장음표시 사용
51쪽
o TRACTATUS DE MORBIs MULIERUM. sunt morbi ovariorum, quando dolor, tumor, aut tensio in ipsis Iabem praenunciente attamen haud cognosci poterit , qua labe corripiatur uteri orificium; an ipsum occlusum sterilitatem faciat, neve tubae obstructae in aliqua sua parte, aut ovaria steatomate, scirrho, abscessu, aut hydatidibus deturpata, neve denique ovula ipsa indurata , aut sanie turgida sterilitatem faciant .
Sed cui bono varias causas distinguere, quibus sterilitas tribui posset , cum nulla ratione hujusmodi causis mederi possit 3
I. Ostendimus jam, sterilitatem nullum habere proprium symptoma et quare
per se neque detrimentum conjunctum habet; plures enim dantur steriles mulieres , quae citra ullum incommodum diutinam vitam ducunt; exemplum M niales praebent, quae etsi austeram vitam servent, hoc incommodum tamen misti possunt, & cetera plura profanis communia. II. Sterilitas quandoque noxias consecutiones habere solat, cauta produceritis ergo; idcirco si sterilitas a fluore albo, & acri valde, ab ulcere , Cancro, aut scirrho matricis , a suppressione mensium, aut ab uteri stillicidio depem deae ; si denique ab ovariorum morbis procedat , omnium harum causarum varia pericula conjuncta habebit, quae quandoque sequiora fient. III. Tantundem monere oportet, si mulier infoecunda suspectis remediis ab Agyrtis acceptis imprudenter utatur et utplurimum hujusmodi remedia caliditasma sunt, quibus temperamentum excitari posse credunt i aut violentiora sunt em menagoga ad revocandos, qui deficiunt, menses propinata. Haec plerumque perperam adhibita subsidia , vel sanguinis sputum , vel per uterum eJusdem fluxum, vel intestinorum vermina , aut inflammationes producunt , de maximum afferunt sterili feminae nocumentum. IV. Habentur tamen quaedam sterilitatis species , quae idonea methodo adhibita convalescere possunt; tales sunt , quae originem ducunt a fluore albo , mensium suppressione, uteri cruento stillicidio , nimio matricis fervore , aut ejusdem nimia laxitudine , quia hujusmodi morbi exstirpari possunt , frequenter contingit, sed reliquae cauta superius allatae penitus incurabiles
sunt, de prudentis Medici erit , de earum curatione spem haud nimiam praebere
Quae adhuc dicta sunt, non parum abbreviant, quae erunt dicenda circa st .silitatis curationem. I. In sterilitate, quae a fluore albo, ulcere, scirrho , cancro, matricis o
structionibus, mensium suppressione, aut uteri cruento sti Ilicidio derivat , morbos hujusmodi diversos profligare necessum erit; idcirco ea erunt Percurrenda, quae speciatim circa singulos lius modi affectus superioribus capitibus
II. Tantundem disserendum erit de morbis ovariorum, de quibus superius pariter locuti sumus; non inficiabor, efficacia auxilia adversus ipsos deelse , sed aliqua reperiri poterunt, ad quae data occasione lectores mittemus. III. Supervacaneum est mederi sterilitati ab occlusione orificii uteri procedenti , vel a tubis obstructis, aut ovariis, vel ovulis deturpatis ortae . Hactenus nos latet remedium, di sanum consilium erit , curationem n*gligere.
52쪽
Lia ER III. CAPUT VI. si N. Reliquum enim erit in hoc capite ea indicare, quae in duplici apposidito casu fiequenter conveniunt, nempe quando uterus fervidus nimis sit , ut vermes seminales facile pereant 3 vel quando uterus pro nimia laxitudine non
ita valide in copula contrahitur, ut liquorem semirialem in tubas, ex his inovaria projiciat et sequentibus articulis duplex hujusmodi oblectum pro viribus
absolvam De methodo curativa in utero nimia ferveati, X. Cum nimius uteri calor , nisi a cruoris affluentis copia derivet, idcirco venae laetiones potissimum praestabunt auxilium ad languinis copiam imminuenis dam ; pluries enim vena erit incidenda, prout pulsus postulaverit, fugiter ex brachio sanguinem extrahendo, de pro singula vice unciae decem extrahi d bebunt , praesertim si aegrotans iuvenis , de rubicunda suerit. 2. verno tempore exhiberi poterunt iura ex Iuveni pullo, aut vituli frustulo confecti, in quibus per semihoram ebullierint radices Oxalidis, de nim-phaeae ad unciam unam, vel paullo minus, ac per horae quadrantem folia lactucae, portulacae, ad manipulum singula ; fit trando vero jus , drachma s mis, aut una crystalli mineralis solvi poterit, in hujus remedii usu per i F. aut o. dies persistendo.
