장음표시 사용
91쪽
og TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM. num consensu confirmatur. Apud Haebreos Salamon testatur in libro Sapien tiae evite 8. se in ventre matris figuratum esse carnem decem mensium tempore . Apud Graecos Menander Poeta dramaticus asserit , feminas post de cem menses parere se hori . . Aliunde vero scimus ( a Leotychidein filium Timeae Lacedaemonum Regniae nothum reputatum fuisse , de aure Re.ani orbatum, quia absente Rege Agiae natus est , cum ultra decem menses te abesset. Tandem apud Romanos virgilius (bj idem testatur dicens, matri Iove a Meem tulerunt fosita a menses, quini etiam sulcitur auctoritate Plauti ce)Terentii c d , de plurium aliorum Auctorum. Sed quod magis evincit, leges Romanorum iisdem fundamentis fulciebantur , iudicando de Natorum legitimitate, & jure succes Isionis . Leges duod eim Tabularum itaque excludebant a successione infantes trans decimum menissem a morte sponsi natos . Lex illa Gallus de Liberaι , O P hvmis hanc regulam supponit , simulque penultima sub titulo de suis, is Agitimis he e bu,
idem statuit sub his verbis . Pati decem Menses mortis eatus nan admittitur ad legitimam hereditatem . In Codice lib. S. titulo Zy. I ex siuidam eum TUI Mentvm , confirmat eandem legem , & Justinianus in Narratione 3 p. cap. a. eam sumit pro inviolabili lege. Mulier quaedam, quae iterum nupsit anno ubduitatis, Mnseeimo Mense persecto peperit a primi sponsi obitu. Imperator san- civit hunc infantem ad primum sponsum nequaquam pertinere, quia, non esse positate, ait ipse loco citato, quod de defuncta fuisset partus , neque enim in
rantum coni t Ionis tempus extendi posse , idcirco matrem variis poenis multavit.
Tandem pene Medici omnes , qui de hac re egerunt , eandem opinionem tuentur, idemque tempus sanciunt; sed ne inutilibus citationibus opus in sarisciam, Mercurialis magni nominis viri effatum afferam, se cujus haec sunt
verba: Deeιmus mensis era Derus terminui partu I humani. Tot omnium saeculorum consensus , tot nationum omnium exempla , tot
Romani imperii leges lassicere videntur ad quaestionem enucleandam et at si quod superesset dubium , di certiores Observationes optarentur , quae tutum sudicium exhibere valerent, facile profecto id obtineretur , modo Principes vellent a purioribus Moralis regulis dissentire. Necessum itaque esset, quadramginta sumere feminas viris desponsatas, optime constitutas , stati Caue mensibus donatas, easque in secreto loco conclusas reservare . ibique cum sponsis minhabitando, copulae tempus adnotare, simulque partus terminos; tali pacto innotescet singularum tempus durationis graviditatis . Hususmodi experientias
Per quatuor, aut quinque annos renovando IS . aut Zoo. observationes obtianerentur , quae circa hanc materiam regulam generalem praeberent. Hac methodo enim centeni Tractatus evanescerent, de innumeri supprimerentur , qui in diem passim exeunt, quia nunquam tantum scriptitatur, quam circa insolubiles quaestiones; quanimo, quod maloris momenti est, cessarent odiosae inquisitiones Tribunalium, quae saepe implicant in iudicio post humorum Infan
92쪽
Oid eredendum sit de observatistaeibat, qvibui vox ulli titae tuae ad explieaae a serotinor partuI
Consequitur ex iis , quae nuper allata sunt in praecedenti arti Io , finem
in mulieribus naturalis partus legitimum esse , cum intra decimum gestationis mensem ipse occurrat; immaturum vero citra hoc tempus & itIegiis timum circa finem decimi mensis, aut trans ipsum , ut Hippocrates monuit, quod tempus partus longissunum esse sancivit. Objectiones omnes, quae huic opinioni opponere poterant, jam prospexi, &auctoritates omnes obiiciendas animadverti. Autumo enim indaginem, quam sum aggressurus, satisfacere ad dissicultates omnes retundendas . Ab Hippocrate itaque initium faciam, qui Medicorum omnium vetustissimus, & celeberrimus est. vidimus paullo antea ipsum decrevisse , infantem, nisi ad decimum usque mensem , in materno gremio gestari, quod A unum tempus videtur; nihilo tamen minus in duobus Tractatibus de Septimo astaristae , O, Ee Octimestra partu, qui in unicum tractatum coalescunt, de quibusdam infantibus tiviseimestritas loquitur , quod directe superallatis opponitur . Ingenioso , callidoque commentario ca) contradictiones conciliare sateg runt . Iuxta Commentatores undecimus mensis initium sumit circa finem aI. teritis mensis , finem faciens initio alterius mensis . Sumit enim ipse duo menses dimidiatos pro duplici mense , cui novem addendo, undecim me ses perficiuntur. Supponit enim ipse gestationem is. Januarii incipere. Ae 23.
