장음표시 사용
61쪽
έ, D E RE NAVALI caesar secundo belli ciuilis: I nterim L. Nasidius ab cit. Pompeio cum classe nauium sederim, is quibus paucaeci ant aeratae,L.Domitio Masiliensibusq; subsidio missus
Appianus in Mithridatico uocat. Diodorus enim lib. xo. χαλ-Aacra vocare uidetur, rosti a ex Cre: alioqui rost, ualia Graeci appellunt. VIR AETORIAM nauem inter bellicus iure anis numerare debemus,quam Graeci Cr nonnunquam spx γ δα appellant:nomi uulgo capitaneam.
λ nempe in qua is qui clusi, er ex recitui nauali praeest, fue praetoridux, aut imperator fuerit quem uulgus e Pitaneum apprirat sidet π uebituri pictas erat,er lonoge alijs ornatior, ac constectior, la capitalae. Liuius 7.' belli Punici, Hine caeteris terror iniectus, ut praetoriam
NAVES autem ipse in bello ab hostibus captae,curiptiuae dicebanturinauires pri*nnieres,ou ga neessurinenLiuius tertiae cadius libro tertio: Dum haec Rota mani parant, agunts, ad Philippum captiua nauis una ex ues quae Romam misae erant excusa, fugit.Xenophon in secundo O iχmu τωι uocat: ἄιχμαλωτίνω enim cupio,
Cr captiuos duco signiscis. PRAESIDIARIAE naues bellicae,quae in aliis
cuius urbis uel portus praesidium collocabatur: Groci uocant. Unde Diodorus libro uicesimo Pro
fidiariae inquit Carthaginiensium,ubi id restiuerunt, eonfictim persecutae fiunt.la garrison. PRAECURSORES autem, siue excursores, aut ut caesar appellare maluit, antecessores, naues
62쪽
Inciebant, maioresque CV Iongiores naues antecedebant, primaq; pericula experiebantur,auunt ureura.
UA Suero praecedebant exploratoris, Cr quae exploα randi causa prae trebantur, quae Graecis νris προ λοι dicebantur. Latini interdum alio uocabulo Graeco uir, ca*copia appellant: quod est apud Tullium quinto ad Atticum. LiuιMlpeculatoris uocauit, ut iam pauloante diximus, ung pion. Ac de bis satis,nunc ad ipsis nauta
partes,G in rumenta ueniendum. .
tes &instrumenta. EX P LI c A TI s quambreui lime a nobis fieri sto,
tuit naui disterent s, ac nominibu3: non alienum vi latur nunc ipsam nauem umere, in suis partes diavi re, ut no tri adolescentuli cognitιs nauium nominiis bus etiam ipsas nauium partes perdiscant. I miribimur te hac in parte nostra m Bastara, cr ascalmo sumerimus exordium.
o tris Gailis Ia cheuisse: dicitur lignum id in naui circa cquod aestigatur remi,ut firmior sit nauigatio: quod interis dum excoctum est,ac crenatum,c stniaratum in aps dem ad retinendum ronum, ne sissimi ac continuo mori
tu huc ais illuc Acili difiliat, er ut scilius ac olidius
impellatur. Cicero de claris oratoribus: At uero ut conae
63쪽
DE RE NAVALIbulatis scanium reperisse ob eum. re nauem aedificaare concupiuisset,exorsis est,σαVnde actuariola decemis sculnu, Cr duorum scalmorim nauigia appellauit id cicero ad Attici ,ut supradiximικηλοῖὸν quos τρi χιim dixit Pluta r. in Aemilio : hoc est, nauigium trium scalinorum. Quin Cr scalmum pro Omba, id est, partem pro toto,negantibus u ., posuit cice. 3. Osticiorum: Venit ipse maturescaenum nullum uidet hoc e , tantum iubest,ut aut Ombam piscatoriam,aut quiduis aliud uideo rit,ut ne si affiniri quidem nauiculta apparuerit.
