net, & per consequens actio nobilitata prodit . IHaec figura, illis non omnibus locis propria rei Peculiaris evadit, ac persilit, quamdiu solida pers fiat partium cohaesio, suo modo determinata. Ad modum igitur aquarum, internas teme nostrae cavitates replentium, hae limphae sese si stunt in diversificatione locorum , diversis mineris reterris dotatorum, sensim per alluviem externae aquae abripiendis, Sic aqua fontana, rupeas &acenos as . aqua putealis , limotas i aquae them males, sulphureas, aquae minerales, metallicas vehunt partes , quibus nomine & actionem dicti nguuntur. Misceta haruin limpharum , novas proferunt actionum ideas . Actio a figura dependens, necesIario involvit figurat revolutiones, ubi in hac cavitate talia . in altera ista , in tertia neutra effecta prosiliunt, ab utrisque praecedentibus discrepantia . Haec ulterius confirmant extirpationes aliquarum solidarum massarum , secum vehentes negationem illius humoris limphatici. Sic Hepate obstructo, cessat productio Bilis & biliosis limphae. idem in liene , vasis seminalibus &reliquis continsit . Non sola etiam haec loca , tali modo laborare cernimus , sed etiam remotiora , quae diversimode alterata cernimus , ex defectu illius misce lae consuetae , in naturali statu . Sic negata elaboratione bilis, Icterus producitur , totum corpus de ia/ans , functiones

235쪽

plerasque retardans, ex desectu illius salis lixivi

leost . Sic seminalium va rum abolitio aut ob structio , feroces refrenat cogitationes , vocem imminuit , barbam impedit, M. Proet in motu intestino , sic in omni misceIa, guo effecta occurrunt. sece istis nempe & coordisditio . Utraque haec effecta , ablolute necessaria machinae nostrae, in toto persistunt vitae curriculo . Ρrius effectum , quam diu leve existit; insensibili vel consueto Oeconomiae nostrae modo agens , inutilia aut impura ab utilibus & puris segregat . Hoc , ultimum cxaltationis punctum inducit, in quantum onerosas partes de icit , figuram exactam determinans . Secessus, fit per motus intesti nos . Hinc motuum intestinorum perpetuationes adsunt, quamdiu vita nostralitas absoluit S proicquitur iunctiones . Hi autem motus, principia corundem obtinent Ievio. ra , fines autem nunquam assequuntur illorum motuum conliaetorum , in Chymicis operationibus, absque detrimento universali Oeconomia Humanae. Proximae caul, illorum, sunt i toro. geneus fluid solidorum alimentorum concursus,& calor ex frictione de attritione particularum prosiliens , impetu ferociori sese quaquaversum diffundens, ut & Aeris impraegnatio gravis. Impedimenta progrestus aequalis eorum motuum, iunt continui ai fluxus particularum extranearum actiones pristinas divertentium, ac ad alium m tum deducentium , ut patet ex insinuatione Bilis , &c. Hae enim partita impediunt pristinos motus A partim illos transire cogunt ad contraria effecta , ut patet in plurimis sanitate gaudentibus, nutac haec illanmc imique ierentibus,

236쪽

ympter dii positionem humorum variantem . . Secessus partium, in humoribus ex duplex ,

si uidus & 1blidus . Hi modi , nullatenus diis

screpant ab omnibus aliis , nam eadem est exterinni motus ratio , in quibusvis motibus intestinis, ι duplici illo modo consideratis . Fluidus partium 1ecessus , sese mani festat in ludoribus & urina . Sudor , est pars tenuior , taces leviores reptae-sCntans supernatantes, ut & halitus subtiles exinde C vaporantes . Ideoque conveniunt, hae subatiliores iaces cum aliis, in esseetii ultimo, nam utraeque colle & exhibitae purgant . Transpi rationes insensibiles, comparari queunt cum ha litibus tenerrimis , ex eodem motu productis , nervos narium tapius in utrisque Iacessentibus . Haec effluvia , quamdiu minora poris & glandularum minorum vasculis subcutaneis protrudunt corpora , tamdiu insensibili modo pergere dicuntur , adeoque statum Oeconomiat intcgrum reprauentant . Ubi vero crassitie , acie , & figura

incedunt perversa , pororum , canalium tubulorum & cavitatum parietes intergeri nos in quictantia , molestantia , vellicantia , tunc labefactata variis modis Oeconomia' observatur, ut

posthac latius , in inflammationibus , pruritibus , abicesIibus & reliquis diaphore sis insensibilis vitiis , Morbos innumeros inducentibus . Urina, est colamen seti Ar limphae minus balsamicae , magis vero illinae . Haec, sese extricare nequit, a consortio reliqui seri, nisi per quandam reactionem , producendam a corpore eXtFa

237쪽

muriaticum pertingentis , simul tamen de crasso pleo particip ntis , ad modum Tartari crudi . Hie , leves inferendo praecipitationes , limphae partes secernit serosas sale gravi refertas , a bal-1 amicis & mucaginosis mollibus . semadmodum ludores , nunquam impune dimittuntur sine hac sequestratione particularum , alias enim

putis , reliquaque exareicerent 'loca nutrimento destituta. Urina, insuperest pars maxime aquea, attamen sale extricato copioso referta , potuum& ciborum . In ea etiam resident, olea seu timcturae fessentiales humorum , ex alimentis & p tu lentis ingestis , per colaturam & praecipitati nem persistentes . Solidiores partes sunt, excrementa' Alvi. His etiam cerumen aurium annumerari pollet , sed vix tanta in quλntitate illud apparet, ut inter