Novembris absolvi, utrumque horum mensium computando pro integris mensibus, mensis ergo inchoatis F, Iuxta ipsum , pro completa habetur . de addendo hac ratione novem mensibus intermediis eos dimidiatos, infans circa m dium undecimi mensis in lucem aPparuerit, quamvis revera, nisi decem menses, in sinu materno remanserit. Hoc modo enim Hippocratem locutum esse
de partu undecimestri autumant. Sed haec conciliatio parvi facienda mihi via detur; nam postquam superius elare mentem aperuit, postea vero non citra mendam obscuris, atque amphibologicis verbis usus esset. Satius credendum puto tractatus de septimestri , & octimestra partu apocryphos fuisse . Scimus enim in collemone operum Hippocratis plura dari, quae ad ipsum minime pertinent, quaeque congestit Erotien sub Imperio Neronis, neque tamen d plicem hunc tractivum admisit. Aristaeses, qui paullo post Hippocratem inter vivos erat, opera certo eiu dem pervolvit, eandemque opinionem secutus est. Animadvertit enim ipse
Cum cetera animalia omni sngulari ac simplici modo parium suum percia ciant, ( unum pariendi tempus statutum omnibus est 3 homini uni multi pIex datum est, nam & septimo mense, de octavo, & quod plurimum d
ta cimo , nonnullae etiam undecimum tangunt.
Ex iis patet, Aristotelem statuine , animalia statum tempus pariendi h bere , sed feminas nostras plura habere quarum aliae septimo , & octavo
93쪽
to TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM. mense scelum expellunt , pleraeque tamen decimo , de nonnullae in pariendo undecimum mensem attingunt; quare Aristoteles incertitudinem portus tantum respicit citra decimum mensem, de pariendi terminum ad initium usque undecimi mensis tantum extendit, circa initium, dixi ,cum ipse ant, tantum undecimum tangunt.
Plinius deinceps Hippocratem, dc Aristotelem prosecutus est, de juxta e ium sententiam ta) affirmat, quod reliqua animantia quamvis pariendi statuis tum tempus praeses erant , homo tamen nullum habet . M Ceteris enim antis mantibus , ait ipse , statum pariendi tempus , di partus gerendi est . Homo toto anno & incerto gignitur spatio. Alius septimo mense , alius octavo , & usque initia decimi, undecimique . M Quare idem consequitur, ae de Aristotele animadvertimus. Statuunt enim ire tempus pariendi in animantibus, nihil vero certi pro hominibus afferunt, qui modo septimo, modo octavo, modo alio tempore erumpunt, citra decimum mensem, aut undecimi initium , quod speciatim indicat T. 3. & s. qui decimum , de undecimum mensem praecedunt , sed ultra hoc tempus pariendi terminum hujusmodi Auctore,
Nihil invenimus de hac re apud Galenum, aut reliquos Medicos Graecos, qui post ipsum scripserunt; sed magis mirari oportet, nihil reperiri apud Ar hes (b quamvis apud ipsos paullo post diu Medicina floruerit , presertim inter Medicos, qui Europae scripserunt, post medicinae restitutionem ad nostisque. Plerique verbis abutendo Aristotelis , de Plinii incertitudinem partus decreverunt trans decimum gestationis mensem , & ab ipsis derivarunt obse
vationes illae admodum erroneae infantum ill . ia. 13. & M. aut ZZ. mense
