장음표시 사용
51쪽
su De causis Spothesistit. Dis P. I.
Aliam rationem ex Coperem H Hypothesibus tera hujusmodi. Si Planetae omnes solidis orbibus invehantur. habebit suum Terra Orbem solidum, quo inhaereat fixa i cum ipse lit in numero Planetarum et Atqui, ubi tanait terram solidus quivis Orbis Nihil nos prope terram videmus nisi aerem liquidum ac fluidum, natura minime solida. Quare ridicule admodum fecisse mihi videtur, i siquis Copermeanus solidos Orbes admiserit. dQuapropter duo alia Astronomiae restaurandae principia figo. 'Primum, Speculatinies Theseas, ct naturales Aseronomo maxime necessarias . cohibendamque laseivam eorum audaciam qui quid. eaea ratione fingere licitum putant. Secundum est, Solidis Orbibus, non opus esse ad corpora Planeterum invehenda, sed motuum eorum alias causas esse quarendas. veram
causam tradit Neplerm, ur. Cop. p. ras . videlicet, Revolutionem corporis Solaris circa suum axem. Pro qua Philosophia quatuor rationes ille ibidem tradit quas apud eum videra. M Addo ego quintam, ab exemplo populari ductam, & e manibus oppugnantium ereptam , ut ita adversariorum objectiones in Hypoth ses pernici,&pro illis stare videantur. Objicitur, si terra volveretur circa axem, tum ea quae sursum pro jiciuntur, non recasura in pristinum locum unde sunt projecta, quippe , stante Centrο, loco vero superficiei, in quo stat Projiciens, interim . se subducente ex loco priori. vide objectionem W solutionem Astr. Cop. 23 i. At responderi potest, (quod ad rem masis facit, speciem Corporis telluris emissam, lapidem illum, aut aliud quodvis sursum projectum, quoniam ejusdem cum terra naturae, abripere secum in ,- gyrum non aliter queun eadem Terrae species Lunam, & Solis species Planetas reli suos suetam rapit. Atque haec est vera ratio cur pro jecta sursum in pristinum horam recidanti neque parum facit pro sententia illa Vpleri. Causa autem cur Lapis sursum projectus in eundem exacte locum recidat, est propinquitas ejus terrae, ac proinde fortitudo virtutis terrae vectoriae, Luna autem quae longe a terra distat que ideo magis hac virtute se extricat, longius terram asi quitur , ut de Planetae omnes Solem ipsum. Hec obiter dicta sint pro Philosophia illa a Replero coepta, quam ego summis meis viribus ingenii promovendam atque excolendam conabor. Non ein m instit tum meum est tam Dan stetit Hypotheses evertere, quam adversus eas Nepleri Statuere. Nam cum ambitio mea plusquam Phaetontea copto 'ut iit talicior honori Huc restituendae Astronomiae inhiare audiati meum esse arbitror, non Solum principia falsa penitus tollere, sed
52쪽
vera etiam inferre vi atque ut boni aedificatores solent, eadem opera terram arenosum instabilemque defodere, atque fundamentum firmum loco ejus supponere. Quod quidem pro virili mea parte perficere connitar, ut eo intelligant viri docti me non invidia, sed veritatis amore ductum, has disputatiunculas in Lansbergium exarasse. Sed pergo.