. Postquam hususmodi decomones haustae fuerint, cyathus circiter seri Iactis probe trans chartam bibulam filirati exhiberi poterit, ejusdem usum m ne quotidie jejuno stomacho reiterando per unum mensem duabus vel tribus dosibus, interjecto pro singulis horae intervallo. Huic sero uncia cum stamiae etiam brupi nymphaeae adjungi oportebit.
. verno etiam tempore proficere oportet , lac asininum propinando , quod potissimum est remedium, modo ipsum stomachus ferat . Primo enim mane jejuno stomacho dosis octo unciarum exhiberi poterit , sensim augendo dosim ad duodecim usque uncias ; quod si bene vertat , paucos polh dies cubitum iturae tantundem erit exhibendum, diu in hoc persistendo ; imo hic confert lac recens exhibere, minime caIefactum, ut venter, sine excessu
Activo tempore proderunt balnea, de aquarum thermalium potus ; pro singulo aestatis mense per i a. dies balneo madefieri poterunt aegrae parum tepenti, in quo, si Iubeat, manipuli aliquot ebulliri poterunt brancinursinae , aut malvae; in singula balneatione hora cum semisse curastari necesilam erit, dc cum hoc mane institui soleat , aegrotanti in balneo decumbenti propinari poterit decoctum, aut serum Iactis, ut superius n. a. de S. indicavimus . 6. Quoad aquarum thermalium usum attinet, de ipsae sumi debebunt per i . sequentes dies, pluries de earum haustus, de balnea aestivo tempore r iterando; aquae seligi debent Ieviores , acidulae, dc diureticae , serro paruinimbutae; illae . a metes Normanniae valde commendantur , sed aquarum id genus obvium est ; earum plerumque culigna cum semisse quotidie praescribi
solet, de ut venter Iubricus fiat, in duobus prioribus cyathis solvitur uncia ci citer salis polychresti.
. Identidem aegrotantem purgare oportet, praesertim cum ab uno ad ali rum remedium transitus fiat. Huiusmossi purgationes leves esse debent, quemadmodum sequentes exhibentur. Uncia enim cum semisse Tamarindorum per horae dimidium in unciis duodecim ebulliatur aquae communis . In maniam sub filiratione insundi debet drachma folliculorum sennae , de drachma
53쪽
E TRACTATUS DE MOR Is MULIERUM.
cum femine salis vegetabilis , per integram noctem .' Mane duplex uncia mannae calabrensis addi oportet , & postea fit trata potione ipsam aegrotanti
. Diaeta tenuis, de refrigerans esse debet ; aegrotantes comedent carnem vitulinam, iuvenes pullos , leporesque, vervecem, bovemque vitando. Herbas,
oryras, & juscula similia ex vegetabilibus consecta bis in die sument i ab. stineant a piscibu , carnibus salitis, aut aromati ratis , minutalculis , vino, caste, de liquoribus spirituosis. In fusi I ltirpiu in capillarium pro quotidiano potu sussiciet, a labore aegrae pariter abstineant, & quo fieri potest , requie cant, frequenter lavacris ex sero iactis, in quibus soluta sit drachma crystalli mineralis, utantur. Tandem ab usu matrimonii saltem per sex me
De metboia rarativa in utero frigido, nimis faxo. Methodus, quae hic adhiberi oportet, directe praecedenti opponitur. Requiritur , quod serositas, quae fibras uteri relaxat , per urinas , aut diaphoresin