productorum . Duo Auctores haud veriti sunt referre, mulierem quandam peperisse completum insantem , vividumque a secundo conceptionis anno ta), imo ausi sunt asserere , infantem statim deambulasse, de locutum este ; miror , quod tam non sint, jam indutum more Gallorum fuisse. Harum observationum pleraeque reperiuntur apud Ioannem c d Schenchium,
Adam Spigelium, Martinum ce) Schurigium , dc plures alios , qui de hac
re scripserunt. Ut sutilitas harum observationum innotesceret, plura afferre potiem re e
liorum Medicorum testimonia ; possem simul ipias sigillatim perscrutari ;sed pro rei claritate supervacaneum censeo. Multo magis mirarer, si hujusmodi futiles observationes a Medicis venirent, qui ortum infantum huiusmodi perscrutati essent: sed ipsi nihil inquisiverunt, ea a mulieribus obstetricantibus fortasse inordinate habuerunt . Quamobrem Medici hujusmodi profecto contemnendi sunt, cum fiderint perperam mulier culis ,
t a 3 Historia Naturat. l. T. co F. . hi Applieari poterit Medicis vetustioribus, quod Cleero de Philolaphis alebati Naia tam ab a D iEI- - qao in Pisis opsorum dictam mae si . Qualis enim absurditatum eonteries apparet, riaeeolamus, quae a Medieis veteribus de maleficii g, molia, commotionibus uteri in hystericis paulomaeibus , de qualitate venenata mentiruati saneuinis, S de lignatura paantarum dicta sunt. ei Albertus Trantet ius in Consulatione Legum apud Marcellum Donatum de Medica historia mamrabili . i. q. c. I. Ioan . Aventin. lib. q. nn. Bolarum apud Ioan. 8ehenelaum ob iv. Medie. lib. de Partu id observ. Medic. l. d. de partu.i e De Iiseerto pari a tempore .s f) Embrvologia sea. s. c. a. I a. - . .
94쪽
Iis, qua de causa merito a Diemerbroechio aspernati sunt cadi . Minime tamen acrimoniam cujusdam Prosessoris Lipsiensis c b aemulabor , qui ad vet-sus lolae observationes , de earum Auctores animose insurrexit. Merito dicitur, caute incedendum esse in huiusmodi observationibus peragendis. Facile crederem, Medicos jugiter tales este ; nunquam tamen mulierisculas satis prudentes suis Ie circa iudicium durationis graviditatis, circa quod modo falluntur errore, modo fallunt nequitia, ut infra ostendemus . I. Mulieres saepe falluntur errore, quia ignorant gestationis initium, quod langius, quam par est, desumunt. Si mulier enim pana fuerit mensium iu pressionem per duos, aut tres menses, cum uteri tumore, post animi pathemata, aut aliud levius incommodum, dc circa finem secundi, aut tertii mensis hujus suppressionis concipiat, ipsa facile autumabit, graviditatem incepi ne a prima mensium interceptione, videlicet duos , aut tres ante menses . Idcirco si pepererit decimo mense, ut plerunque accidit, crediderit facile , duodecimo , aut decimo tertio mense peperisse, sed hususmodi errores parvi fiunt , cum mulier conjugi adhaereat. Hippocrates hos casus animadvertit, de en, qua ratione Iocutus est in Tractatu ae Nattirapuera, b, Ac vero, si quae ultra decem menses utero gerere ,
, , sibi vita sunt, c quod Jam saepe audivi o eae hoc, quem reseram modo, fatis lunt, ( falluntur cum uteri a ventre flatum suppeditante spiritu distenduh-,, tur, de intumescunt . . . tunc mulieres se concepisse existimant . . . quod ,, si post aliquot menses cum viris congressae Concipiunt ... harum rationum, H ac rerum ignarae eo tempore se concepisse reputant , quo menses suppressita erant, de uteri intumuerant.
