장음표시 사용
2쪽
PHANVS ADOLESCE Nistulis bolitarin literarum putadiosis s. Τ audi,t Lazarus Ba ta , singulare nostri seculi literaurum ornamentum,vom bis utiles er gratos fuisse quos nuper ex suis uigilijs desumpseraim libellos, de vasculis, Cr re Vestiaria non solis id quidem pergrato leni animo tulit, sed etiam ut est ipse uestrae utilitatis apprime studiosus tertiu libelli duobus superioribus adiungi uoluit, in uestram gratiam ex suis lasoribus de pti ,quos post emis diebus D LRE NAvALI in publicum emiserat. Nempe haeratione s mopere cupiens uestris aeque de eruditior pudijs consulereter quae in fonte primo Cr ipsa originares naualis obscuriora a Graecis autoribus desit pia in bene eruditorum fluorem scripta erant,uobis hac sumis mula facilia cr quavis luce apertiora reddi Qui certe
imus non potest non a singulari quoia in iuuenculos bonarum literarustudiosos amore proficisci Famim estitas a nobis summa cum diligentia, quod uir eruditissitamus, er facile passus est, Cr omnino suasit: totinis rei dualis Ammam in hune libellum ita digesimus, ut βαritima iam uobis futura sit huius rei cognitio, quae harictenus a perquam paucis fuit intellecti. Inde fiet ut pom
hae non amplius rem Naualem in dubium uocetis,neque
Acile pos ius cum quibusdam aberrare, quoruma α alter
3쪽
scat num pro naui piscatoria, arer rem cum no . nauigiolo , er cornua pro nulli partibus sumisisse uis est non minus faede lapsi, quam qui uelstaenue uel lupata pro aliquo equorum genere sumpserit. Fiet inde uuen
Lli, ut posthac quae super ipsis fluminibus sunt uaria
nauigia,ficile suis nominibus exprimatis, atque adeo ea quae cum a Vergilio, Cicerone, Liuio, tum etiam alijs probatis autoribus de marinis nauigiis scripti sunt, messime intelligatis. Res est certe digna quae a uobus hoα norisce tractetur, Cr eo in honore bubeatur quo res hehaberisolent,quae rarae cura sint, utilifimae sunt timeri, Cr apprime necessariae. Ab hoc uero limo si quid sti ctus, i quid utilitatis ac commodi accipietur non id quisdem nobis aut nostrae diligentiae arrogatum : sed ' Laetari Bosj, vestri in hac re praeceptoris,' studiorum uesti orum amantistat,
summae eruditioni,singura laris doctrinae atru
4쪽
admodum adolescentulos nostros pluririmum deoderare cognouimrus, antra quam ad rei naualis interpretationent ula Ut ediamur, eos paucis admonitos decet orditus , qgem in hoc libello pasta obstruaturisu mim. Itaque primam nostro more nauis significationem, qiue ab ea dictione proficiscuntur, tum Graeca tum etiam Latina uocabula in grammaticorum gratiam rem plicabim Inde uero ad generat nauium nomina,σdifferentias sermonem transferemus. Post haec auten ad Maerios nauium usius Cr primas constructiones ducemus sermonem: ut vel ea ratione particularem nauium raritionem persequamur. Postrema omnium erit parti nauis,Cr instrumentorum explicatio.
NA VIS Graecis ini dicta quid fit, notius est
.d omnibus quam ut longiori interpretatione opus ba bere uideatur. comprehendit enim tam ea instrumenαια quibu3 per flumina, agna, Iacm, cr huiuscemodi quas dulces , animi causa circvin ebinio, aut utilitatis a s nostrae
5쪽