evanescat, tum quod fibrae elateri uin , de teritum recuperent pro conceptione necessarium ; simul etiam requiritur, quoil humores in uterum asiluenies a vagina , prostratis , cui glandulis Creperat , eam tenuitatem , fluiditatem , & virtutem adipiscantur, quae valeat opus conceptionis substinere , de ipsa ven ris desideria excitare . Huiusmodi indicationes sequentia remedia plerumqae implent r. Exhibentur idonea tempestate jura cancrorum, asellorum, de viperarum, quae cum pullo, aut libra semis vituli conficiuntur , quibus circa finem adduntur radices petroselini , eryngii , aristolochiae rotundae, aut longae , singu- Ioram ad unciam semis, itemque folia fumariae, chaerephylli, nasturtii aquatici, rutae, singulorum ad manipulum semisi juri sumendo addi pariter poterunt grana 3 o. terrae foliatae tartari, sanum tamen esset consili uiri pro huju modi opere vas stannetur, probe obductum interposita crassiori charta adhibere , intra balneum Mariae locatum: in hu)us remedii usu per dies viginti
a. Iuris huiusmodi Ioco decoctiones substitui possunt, sive ptisanae sudoriferae ex lignis incisis confectae, aut radicibus, nempe ex guajaco , laxastas , sarta-parilia, china radice, Acc. Huiusmodi pharmaca ma)ori vel minori dosi, ac in uberiori, vel pauciori aquae copia erunt ebullienda , prout decoctiones validiores, aut infirmiores optentur . Exhibentur plerumque duo cyathi pro singulo die huius decocti, quoa purgans, vel non , reddi poterit, prout
circumstantiae aegrotantis postulaverint; per tres hebdomadis, aut menses hoc auxilium tandem praescribendo is s. aegrotantes verno, aue autumnali tempore ad balnea ducuntur, ut aquas hauriant , in ipsis madefiant, supra lumbos embrocationes patiantur , fumum per tutam intra vaginam aquarum thermalium recipiant, aut quod commindius , & efficaci ut erit , ut iniectiones ex aqua balnei modice tepenti intra vulvam fiant. Horum remeliorum usus plures cautiones postulat , quas Medici , de balneatores ipsi satis noscunt; huiusmodi tamen auxilia inter se diversa, uno tamen eodemquet tempore nequaquam institui debent , singulis idoneum tempuL Juvandi relinquendo .. . Regimen calericiens esse debet, eoque magis, donec temperamentum va- Iea
54쪽
Lia Ea IIL CAPUT V l. Ileret aerserae , idcirco circa cibos permitti poterunt ii, qui Catili, aromatillati,
si .mlantes sunt , ut minutalcula , tubera, fungi , & similia. Vini havstva Nn erit proscribendus, praesertim illud, Rotae, aut Alicantis, itemque liqv tes , cocolatum etiam , & caste permitti poterunt . Pedibus spatiari, aut in rheda circumvehi , utiliter poterunt i lavacra erunt exhibenda ex decoctione foliorum artemisiae, matricariae , aristolochiae, marrubii albi, scrutae; cujus olei uncia una pro singulo lavacro semper additur. Tandem matrimonii usus erit prohibendus , modo hoc solamen ipsae non poscant. s. Si hujusmodi auxilia optatum non producant effietiam , reliquum erit mmedia exhibere, quae sensum excitant, de eo nomine aphrodisia tum cognoscuntur; eorum nonnulla calida, & acria valde, sane urentia sunt, quae viatari debent; alia quaedam nullam aliam virtutem praeseserunt , quam illam , quae inveterata consuetudo in ipsis confirmavit. Hic referemus ea, quae miciora sunt, & cujus effectus satis innotescit. Inter priora recensentur pistachia , & pineola, eae quibus dulciora conficiuntur ; balsamum Copai ad guttas . aut S. saccharo involutum bis , terve in hebdomada sumptum secundum locum obtinet; opium denique ad granum vespere ante decubitum sumptum inter hum odi remedia interdum lacum habe Aphrodidiacis remediis addi possunt sequentia.