Aristoteles cc animadvertit gestationes diuturniores illis , quas credunt v decim mensium, ipsasque tribuit muliercularum errori, quae deceptae sint circa initium graviditatis . ,, Simili modo , ait ipse, de qui diuturniores, quam unde. cimo mense nati videntur, latere videntur. Latet enim muIieres conceptuc H initium, si cum ante inflatus fuerit uterus, ut saepe accidit, post coierint, atque con serint; hoc enim principium esse sui conceptus existimant . , II. Mulieres quandoque falluet nequitia , quod majoris momenti est; id dupliciter contingit. I. Quando mulier parit undecimo, duodecimo, aut decimo tertio mense a conjugis absentia, aut morte. Vidimus superius exemplum Timeae Reginae Spa ranae e plura alia hujusmodi asserre possem I sat erit tamen unum praebere exisemplum , quod in Germania muItum increpuit Iop. abhinc annis , & Mediacus quidam publici juris fecit M . Titius, cum nomen prudenter reticendum videatur, Militum Praesectus, de Nobili genere natus, castra prosectus est die 2 r. Julii 16 a. Subsequenti an . i6T3. Iulia uxor ejus, mense Junii, coniugem Udiue de Morbis Mulierum. P. II. F prinia 3 verum inania sunt his omnia, ait Dieme rori ius. de his observationibus loquendo, ovilia firmis rationibus innitentia , nullis veris experientiis probata , sed e solis muliereularem verbis de ser i pta , quibui nonnulli nimis creduli docti viri aliquod ii mentum adieeerunt , ut quibusiam in tionum verosimili vin suiei mentia hanc rem fulcirent. - . g. e. 3 . a Drrae. i ha Paulus Ammanus in te. Nam. Pem' t. r. cla. di seq. Omnes illa partus differentiae ab antiquitate in hune usque diem observatae . nonnis eae iunge so vetularum cerebro, atque eclipti eo veteranorum medicorum, utpote Anietilia lippientibus plus sepius fidei, quam par est, tribuentium iudi-
Anaeea. Ottomarua Coelicte hoe refert, Medican. Fore L specimine s. Id. de seq. de Martinua Phurie. Embryologia historie Med. p. ait.
ge I Ubi supra . id) Michael Lernardus valentini Novellae Medito, Letales eas. . p. II.
95쪽
, TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM. prosecuta est , peperit vero masculum die insequente Iulii. Titius, qui non
cognoverat uxorem per undecim, & ultra menses, dedignatus est infantem recognoscere, suoque nomine baptirari. Uxor innumeras rarinnes attulit pro tuemdo serotino partu, & in auxilium advocavit Medicos, Theologos , di obstetricantes, qui omnes mulieri indulserunt. Tandem eo res redacta est, ut Do sis sibi mortem intulerit, dc, ea e tricis exempta, obmutuerit res II. Postea, quando insantes posthumi in lucem veniunt undecimo, duode cimo , aut decimo tertio mense a morte coniugis. Hoc nunquam accidit cutra graves quaestiones, superstitem inter matrem, de sponsi heredes. Haud diff- culter absolveretur quaestio ob ea, quae circa partus sancipimus; at facilius, simpliciusque tollitur dissicultas . Querelae enim nun suam insurgunt, nili post obitum coniugis, qui multa bona relinquendo, nullum relinquat infantem, ut opes in heredes collaterales transire debeant. Haec plerunque non occurrunt in
pauperum familiis, in quibus nihil lucratur a post humo filio ; facile enim suspicari licebit, quod .voluptas servandi bonum amittendum, maximam partem habeat conceptionis post humi filii, ut opes sibi ad laribantur, in quo casu mulieres, scienter lucri causa fallunt nequitia. Jam prospiciebam opponi posse , serotinos partus pluries legitimos judicistos fuisse. Plinius refert ca) Lucium Papyrium Praetorem I mnanum veterum Medicorum testimoniis sumat tum, quibus incertum statuebatur pariendi tempus, recognovisse legitimum infantem, natum decimo tertio mense a morte coniugis, ipsique ii iuvisse bona defuncti, cum heredis detrimento, qui eam merito postulabM. Imperator Adrianus, ut testatur Aulus Gellius, cb legitimum pariter judicavit insantem, natum undecimo mense a morte conjugis, contra legem duodecim tabularum, quae decreverat, illegitimos esse reputandos infantes, ultra decimum mensem editos. Gellius simul refert, Imperatorem ante hujus judicii pronunciationem, plures Medicos , atque Philosophos consuluisse. Addi possent edicta aliorum , qui decreverunt, Iegitimos infantes habendos esse , decimo mense a morte sponsi natos , ipsisque bona tribuerunt. Sed qui A concludendum ex similibus