excrementa annumerari debeat. Excrementa alvi , sunt producta intestinorum, ex reactione bilis crassioris cum limpha & Chulo , ad motus intestinos simul festinantium. Hic motus, vid tur esse intermedius , inter efferveicensiae, M se mentationis levissima principia positus , oboriaturqtae ex crassioribus oleosis alimentorum partibus , validius concussis de decuisis, per bilis &seri abdominalis concursus. Absque dubio hisce succurrunt motibus halitus acidiuscrui, ex alimentis impune ibidem delati, nam quo magis

illi vigent ac incitantur, per fermentantia aut in fermentationem valde prona, eo ma is .haec excrement* in copia accrescunt. Faltor e crementorum , ex illa reactione & inde succedente praecipitatioμe emergit. Hoc testan-

ur pleraque sulphurea i praecipitationem ineum

238쪽

tii summo eum istore . Sic enim Bilis , cum aetas congrediens precipites crassas edit partes , letvote ullo conspicuo , istigos attamen

putrefactionem hic nullam locum D. Dere', o

Honstrant destillationes , nullum sal volatile

aquam praecedens exhibentes , quod iumen fieri deberet, si mediante solutione continui haec pha nomena essent peracta . Faecum ut & urinae totores differentes, ex hac miscet a x reactione depe dent . Color enim , variat triplici modo b= primo per talia praecipitantia , aut certis modis afficientia corpuscula minima solida liqvidis inter sparsas secundo, terrae diversus nexus & copula, situm, ordinem & caetera infinitis modis alterat, mediante accessu & recessu particularum, super scies illas alterantium 3 tertio , motus propulsivi & intestini, eadem in effecta conspirant , nunc planam, nunc asperam , nunc laceram te xturami inducendo . Hinc color varians P duas agnoicit causas , externam nempe & internam . Externa, est quaevis arietatio, impetu suo majori minori vc procedens; interna est tumultus varius simpliciorum particularum , bellum intestiis num gerentium , e quibus tinctura , color , consistentiaeque emergunt innumerae. Hi col res , ulterius sese extendunt in superficie corporis nostri, unde facilis coniecturae imo experientiae locus conceditur , si Idorifera nempe corpora, etiam tales admittere distinctiones , ut in plurimis patet indusi commaculationibus . Hi col res autem , rem ipsam non variant, ni si levi &superficiali modo , quamdiu motus intestini feroces , aut copulae majores , figurae alterationem N a ma*i-

239쪽

maximam non inferunt minimis illis initis.

Omnes hi exerementitii humores , utrique ad sunt scxui , naturaliter ω abstiue laesione Oec nomiae . Sed horum usus maximus praecedit, anis tequam eliminatio succedat , circa illas cavitaistes ubi ero tempore elaborantur & commoram tur . Ulus eorum est salinae substantiae elabor,tio , hisee& vicinis vasis inseruientis. Hic sal,sst ir ecies muriae seu muraticae limphae , sensum& acitonem reliquae limphae stimulantis ad maiores Progressus , ut & ad conservationem a pruis tredinis nota . Hinc vasa seminalia , quam proxime ad illa loca disposita apparent, ut eo salaciora evaderent , ac ad irritamenta voluptatis . eo sensibilius incitarentur . Ipsique sudores , fainlini utplurimum gustu sese exhibent. Ulterius illud evincunt, partium illarum. Morbi valde saliui . Limpha igitur illis locis consueta , n ultioni istarum partium inservire cogitur, ant

quam in merum transeat excrementum ex corminre secernendum.

Menstruus sanguis in Mulieribus , an sit species excrementi , multum disceptatur inrer Medicos . Hunc nullo modo excrementi naturam obtinere credo , sed tantum extravasationem esse meram humoris Naturalis statuo . Excrementa enim , suum excernendi modum continuant per totum vitae curriculum , hic autem in aetate tenella & provecta cessat , absque sanitatis dimia

nutionet. Excrementa integram admittunt reainctionem , cum immutatione haud levi suarum Dartium , hic vero integer cernitur san uis extilislans ex vagina Uteri vix mutatus, Excremem

240쪽

ta odore, colore , aliisque qualitatibus vel accidentiis corporeis mutatis , suse exhibent, hie vero in statu permanet integro . Unde iaculentia esse nequeunt , sanguinis menstruationes , qu niam requisita ples que , si non omnia desunt . Adde , quod ex rupturis diversorum Vasorum , haemorrhagia: eales plurimae occurrant, ut in limmorrhoidibus , nephitide acuta , haemoptoe , haemorrhagia narium. Temporarias illas sanguinis profluentias, aeque in his quam in illis, aeque in Viris quam in Feminis, observamus. Imo ad victim

situdines motuum ac expansionum internarum,h

mores agitati distendunt, disrumpunt , dilacerant illa vasa tenella reddita, nunc his nunc illis Lunae phasibus , ac externis Aeris accessibus illos m tus intestinos foventibus . Dantur insuper Viri, mensibus singulis stillicidia sanguinea involuntaria patientes , ad modum muliebris menstruati . Menstruatio perficitur , motu acri intestino glandularum uterinarum. Haec acredo, est species pruritus salini, eo, tempore invalescentis , frictionem & rasionem magnam circa illa vasa producentis. Haec actio oscula reddit hiantia , illaque nimium laxat, diaeresinque concipere coegit, unde exstillatio seri & sanguinis colliquati. Modi illius motus, a salsedine excrementosorum halituum, ab Spirituum fortiori influxu post iu Iam irritationem, ab cogitationibus lascivis, ab

turgescentia humorum tenuium , ab vasorum magis minusve crassa textura, variare & incitari solent. Reliqua circa menstruum sanguinem

indicia, ab illo motu intestino Se differenti lim-phae salinae statu dependent, a qua suam, prout c