Radices Eryngii Satyrii L consetae a v. ad 3j. Nux myristica I
Ex iis conficiuntur tali di cotulae , ave optata cum brupis sermes, Aradimisae, Melissae, &c. Ceteroquin in ea curationis methodo, quae instituitur, ubi sterilitas a Ia xitudine , aut frigiditate uteri dependet, duae potissimum cautelae haberi debent. Priore nunquam remedia nimis calefacientia impendi debent, ne intestina, aut ventriculus ladantur. Nihil magis obvium est, quam Empiricos obserivare, qui sanguinis sputum, aut phthisim urentibus hisce remediis inducunt,
ut mulieres mecundae evadant .
Posteriore cum necessariis adhibitis cautelia div mitiora remedia adhibita fuerint, ab ipsis erit abstinendum, cum inutilia evadant, quia facile credendum est , ab alia causa prorsus incurabili sterilitatem pendere. Supprimenda sunt , sed non reticenda quaedam sititia remedia a veterium commendata, qualia sunt.
Funi a gr. m. si eorum duo tantum adhibeamur, Dd ad mis rem diarum , si plures uiuueniant.
55쪽
TRACTAT Us DE MI Ros MULIERUM. Funiculus umbiliciata 'Secundinae Matrix Cervae Scrofae Leporis
Rema Mimiae Priapus Tauri Cervi Ebur rasum omnia exsiccata, & pulverirata ad D. exhibebantur. Hepar verris recenter nati minutaIculorum more parati , de ad eam Testes I dem dosim comesti. Fides, quam similibus remediis habere solebant, Ae animus, quo ipsa sum
stinebant, consecutiones erant credulitatis, quae apud Medicos olim observabatur; tum multum errores hu)usmodi a congerendi more derivabant remedia omnia, quae in veterum operibus passim, quamvis inutiliter , reperiebantur.
De Graviditate. V Idimus superius cap. 3. ovum foecundatum post vermis seminalis ingre sum a propria cellula distrahi , intra Iacinias tubae recipi , paullatim per tubam descendere , denique in cavitatem uteri Iabi, qui ad ipsum recipiendum Jam paratus erat, videlicet conceptionis opus omnino absolvimus. Quaestiones normulta, quas perscrutari necessum fuit, non parum sermonis aerdinem interceperunt quare in viam regrediemur, investipando, quomodomum explicetur, fetusque evadat; videlicet, quomodo graviditas perficiatur . Ut concinnam methodum prosequamur, tres quaestiones nobis se onerunter. Quomodo ovum, de in posterum scelus utero nectatur, ac proinde qualis fuerit ejusdem positus. . Qua materiae vescatur laetus, de qua ratione ipsam accipiat. . Quomodo fiat ejusdem incrementum, di qua ratione partes subsequenter explicentur.
De ad inanibus in itera friari, eiusdemque posita .
um fecundatum per tubae ostium decidens, in sphaericam cavitatem recipitur , quam estomat uterus constrictus, Iympnaque lactea repletus , quam vasa vermicularia suppeditant pro usibus cap. 3. jam enunciatis . Patet enim hanc Iympham per uteri orificium haud ianuxisse, quod occluditur, ut odem loco admonuimus. Cum sphaerica uteri cavitas, quam uterus compactus induit , ovo capacior sit, ideoque sine nexu, ovum per ipsam natare debebit; nos latet, quamdiu
56쪽
Lias R III. CAPUT VII. scivum in hoc statu natationis persistat, quia experientiae desunt, quae nos de
hoc commonefaciant; autumant tamen nonnulli , hoc tempus mensem conficere I habentur enim quaedam animalia, ut jumenta, in quibus haec conditio I videlicet scelus natatio, sine ulla adhaesione per integram gestatione in
Donec ovum ita in utero fluctuat, tali ratione dis mitur, ut placenta, quae in leviori est ovi parte, supremam partem occupet; hac enim de causa , si ligni frustulo plumbi bractea alligetur , lignum in aqua fluctuans altiorem
