장음표시 사용
121쪽
ios TRACTAT Us DE MORE Is MULIERUM. In vasa ventriculi refluet , quae cum turgescant, sensum augebunt hujus visceris , vomitum , atque ematuriam provocando.
In ea pulmonis revertetur , ut spirandi disti cultatem , sputumque sanguinis moveatis
in illa tandem cerebri reducetur, ubi, tumefactis vasculis, eo ma se aere artam, rama et it, delirium, atque haemorrhagia narium facile excitentur. . Inlarius dolorosus uteri saepe phcnomena passionis hyllei icae excitabit . ut superius explicavimus lib. R. e. II. quod etiam in simplici mensium I.
. Tandem si morbus ab inflammatione uteri dependeat , vel ipsam produc: t , pleraque inflammationis internae symptomata lochiorum suppressio. nem comitabuntur a qualia sunt horror, febris , urensque uteri calor , tum tensionis , tumoris, atque doloris intensitas. Diagnosii. Diagno sis tria capita complectitur; morbum recognoscerer speciem esusdem
distinguere , causan . que detegere. Recognoscitur morbus ex puerperae, aut obstetricis narratione, tutiusque t men linteolorum ciuore madentium inspectu ,
Recognoscitur species morbi , nempe si lochia penitus , vel ex parte tamium suppressa sint, simili linteolorum inspectione. Si linteola enim munda amove intur , perfecta erit suppressio; imperfecta contra , si linteola sanguine
madescant ; quare maior, vel minor insectio suppressionis gradum Praenunciabit. Intimius vero perscrutari aegrotantem necessum est, ut caula morbi deleg tur. Lochia enim alterutri causarum tribuenda videntur, quat nuper promisiuimus; si per obstetricem , aut assidentes cognoscamus , aegram frigus , mq- rorem, pavorem pastam esse , praesertim cuna neque labris , neque devolutio humorum adsit , & reliqua symptomata leviora appareant. Cum vero diarri ea satis copiosa adoriatur, causa imminutionis Iochi rum in prosatulo est. Tandem si febris suppressionem comitetur, deinque aegra tensionem, tum rem , calorem, atque dolorem uteri persentiat, haud erit dubitandum , in aliqua uteri parte inflammationem adesse, praesertim si morbus diutinum, di dicficilem partum consecutus sit, ubi facile uterus Iaeditur. Prognos sis
Semper periculosam afferre necestum est praenunciationem , tum suppressi nis, cum imminutionis Iothiorum in puerperis, cum simplex mentium is prelso, in mulieribus ceterum sanis, periculosa sit; patet tamen suppressi nem maius periculum conjunctum habere, quam simplicem imminutionem. Ceteris paribus, suppressio atque imminutio lochiorum, magis periculosae sunt, cum propius partui contingant, ubi copiosae magis , & necessariae sunt. Suppressio, atoue imminutio hujus fluoris a duabus super allatis causis princedentes , minus periculi iunctum habent, quia nullum vitium in utero su ponunt; simplex imminutio lochiorum , quae conloquitur grandiorem hum rum revulsionem , sunesta Plerurque est, quia hujusmodi revulsio in puerperis difficulter iiipprimitur i tandem Cmnium periculosissima suppressio est ,
122쪽
Lia ER IIL CAPUT X lv. t quae ab uteri inflammatione originem agnoscit , quia praeter symptomata
teterrima, quae ipsa inducit, vereri, oportet, ne pars aflecta in gangraenam , aut suppurationem tendat . Quacumque de causa suppressio superveniat , plerunque uteri in fartus reli quit, qui periodicum cadamentorum fluxum perturbant , dissiciliusque vulgari
Tandem juvat , ut in Iochiis suppressis copiosa superveniat evacuatio , quae citra virium prostrationem pIethoram imminuet; hujusmodi videtur ha, morrhagia, haemori hoides, sudor , mictusque copiosus .