P Erlustrata jam cursorie mundi machina, & Hyeothesium verarum
forma generali, proximum est, ut accuratiori intuitu partes ejus singulas pensiitemus. Incipere autem convenit, ubi ipsa natura principium statuit i hoc est, a Centro. Cum enim Tundus in Sphaericus. Sphaerae autem origo est centrum i primo igitur videndum est, quos . nam sit illud mundi centrum. Astronomia itaque Coperis ana ( quam ego sequor ac perficere aspiro) honorem hunc soli ipsi, Planetarum longe maximo ac pulcherrimo adscribet. Cum enim Astrorum Rex ac Gubernator censetur, quid aptius, quam in medio tanquam regali solio insidens, ciracumasentem gubernet astrorum familiam et Sydera autem, tanquam Satellites aut Famuli obsequentes, circumstipent undique dominum suum s cujus nutu regi se patiantur, cujus mandatis fideliter obsecun
Ptilchra sane, ac jucunda admodam est haec speculatio, & Coperata ingenio digna. Non tamen persectum undique nitorem conciliavit et author Ceternicus , sed deformem quendam Naevum formosissimae genae aspersit, quem tamen Lympha Sacra, de ingenii Fluvialibus undim primus abluit Doctissimus Leplerus. Copermeus enim Centrum Orbium mobilium statuit, non in ipso solis corpore, sed in puncto quodam prope solem, qui tantum ab eo distet dintum est ei TelIuris s seu mavis Solio Excentricitas. Idem que in tuis Hypothelibus praestitit vir nobilis Ticho Brahaas; omniamque postremus hausbergius. . torum omnium ratio communis fuit una ac eadem i scilicet, ut F omnia Disiligod by Coosl
53쪽
g cestro orbium Mobilium D a sn Li
omnimodam formae Itolimaica aequi pollentiam suis Hypothesibus exprimerent; adeoque Planetarum motus perfecte circulares &aequabiles omnino statuerent. Diu enim apud omnes receptum fuit, adeoque omnes decepit, tritum illud Astronomorum Axioma, Motus Caelestes esse circulares cinae e) vel ex pluribus circularibus conr- positos i dc ob id perpetuos & aequales. Hoc tamen falsum esse ex observationibus demonstratione certillima comprobavit Teplerus, Comment. de Motu Marti . . Atque huiT sententiae observationes nostrae omnino suffragantur. Quapropter particulam hanc Hypothesium Copermet faeliciter corrigens Replerus, 3plendori suo restituit Astronomiam. Centrum Orbium mobilium in ipsum solis corpus transferens: Ipsumque hoc pluribus rativitibus firmat, tum in commeat. de Motu Martii, tum etiam Apr. Cop. Dimpag. M s. quidem rationes mihi omnino satisfaciunt, de apud omnes sanos fidem facere non dubito. Cum vero Lausuratius hanc Vpernici Hypothesin, explosam e
dum, tanquam hamben recoctam usque ad nauseam apponere non
gravatur i addenda huic censui alia quaedam argumenta adversus eam sententiam militantia i quae Lucem aliquam inferre poterint rationibus Xepleri, in Astr. Cop. breviter libatis. Primum iraoue , Non ita parum certe valet Te seri vel nomen. solum de in rebus Astronomicis authoritas, si non supra, paexcederet: Nec tam iutilia ac contemptu digna sunt ejus argumenta rQuin saltem merentur ut iis respoueatur. Praesertim cum non de aliqua Hypothesium particula minima , sed de tota earum machina contendatur. Nonfossum ideo satis admirari, Lansurgium nul- tibi defendere Hypothesin istam suam, quam videt a tam gravi adversario oppugnatam. Quod sane vel maxime facere debuisset. ostendere, ubi peccarent Tepleri argumentationes; praecipue cum ipse suas Theorias, non pro fidiis ac commentis, sed pro veris ac genuinis benditet. Quid aliud suspicari possumus, quam quod vel Repleri
nomen contemnat negligatque, vel imbecillitatis suae eonscium, arma contra ferre non ausum; eo quod formam istam Hypothesium suarum a Leptiro oppugnatam timide destituit, nec in aciem descendit tuiturus sobolem istam suam. Deinde multa sunt, tum Physio, tum Astronomica, quae huic sci tentiae non parum adversamur, partim a Lephroducto loco disputata .
Ex Physica sic disputat-fontem motus (quem ille Centro ac boli competere probat inepte assignari in punuo aliquo Math
54쪽
CAp. III. De Centro orbium Mobilinis.
uiatico proxime coepus nobilissimum, sed potius in ipso corpore Nobilissimo . Quod vis Motrix non potest residere in euncto Mathematico, cquod revera nihil est , sed requirit corpus, rumirum cor Mundi.
