Nova methodus medendi ... lectionibus publicis explicata, et recens suis locis capitibus distincta / [Girolamo Capivaccio]

221쪽

Hk ymi pluaci; ocid symptoma per se est indicans,qui respicit Per munem quem respicit causa, at hunc finem non respicit ut symptoma, sed ut inquit Gai ut habet rationem causae, ut symptoma ita acceptum siti per se indicans, dc indicans Praeseruatorium, indicans genericum, Mindicans specificum,ut uerbi gratia sympto-m in genere, ut habet rationem cause indicat sui remotionem quid agendia genericum, dolor indicat mitigatorium praesidiu fluxus moderatus astringens,&ii de reliquis.

Quando agendum indicatuta praesentia

I sequitur essentiam vehementiorena 'tiyniploima, hoc intelligatis,qua doque habet ratione cauta principalis quan- loque causa sine qua non,de quandoqtie, gentis,Vnde Galen. Ia.M. I. comparat svm- Itoma dc cum virtute. cum affectu pr ternaturam,ut patet quodnam magis potest de comparans cum virtute si collabantur vires. aio tamen uehementer sint resolute, ad sym-Pmma tantum xespiciendum, ecce magis test symptoma quam virtua debilis non re- menteri eo dissipata . si vero dicit Ges.

222쪽

ro oua ethodo Medendi

ueheme ter res,luanitri uires oportet dc syria-ytomati prospicere,occurrere,in res firmare, maxime igitur potest symptoma ut licet uires sim ad modum resolutae sit tametianecessarii occurrere symptomati uti ierbigra

Nota uia si dolor urgeat, S uires sint debiles reta

tutae, oportet occurrere dc dolori deviribus, li iam si solis uiribus occurramus, doloriatur iget poterit esse hinc causa mortis . Conserens Cal. symptomacum affecti dicit, si utrunque urgeat uetua loque magis potest symptona a iquandoque magis affectus ita magis potest quandoq; Cristus, ut spreto symptomate dolorificis sit occurrendtuai, quod autem is agi possit, hoc est quod magis potest an symptoma an affect iis, nobis significat uirtus, ut si uis tu sit . a ista firma, attagis possiit a ssectus, fit coiri endium affectui, ii autem cohitra uires sint debiles, in primis dolor mitigaridus de iure firmandae, antequam per pici anus rid affeream. Qinantum attinet ad Vbi agere iustii, id emi est dicendum quod di inest de reliquis, uerbi gratia, si dolor est in in Duillitigatoria sunt applicanda manui. Et baec de lodicam pias cruatorio D E. Vandam- tune ad uum in primis ut imi manus explicabimus quomo do concurrat ad indica,tum quid agendium ecundo ad usum.

223쪽

Hi v mi et uacce ro Nero ad primum uirtutem habere rationem indicautis euidenter dicit Gal. s. Meth. p. missio. Nam habet Indicationem lina a laborantibus unibus. Ecce Indicatio semitur, uiri

dicitctam a. Meth. 3 ut ab affectu praeter naturam ad materias praesidiorum deduci mur, ita singulis generibus indicantium ueluti dicit Gassen. a uirtute , quare uirtus est unum ex primis generibus Indicantium. Sed Gal.&.M. 3.satis diligens ratione uirtutis indicantu vocabat uirtutem indicans uitale no. curatoriun non praesi ruatorium, sed uitale, quod sit uerum dicit, Indicatio a uirtute nu--mero et Indicationum, ut ita dixerim uita rumum, siue quae ad uitae custodiam pertinet, virtus indicationem habet, quae pertinet ad aut custodiam,Nam dicit Gai neque uti leamus neque ut a morbo liberemus, a uirrui quicquam primum desumimus , sed ut uiuamus, has uerbi. diuinis significans Gal. uirtutem prima,id est per se respicere uitam qua ex accidenti respicit, morbum kai iam,ut cum ex accicienti respiciat morbum, respiciat causam possit elle indicans uel curatorium uel praeseruatorium, cum perseiespiciat vitain est an dicans uitale ob id Gal.

s. s. a .clicit uirtutem primum in licare uita a

custodiam , ex acci lcnti uelo relationen ha- re ad effectum, ut significaret uirtute pio, Priamiam indicare,ut per accidens alios fi

