Nova methodus medendi ... lectionibus publicis explicata, et recens suis locis capitibus distincta / [Girolamo Capivaccio]

191쪽

Hieronymi plorari. I- obseruet immoderatiun fluxum a quinis nonne cognos et immoderatum esse imp tum motum in sanguine Gob id Indicatio sumitur a motu Motus autem tanquam a signo potest significari ab immodica Evacuatione: hcc de emedio Reuellente, de remedio derivante simplici.

Mixtum ut procedit ex simplici bi euiter Nota de absoluitur Mixti derivatur in caturi Mo sinistrae tu vi simul respicit tenninia a quo, ad quem is Ad quem,ui pleuritide venae sectio ab eodem p mclatere est materia remedi Reuellentis,tati

ne materia fluentis,est etiam materia rem

Snum quia fit euacuario ad mutationem san

terram fluxam, unde hoc remedium vocatur Ueriuatorium mixtum seu Reuulsorici de ivans,seu Derivans reuulsorium, prout magis

mei libro inhaeserit, derivare oportet.

Exqvibus uerbis quilibet facile colligere

192쪽

t. M. 3 catis cum Galeno I. M. p.remedii de riuans posse accipi causa immoderatae tvel uacuationis uel repletionis, si causa im moderat: cuacuationis eluti in fluxu ime moderato mentium, remedium derivans in ldicatur 1 materia ut mouetur quia fluit, hin hoc non est aliqua dissicultas, si autem aliae lex parte capiatur causa immoderata fluxi . itiis id si quando materia fluens est causa in issamimationis, repletionis magis auctae, tunc licet materia quae indicat remedium derivas non fluat ab una parte ad aliam partem , tame mouet a uasis illius partis ad paci eius de partis, unde appellatur materia fluxa u et ' qui iam fluxit de una parte ad alia est ma- dcxlii Io terri qua mouetur, si mobilis ut moueturaetrum: o vasis, a luctibus,adspacia eiusdem partisse-rni hu cunctuir, hanc rationem indicat derivans. In ' seqtienti vo o loquemur de reprimentibus.

Locriti Himus de emedio Reuulsorio,&siimplici simixto, quare dicendum de Reprimente Hoc igitur indicatur a Moto materiae,ut respicit terminum ad quem,ut sthic Motus per impulsionem, unde dicit Cal.2.M. .dum ad flectum locum fit fluxio,Ret primere expedirecce Reprin tens indicatur

I uxione, a fluxione,ut dicit Galen.ada

193쪽

cum assectum, hoc est, ut, espicit terminii ad quem.Praeterea I S. Meth.6.dicit ad incipion 13. II 6 ite inflammationes, dum quod affluit, dum quod fluit non es crassum oportet reprime re; ecce proponit materia fluentem, non quiescentem dc idclico I M. 8 dicit cepi meres S, M. 8.oportet quod fluit Constitutu igitur sit,etiam Reprimens remedia indicari non a materia quiescentris eda materia ut peccat secundum Motum , ut respicit rei minum ad quem, utrimpellit, quia portet Repellere.

vero ad peccatum secundum quiet

tem cia Gal. I S. .s .materia hec mor i 3. Us bifica quies ces, indicat Comolacia S, indicat acuans per parte lesam, ut si verbi gratia sit uapor, sed quiesces, indicat Vacuas per parte lesam,quod si digerens, quod euascuat per insensiles catus si aut sit inera ut quiescens, indicat vacuans pc partem e-sam ut minera per sensiles cattas,unde dicit Cal. a M. S. si dolor post Reu ultione dc De Ia.M.8riuatione perserueret, tunc materia est impa C a,quare dicit Gai digerCda .Pr 'terea 3.M. I 6. Diaphoreticum id est digerens indicari a materia in partesinflammata contenda, quare a peccato secundum quietem. Et si sermo

fiat per euacuationem per sensiles meatus,M cum

194쪽

Desectio

licet plenitudinis segna ba Ditis

eta I Gina Cal. 13. Method. o. Materia quiescens se asiliter elh euacitanda,per partem affectam . Haec dicta sint de peccato in aterie secundum motum, de secundum quietem . Sed propter iuniores, ut cognoscat veritatem 1 nobis propositam, a paucis intellectam,csse Gai. legant Galen. 8 Meth. .ubi dicit in Ephemera, quae fit ex pusilla, ex parua obstructione, si producatur, si protrahatur declinatio dicit Galen putredo necessario oborietiir, nisi viatiosus succus transpiret. Sunt verba formalia Gai quare dicit Galen opus est maiori auxilio , quare si aeger silerit inter aetates medias hoc est inter senile, puerilem, ubi robur est virium secanda uena icit Gai eliis plenita linis signa non adsint Quare est secada, na ubi non sint signa plenitudinis dicit Gai ut vitiosi succi maiori parte euacuata ad detergentia, ad de obstruentia accedamus.