At excipi potest, fontem motus inepte assignari Centro, sed superficiei potius competere. Atque haec quidem videtur Philosophia Lambregii, qui consentaneum arbitratur, supremam Macrocosmi Sphaeram non esse immobilem, sed tardo quodam moveri motu, suumque Molum communicare Sphaeris caeteris. Id quod veteres de primo 'Mobili finxere i ejus scilicet vertigine Sphaeras reliquas rapi iu
Atqui respondeo ego, admodum puerile & insanum esse figmentum , , si quis opinetur supremam fixarum Sphaeram esse principium Motus
reliquarum. Si enim hoc verum esset, stella quo altior foret, eo Moveretur velocius, quoniam propinquior fonti Motus. Atque itx Saturnus vel conficeret brevirumam periodum, aut saltem longius promoveretur pari tempore cum inferioribus , quae ambo contrarie se habent. Saturnus enim ( iuxta magnitudinem Sphaerae solis a veteribus creditam) hora una promovetur motu medio milliaria Germanica, a o , Iupiter, 3 o s Mars, o oo. Terra, T O , venus, goo . Mercurius, letoo , vide. .. Cop. p. sol. Itaque quo quisque Planeta inserior, ac a suprema Sphaera remotior, eo velocior ejus motus, breviorque itidem periodus, ut omnes norunt. Quo circa Sphaera illa fons motus nequaquam esse potest. Rursus quaero, omodo S ra suprema motum suum caeteris consmunicare queat, cum nulla sit harum quae non habeat motum longo ac
infinito propemodum intervallo velociorem, quam ipsa habeat Absurdum di impossibile est, quodvis aliis communicare id quod minus in ipso inest, quiun in aliis quibus communicat. Quanto melius Repleris, qui fontem motus soli tribuit, qui ipse velociorem revolutionis periodum habet, quam Planetarum vivis r quique etiam propinctui res Planetais breviori spatio convertit, longinquiores majori ; idque proportione distantiarum sesquipla exiuissime.
Denisue affirmo, motus principium centro competere, non autem superficiei, cui quies potius assignanda esset: idque comprobatur ex is emplo hominis, & reliquorum animalium, quorum omnium motus ipsicordi debetur, non extremae pellii Automata quoque ut Horologia, ali que Naturae imitamina, motus omnes suos intus exercent, extranea parte operis omnino quiescente. Inconsulte igitur, quaerentibus veteribus, quodnam sit illud immobile, cui Sphaerae omnes innitantur, rea
55쪽
3 6 De Centro erbium mobilium. DI5P. I.
spondet Aristoteles, Terrae corpus in earum centrix Non enim opus est ut in centro quidvis immotum statuatur, (est enim centri, moveri aetendum est illud potius in extima superficie, cui quies debetur. At contra hoc objicitur, centrum globi vel circuli, in convertione immobile quiescit, superficies autem movetur i videtur itaque centro solummodo quietem proprie assignari, superficiei autem motum. Atque
hinc veteres Terrae quietem asserere conantur, quod nimicum sit murudi centrum. Atqui respondeo verum esse quidem centrum non moveri, si de cenatro Mathematico intelligas, hoc est, de puncto mero, quod revera nihil est: quomodo enim moveri potest quod non existit At si de centro reali ac Physico loquamur, negandum omnino est centrum magis qui
cscere, quam ipsam imperficiem Quare quod objicitur, nihil aliud estiuam subtilitas Mathematica, atque, ut vere dicam, vana curiositas. onverso enim Globo ne minima quidem ejus particula motu eximitur sed in totum omnino convertitur , partes etiam illae centro ipso vicinissi
mae, non minus quam remotiores. Nihil ergo impedit hoc, quin in cenatro ipso Mundi statuendus sit motus fons & origo. Quapropter cum centro Orbium mobilium competit motus principium, Amque idem de Sole dici potest probante Neplere, uti antea dictum: quis Logista ne icit Solem ipsum esse centrum Orbium mobilium t Hactenus Reple irationem paulo fultus confirmavi, ut eo appareat quantas vires habeat Addo jam ego aliam. Consentaneum Naturae videtur, cujusque a netae motum per se simplicem esse, nec ab alterius motu quovis modo pendere. Jam vero si motus reliquorum Planetarum non ad ipsum holem, sed ad centrum orbi, Telluris assignaverimus, ut facit Lamberigim cum opernico vi pendebunt eorum motus a motu terrae. Centrum