Ut ordine procedamus in morbi curatione patefacienda , causas distinguere oportebit, quae sigillatim diversam methodum postulant.1. Si suppressio a duabus prioribus indicatis causis procedat , statim venae sectio erit praescribenda, ut plethora amoveatur , uterus relaxetur , fluxusque restituatur . Diu certatum sui di, an ex brachio , aut ex pede vena esset incidenda ; quaestio tamen mihi hodie absoluta videtur . Modo Iochia nondum sup- Pressa videantur, vena pedis secanda erit , ut sanguis in uterum deductus , obstacula removeat, fluxumque proinde restituat; at si lochia penitus supprelisa sint, haud cruor in uterum erit deducendus, ubi nequit sibi pandere viam, ideoque superius , ex brachio nempe , erit sanguis extrahendus; numerus v ro sectionum constans haud est , sed si morbus urgeat, de vires sinant , quater , duobus primis diebus , vena incidi poterit. Interdum remediis dulcificantibus , emollientibus , leviterque purgantibus tensus matricis contextus erit emolliendus. Quotidie mane aporema , aut jus Pullorum , aut vituli erit exhibendum , cum cichoreo silvestri , pimpinella , aut capillaribus ebullitum , in quo soluta fuerit drachma salis de avohur ; s mel , vel bis in die cli a decoctionis emollientis cum uncia lenitivi erit intromittendum, largam potionem ptisanae capillaris propinando , insusumque thei , aut veronicae affatim exhibendo . Fomenta emollientia utero apposita ; deinceps embrotationes cum oleo ID Iiorum, aut amygdalarum dulcium convenire videntur, matricem circum friacando, ut ejusdem constrictio tollatur. In iis circumstantiis pariter suffumi.gia opportuna sunt ex simplici decoctione herbarum emollientium confecta , quae per sellam familiaricam excipiuntur. Iis remediis quotidie addi oportet idonea dosis cujusdam narcotici, cujus tertia pars mane , tantundem autem vespere, propinari poterit. Nihil magis valet, quam narcotica , ad uterum relaxandum valde contractum. Tandem quamvis aegra febri vacat , jusculis vesci debet, donec Iochia revertantur ; secus enim plethora augeretur. a. Si aegrotans diarrhina Iaboret , cui tribuenda videatur Iochiorum imminutio , alvi fluxus, quo fieri poterit, erit cohibendus . Semes, vel bis in die clisma erit injiciendum ex jure intestinorum , cum ovi luteo. Intra diem vero erit mixtura propinanda , consecta ex terra Iamnica , sanguine draconis, essicacissimo cornu cervi , philosophice praeparato , & Coratio rubro ad I 3. aut ao. singulorum grana , omnia diluendo in unciis quatuor aquae plantaginis, de unica florum aurantiorum , unico granoi'cacuanta, de sex drachmis brupi de Κarabe additis. vespere deinceps idonea dosis praescribi solet di cordii , ve I alius stoma
123쪽
DO TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM.
ehiel. Potus quotidianus erit decoctum album Syden hamii; tenuissimiis victus erit praescribendus , juris bovis, & volatilium , in quo pro singula lagena
drachmae tres cornu cervi ras, de linteo occlusii ebullierint , carnes coquendo in aqua prius chalybeata. Si animadvertamus, haec remedia necdum beneve tere , citi a noxam exhiberi poterunt duodecim, aut quindecim grana i ea euantiae ad stomaclaum repurgandum , vomendi conatus fovendo, largo chei potu.; Tandem si uterus inflammatus videatur, pari ratione hic a Tectus erit pertractandus, ac intestinorum inflammatio pertraelaretur , copiosas, atque frequentes , primo ex brachio, venae lectiones instituendo, pauciores in pro
gresti ; jus pullorum cum emulsione propinando , aut aquam pullorum, vel ferum lactis exhibendo; insuper fomenta emollientia cum ipsis ebullitis planistis utero apponendo. Tandem in hujusmodi circumstantiis copiosa dosis ex. hiberi solet olei amygdalarum duleium sine igne parati , cum tertia parte brupi Ii monum, subacti , ut venter cieatur , & abundans per alvum promoveatue desectio. validius aegram purgare deinceps oportebit, modo febris,& imminuta symptomata inflammationem abire praenuntient.