decretis, quorum speciem ignoramus iquum vel satis valida habuerint argumenta judices , ut hac ratione decernerem, ver decepti fuerint a Medi tum opinione, vel denique commiserati fuerint matris, aut infantis conditionem 3 Hujusmodi sudicia, etsi confertiora essem , numquam naturae leges perverterent, quae constantes sunt, ut eas jugiter in simialibus casibus judices prosequi debeant. Paulus Zacchias doctus Medicus , de celebris Iurisconsultus Romanus , cujus stuaestiones Medde Legales magni iaciunt doeti, commiserabatur an. isso. i certitudinem legitimi partus , ut iudicum prudentia servaretur . Cum quaestio adhuc anceps videatur , mei Iocus est , ut Magistratus hoc incommodo tacti, postulent a nobis propositas experientias , ut inveniatur certum, magisque obvium pariendi tempus, quod certae quadam prudentia, experimentis sumilis Confirmetur, ac ex eo imposterum iurisprudentia quaestionis solvendae certam
ca 3 Histor Na:ura l. l. I. e. s. sibi Noctium Acticar. l. l. c. is.
96쪽
Deseviptis . N ex capite praecedenti observavimus, terminum legitimum partu intrae decimum gestarionis mensem contineri. Tunc enim solummodo sextus satis perfectus est , satisque roboris habet, ut aeris, de linteorum impressi nes ferat , ac citra noxam iunctiones vitales subire valeat respirationis , Iactationis , atque Iactis digestionis. Ex iis consequitur, immaturos Partus, qui
ante finem noni mensis occurrunt , revera abortus esse.
Duae species dantur abortus, relate ad gestationis tempus.
quae dolore , & Iabore vacat, quia ovum s undatum adhuc exiguum est, nullumque ipsam subsequitur sanguinis effluvium , sed potius lymphaticum sequitur profluvium , parum copiosum tamen , nullumque Iac in sinu gignitur . Me latet, qua de causa obstetricantes hujusmodi ovum falsum germen appeia lent i est porro germen perfectum, sphaerica figura donatum , ab involucris st-tus plus minusve crassis pro tempore graviditatis conflatum , quod in sua Cainvitate embryonem complectitur per funiculum umbilicalem placentae Edhaeremtem: at si interdum non observetur, id pro exilitate evenit , vel quod a Iymphatica serositate , qua natabat, liquatus fuerit.
nisi cum Iabore plus minusve gravi, aut doloroso occurrunt , iuxta varium graviditatis tempus; & cruciatuum intensitas foetus magnitudinem praenunciat. Lochia hujusmodi abortus consequuntur uberrima; interdum febris lactea pariter supervenit, si abortus circa finem gestationis occurrat. Tandem huiusmodi abortus frequenter uteri inflammationem , fluorem album , scirrhum , ulcusque gignunt.
Alii tertio, quarto, quinto, & sexto mense occurrunt, de infans mortuus in Iucem editur, vel saltem paullo post obit, seu , ut appellari solet , mitias non excernitur. Non inficiabor, quaedam exempla allata fu i me infantium , qui a sexto mense vixerunt, imo eorum, qui a quarto, vel quinto nati, quod minus credendum est, vitam duxerunt; sed modo hac vera sint, errori supputationis matris potius tribuenda videntur. Alii deinceps ab initio septimi moensis ad finem noni accidunt, & in fanistes vivere possunt et habentur plura certa exempla septimestrium , multo magis octimestrium, de non imestrium natorum; plerique Medici hususmodi paristus completos, infantesque vitales existimant . diis enim negabit, puerulos circa finem noni mensis editos ab illis vix differre, qui initio decimi met sis erumpunt e
que dicimus ab Irtum duplicis, aut triplicis mensis esse, quando circa finem secundi mensis, aut intra tertium, vel quartum, & sic de ceteris ipse coram F a tim
97쪽
tingat. Iuxta hanc significationem abortus septimestris ille est , qui post se
primum mensem completum intra octavum evenit , di octimestris abortus , qui ab octavo intra nonum mensem contingit. Alias vero diximus, mulierem abortum passiam esse secundo , aut tertio graviditatis mense, quod significat ipsum secundo , aut tertio mense accidisse . Simul diximus, feminam septimo , aut octavo mense praepostere peperisse , quod indicat septimo, aut octavo mense abortum tulisse: quare patet, diis rentiam oriri circiter unius mensis. Haec animadvertere optimum censui, ut obvia nimis tollatur confusio , qua abortus , aut partus fines sanciuntur equare apparet , haec duo assata , parere a nono mense , aut parere intra decimum mensem, idem significare.