enim orsis Terrae movet Lamberaim tum in circello parvo (qui motus mutat ejus Excentricitatem a Sole) tum etiam circa Solem ob mutatio nem A g. et Solaris. Necesse est igitur ut eosdem exacte motus ob servet Nodus ille communis Planetarum caeterorum, quoniam Excem liuitates eorum constanti quantitate ad eum semper reserantur. At
vero quae causa assignari potest, cur mutatio Apogaei Solis caut potita Aphelii Terrae ut di mutatio Excentricitatis ejus (si modo ea ulla esset mutaret centrum reliquorum Planetarum t Quid illis cum terrat
Nonne hoc cst, motus eorum ad terrae motus corio consensu alligare
ut vetus Astronomia pari errore facit ad Solem s Ego certe aeque abusui dum judico. Tertium arg(imentum est hoc: si corpus Solis non statuatur centrum commune orbium mobilium, sed centrum orbis Terrae , fiet
56쪽
. CAP. III. De centro orbium Mobilium. 3
ut communem illum Planetarum nodum tala tellus pro nonna sui motus exacte o servabir,reliqui hinc illinc ab eo fient Excentrici. At quae
hujus dive itatig causa 8 Absurdum videtur ut telluris excentricitas ad Solem releratur, omnes reliqui ad alium communem Nodum respiciant. Longe melius Lepleris, qui omnium excentricitates ab viso
puncto, Solis corpore, deduxit. Quae Hypothesis eo praestantior est, quod Parallaxes orbis dupliciter inaequales reddit vi nimirum ex diversad hiantia a Sole tum Planetae, tum Terrae ; cum Lambergit Hypotheses priorem tantum habent & magni orbis Terrae radium, elusdem quantitatis semper statuunt , quem pro ratione Excentricitatis suae variari demonstrant observationes' ut suo loco dicemus. Haec ex naturali speculatione ducta sunt argumenta. Addo j,ni ab Astronomia petita suffragia, Observationum certitudine sustulta, quaeipli Soli centrum vendicadunt. Ac primo, ex Veneris Latitudine, argumentum texo huiusmodi: Observationibus veterum ac Neotericorum c Armatum est, Latitudines Veneris Boreales majores esse Australibus . cum tamen limes ejus Boreus hos tempore vicinus est Perihelio, cujus rationem genuinam
assignat Teplerus, A M. Copernican. p. s. Venere (inquiens limitum inaequalem a Sole visistamiam, non pensari solum , sed superari
appropi votione Terra, crim coemricitis imito major est 1 merea.
m rationem, tum quod subobscura sit, tum Mod probe intellecta non parum pro motu telluris annuo militet, paulo fusius exponendam hic censui, licet Author ipse dicto loco aperte satis comprobavit. Sit ergo in adueneti, Schemate A Sol, FLGΚ orbis Terrae, cujus centrum C esto, H B M E orbis veneris, dc ejus centrum D. Sit F P
rihelium Terrae, (vel Solis Perigaeum) G ejus Aphelium, Aphelium
Ueneris sit E, Perihelium B, Nodus Boreus H, limes Boreus M, Austrinus o. Ratio iam cur Latitudo Veneris Borea Bl, major est quam Austrina N E, ab eo venit, quod orbis terrae (cuyli major est Excentricitas ad orbem veneris magis appropinquat, quam hic ab illo recedit. Licet enim Venus in B, a Terra in L, abscedit Exceiitricitate A Di contraque in N tantundem ad Terram in Κ appropinquat . ideoque si Excentricitas veneris A D ad centrum orbis terrae C reserenda est, propinquior esset Venus in N, Terrae in X . quam Terrae in L, cum ipsain B : ac proinde Latitudo Veneris Austri,ia N E major appareat oculo in X, quam Borea B I oculo in L , quod illic propinquior, hic remotior et cum tamen Terra in L (ob longe majorem Excentricitatem A C) accedit versus Venerem in B, mulio niugis quam venus ab ea recedic, contraque in R multo magis fugit Venerem ita