Descriptio isSEcundo, aut tertio a partu die puerperae sunt tumori mammarum obnoxiae, plus minusve amplo, aut repentino, quem Iactis affluentis copi producit, de obstetrices montar il latis dicunt. Hic Iactis in mammas , plus minusve copiosus , aut promptus affluxus multiplici ratione contingit. r. Interdum sinus sensim intra decem , aut duodecim horas inflatur , donectensus , amplus , firmulque appareat , sine dolore tamen , aut febri . Sed hic tumor cito abit intra duplicem diem, & primat status dicitur. E. Interdum affluxus Iactis copiosus magis , magisque repentinus sinum ce- Ierius tumefacit, dc tumor, tensio, atque dolor grandiores ita fiunt, sub axillis usque, ut puerpera extensis brachiis necessario decumbat. Haec intumescentia sine febri incipit, sed haec crebro supervenit sub maximo tumore , sine horrore tamen, vel levi horripilatione, dc Deue 3 flatus appellatur.3. Interdum morbus ab horrore vividissimo initium habet , quem subsequbtur febris ardens , qua persinente sinus cito instatur , durus, calidus , ruber , dolensque fit , & axillas non mola, verum collum , atque thoracem occupat , ut colli motus cum dolore peragantur , de respiratio segnis fiat , de
ta Ras so aedras primus fuit , ni salios, qui de febri lactea mentionem se arit in opere,su, titulo, cavstia Me die. atia , impretio Franeo am ad M, am. rA. a. - i. deinempa primus tale, qui fuse de hae febri locutus fit iis r Maia d. Febiam, iis
124쪽
L 1 aER III. CAPUT XU. I ii symptomata fine febri aegrotantes adoriebantur, quia tunc vix sensibilia fiunt di facile abeunt. At cum febris praecedat , maximam attentionem haec phen mena merentur. Haec febris a lacte vocari solet, quia Iac ipsam movet; multiplici vero ratione finem habet. t. Interdum viginti quatuor, aut triginta horas perdurati interdum dupliacem, aut triplicem diem, di ultra haud infrequenter . sed tunc plerunque xlia tablis heterogenea copulatur. a. Cum nisi viginti quatuor, aut triginta horas perduret , unica habetur febris irruptio . sive unicus paroxysmus , ut in ephemera; sed si ultra proegrediatur , post viginti quatuor horas recrudescit , ut in febri continua du.plo tertiana.
3. PIerunque in copiosam desinit evacuationem , sudoris, urinae, aut alvi, saepe etiam in ubertum profluvium lochiorum lacteorum mutatur, & tunc diaeitur lac inferne filiare.
UT rationem reddamus hujus in sinum lactia assuma, qui puerperas ad
ritur, plura sunt revocanda , saepe in hoc opere relata.1. Etenim vasa vermicularia, sive Iactea uteri, & vesiculae lacteae mamma. aum maximam simul communionem habent; ipsaque utrinque sunt destinata . non modo ad lympham Iacticinosam chylo imbutam secernendam , verum vulgarem lympham recipiendam a Propinquis Partibus allatam , nempe ab ut ro, de uteri substantia, relate ad vermicularia, atque a mammis , vel extemnis thoracis partibus, relate ad vesiculas mammarias. a. Haec vasa uteri, aeque ac vesculae mamillares, duplici instruuntur exorstorio , tum ad lympham secretam, cum illam a partibus receptam sejunctim
s. Duplex horum humorum trames, partim ex venis lymphaticis capillariabus procedit, quae in Cavitate vermicularium, & vesicularum lympham deo nunt, productae ex vasis lacteis uteri, di glandulis conglobatis ad bifurcati,nem iliacarum positis; partim derivat ex vesiculis laeti seris mammarum in glandulas axillares finem faciens. a iu . Hujusmodi ductus, ad vasa lymphatica quod attinet, jugiter patent ut lympha , quae in diversis vasis, aut vesiculis continetur, continuo transfera tur in recepta la lymphae juxra ejusdem circulationis leges; ex quo apparet. vasa Iactea uteri, & vesiculas lacteas mammarum, ut priora receptacula lumphae , habenda esse . . r. Alteri ductus horum vasorum , de vesicularum, in utero, aut mammis sub eadem forma non conspiciuntur; respectu enim vasorum lacteorum uteri 'hi ductus sunt ora, per quae vasa hujusmodi cum uteri cavitate communicant quaeque breria admodum sunt ; vesicularum vero respectu , hi ductua canalea laetiferos constitnunt, qui in papillas desinunt, eoque Iac deferunt. 6. Hi ductus denique sint naturaliter clausi, & nis certis quibusdam ci eumstantiis apertinatur a idcirco ora vermicularium uteri recluduntur menstruationis occasione , aut in gravidis pro foetu nutriendo; dein, morbi aggrestasi , in albo fluore lactitanota, canales lactiseri mammatum circa finem ge.