Vare ex his Gale. dictis boni uiri poctant colligere venae sectionem non ii 'dicari a plenitudine, siada succo vitiose, a cacochimia, quod sane qui colligunt expresse testantur, se neque in supersicie Calenum,sIequi.

Nos igitur dicimus Gai loco citato pimponere remedium uehemens, non dibile, Sc vacuans, sanguinem non dic hib

195쪽

Hiero nurum tuacceta et Tymiam: Vtrumque sacile comprobo Primum quidem quia dicit Gale dum protrahituri liris ephemeret declinatio, cum immineat pus tredo, putrida febris, opus esse maiori auxilio,ecce proponit magnum, vehemens auxilium.Secundum etiam patet,hoc est,proponi auxilium vacuans saligninem quia loco citato dicit Gale si puer vel senex sit, sanguinemron detrahes. Ecce loquitur de vacuatione languinis, ut sit detrahendus in med sitatibus,nd in extremis Patet igitur quemadmodum Galen. proponit tud agendum quod est auxilium vehemens,sangumem vacuans, a quo igitur indicatur hoc auxilium, nece qarium est ut indicetur a sanguine peccant G

, Anguinis peccatum potest esse triplex:L Secundum Morum, quod peccatum, quod vitium in praesentia locum non habet, quia non sit sermo de vitio inflammatorio: II Ex fluxione neq; hoc loco proponitur peccatum secundum quantitatem, quia inquit Cal.etiam si non sint signa plenitudinis, hoc licet non sit peccatu in quanto III Relinquitur ergo ut peccatu indicans sit peccatum secundum sermam,unde respiciens Galeatoc

peccatusvocat accum vitiosum, ut peccatum

in forma sanguinis quado scilicet est ineptus ad nutritionem,quado imminet putredo,ha hecrationem indicatis, quemadmodum tam M a tes

196쪽

te mediiij int signa uirtutis permitteris,nimi ut suo loco di emtis in sermone do virbiterum Nnica virtus est que permittit nica que 'o

hibet,unde Via id reliqua sut signa. Pteterea ut maxime iunios vis coiirmetur, summa cinii

diligeti legat Cat.'. l. a. Nam in hoc capite proponit euideret triplex sanguinis peccatic, hoc est secti duci ma,quantitatem, motum, quod sit e tu , ita sinuat peccatu sanguinisi cim ita Formiae, dum proponit sanguinem qui

Propria qualitatem non seruat ut in alim en-ram verti non possit Ande non proponit hic peccatum secundu qualitate. quia dum qualitas peccatc ualitas indicat, de si es caliditas indicat frigidum,&ccotra,quare hic lusim ponit qualitatem proponit qualitate, aquam lignum peccari secundum forma, ut rationaliter non alterare sed uacuare sit opus, promponit igitur peccatum undu formam, pr ponet autem loco citato peccatum secundiam quantitaten dum proponit sanguinem inutilem quado multitudine crevit ut inquit Gai aut vires premat, opprimat aut vasa distendat, quibus uerbis Diuinus Galen significat Peccatum in quanto, siue ii plenitaido quoad vires, siue sit plenitudo quoad vasa, de aurea est ista autoritas, propterea insinuat peccatu secundum motu , ubi proponit sanguinis impetu Constat igitur quid indicat causa mo

197쪽

. Hieron mi Caph accei , Si Materia edit vel ratenter me debiliter.

Andem opus erat perpessere materiam morbilicam ut haecli cito minem aegrota tem unde hoc loco tuo sunt inclicada,primu quid indicet, ut nateria laecli indicanter,se

cundu quid indicet,ut edit magis secundum

hanc quam secundum illam partem . Quo ad primui, Vt nimiruta materia corpus

illicate lodit, qdit vel vehemeter, vel citra vehemetia, secundu qua essentia materia ii dicat reaiiediti vel veheme vel debile, quem- adsimodi di stu est de morbo Differentia auteest,quia remediu exempli gratia, vehemens indicatu a morbo vehementi et iuratorium i materia autem est preseruatorium, ut verbi gratia, si sanguis vehementer laedat indicat remedium uehemens, uitis materia est velaqsectio si autem debiliter indicat sanguis bile auxilium, cuius materia, Verbi gratiae, sunt cucurbitullae, ad hanc veritatem respiciens Galen. s. Metholcapiti primo, licit in s. lfrviceribus nos cognoscere ulcera ei ere C-i dicamenti magis siccantibus, quando sint: humidior quibus verbis Galenus significat irim proponit remedium vehemens, vehementer siccans, quod indicatur ab humiditate vehementi reuius vehementia signum es copia unde quas hoc loco a nima itiertant iuniores, ut intelligant bannia Oritarem , non indicari magis siccans a