In hoc positu, parte ovi, quae secun ginas facit, in diem, Ocyusque crescente, Placenta utero arcte coalescit, ita ut prominentiae exteriores superficiet eausdem foveas substantiae uteri penetrent, quae post conceptionem pulposa a Paret , atque matricis ipsi anfractus , ad latera compressae placentae Inaequalitatibus ita invicem aptantur, ut per hanc adhaetione u , quae in diem augetur, secundinae ingrandescant , de placenta perseiae cum utero meat. Cum Iam animadvertimus, placentam partem supernam uteri Occupare t ex eo pariter consequitur, cum parte superiore fundi eiusdem necessario necti debere ; ibi prosecto placenta plerumque utero iungitur , & huiusmodi positus idoneus magis videtur ad secun sinas in utero sublevandas, ne secus uteri orificium decidant; denique magis opportunus est ad partum promovendum , Me infra suo loco videbimus . Non inficiabor, placentam quandoque etiam prorsus diversum positum t nere , cum non semper occupet uteri sun dum; sed neque uterus ipse perpetv-dicularis iugiter peritati plerumque plus , minusve dextrorsum , aut sinistro sum inclinatur . Si dexteram partem versus uterus tendat , placenta , quae at lius necti debet, aliquantisper sinistrorsum adhaerebit; dextero vero lateri inhaerebit, si uterus fuerit in sinistram partem conflexus; randem in mulieribus,
quae continuo decumbunt, ut ab abortu sibi praecaveant, placenta anticam uteri partem occupabit; sed hujusmodi exceptiones minime impediunt , quod placenta , prout matricis positus sinit , fundum uteri pIerumque occupet. Haec prima placentae adhaesio lassicit ad secundinas cum sttu sustinendas , dum infans exiguus siti putandum tamen est quam minus valere circa tertium gestationis mensem, quando foetus majus admodum volumen, atque pondus attingit. Natura tamen huic consuluit; placenta tunia validius utero a' plicata eo mgis venas uterinas in omni extensione suae adhaesionis comprimit, di circuitum sanguinis magis retardat , ut ipse ibi persistens tantum venas extendat, quantum in gestatione necessum esse cognovimui ; cruor enim directo ipsi itinere impedito in venas, aut appendices laterales , vel Caecales deflecti debet, ipsasque inflare, & producere, donec ex utero Pendulae erumpant, ac tandem in cellularem placentae substantiam viam multiplicem sibi parent. Sequenti articulo videbimus hasce venas apertas sanguinem fundere Pro metus nutritione ; hic sat erit animadvertere , quoil sanguis in placenis cellulas i tr milIus, ipsas, atque placentam ipsam tumefacit , ut haec valeat arcte cales venas amplecti, quod specialem nexum constituit per integram gravidiatatem persistentem.
nec placenta per hujusmodi adhaesiones secundinas in utero firmat, embryo per tuniculum suspensus, secundinis involutus, atque lympha innatans ,
Positum deinceps ratione status aptiorem, motus proprietates servam , iam Pat . Extemplo foetus permniaculariter insistit , caput placentam versus altim ferens a
57쪽
g TRACTAT Us DE MORE Is MULIERUM.
ferens, quod juxta Statices leges contingit, quia caput reliquo corpore levius est, & thorax, qui cavus est, eo levior existit. Quidam mirantur de hac propositione capitis respectu, quia ipsum in embryone, aut fetu maximam rationem habere videtur cum inferioribus corporis partibus, quae exiles sunt; sed huiusmodi partes, quamvis exigue videantur, solidae tamen, & compactae sunt, ut complexim Capite magis Pendant, qua m- vis grandiore, nain intra caput, instantis prauertim , multum vacui habetur circa aures, oculos, os, naresque, dc cerebrum, quod capitis internam partem implet, rarefactiam valde est, ac proinde levissimum . Embryo, dum ita per funiculum suspensus in aquis secundinarum natat, caput jugiter altius ferens , in quolibet latere flecti pote it, modo exiguui sit,
nec ab utero pressus, sed non parum impeditur imposterum ab ipsius incremento, & uteri compressione. Spina dorsi itaque anterius plicatur , caput eandem partem versus dirigitur, femora, atque genua compinguntur , ut pedes pene clunes tangant, & genua mentum. Brachia ita caput versus , & circa latera costarum complicantur , ut foetus glomum constituat , qui perbelle
Id tamen maxime animadversione dignum est, videlicet , quod in hoc missitu fetus debeat spinam prope matris dorsum tenere , & faciem circa ventrem rhic solus est positus ipsi conveniens , & unicus , quem servare possit; hunc pariter positum in reliqua gestatione jugiter retinet, quare mulieres decipiuntur, quae credunt fetum in ventre moveri , & huc illuc transluci . Soli motus esusdem reducuntur ad aliquam genuum , aut femorum explicationem , levem capitis sublevationem. & levissimam circa axem per sui longitudinem rotationem.