125쪽
ira TRACTAT Us DE MORBis MULIERUM.
stationis hiant f lac per foramina papillarum fundunt, in nutricibus praesem
tim, quae lae tum alunt.*. λb ortu ad pubertatem usque utraque horum vasorum , aut vesicularum nihil secernunt, nihilque proinde complectuntur, praeter lympham parum Iacticinosam , valde tenuem, & facile a venis lymphaticis resorbendam, quin in iis vasis cunctetur, quae proinde , neque in mammis, neque in utero , inflari non debent; quare filiae, neque mammas sororiantes citra pubertatem ostendunt , neque uterus intumescit, sed planus, compactusque ad pubertatem usque persistit. g. Filiae non amplius increscunt , vel paullo ultra , cum pubertatem actingunt, omnis chylus, quem fabrefaciunt, non amplius pro nutritione imis penditur, pars enim ejusdem in sanguine exuberat, ut diu circulando, ejusdem quaedam molecu Iae, lymphae uteri , aut mammarum remisceantur, cum quibus maximam affinitatem habent. v. Duplex hujusmodi lymphae species, tum mammaria, cum uterina, spitata , & Iacticinosa magis ob nanc admixtionem evadit, & cum in venas lymphati eas difficulter transire valeat, in propriis vasculis detinetur, quare mamismae sororiare incipiunt , & uterus amplus , rotundus , magisque pulposis evadit.1 o. Ea omnia in hoc statu persistunt , donec mulier concipiat, sed tunc, enm chyli in sanguinem mutatio segnior fiat, chylulque diutius in sanguine detineatur , lympha proinde lacticinosa uteri , & mammarum uberius chylipartibus oneratur , spissior evadit, neque amplius resorberi pote it a venia lymphaticis, ita ut vasa lactea uteri grandiora fiant , & per ora horum vasorum lac uterinum sibi viam sternendo in placentam irruat, pro foetus nutritione; vesiculae denique mammarum, iisdem de causis tumefactae , canales Iactiferos dilatant , viamque sibi pandit lac , pro nato infante alendo. In his successivis mutationibus , quae in utero, mammisque eveniunt circa finem gestationis , nihil allatum est , quod ratione non fulciatur . Inquiritur hic, quid partus iterum mutet, ut appareat, quomodo perficiatur prompta, de
copiosa Iactis in mammas transfusio, quae secundo , aut tertio a partu die contingit, tum indoles febris innotescat, quae hanc transfusionem comitatur.
Nihil novi plerunque accidit primo , & secundo a partu die , vasa lactea uteri adhuc Iac recipiunt, funduntque in matricem, sed hic ordo circa finem secundi, aut initium tertii diei pervertitur. Uterus enim , semel edito sttu, proprio elaterio coire incipit , hinc vasa
lactea ejusdem coarctantur, nullumque Iae amplius fundunt, lac igitur hac de causa in sanguine detentum, & cum ipso circumactum, mammarum Iacti tandem remiscetur, copiam Musdem proinde auget , & ecce, quomodo incipiat lactis uteri ut in mammas transfusio. : Lae purum, & dulce esse potest, vel acescere. In primo casu, neque horis rorem , neque febrim pariet ; sed in altero transfusio superveniet cum horrore , atque febri, plus minusve intensa , pro vario gradu aciditatis ejusdem lactis. Haec est origo febris Iacteae: ambos laui utinodi casus nunc explicandos .ggrediemur, ipsos applicando tribus stadiis, in quibus Iactis transfusio oririotest, qualia articulo praecedenti, morbum describendo , enunciavimus.. I. Lac in mammas asiluet, exigua copia , segni r, sine tensione , aut d lore, tribus sequentibus casibus.