198쪽

copia materiae , sed a vehementia materiae. quam vehementiam ut signum nobis significat copia, quantitas, quia in maiori quato est

maior uirtus, excrementum copiosius magis et g. v. ledi Praeterea fuit Gai sententia i g. Meth. i Utc. .des Meth.6.plethorem,plenitudinem curauri uel sanguinis missione uel balneo ueliti, ictione cachochimiam curari purgatione.De iinde subdit Galen.iger si febricitet, opus es lsanguinis missione, una cum inedia,uel opus est purgatione. Si uero homo non febricitet

dicit Gai alias egemus, hoc est frictione, balneo,&c id est leuioribus . aibus vetbis nihil aliud voluit Diuinus Galen significare quam vehementiam de debilitatem materiae, nihil aliud voluit significare quam uel uehementem uel debilem lisionem,ut si vehemens est: lio, oportet vehementibus remedij vii ut est uel sectio venae ues purgatio, uel etia inedia , materiae autem vehementiam significat nobis Gale per febrem, unde febris non proponitur hoc loco ut Indicans,minime, quemadmodum febris nec missione sanguinis, nec Purgationem,nec inediam indicat, sed est signum vehementis laesionis materiae, iuniores hoc memoriae mandent : Si quandoque Gai quae pollunt este uere indicantia, quandoque accipit ut signa, non esse praeter rati nem, ut quae nequaquam possunt esse indicantia,accipiat in ratione sini Praeterea I M eth.

199쪽

Hieron m C tuaccei ins Metho. Ire quod caput est nobis intelligen tu ad dum cum paucis intelligatur, prasertim tha a. huius capitis intellectio pertineat ad Chimrgos, licit igitur Galen in curatione Melicericlis,Atheromatis,d Steatomatis, hi dicatione communem elle, uel digestionem uel puti factionem uel excisionem, Disseientia autem est dicit Gai ut Meliceri, tria requirat, Acheroma duo, id est putrefactionem remedium putrefactionis,d remedium extinguens,am Butans, incidens, Steotonia vero indicat Gium excisionem Deinde loco citato subdit Cal in abscissibus autem profundis despotiis sinum in visceribus, licit Galen probant re- siluantia de dirigentia, non puti ei acie tia nori abscindentia Hec verba sunt hunc in in dum intelligenda, ut Galen hoc loco proponat remedia vehementia, ut indicatura vehementia materiae , quandoque prohibentur a virtutet Declaro desiluantum attinet ad indicas loquitur de abscistibus in quibus peccat materia a toto genere praeter naturam, siue sit Meliceris, siue sit Athetonia, siue sit Steatoma,ut cum eodem Gai i . M. Is .ma iteria in quolibet abscisti ex propositis, cum tho. ista toto genet praeter naturam indicet era dicans, secundum totum euacuans, hoc autem ex toto euacuans, eradicans, minus vehemens est digerens,magis vehemens est putrefaciens,in summo uehemens est abscindex.M quare

200쪽

quare necessarium es ut haec ita a materi, indicentur, ut a materia minus vehementi, indicetur minus vehemesis, a materia mago. ehementi magis vehemens, Gai loco citato minorem vehementia signita cat per substan tia tenuitatem,unde Galen hoc loco non a cipii tenuem subs antiam,' habet rationein Indicandi quia indicaret crassi: faciens,qaare accipit in ratione signi, cum dicit in liceri iptriplicem curationem admitti,quoniam Onstat ex tenuiori materia quam constent reliqui abscisi is, ut cum tenuit sit signum vix tutis remissioris, crassitudo sit signum uirtutis validioris, atque Gal accipiat vehementiam penes resist entiam,in steatomate locum habet remedium vehementissimia, quia peccat materia cras istima, ut d cedat digeren ti,seu etiam putrefacienti, sed sit amputanda, in Atheromate autem cu materia sit minus crasta, non cedit digerentibus, sed putrefacientibus: in Meliceride uero cum sit tenuior potest etiam cedere digerentibus , ut admoneantur iuniores Gai hoc in loco proponere haec tria, ne redarguamur a Chirurgicis.Cat

s amateriq3 princiealis contentor in abscissu, quod dico ad disterentiam sc luculi, a quo liqina eriS continentur, quia certum ess solliculum nequa attam cedere digeretibus, ad rem, respicii Gale ad materie maiorem me miri rem Uelicine alia,respicit, ' depi ad id quod prohibet,