ώDE RE NAVALI, vel lucri gratia aliquid circunstrimus: quam rapibus maria i tia tutu amm,.in uariu regiones transfretamus,uel bia uel elim mercium gratia. Nauem bonorum omnium en egia translatione diaxit cicero ad cornificium libro duodecimo missiot pro 'Repu. bonorum per id tempus uectrice er Autrice: quo tempore ipse cicero audiebatur, Cr autoritatem atque ex imatione retineba clauums in puppi tenens Reip. nauem gubernabat: mamobrem inquit mi Quinte conIcenae obscura, Cr quidem ad puppim. Vna nauis est iam bonorum omnium: quum quidem nos damus operaram, ut restim teneamus, utinam prostero cursu. Sed quiculis venti erunt, aera nostra certe non aberit. id
enim praestire aliud uirtus potests Hoc est, quamdiu ipsia uiae sic a nostris consilijs Restu. stibit, boni uiri, hoc est,uirtutis studiosi Cr bonemus amantes, tanquam
in naui quadam cllius nos gubernatores, Cr nauclerierimus dignitatem suam dis autoritatem perpetuo παtinebun recum, nauem semper tenebimus:nisi contra rijs uentis profligata tandem demergatur,ac deprimatur,
hoc est, neseris consilio submersa Restublica concidat. lucuncb autem id molientur,dabimus operam, ut arteer diligentia nostra uicti, tandem quiescant. Quid enim Eliud prodire uirtus potest s quid praeterea nauclerus in naui arte sua potest efficere, quam restim tenere nauen Gentis etiam restantibus quod si ipsa uentorim uis ali,s dimo limpeti s uincat: iam uela uentis sunt permittatenda,er fortunae in aduersis cedendum. Haec paulo fusius tractissimus propter tralationis nobilitatem, σsensum
6쪽
LI BELLUS. paulo obscuriorem. NAVIGIUM, cum a naue descendere videratur, Er quasit navis ipsim actionem, hoc est, naus rationem cr iter quod nauist, Graeci, uocant, sitagniscare ut ex iureconsulti uerbis latifime ostendit Bassus) tamen etiam pro omni navis genere quo in in
ri utimur persepe er stequentium sumi soleti cr id signia
sicare pol imum quod Graeci 'aser uocat, tolite secede batteau, galesiou nauire. Vnde parusi et magnu riauiagium dixit cicero de oratorcer disolatu de disipatum nauigii protulit idem ad Atticum,nauerompusicasse briferi Etiam conductum nauigium dixit Horatius intraro epistolaram, cum qu i pretio naui uebitur: conα ducto inquit nauigio aeque Nauserat,ac locuples. Item 1 eculatoria nauigia dixit Caesar quarto belli Galliachpro exploratorijs nauibus, de quibws ponea suo loco. colligere etiam nauigia dixit cicero, albembler ita nauires polirso partis. Quinetiam idem in Verre parauulam nauigium protulit, pro eo quod nomum uulgastiora une petite bamque ou batteau. Et pro Sextio perm. paruum nauigium vocat, ut in ipsiss Bo j libro latius er Asius adnotatum uidebis. Num hie breuibus tantum sngula delibare er attingerestituimum. NAVIGIOLVΜ item pro perparuo nauigio fumi solet, une flette. Lentulus in epistolarum aumiliarium libro duodecimo: Nos uix ipli singulis cum
nauigiolis reciperemur. Graeci id πλsixeint vocant.
NA Vi V M tnocinium per translationem uocarauit Plinias lib. uigesimoquarto, cap. septimo, cu
7쪽
primum mari committuntur naues,er Guti in Neptuni militiam conscribunturhum rei nos ad onuit Budae . - literarum ornamentim 1singulare. NTAVI cVLA etiam a naue deductin nomen
habet:er paruum nauigium siue etiam nauigida iis significat, quo huc atque illuc uolupulis aut negoatioris causa circumuebimur: siue id per flumen , fueetiam per ipsam mare fiat: ut Venetijs aliquando uidis
Maocant autem tui barcam aut gondolumi. Nostrum vulgus nauicellum appellat', une nacelle quanquam n
uicessu cum Iureconpulto magis proprie pro naue piscari oria sumatur,ut dicemus suo loco ciccir .ad Atticum: Deinde ad epulas Vestorij nauicula AVIcVLAΜ duorum scalmorim dixit clacero r. de oratore: pro ea quae duobus rerim ageri.