a. Si puerpera parciori cibo uti soleat, praesertim intra gestationem . si a
126쪽
LIBER III. CAPUT X v. ii Irartu iure tantum alta fuerit, quia in hoc casu paruim chyli, parumque Iactis proinde erermabitur. a. Si uterus puerperae Iaxus sponte sit, parumque elaterii habeat , quia tune segnius coibit, debiliterque ora vermicularium compingce, quae adhuc lac fundent, tantundemque ejusdem in mammas transfusio imminuetur.3. Si ora vasorum lacteorum, vel latiora sponte suerint , vel ob plures praecedentes partus admodum dilatata, ea quantumvis ab utero compingantur, eo adhuc tamen patula permanebunt, ut multum lactis effundant , quod alias in mammas irrupisset. Unica harum causarum lassiciet ad imminuendam copiam lactis in mammas xsiluentis, mylto magis duae simul junctaei maxime vero si tres una concurrant ad hanc transfusionem subducendam, in quo casu vix apparebit lac in mamismis evelli. Feminae insuper sobriae perfecte plerunque digerunt i quare chylus, qui ab ipsis fit, dulcis erit, ac lac hinc productum dulce pariter erit, neque horrorem , neque febrim pariet, ut observatur in primo stadio. II. Copia iactis in mammas affluentis largior esse poterit, ut eas tendat , rubefaciat, calefaciat, atque vexeti dolores tamen in tribus sequentibus casibus moderati erunt.
t. Si puerpera copiosiori cibo in gestatione, de a partu presertim vesci so- , Ieat, quia tunc, multo fabrefacto chylo, multum pariter lactis adipiscetur. 1. Si uterus majori gaudeat elaterio , citius , validiusque sese constringendo, ora vermicularium occludat, fluxumque per hanc partem Iactis imminuat, uberiorque sit in mammas lactis refluxus. 3. Si ora vasorum lacteorum angulta nimis appareant , necdum a partubus dilatata, adeo ut facilius occludantur , ac proinde maximam partem lactis ineis lini in mammas transsundi cogant.
pia lactis in mammis ab unica harum causarum derivare potest , sed m dira apparebit; uberior, si a duabus causis procedat; maxima vero , si a tri. bug simul junctis . . Mulieret, quae multum comedunt, dissiculter digerunt, praesertim cum d hili stomacho gaudeant, ut frequenter accidit: chvlus , quem ipsae suppedit hunt, imperfectus erit, facile acescens , di lac ab hoc chy Io derivatum, simialem indolem praeseseret. Idcirco lac hujusmodi male constitutum , in sanguinem aget, pari ratione ac fomes febrium intermittentium, & speciatim , f hiis quotidianae; levem itaque horrorem, & anomalum excitabit , quem is sequetur modica febris , facile recrudescens, ut observatur in seeundo stadio.
III. Tandem lae in mammas affluet celeriter , & copiose, amplum tum rem producendo , cum tensione , duritie , calore , rubore , dolare , de inflammationis minis, quae phenomena mammas non modo, verum axillas , coli Ium, & thoracem assicient, tribus sequentibus casibus. r. Si puerpera magnopere comedere soleat, ex pravis potissimum cibis, nullam in gestatione , aut a partu regimen servet. a. Si uterus maxima elasticitate donatus, prompte , penitusque coeat . ac proinde omnino, & celeriter ora vasorum lacteorum compingat.3- Si huiusmodi orificia vermicularium natura valde compacta sint , vel nondum a partu dilatata, ut in tertio stadio contingit. FaciIe ex anteactis colligitur, quomodo hujusmodi cauta , copiam lactis augendo, ejusdemque in uterum fluxum intercipiendo, quantitatem illius in mammas refluentis augere debeant; eoque magis, cum earum pIures simul concurrant.. Astrue de Morbis Mulierum. P. II. H In
127쪽
ito TRACTAT Us DE MORE Is M MERUM.