Causae sunt causae , quae abortum movere possunt, ut, si rite rem perpenda-I mus , vix credendum sit, unquam partum statum tempus attingere. Plureginterdum partus decimo mense Contingunt, & minores numero sunt infantes , qui intra graviditatis cursum pereant; quod ostendit has causas innumeras eli
Ut in ordinem recolamus causas diversas abortus, optimum censui, ipsas in quinque claues distinguere. i. Aliae veniunt ex parte matris. I. Aliae ex pariste laetus. 3. Aliae ex parte placentae. q. Aliae extraneae sunt matri, aut spintui , & accidentales videntur. S. Aliae denique ex matris nequitia procedunt , quae fructum destruit. Causae ex parte matris. Ipsae in quatuor classes distinguuntur. r. vitia uteri . E. Quantitas , aequalitas sanguinis, Iactisque, quibus mater laetum alit. I. Morbi, quibus corripiuntur matres, qui nocent, aut . mortem inferunt infanti . q. Saeviora, quae matrem angunt, animi pathemata.
nes attendere necessum erit, quibus uterus pol Iere debet , ut infans postr mum attingat nascendi tempus. Defectus cuiuslibet harum qualitatum pro causa abortus haberi debet. g. Uterus enim satis amplus, vel dilatabilis esse debet, ut laetum compI tum contineat ; secus enim si angustus, compactusque fuerit, stium complecti haud poterit, de infans valide compressus circa tertium , aut quartum mensem peribit. a. Sanguinis circulatio libere per uterum perfici debet , ut fetus alatur psed hoc non contingeret, si uterus scirrhosus, tuberculis induratus , aut obstrumctionibus constipatus fuerit 3 ex quibus nutritione deficiente certa erit se
3. Substantia uteri moIlis, & pulposa requiritur, ut prominemiae Placentae ipsam pervadant, de firma producatur invicem cohaesio. Ham adhaerentia facile solvi poterit, quando laetus grandior fiet, quoties matrix tenuis, parum sue pulpola erit-
98쪽
LIRER III. C A P U T XLI. gr . Uteres certo quodam elaterio donari debet, ut altius foetum detineat , ne in pelvim hic decidat, ubi ab ossibus innominatis valde premeretur ; er
go abortus frequentiores erunt in feminis , quae laxa matrice donantur , ubi infans inferius corruit; idem evenit mulieribus , quae naturaIiter matricem declivem habent i generice mulieres , quo inferius gestant inlantem , eo facilius abortiunt. . .