224쪽

ne respicit permittere. Vnde etiam dicit de Gai. 2.M.O uirtutem perpendendam semper esse propter uitam,aliquando ex accidenti adio. M. et morDorum senationem O.M. a. dicit, quodauiribus petitur in febribus ephemeris exiguuest,in longioribus febribus maioris momenti, ut euidentissime patet uirtutem eis indicas, et per se uitale indicans, cum uirtus sit indi cans uitale, necessarium, ut quid agendum, per suam essentiam,de genericam, subalterinam,& specificam, quemadmodui etiam reli qua indicantia quo ad essentiam genericam, uirtus accipitur, ut quid secundum n,turam in quod reliqua omnia secundum naturai seruantur, ut bla uirtus sit indicans uitale, iinde satis pueriliter loquuntur,qui haerem,

qtatem, consuetudinem inter indicantia uitalia recensent, dicit autem Gal.2.M. 3.uirtutem indicare sui custodia, ut enim duo sint scopi dicit Galenus,idest essentia indicantis, indicatum primus scopus est indicans,secundus est indicatum,id est,custodia, nam indicatum procedit ex indicante,ut uterq; scobpus, primus secundus sit genericus. rerum secundus scopus,idest custodia ait Gal. sui illium exhibitionem indicat, quod dictum si in superficie intelligatur, reddit Galenuni plus quam puerum, quia custodia est indica .rima, indicatum non potest indicarii.e.indicans,quomodo igitur custodia, qtis est securedus

225쪽

Hiems impluacce et ostri diis scopus, tuae et indicatum habet rationi Pindicandi potes cuni Galeno similium exhia ibitionem inclicare. Quare ita intelligatis Ga- lenum,ut stentia uirtutis indicet custodiam,ruae custodia indicat, id est, significat praesidia mile, ut in morbis sublatio ignificat miralium, ut gentrica indicatio a morbo desum pta sit cotrarietas, idest contrarium remediu, ' a uirtute sit custodia, id est: iuuans simile,

idest, quod simile si debet, sed quid est hoc simile siue subalternum, siue etiam specifici'. cum indicatio a uirtute accepta sit uitae custodia, ut uir sit uel facultatumni Imerus seu facultatum essentia, uel facultatum actio. Vt uirtus sit potentia anima uitam cust diens, atque cumGal.&.M. I tres sint facultatos, sertiare facultates, inquit Ga est Ditan seruare,uerum cum facultates non ope rentur, nisi per obiecta,S organa,ob id Galenus a UO nunquam recedendum . M.t. dicit uirtutis clientiam compleri ex substantia spirituali solida,is carnosa,neq; esu belltrium or cet dicat Gahi a. M. I. copleri uirtutis essentiam ex substantia spirituosa solida ST pr

termittat carnosam Narn dicat alii uicquid Data

Uc lint loquitur Galen de s yncopet,qua non fit.

batione carnis,ides ,loquitur te uirtute rati ne syncopis,qua non fit ratione carnis,ut uir Solutitus minorem locum obtineat in carne, p-

226쪽

sro uacarethodo Medendi stantiorem in spiritibus praestantis imu in holi lis. Hoc colli ratis, uitalam Indicationem Nora. 'api a continente, rimpetente, non autem a Campi contento, de ratio euidentissima est, quia con-begus a tentum, quia timor etiam secundum naturacbtra ad actionem non concurrit, neces organum,

hoc Lectu sed essentia uel effectus,seu opus,uel obiectu, e falso propterea contentum no potest esse indicani

quia nec uitale, sed continens, luta concurrit adacti authoris nem,ut quod eti spiritus,quia concurrit, ut cutari, nec quo admoneantur iuniores,quo ad continens

argume praeter propriam substantiam obtinere calidulis cocta innatum, quod aliud est a spiritu, aliud est idit, nec tempeririquod calidum innatum sursum,m humorex deorsum mouetur, hoc pro nunc suppona, sal pol tis, quia aliter fortasse loquemur de partibus es Istru continentibus, ut uirtutis custodia sit cust, meet spirituum, solidorum carnis,idost semina ctioius luim partium,de calidi innati, in quibus u Optiine tuor sunt seruanda , hoc est substantia, quan- dicta ritas,qualitas, motus, Momnia cum G al no suo loco probabimus , quae quatuor ita se habent, ut in aliquibus omnia habeant locu, ut uerbi gratia in spiritibus, quia in spiritibus,

oportet seritare substantiam,quanti ate,quam litatem dc morum, in carne solidis, oportetscruare omnia praeter moturi

T IN XXIX. possimus consequi quid agendum,

227쪽

Hieron mi Caphracen ait substantiam, uel qualitatem, uel qualitatem, uel motum , siue haec perpendantur in spiritii bus,siue in carne,siue in solidis particulis,sivetiam in calido innato, haec autem inuice ita habent, ut omnia indicent custodiam, om-ia indicent praesidium simile non auferens, irequia haec doctrina aliquo modo noua elle luide u , expedit ut hanc doctrinam Caleni

lauthoritatibus confirmemus. - DE vns TANTIA.