In hujusmodi mulieribus chylus plerunque deterioris indolis est, ac in praecedentibus casibus , revera acidus est , uti lac ab illo derivatum, ita ut hujusmodi Iac cum sanguine circumactum eosdem effectus gignat, ac fomes febris tertianae, videlicet intensum horrorem, quem febris ardens semper subsequitur.
lo post partum Iac impellunt; ipsasque inflant , tendunt, indurantisque, cruciatusque plus minusve vividos, eas tumefaciendo, pariunt i randem calorem, ruborem, Ac ipsam inflammationem inducunt , sanguinis circulum retardando, aut intercipiendo. a. Hic tumor mammarum cum tensione , duritie , calore , atque dolore per vasa lymphatica glandulis axillarum communicatur; & cum Iac tunc spissum
sit , ejusdem maxima pars moratur, cumulatmque , rumorem , tensionem , calorem, atque dolorem eousque Producendo , ut aegrae extentis brachiis necessario decumbore debeant. 3. Haec symptomata thoracem etiam adoriuntur , quia vasa lymphatica harum partium alio tempore ad lympham transducendam destinata , cum in turgidas mammarum vesiculas deponere Iympham minime valeant, in emati thoracis phlegmonosi etiam quandoque occasionem praebet , quod respirati ni ossicit . q. Quandoque eadem symptomata collum etiam infestant , cum ejusdem Iymphatica vasa pariter propriam lympham deponere nequeant; neque in mammas , neque in millas, ex quo colli cedem frequenter producitur , collumque dissiculter rotatur.3. Haec phenomena vehementiora sunt juvenibus primi paris, quia proprium regimen mInus attendunt, tum quia in ipsis uterus elasticus magis est , &ora vermicularium arctius, citiusque occludit, simulque vasa istiusmodi, nondum a multiplici partu distensa , angustiora ine solant i contra vero in mu- Iieribus de proprio regimine magis solicitis, quae pluriea pepererint , eadem phenomena leviora apparent. 6. Copia Iactis, quae inflat, atque dilatat vasa mammarum , extendit pubter canales Iactiferos, qui in papillas desinunt; cum id contingat, Ire erumpens tensionem tollit , & Ieramen affert. Hoc solamen rarum est in primi- paris, sed frequentius in iis . quae pluries pepererunt, praesertim si lac praebuerint. Obstetrices dicunt tunc, iae assurgere. . Lac pariter in vasis uteri cumulatum , interdum ora eorum superat , &Per hanc viam exitum petens, aflluxum in mammas demit, levatque ae eroeantem. Obstetrices dicunt tunc, lae deorsum ferri. Hoc Ieramen frequens est in illis, Cuae plures laetus ediderunt; rarum tamen in primiparis.
8. Quando ambae huiusmodi emta desint, vel impares sint ad subducendum laetis in mamma influxum . quod in ipsis subsederit , necessiario per viam resolutionis dissipari debebit, videlicet per venas lymphaticas resorberi, quae ipsum in glandulas axillares deferant, ubi ab aliis venis amplioribus recipi tur de per vasa rorifera bilis in venam subcIaviam sinistram transductum ,
ibi sanguini remisceatur , Nec resoIulio diutina, de dissicilia est, ipsi tamen
128쪽
suffragatur, tum lympha ab extrinseco thoracis adveniens, quae in mammas evecta, assiuentes , cumulatumque Iac solvit, cum lympha ex brachiis redux , quae pariter sensim lac in glandulas miliares translatum diluit , obviumque ejusdem circulum Promo et . s. Febris lactea , di ephemera , tum intermittentis accessus in profusos sudores desinunt , copiosum michum, aut albi fluxum. Hae evacuationes a sanis guine demunt lac, uberiam ipsis remixtum , uc evincit odor lacteus sudoris , atque urinae , simiI ac ipsum Iac , quod in dejectionibus recognoscitur. Io. Quanto Iac copiose in mammas influit, & resolutio niata ratione, aut imperfecte absolvitur, inflammatio frequenter accidit, quae in abscessum desiis Dia , dc hia in vicas convertitur, sed de his viseetibus L . disseremus. II. Tandem in mammarum in fiat bus, resolutio Hissiculier ita obtinetur , tu dullimes in scirrhoem, aut cancrum desinentes supersinc , quas Itbso sequenti de Morbis Mammarum explanabimus.