s. Tandem orificium uteri satis firmum esse debet, ne lympha Iactea foecundam ovo nutriendo destinata primis duobus mensibus, deficiat. de ovum laetam , quod exiguum est, a minimo conatu foras erumpat. II. Facile cognosci poterit detrimentum , quod nutritio matris fortui in ferre valuerit, a. Si nutrimentum copiosum nimis fuerit, quia observatur in feminis pi thoricis, helluonibus, parum exercitatis, quibus raro vena inciditur, sciditus niamis altus suffocabitur. E. Si mater contra deficiat, pravaque nausea corripiatur, ut omnem fastidiat cibum, laetus suffcienti nutritione cassus, inanitione occumbet, sed hoc raro contingit. 3. Si maternus sanguis deleteriae indolis fomite fuerit deturpatus , ut a viro venereo, aut scorbutico, nutritio pariter deturpetur, quare eius facile erit
periturus, matre superstite; sed di hoc rarum est , quia infantes vividi . de
completi nascuntur, quamvis lue cellica, aut scorbutica insem, . Tandem ulcera carcinomatosa in utero interdum reperiuntur , a quibus pus erumpens placentae glomos tumefaciendo, per chorion deinceps dispersum ad metum tandem per hanc viam transibit , quem facile necabit ; sed impossibi Ie , aut admodum rarum est , mulierem concipere ulcere matricis
III. Sanitas matris necessarissima est , ut illa infantis servetur; quare si ipsa aliquo morbo corripiatur , apparet , di ipsum pati, ac interfici quandoque, quod abortum parietis Hoc enim haud infrequenter continget, quando intra gestationis cursum mater laboret febre putrida , maligna , variolis, diarrhea, dysenteria, tenesmo,
stiplicitate L a vomitu continuo, epilepsa, hydrope, peripneumonia , pla ritide, dec. Sed id praesertim accidit in diarrhea. dysenteria, & tenesmo, ubi
exertaendi conatus succutiunt, premuntque uterum, atque stium distrahunt.
IV. Mulieres fiunt obnoxiae vehementioribus animi pathematibus , vividi resque impressiones omnes subire valent 3 hac de causa constrictiones, convuli sonesque in variis corporis sartibus oriuntur, ad intestina praesertim, & vi rum , qui sese contrahena placentam distrahit, foetumque expellit. Id genus sunt ira, tristitia ab inopinato casu , racesius laetitiae cum immoderato risu, aItus angor, qui & ipse eundem effectum parere posset, sed ra. ro producit. Auctorum plerique inter hujusmodi causas ingratos odorea re censent, qui nares afficiunt, sed potissimum magnifaciunt odorem candela o)sebaceae extincte, sed haec non tueor. Israe de Morbis Mulierum. P. II. . F s
ta G. Fabricius Hildanus observ. Coit. s. observ. sa. ibi pii dilua Histor. Naturai. i. r. c. I.
99쪽
TRACTAT Us DE MOR Is MULIERUM . causae eae parte Atui. Hae causae non multae sunt, de ad specialia quaedam accidentia reducuntur, quae in materno gremio stium occidunt, quam necem subsequitur abortus . Hujusmodi accidentia eveniunt, I. Quando foetus hydrocephalo, aut hydrope in materno sinu Iaborat. II. Quando funiculus umbilicatis pro longitudine collo infantis contorquetur ob motus ejusdem, di languinis circulum intra cor, & caput intercipit. Hujusmodi casum afferunt, sed rarum esse puto. III. Quando funiculus contra pro brevitate ca) ab infantis commotionibus eum placenta ab utero sejungiture id tamen aeque rarum esse autumo . IV. Quando foetus denique marasmo corripitur, consumitur, atque in sinu perit. Hic casus realis, de frequens est , sed raro abortum facit , quia placenta utero adhaerens in molam convertitur, ut infra ostendemus.
Minores numero sunt causae, quae ex parte pia entae procedunt. I. Placenta ob ejusdem Oum utero cohaesionem secundinas, atque contentum foetum recte sustentate pro hoc scopo latior esse debet , ut majus spatium uteri occupet, intimiusque ipsi adhaereat i ergo si ipsa exigua fuerit , auteonformationis vitio angusta, ejusdem adhaesio cum utero debilis erit , Ie-vique de causa commota abortum faciIe pariet. II. PIacenta succos nutritios uteri recipere debet 'tui nutriendo destinatos; ergo permeabilis esse debet, sed necdum pervadi poterit, si scirino, aut tumoribus scirrhosis detumetur. In hoc casu impedito nutritionis transitu , aut imminuto, laetus post Iongum languorem peribit, abortu subsequente. causa externa, quae abortum tedum t. In hoc numero recenseri debet , quidquid valeat collisionem, attritum, v Iidamque compressionem , aut vesementem successionem uteri excitare , ut casus, aut ictus abdominis, ventris compressio , thoracis angustia, aut durities, de quidquid corpus succutit, chorea nempe, cursus, in sublevando pondere visus, saltus, iter in rheda , aue equo, ululatus, di Methodi, quas Mamuctae impiae mulieres adhibent ad abortum
- Multa ad expellendum nequiter foetum praedicant, ciuae tamen inqllirere, meo Muidem bono, nunquam sedulus fui; nihilo tamen minus haud infrequentes occasim nes seminas curandi , quae hac de causa hujusmodi remediis usae sunt, ut se e tricis eximerent, aliqua me edocuerunt, quae prudenter reticebo: Nesas docere, quod scire non est utile. Pro juvenum Medicorum tamen instructione in progn stico huius aflectus quaedam habentur, quae teterrimos effectus horum abo auum , di medendi it sis rationes Minnifestant. -
s a) C. Fabricius Hildanus Cent. a. observ. s.