De nutritis, stius. CErtum est in ovo secundato reciprocam circulationem dari intra embry nem, & seeundinas. Quid enim interes et haberi embryonem , & s
Cundinas, ac utrinque vasa arteriosa nectentia, quae sanguinem embryonis
ad secundinas ferrent , & vas venosum , quod e secundinis cruorem nutritium in embryonem deferret Certum est hanc circulationem necdum fieri, nisi embryo iuniculo umbiIbcali ne flatur , & arteriae umbili cales embryonis in illas funiculi patulae sint ,
simulque vena utrinque, di aperta, de coalita sit. Ex iis rebus, quae oppugnare nemo audebit, plura magni ponderis consequuntur . r. Ante junctionem vermis seminalis cum ovulo nulla in vasis ovuli rimpriis circulatio fit, quia nulla adest in ovulo vis inotrix , quae hanc timul tionem producere potis sit, neque arteriae, venaque umbili cales, per quas clam culus exerceri deberet, adhuc cum fetu communicant . Tunc temporis ovulum nutritur per communem sanguinis , atque lympliae circulationem , quae in matre, ut in reliquis corporis Partibus, exercetur. Tantum supponi debet, quod vasa ipsius ovuli, quae tandem circulum subire debent inter embryonem, de secundinas, sint lympha repleta , quae eorum obliterationem impediat, quod ceteris vacuis corporis vasis pariter evenire solet.3. Quoad vermem seminalem embryonis, cum ipse vivat , neque vita sine circulo habeatur, ictoque aliqua tenuillimiuio humorum. circulatio in imo
58쪽
Lia Ex III. CAPUT VI l. ante junctionem etiam perfici debeat, haec circulatio, que in verme absolvi- 'tur, eadem este debet, ac in fetuis vel ipso homine, nam hic vermis homo est, hoc solo discrimine, quod cum respiratione careat, & pulmones quiescant, Auctor naturae statuit specialem circulationem, ob quam liquor circulans ex dextera aure in sinistram per foramen ovale transit , revehendo Per canalem arteriosum ex arteria pulmonali in aortam maximam partem circumvehentis liquoris, ne pulmones ob eorum inertiam nimis intumelaerent. Huiusmodi circulus in f tibus recenter natis observatur, quamvis respirationis usus, quo tunc gaudent, hunc circulum frustraneum reddat . Animadverti tantum
debet, portiones vasorum umbilicatium , quae ad vermem pertinent , fluido repleri , ut patula existant, quamvis omnis circulatio absit. 3. Humorum cilicuitus nuper allatus, qui in solo verme ante juncti eiu cum ovulo fit, & postea in utroque exercetur, purae lymphae circulus est , qualis in inlaetis observatur , & in reliquis animalibus rubro sanguiue destia tutis, quae hac de causa dicuntur exam a. i
. Notiones hujusmodi punctum saliena facile explicant , spe pudictum rubrum sese contrahens, atque distendens, quod in pullis sub prima incubati,
ne observatur , quandoque ad reliquos embryones comparative refertur . N
mo negat sumstum hocce cor esse pulsans , sed credunt tunc solummodo pul- sum incipere, cum aliunde certi sint, ante incubationem, & in verme ipso seminali a semella seiuncto punctum illud pulsare; quamvis tamen nisi tunc sensibiliter animadverti queat , cum rubro sanguine repleri incipiat. His explicatis patet, nec embryonem, nec involucra initio gestationis alia mentum mutare, eaque in uterum delapia, citra adhaesionem in lympha Iactea natare ibi collecta, ut Cap. l. ostendimus. Embryo tunc vescitur non absimili ratione , ac planta quaelibet intra vas terra repletum ; ea lege enim , qua terrae sumus nutritius porcis radicis pervadit, & per integram plantam distribuitur, simul lympha cellulas placentae intrat, & ex