nia in hoc morbo satis conspicua sunt e febris lactea ira recognoscitur, ut facile praeoccupari possit; tres statias huius morbi perbelle patent fimodo parum morbi theoriam attendamus , causae pariter innotescum . cet
roquin hususmodi indago supervacanea eli, cum nihil pervertat curationis
sinum periculo vacat, nequet remeaia postulat; feraiau i status , quamvis aliqua ratione periculosus, paucis auxiliis indiget , modo puerperae de bono regimine satagat; tertius igitur status duntaxat periculo suis it , quod vel ex parte mammarum, vel ex parte febris est. I. Ad mammas quod attinet tr. Tumor, quem lac in hoci statu inducit, innam olitionem parere , & haeo in abscessum, aut ulcus desinere potest.2. Si resolutio Iactis imperfecta obtineatur, in mammis durities superest , quae in scirrhum, aut carcinoma facile degenerat,
II. Quo ad Febrim speetat; X. Si lac ,. quod ipsam excitat, acidum valde fuerit, febris intensior , de
revera acuta excitabitur, quae infartum cerebri cruentum, at proinde soporem, delirium , aut eomam viguem parere poterit, sea dc inflammationem pulmonum , de peripnetamoniam,
. Si in primis viis morbosus f, nes extiterit, ab indigestis cibis collatus, ipse a potu dilutus , aut a labri solutus in sanguinem transiens, febrim duplo reniar excitabit, quae sibi propria incommota praeseseret.
129쪽
iis TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM.
X magis medentis diligentiam , quam pharmacopolae 'Iveres exigit. Sinus itaque unico, vel duplici linteo molli, de attrito est cooperiendus , collum simili linteolo circumvestiendo , ut totus Iac fluidum servet , impediatque eiusdem in mammis stasim . Pro vulgari potu decoctio plantae capillaris, aut chammeli affatim veniepropinanda, ut Iac facilius diluatur, sudor promoveatur, linii, alvique fi
xus cieatur, ac proinde Iaelis ubertas subducatur. Unicum, vel duplex clisma erit inficiendum, ex decoctione confectam. f Iiorum artemisiae, aut matricariae , pauco butyro recenti, Eut oleo amygdalarum dulcium addito.
Tandem simplici jure aegra nutrienda videtur , donec laetis in Rullus desiis
stat , atque mammae pristinum volumen recurerent.
II. Seeundus status eandem diligentiam pollulat , sed paullo plura auxilia. Sinus enim obtechus, calidusque erit detinendus ; praeterea embrocationes usuveniunt ex oleo tepenti amygdalarum dulcium , aut chamemeli, insuper go cypio, mollibusque linteis mammas cooperiendo. . Clismata parum purgantia erunt intromittenda , ex Ienitivo , catholico duplo , aut lamne albo parata. Propinari largitus poterit tepens decoctio chinae radicis, ut lac facilius a tenuetur, obviumque circulum proinde subire valeat. Quotidie simul cyathi aliquot erunt exhibendi infusionis thei , aut veronicae , ut similes effectus obtineantur. Tandem tenuior diaeta erit precipienda, quam in praecedenti statu . III. Tertius flatus est revera morbus, praesertim quando tumor mamma in magnus, & dolorosus sit, febrisque adiit. I unc cautelis supra enunciatis plura remedia addi debent , quae morbum imminuant. Loco embrocationum bis in die mammae fricari poterunt cum melle suta ,& tepenti , folia brassicae applicando sub cineribus excocta , quae pariter axillis apponi poterunt; caveto tamen ab applicatione olei rosati, aceti, aut Ii reorum omphacio imbutorum, aut vini sedimenti; nam hujusmodi remedia , quamvis apud nonnullos usitatissima, repellentia sunt, atque possunt lac in mammis detinere, quod te terrimas consecutiones haberet.
Larga copia ptisanae tepentis propinari poterit, vel copiosus infusus thei , aut veronicae citra exacerbationes labriles , ad lac diluendum , & sudores , aut urianas ciendas .