OV ad subitanti rea sine si subii tantia

spirituum sine carnis, siue partium se minalium, siue etiam calidi innati, substantia Getiere indicat iuuans substantificum, quod medici cum Galeno reete uocat limentu, ad differentiam remedia, unde Gai. ' M, 3. dicit, seruari uirtute si substantia non ' si is imminuatur,ecce custodia limitatur,a est cuit stodia substantiae, ut propterea custodia sub

stantie,iuuans substantificum,seu alimentumia substantia indicetur, dici Gal. r.M. i . ratas qtione febris nutriendum no esse, ut blatebris nutrimentum indicet,d reddit Galenus rationem, tui quod innatum est substantia reparetur; ecce nutrimentum, aliment una indicatuit a substantia uirtutis, unde Quia Gale ius pii mo de ratione uictus allerit a uirtute sola indicari alimoniam intelligatis solam alim niam indicari a uirtute, non omnibus modis

accepta sed secundum essentiam,queest sub-O et stantia

228쪽

stantia ututis Madhuc hoc alimentiam hi adicatium satis gen cum est, magis determinatum, specificum piroponitur IC al a a. r. . . ubi cum uoluerit uirtutis substutiam indicaroahthentiuna indicare iuuans substanti ficum,ut uirtutis substantia uaria es ,ita uariualimentum indicat,ut cu eodem Galeno octacitato uirtutis substati sit uel tenuis uel cras sa uel medio modo se habens, ut uerbi gratia cum eodem Gai loco citato cum spiritus substantia tenui silma situ solidoria crassa, carnosi generis media inter tenuem dc crassam, si quitur ut spiritus substantia indicet alimentutenuissimum solidortu substantia alimendi crassius, carnis substa siti alimetum medium: inter tenue, crassiim sand haecdochrinae materia est . uidetur de est . Notetur tameta dari in ijs substantis latitudinem, ut uerbi gratia iii puerili aetates solidorum substantia, quae crasta est, est minus crasta, quam in aliis aetatibus, latur itaque latitudo, scd non pro pterea aetas est indicans alimentum, sed sola uirtuti substantia, sed aetas per mediam tem

Peraturam est signum substantiae solidae magis, uel minus crassa, ut uerbi gratia in pueriri temperatura calida,& humida,ut sit signa sub lyantiae solidae minus crassae mollioris . Apparet igitur quemadmodum ex Galeni sententia a virtute, ut eius essentia est sub-: stantia indicatur solum alimentum, is e

termina uiuis

229쪽

Irem mi Capi ccen et ageminatum , prout est determinata etiam, substanti: . . II Qv ANTITATE VIR TvTIS.

Vo ad quantum quin immo ad quantitatem una cu qualitate, quae sunt duae essentiae uirtutis Gaur.M.3. dicit in a. r.Psabstantia uirtutis perpendenda esse quantistatem, Sc qualitatem, ecce in uirtute consid ramus, qualitatem, quantitatem, loco addebat Galenus inultum indicatione . oc est custodiam capi indicari, a quantitatu substantiae partium, scilicet uiuent tum, spirituum ut adnam tum diliges fuerit Galenus, per quantitatem autem intelligit quantitato continuam sicubi cum Gal. 2.M. i. numeruari , , DPartium semper maneat, idest duo oculi,quirique digiti S c a quantitas cotinua, idest ma smetudo solidorum hoc es partium seminaliis in incorporibus, ut augentur crescunt, nore est eadem , sed augetur seminalium partiunt: magnitinio in incremento , addit autem carnis aut substantia, aut spiritus non rnateria in orporibus,quae augentur,sed etiam in ab inutis mutantius modo augetur, modo minuti tur qua titas,qualitas, hinc seqxntur, si blida lintimios i iit cognoscatis quomodo quid a diendum indicetur a quaistitate indicant atra.

mentum maioris nutrimenti, magis nutriens,

mare in est, uerbi gratia caro corporis, usolida sint minora indicat alimenti ininuse

230쪽

nutriens,cuius materia est caro pulli,unde te co citato subdit Galen.similium mensuram o conseruandae substanti equano late inueniri, indicari, Ecce similium mensura hoc est quartita determinata, hoc est quid agendum spe eificum in dicatur a quantitate a magnitudi ne substantiae conseruandae. Dis 3 ira Anio P RIM A. SEd propter iuniores dubitare licet ex Ga leni prima Aphorismoruin L . ubi uoluit cum Hipp. pueros egere plurimo alimento, tamen pueri sunt minores adultis. Expoc Atio ET SOLUTIO.

Scio clari Gimos Theoricos hanc ambiguib

tatem destruxisse, sed memoriae uestrael gratia, dicerem ego a magnitudine vilicari lumensuram alimenti dummodo seruetur paria Libtas,quate Oportet coinplere, comparare adultum cum adulto uiruna cum uiro, puerunt capuero,non puerum cum uiro, io nisi comparemus uel puerum mn puerori uel adultum cum adulto, non sera bitur paritas, nam puer eget alimen inhiat conseruetur,& ut crescat, uir autem adultus eget alimento, non ut ain geatur,quia non amplius augetur sed ut conisi eruetur, quare si duo sint adulti Ater maior. te minor aticini cosentaneum est, u esse piosior alimem causa maioris Notetur au- m calidum innatum,qui Hippocrates locoritato dicit, sui crescunt, plurimum haben calidi