hac per venam umbiliis calem in uteri corpus evela itur. Nihil est hoc nutrimento tenuius, quia lympha in cellulas ob propriam tantum subtilitatem intrat nullo fovente impetu, nihilque est hac lympha levius, quae omnino serosa est , ut nihil magis exiguitati, & mollitiei embryonis tunc temporis aptetur. Prout embryo crescit, copiosius nutrimentum requirit , magisque succosum quod iam naturae Auctor Paravit. Tunc temPoris placenta utero cohaeret , acivmpham immediate recipit ex vasa vermicularibus uteri , ipsamque a pulsi. bus arteriarum impulsam per funicuIum intra embryonis foetum transmittit . Lympha hujusmodi uberior est, & succulentior, quia lac admodum aemulatur. Id nisi circa secundum graviditatis mensem accidit, quando menses bis sam defecerunt. Menses suppressi volumen sanguinis augent, quare sanguificationem segniorem reddit, quia sanguis attenuatur minus, quando vasa turgida magis fiunt a chylus enim diutius impermixtus in sanguine morabitur ; & sub hac forma crebro circumvectus, uberius tandem cum lympha uterina copulabitur ipsamque chylosam magis, seu quod idem sonat, magis Iacteam reddet, quod augebitur in eadem ratione per integram gestationem. Animadverti oportet, lympham mammarum participem fieri in graviditate mutationum omnium, quas subit lympha uterina . Cum hujusmodi humores similes sint, vel, ut melius dicam, iidem sint , chylus idcirco in Languinem refluens, qui valet tumefacere vasa vermicularia, mammariam lympham parater auget vesiculastamam marias tumefaciendo , linum pariter innat . - . - huujs
59쪽
TRACTAT Us DE MORE Is MILI RUM. hujus inflatio , atque tensio in finem usque gestationis increscit . Sed ea ad opus non sufficiunt, naturae supremus Auctor aliam tertiam iam tritionem scelui suppeditavit, validiorem profecto, videlicet sanguinem ipsum matris. vidimus jam paullo ante, placentam utero nexam sanguinis cursum retardate in venis uterinis, instare, Ac producere appendices venosas iam descriptas , quae sunt venarum propagines . has appendices productas in cellul rem substantiam placentae intromitti, ibique explicatas fundere sanguinem , qui in stium per venam fertur umbilitatem . Me non latet, hunc nutritionis modum apud Auctores in discrimine esse , ideoque defensione indigere, sed huic scopo satisfacere sequenti capite proposui. Hic sat erit animadvertere, sanguinem a matre ad fetum segniter, de exigua copia transduci; ita ut necdum timeri possit, ne foetus sustoditur. Ut
hoc melius comprehendamus, animadvertendum est, appendices venosas , quae ipsum in placentam fundunt, a venis uterinis ad angulos rectos venire et ita ut cursus directus sanguinis in canalem venosum exiguam topiam eiusdem transferat , Palumque motum ipsius acceIeret I ac proinde sanguis in placem tam foetus nutrimento deferri debeat, rationibus nuper inditatis. Sed elenchum hujus articuli instituamus. Ante conceptionem in vasis vermis seminalis, nisi simplex circulans Iympha degebat. Hic status post comceptionem perstitit, donec ovum mecundatum uterum pertigerit , vel si embryo aliquid receperit, nisi paucae guttae humoris fuerint in ovulo contenti . Cum ovum in uterum descenderit, metus lympha lactea ibi congesta vesci incepit i hoc nutrimentum largius fuit secundo graviditatis mense , quando
placenta utero adprime maluit . Tandem embryonis nutrimentum plenum , cumulatumque fuit, quando appendices venosae sanguinem maternum in placentam fuderunt, ut per circulationem si tui tandem deveheretur.