Clismata purgantia cum eIectuario lenitivo, aut catholico veniunt injicienda , s utque erunt exhibenda singulo mane apoZemata ex borragine , Chaerem phyllo, cum pauco sale de duobus ad alvum ciendam Parata. Si febris grandior sit, de tumor sinus inflammationem minetur, venae secti erit praescribenda, ex pede tamen , ne lochia supprimantur ; uno, eodemque tempore fomentationes , & cataplasmata sinui applicansa, opportunissima erunt, sed Iectorem mittam ad e. R. dc s. t. . ubi de Morbis Mammarum agemus. Facile itaque patebit, in hoc casu tenuem diaetam esse praecipiendam , ems inplici jure pullorum plerunque . Postm
130쪽
L i a a R III. CA P UT X v. tir Postea tamen potior methodus praeoccupandi detrimenta tertii stadii, est irarumatio nequaquam infantis , aut catelli, qui Insuffcienter sugunt sed puellis quae pluries fellaverit, di valide sugendo aperiat , atque distendat cana. Ira lactiferos, ut praeter lac, quod ipsa attrahit , ex quo summum levamenorocedit continuum etiam lactis fluxum promoveat , mammasque emolliat . Olim hac methodo utebantur mulieres , quae hodie tamen de propria venu state solicitae magis factae, potius incommoda In hoc morbo obvia pati , &rericulo occursare, qu m huic methodo obsequi malunt. lota enim contrariam methodum sequuntur: ubi lac a Sirgat , magnae emblocationes instituuntur, atque mammae circumvestiuntur , Milypio , Iinte oue quadruplicato cooperiuntur , Idemque adversus tumefactas axillas, aut collum peragitur, & puerpera tali statu Perstat, donec lac evanuerit, atque ita omni via occlusa lactis exitui per papillas , opus huIusmodi tae ea farere a Tllant. Videbimus infra sequenti libro, de morbis manuuarum locuturi , ravas consecutiones, quae ab hac praxi derivant , tum relate ad glandulas
sciri hosas, quas hic affictus relinquit, cum ad mammarum indurationem.
Diximus superius, febrim lacteam frequenter alias duabus admodum periculosis febribus consociari. Prior, minusque periculosa febris continua est dum stertiana . Quae producitur ob congestionem pravorum ciborum , ab inconcinno regimine in intestinis collectorum. Hae materiae a copioso potu dilutae , & a febri lactea solutae, in sanguinem transeunt , atque febrim continuam recrudescentem producunt, Plus minusve vehementem Iuxta quantitatem is de
qualitatem congestionia' - . - ' s 'Haec febris, ut reliquae febres eiusdem speciei, pertractari debet , prout uam tus puerperae sinit, videlicet semes, vel bis vena, lochiorum ergo , ex pede
erit incidenda I mane autem propinanda videntur aporemata confecta ex hocrastine . cichorio , cum pauco sale de duobar, in quibus ebullierat interdum deschma solliculorum , aut rhabarbari, ut primae viae evacuentur . Praelambuntur etiam surgMiones, si ipsas morbi gradus exigat; ceteroquin aegra simis
olici jure alitur, ptisanam astatim propinando, & clumata inliciendo. Tandem febri imminuta , ad corticis usum erit confugiendum. Altera febris inflammatoria est , peracuta , seu , ut melius diram , ardens, ubi caput assicitur , di aegra in soporem, delirium, aut eoma vigil inciditis obstetrices , quae detrimentum conspiciunt , & causam suspicantur , Raram febrim hujusmodi malignam esse pronuntiant i praesertim cum non dest deis teteriae indolis aspectus, statim amrmant, febrim ab uteri statu minime derivare , qui mollis , indolensque a pressione etiam apparet. Sed revera modibus circa collum , & orificium uteri sedem habet, quia huiusmodi partes in laborioso partu , aut sub obstetricis contrectatione multum passae sunt . De hoc quisque facile certior fit , modo pubim paulisper premat, ex quo uatim aegra , quamvis stupefacta , peculiaribus querimoniis excitabitur. Demum cadaverum sectiones omne iam dubium abstulerunt, . Cum hic morbus celeriter progrediatur , in remediorum administratione erit sestinandum; idcirco duobus primis diebus bis, terve vrea erat secanda isedes morbi sectionem ex brachio postulat, quod secatur utique , modo I chia non amplius fluant; sed si ipsa adhuc erumpant , ex pede vena erit lumcidenda i insuper aegra purgari oportet ope a dematum, sed interdum etiam
instra tunc temporis simplici jure 'Ilorum alitur , plura lavacra in ictu astrue de Morbis Mulierum. P. II. H 3 tur,