100쪽
LI aER III. C A P U T XII. grVidimus in enumeratione causarum abortus, nonnullas dari parvi momenti , quae potius ad abortum disponunt , ut levi superveniunte commotione facile
abortus eveniat , qui secus non eveniret.
Animadvertendum insuper est . me sigillatim huiusmodi causas explicasse , quo fit, ut non semper abortum inducant ; sed si duae , vel tres simul c eam , ut facile possunt , tunc abortus certus , & inevitabilis fuerit.
SYmplomata abortus juxta diversa ejusdem stadia variare solent , ubi iniatium, progressias, de finis distinguuntur , tum juxta celeritatem diversam, qua Patratur; nam modo abortus de repente , aut brevi horarum spatio; modo segniter fit. Abortus initio feminae conqueruntur de renum , lumborum, & ossis sacri dolore. Hic dolor a placentae distractione dependet, qui ad partes externas resertur utero respondentes, ubi est doloris sedes . Quando placentae distractio celeriter , de vehementer fit , dolor vehemens simul est , exiguus tamen ,& insensibilis interdum apparet, quando placenta lente distrahitur. Major est hujusmodi cruciatus in abortubus sex, septem, aut octo mensium, quia placenta
grandior facta intimius adhaeret , mitior contra videtur in abortubus trium, quatuor, aut quinque mensium. Tandem vix quidqua in persentiunt mulieres in iis duorum mentium, quia placenta nondum cum utero coit. . Plemnque pIacenta integra distrabitur; de tunc secundinae cum foetu in uteri orificium irrimpunt, ibique contractiones matricis excitant, atque cruci tus, vaginam versus progredientes, a quibus orificium aperitur , effluitque cum Iacte uterino sanguis, qui post separationem placentae in uterum eiu uxerat ,
ab appendicibus, de vermicularibus. 3. Praesentia stius circa uteri collum, ubi coercetur, validiores uteri contractiones inducit , quae expellendo fetum magis magisque orificium matricis extendunt usque ad exitum infantis , in quo casu cruciatus masores sunt, quam in naturali partu, quia nondum collum uteri dilatationi erat dispositum. In hoc transtu dolores, convulsiones , cordis palpitationes, atque sync pes accidunt, quae a motibus sympathicis, a doloribus excitatis dependent. . Quando fetus eruperit, sanguis per plures dies funditur , quia in aboris tu placentae distractio vehemens est , & venas ricales adhaerentes frequenter
disrumpit. In quo casu dissicilior est constrictio. Haec copiosa cruoris jactu
ra Praesertim evenit, quando abortus per vim, de postreinis mensibus accidit. S. Quando abortus in posterioribus mensibus gestationis contingit a lac fianum implet, febrimque lacteam parit , rationibus infra sequentibus capitibus en unctandis i modo tamen haemorrhagia huic operi non ossiciat. 6. Observavimus jam abortus prioris, & secundi mensis citra doIorem conis tingere, quia ovum, aut germen pro exilitatet sine violentia erumpit , nu Ila pariter evenit sanguinis iactura , quia neque placenta utero adhaeret , neque vasa patula sunt. - Dantur abortus, in quibus pIacenta ex parte tantum distrabitur , dum rhliqua cum utero perfecte coit. In hoc casu dolores modici sunt, sed contianentes plerunque . Insuper haemorrhagia continem simul est , quia venae