batur adest quod superiori exemplo,nauigiolum Lenatulus uocauit. Sca us autem quid sit, suo loco dicemus, ubi nauus partes explicabimus. PARVAM insuper nauiculam dixit idem cicero ad Quirites post reditum: pro nauicula traiectoriri quam uulgus nos,um vocat, petit baltera, ou petite nasse a passer sedu. cum parua inquit nauicida tralarictus in Aphricam,quibus regna ipsa dederat, ad eos stupuplex inops uenisset. Iris obiter id dicemus, pueror causa,tra cere in insulam, passis en tacitraqcere in coαtinentem uel si mauis rudetum, passis au terrain,recte dici Item relampu,sive, trajci flumen nauicula, est passe dela Iera re batteau: quemadmodum etiam active, trahcere flumen, passer de la tera. Graece sciliv '
8쪽
ὶ a B E L L V s. sciret hi Aegater er iucunde dicere poterimus. sed lani ad alia quae a naue deducuntur uocabula. AN A V E quos nauigare verbum deducitur, hoe est,naui per mare aut Iulium iter acere: uel a clauitate in ciuitatem,aut aliqua regione in alium isouehi. Vnde nauigare in Indos Plinius, er nauigare in Briarenniam dixit caesar tertio belli Gallici. I nde etiam nata prouerbia duo, Nauigare Antiorum, CT Nauigare in Ma1filium:quorum alterum ab Horatio in insanos cton est,er eos quibus belleboro esset opus, quod apud Antiorus optimum reperiebatu Taeterum autem in deaelicatos er molles contorqueri solet. Aiunt enim ipsos Nasilienses nimis delicato de molli muliebri que cultunsos,ut etiam capillum unguentatum muliebrem in moridum religarent. Quod tamen dictum nonnulli ad n auiae
lutem ex disciplinam transferunt,quae apud Masilisses olim praecipue nobilis luit. NAVALE praeterea a nauibus nomen traxit. quod fi quidem perse ub ta ac nullo adiecto irruix iocum significat in quo nauci stant per id tempus quod
uel nauigationi est incomodum,uel per alias occupatiorines nauigare no licet. Eo in loco naues interdum rectisciuntur ac resarciuntur.Veneti suu naris Arsenale παpessunt. Graeci naualia, dicunt. In quibus singuli Iunt uici, siue interualla,ac ueluti testi quaedam pngulis nauium disteretqs propria er comoda,libi triremes,r liquaeq; naues longae aedificantur a fabris naualibus. ea
uero rem a Graecis ricvsissim dicuntur. ναAdium' autemmatoni nuuiis receptaculum crustfas ipsa naum stitione a I xii us
9쪽
ro DE RE NAVALI nubus nostrim vocat ung bduret , longa T. SI vero nauale non iam per se, sed cum adiecto proα' auri idsignificat quod uel naui fit,nes naui
beneficio acquiritur, ut nauale praeli ,navalis pugna, rutinatis glori naualis apparatus,triumphus item nauarilis,lub crimen,CT caetera id gen quorum exempla ex dictionario linguae Latinae petito.
NAVARCHVS porro,es Graeca dictio est,ta
men in Latinu usum pro imperatore Cr duce classuenit:nostrum vulgius captaneu aut caput armatae marinae uocat. cicero in Verrem: Sumptum omne in clusem
frumento, stipedis,caeteris, risin nauarcho suo quaesciuitas semper dare solebat. Nauclerus uero a Plauto diaetus est in Milite,qui in naui ipsis nautis imperat: curibare inquit in naui lippam,atq; oculis turgidis Nai Herus dixit, qui illas aduexit misti. ung matelat ou piloto patron de naulae. V I N er nautae a naue nomen habent: Me est, qui aliquam opera in naui praestant,quos Cr naαxitu poetae per epenthesim diu ni. inlinetiam Liuius tertiae decidis lib.primo, socios nauales appellat eos qui uulgo remiges dicuntur,Graecus vero πλημμα me,ut proαbat Bassus. Veneti uocat,ia clama, nostri les guliot: AN A s nauticim adiectivum deducitur,quod nautarum proprium est,uel quod nautis est usui:ut nauticus panis Plinio, quod nunc biscoctum uocantus, quia iterum ais item coctrussit,du bisco Graeci zyον- triar uocant. Funes item nautici,Cr cuius ac uerbum nauticum: stem etiam res er exuviae nauticae ciceroni
10쪽
LIBELLUS. nauticum celeuma apud Martialem,ut te rea prae in dissionario sunt exempla docere poterunt. Τὸ ν st, Graeci a naue duxerunt,nos uero Latianum aliud uocabulam no haben quod illi respondea praeterquam classem. Est autem es sis,ut omnes norat, nauium multitudo ad pugnam infimum Veneti armari tam vocant,une armee fur meri Dicta autem classes inriquit Serum) .r -, id est,a ligni Vnde etiam hodie litia uulgo pro ipsis nauibiti Veneti inurpant. l Hine clusiar dissi milites, qui in naussim pugnant,
noulem exercitum conficiunt,quae clusis dicitur.TratisquRus in Galba: Nam cum viliarios, quos Nero ex rem ominos mittes fecera redire ad prinisu stitu cogeret σα Thuodides vero cui latifime Bassus ostedit spisst,hoc est, naualem exercitum interdum' appellat: quibusdam etiam in locis,f-,ab eodem assatore pro classe fumi uideturi Supersunt tum nonnulla a naue desim uorab Ia, quae nauium damnum er periculum significant:
ut sunt naufragium,quod etiam aes alias res metaphorice traducitur:unde rei taliaris naufragii , er naustagia, ac bonorum direptiones dixit cicero Hinc naustagium scπe,pro in mari bona er fortunu mittere,vel etiam perire. Item naustagium gloria facere dixit cicvii. in Vmem per metaphora pro gloriae er laudis atq; exta stimationis iacturam facere. V nde etia prouerbium , Exndustagio tabul ad quaecutis usurpatum, o subsidio calamitatis cir resiqvijs quae ex periculo maximo superusuerunt. Hinc er naustagus deducitur: est, is qui naue