57쪽
38 De centro Orbium Mobilium. DISp. I. .
N, quam ipsa eam sequitur. Fit hinc, venerem in B, (circa Borram limitem minus distare a terra in L, quam in N (circa limitem Austrinum Terra in x , proindeque Latitudinem illic majorem, hac minorem conspici, licse inclinatio utrobique sit eadem. Haec hactenus ad explicandam hanc optiri Hypothesin: euius sane pulchritudo ex eo conspicua magis est, quod unico orbe contenta totum illud praestet ( idque facilius exactiusque quod Ptolomai nescio Suot figmenta vix possunt . qui tria saltemLatitudinis Elementa introduxit ad salvanda ea, quae Xyiseris unico solummodo perficit. inam compendiosa igitur, adeoque Naturae maxime consentanea, est haec de motu terrae hypothesist quae non solum minimo apparatu efficit ea, quae a veteribus mille Cyclos, Emyclos, Eccentricos, mille mille nugas exigebat i verum etiam causas aperit, quae veteres illos in errores illis perplexistimos induxerint. id ultra persectius esse poterit i veritatem dilucide aperit, errores aperte detegit. Sed haec in Ptolomeum, ad
Uerum est quidem Hypotheses Lansberbi hoc aevo, non minusquam Repleri, majorem statuere veneris Latitudinem Boream quam Austrinam: causa tamen hujus a ratione longe diversa est, ac upropemodum contraria. Statuit enim Leplerus Aphelium Veneris in
58쪽
principio Aquarii, ejusque Excentricitatem parvam admodum. Lansebergim contra Apogaeum statuit in principio Cancri (Aphelio Reple irine oppositam) excentricitatem quasi parem cum I ellure. Ex qua
hypothesi, hac aetate, oritur Latitudo Borea major Austrina: promovet enim (in priori Schemate excentricitas orbis Ueneris ad orbem Terrae C D (loquor ex mente Lans regii ipsam Venerem in B versus Tellurem in L , , contra tantundem eam removet loco opposito N a
terra in X. Terra autem nullam omnino habet excentricitatem a centro
ejus C, ac proinde nihil prorsus accedit vel recedit ab orbe veneris, sed ipsa Venus omnem inaequalitatem distantiarum in se recipit Notari hic potest, veneris excentricitatem juxta Lansbergium nihil aliud esse quam quiddam conflatum ex Solis (vel Terrae & Ueneris
excentricitate Nerim ana . atque hinc fit, quod vera (hoc est minima excentricitas Veneris apud Lansbergium, sit paulo minor excentricitate telluris vera. Est enim excentricitas veneris juxta eum Telluris i t, qualium Radius orbis Terrae est i coco. Replero autem Solisexcentricitas est i 8o, veneris so rarticularum earundem. Quoniam
itaque in praecedente figura CA est i 8o, AD 3o, angulusque DACgrad. 3o plus minus, erit ergo DC circiter I s. Atqui, inquies, quid haec ad rem t quomodo evertit is Lansbergit Hypothesin, qui fatetur observationibus eam respondere tostendam jam igitur ubi peccant ejus assumpta. Negari quidem non potest, hoc seculo (ut prius dixi Borealem Veneris Latitudinem colligi majorem Australi, ex Hypothesi sua. At vero, cum & Ptolomaeus idem notavit, idciique aliud Latitudinis elementum ad hoc monstrandum introduxit, teste Replero Apr. p. p. IT . destituunt tamen nos ibi Lansber i Hypotheses, Venerisque Latitudinem Boream Austrinae aequalem exacte statuunt; fuit enim, juxta illum, Prat itempore, Nodus veneris Boreus in Apogaeo, atque ideo limites ambo in media distantia a centro orbis Terrae, ac proinde Latitudines utrobiq; aequales. Ante, seculum multo magis peccant, statuentes Latitudinem Austrinam Boreali majorem. Si dicas culpam ess e in motu vel Apogaei, vel Nodi veneris, non autem in Hypothesi. Respondeo, observationes(assumpta sua Hypothesi contra illud subterfugium repugnare: si enim vera est sua Hypothesis, motum Apogaei & Nodi eundem, quem ipse assignat, omnino postulabunt observationes. Vere enim, ipse inquit, Siquis Prosthaphaeresis Orbis aut Centri &c. vel tantillum variet, (assumpta scilicet Hypothesium suarum forma redarguetur mox ab omnium temporum observationibus. Quod sane vel maxime probat Hypothesin istam vitiosam
59쪽