De vario iuremento situs iae utero, O mutationibus , qua ira
NEminem latet , fetum in sinu materno magnopere crescere; unusquiserii etamen ignorat huius incrementi ordinem , ipsumque, qua lege perfici
tur, meris quantumvis fervens prosequi nequit. Lemventaehus , de Harisore
rus referunt mille millia vermium in singula spermatis guttula inesse. Se imsolenter efferunt ipsi novis inventis, quae ob animi impetum ad miraculum usque extollunt. vidi de ipse hosce vermes admodum distinctos i minus t men conserti erant, quam hujusmodi Auctores testantur , ac propterea fateri possum , eorum mille necdum granum aequare . Interim huiusmodi vermis, qui nisi atomus est , intra novem mensium spatium se tus evadit ponderis aut Xy. librarum , videlicet granorum assa o. ii hic vermis granum penderet, summum esset incrementum ut T. ad agga o. at cum ipse nisi millesimam partem grani adaequet, incrementum, quod ut r. ad i382 o o. producitur, immensum profecto evadit. Progressus hujus incrementi in toto graviditatis cursu inaequalis admodum est; maximus in primo mense videtur , in secundo decrescit, de sic de cet ris usque ad nonum mensem. Similis incrementi imminutio observatur in im
amitarum in lucem editis, donec persecte adolescanet in priori anno maxime
60쪽
L R III. CAPUT Uta. dyscunt, minus in subsequenti, minus denique in progressu usque ad decimum
octavum, aut vigesimum Prunum aetatis annum, ubi tandem consistunt.
Non abs re credunt Physiologi, quod aequalitas postis succo nutritio , de vi ipsum impellente, incrementi quantitas proportionalis eue debeat gradui mollitiei, & extensibilitatis partium, ut facile cedant ingrestiti sulci nutriem tis, qui ipsas distendit , producit, ac Proinde auget I contra vero , quando
partes certa ratione indurescunt, minime expandi possunt , Ac succus nutritius valet profecto jacturam atomorum reparare, quod nutritio paenuis dicitur, minime vero fibras earum producere, ut increscant.
Hujusmodi principia cum experientiis magnopere conveniunt. In stru enim unius mensis mollities, di extensibilitas maximae sunt, ac proinde incremen. tum etiam maximum esse debet . Haec mollities, de extensibilitas in fictu singulis mensibus imminuitur; ergo pari ratione augmentum infantis imminui debet. Idem evenit in natis; nunquam eorum partes molliores sunt, quam in primo aetatis anno, in quo Profecto maxime increscunt. Huiusmodi qualitates in singulos annos decrescunt; quare dc corporis augmentum ad I 8. de M. usque annum decrescere deber, quia tunc partes talem firmitatem adeptae sunt, ut minus cedant impulsui succi nutrientis. Contra ea tamen in graviditatis cursu placenta volumine quotidie imminuiatur: ea in metu trium mensium major est, quam in situ quinque mensium; de multo major respective foetu sex mensium , quam in aItero novem mensium apparet. Id fortassis proficiscitur ab eo, quod in primis mensibus uberiorem succum nutritium recipiat, quam embryoni suppeditet, ut facile intumescat aposterioribus vero mensibus Iargiorem nutritioni foetus praebeat , quam ipsa amatre obtineat, ac proinde vacuis cellulia magnopere Compingadur . Utcunisque autem res se habeat, hujus placentae voluminis decrementum uti Iissimum evadit , quia ipsus separationem ab utero in maturo partu magnopere promovet , atqueCfacilius per viam a foetu sibi Iate paratam erumpere potis fit reontra vero in abortu cum grandior sit, difficilius abraditur , atque laenius post strum per vaginam expellitur . . 'Dum situs tanta ceIeritate in utero mescit , plures mirabiles ipsi mutati nes obveniunt. Excogitare oportet , quod exiguissimvs embryo rudimentum quoddam sit, in quo membra delineata . & persecta sint, ut ab homine, nisi exilitate, differat; haec saltem est imago , quam putatus Dalmantius de verme seminali retiait in sua Epistola ca) latina, quae in ses mavelle, de ia
Facile ipsi parcerem, si hujusmodi sententiam, tanquam hypothesin , pro.
nunciasset; minime tamen veniam meretur , tum ipse animose fateri ausus si, integras embryonis partes microscopii ope in tanta exilitate detexisse paritumque icones a ferventi mente confictas delineasse , ut suum excogitatum
fide dignius faceret. Quod in causa fuit , ut celeberrimum Antonium (b Uam,venum fefellerit , qui cum Iaude Dalapantium nominat, eiusque duplicem exigui embryonis figuram admittit , ut alibi ostendimus cco . Talis est astruo de Morbia Mulierum. P. II. D even
ta Au or-Epistolae ingeniosus erat Mon essulanus , qui itineris causa Bataviam seret