esse, q: a assum ta, numeri motuum aut Prosthaphaeresium nulla varictione adduci possunt, ut observationibus obsecundent. Mutatis enim ejus numeris, testatur ipse, caelum protinus refragari: & quidem manentibu si ego non abunde (suo loco comprobavero, coelum nequaquam assentire, perdam hanc aneam causam. Cum igitur numeris nemmanentibus, Teque tamen permutatis, calculus coelo consentaneus redditur, palam est ipsi hypothesi inesse culpam, non autem in numeris. uapropter unum argumentum adversus suas hyaetheses suppeditat nobii ipse Lanile ilia ; qui, dum structuram apte compactam gloriatur, ipse fundamentum destruit. Sed haec obiter. De veneris latitudine unicum hoc notandum censeo, Tabulas D elinationis & Reflectionis ad hoc seculum computatas erum, ad alia vero aeva non respondere hypothesi, quam ille in Theoricis tradit. Tabulae enim Latitudinem Boream Austrina majorem omni tempore supputant; Hyps hesis autem, ut prius dictum est, Ptolomas aetate, aequales.s Timocharis & Hvoarchi aevo, Austrinam Borea majorem reddit; idemque de Marte oc Mercurio tenendum est. Non sunt igitur, hac in parte, Tabulae motuum coelestium perpetuae . .. At quid di inius pugnamus t Cogitur enim ipse volens. nolens (ut aiunt formam hanc Hypothesium tacite dc occultis verbis convellere. Quod satis superque manifestum puto a correctione ista Martis in Achronychiis, quam praecepto I nulla demonstrationestabilitam, Lectoribus filii obtrudit. Causam ille leviter attingit, (neq; cnim accuratius examen patitur tam infirmum figmentum, hoc tamen aut, Tantaremorbium Metto ct Terra inter se vicinitis, in Do eou maria m M vjis, At quando rs ct rara ea signa utrumcumit, euod si in Achrae estiti. O circa Achra chia, qua M. uiasigna inci- ubi lane Solis excentrichas ad radium orbis Acrtu sensibilem rati nem habet. Quae suidem ratio, quam debilis sit, inde latis patet, quod ipse author nullibi demonstrat, quomodo ex Martis genuina ac vera 1hemia, quam profitetur se tradere, ejusmodi correctio oriatur. Summopere enim mirum est, tam magnificum coelorum Atlantem ausum esse quidvis (praesertim novum & inauditum ) certitudine Geom trica non obfirmatum, Doctorum censuris exponere: Debuit cet te aperuisse nobis, quo fundamento niteretur Hec nova calculi ratio : (non soluit enim ignorare quin veritatis studiosi vel maxime hoc forent expectaturi: praecipue cum in Epilogin Theoricarum affirmet, nihil a se iis toto bee argumento umisum ese,sed totam Abire iam, qua circa caelestes mot- versatur, iamperspicia tradidisse se, ut tiel ex iueis commentariis tota addisci queat. Quod sane undc vcrum putabrinus, ciun
60쪽
CAP. II. De causis Impothesum.
correis io haec Martis, res non adeo exigui momenti, ne leviter quidem tacta est y cur illa istis commentariis non addisci potest nimirum tota Astronomia ibi traditur; hoc autem figmentum merum, cum minisse sit Astronomicum, sed spurium & adulterinum omnino, e Theoricis illis Geometriae innixis merito quidem exulat./equis tamen existimet non defuisse illi demonstrationem Amri, aeta, aliqua gravi, forte oblivione eam celasse, me que ideo de re isnota temere judicium ferre , confidenter ego hoc asserere audeo, si vel ipse (dummodo in vivis sit vel Amicus & Coadjutor suus, moetensim, vel quivis
alius Geometrice demonstraverit firmum ac indubium lundamen, quo innitatur ista correctio Martis in Achronychiis, salva interim Theoria sua Mariis, quam capite nono Theoricarum tradit, si quis sinquam hoc praestiterit, Zoilo quovis pejus audire me non gravabor.
Ut vero cunctis pateat, unde nactus est occasionem, hanc correcti
nem fabricandi, pauca hic de differentia Hypothesium suarum dc D- pleri, dc quomodo uterque apparentias salvat, disserenda censui. Notandum est igitur apud utrosque, duplicem omnino assignari causam, cur Planetae cujusvis (loquor de quinque non luminaribus locus apparens ab aequali dissideat. Prima a proprio Planetae cujusque motu oritur, sive sit ille revera imaequalis, ut apud Teplerum, quem ego cum observationibus sequor .
sive, ut vult Lansieretria e varia circulorum aequaliter moventium com-
igitur hinc oriri illa correctio Martis, quippe qui cum motu proprio inaequalitatem hanc adsciscit, nihil eam variabit Terrae, vel motus vel excentricitas. Aliunde igitur quaerendus est praetextus ejus. Secunda inaequalitatis causa, omnibus communis, sed in singulis diversi effectus, eu Terrae motus annuus; qui oculum hinc inde deferens, ex eo efficit, ur locus Planetae visus seu apparens, sit, a vero in sole spectato, interdum longe diversus. Haec autem causa, licet ejusdem in omnibus originis, non tamen apud omnes eandem sortita est quantitatem : quo enim Planetae cujuilibet orbis proprior Telluris orbi suerit, eo major est haec secunda inaequalitas. m & in eodem Planeta,
nonnullam, licet non adeo magnam, habet enectus varietatem.
Oritur autem haec varietas a duplici causa in Astronomia et Prima est, quod Planeta ipso ad orbem Terrae appropinquante, vel ab eo recedente, radius orbis Terrae (licet ejusdem utrobique quantitatis major aut minor, pro varia ejus distantia, appareat oculo per imaginationem in Planetam transtato. Ut in adjecto Schemate An-