As c ALMO interscalmium dictum,quod est stratism inter duos scalmos designatin in ipsa naui
Le1bace qui est entre deux rames ou cheuisses. Qua diactione usus est Vitruvius lib. primo. Diciturque interscabmu in ipsis nauibM,qu admodu intercoluntu in aedifici cI ATER A,is pans ou les costeet de Iu nauseri Graeaci uocant: Iulius Pollux,item etiam Lucianus τοιχορ-U pro dextro sinistro ue nauis latcre dixerunt. A RIN A apud Venetos nomen retinet a carena. est autem ipsius nauis uenter Cr pars media. uulgus .nostrum vocat les ceinctes, quasi cinctum nauis dicere 2 velit. Graecis τροπα dicitur.Vergil. 3. Aeneidos:
Dona dehinc auro grauia secto, elephanto 1 inperat ad naves βrri,stipat, carinis
caesaer primo belli ciuilis: carinae primum aestitumis' nu ex leui materia fiebant: reliquum corpus nauium' uin novi contextam corijs integebat . Et alumina a tem
64쪽
. LIBELLV s. et appida caesir, ip vela induum eostis, hoe esti mi illa a conisae infixa quasi cuidams inae: ua
quemadmodum in animalium corporibus, uentrem alta l racto ipsam nauis crustitiem constituunt. vvlam nota tyram uocat ' murbes. caeterium alucium pro carina e savum posivit in Iuguminino:Neque inquit) alueos navium inuersos pro tugio ijs habuere. Sed Cr carina pro tota naue, poetica licentia apud Vergilium ste quenter sumitur. Unde etiam apud eundem in s. ubi Euandri domo loquitur: Visci armenta uidebant Romano, βω,Cr lautis mugire earinis carinas pro domibu3 it,ad carinaris modis aedi caris in ipsa Telluris aede,inquit Seratis. Ac A RIN A, carinatus,hoc est, in modum eurime mutus, siue carinam pro ipsa naue, siue pro venistre nauis fuimus. Plinius: Pectus homini Iarumam reliquis eurinat . Idem enim libros. cap. D. conchus
siue pectines ait eipsos carinarchoe est, sua sibi conchai riseram porrigere ad nauigandum, er veluti e rinam quandam ex testi lingere. FV N D V Μ uno nauis, quod Graecis dis critur ut Polabij exempla probat Bosus id est quod Veneti uocant uulgosa col-ba. Latin- autem et vocabit nutam hare.
t domo, iis in nunc sis dictum opinor, quod
omnem δαν, id est,materiam num contineat. Aulos nostrum uocat te rabie.
65쪽
εόDE RE NAVALI SENTINA autem , fundum internum nauis est 1iquam quicquid instillat corruptarum aquarim de fuit. uulgus nostrum uocat Iolpec, praesertim eorum qui
naues fluviatiles ad Sequanam regunt. Nautae aute Ro*thomagenses uocantia quisse. Vnde quidam ita dictaui appellant, quod bs corrupta male oleant ac sentiuntur: hinc ort*Iis sentina grauis, aluuenale appellam. Graecis αντλ dicitur, a uerbo ἀτλαω, quod exhaurio signis
cut. unde exantiare uocabulum apud Latinos usiurpatum pro eodem.PIau. Sticho:
N ae iste aedepol uinum poculo pauxillulo Saepe exantiauit sub metrum scitifime. Porro exhaurire sentinam Latineta eleganter dici pori test. Tullius de Senectute: cum alij malos scandunt, alij per foros cursitent, alij sentinam exhauriant. Lucianus
id Graece protulit, οτε γαρ ε εχ M. Theodorarus autem Gaeta non infeliciter locum eundem uertit, τεροι Iετιω ἀιμῖνπαι αντλsti. Sentinam praetere,
non iniucunda translatione dixit idem in Cati, nam,Crpro Iege agraria, item ad Atticu in libro primo:pro receae' piaculo sceleratorum hominum, ues etiam pro ipsisne αγ bulonibus urbem coinquinantibus. I dem etiam ad Pap aerium libro nono, sentinam pro loco in Republici infimo λ posuit: quod qui uectores in sentina nauis sedeba loci , totius nauis infinμ Cr in amem habere dicerentur. Con
fictari quos tempestitu Cr sentinae uiti s , dixit cri sur tertio belli ciuiliis: pro eo quod prius dixerat, salo nauseas confici,hoc est partim iactatione nimia propter pestit partim sentinae faetore debiltari: At uetera
66쪽
uli e legionis inquit milites iam confinii er tempestiritu sentinae ust A noti ex prinina uirtute aliquid rommittendum putauerunt. FORI in naue potomum oneraria G Iraui fiunt, quae Graeci δ' utia uocant nempe tabulata in superiorire nauiu parte aedificata circa ipsa latera, ad puppim, quae iter nauem perambulantibus praebent: dim inquit Festus) quod inc iu strant. te lissasile beste. Bo iusterpretatur tabulata in naui, quibus nautae per ipsam sita ruturia prendo igitur nomen habent. Unde oriculi apud Varrone pro tabulatis quae poma ferat, Graeci oporothericas uocant cicero,loco superius adducto: in alij mulas scindant, Aq per foros cursitent. Satis improprie uertit Gaeta τῶν πωιμων. sunt enim catastromata,long nauiam tegumenta circa latera: unde constrate Creontectae naues dictae, catastromatis munitae, quemata modum prius diximus. sunt, ea nauibus tantum longis propria: hic autem de oneraria naue sermo est. Inque uel Herodoti exemplo forchedosia Graecis dicuntur. Qui cum Ariolus fabulam recenset, sic ait: Hra νυ λιτο νομοβ πβ or ιρρ. Gellius libro decimori sexto eandem Abulam narrans , sic retulit ad uerbum: statisq; in summae puppis fro,carmen, quod orthion diacitur,voce βblatifima cantauit. PRORA, Graecis etiam area, vulgo Ia prove, ou Ie Ecboeau gailrod, anterior Cr prior nauis pars: in qua qui gubernator sedebat ut eam regeret, a Tolluce ς proret a Xenophonte dicitur. Quod autem quia c
em insui coim iijs, virgilij lacum adducit in proin
67쪽
DERE NAVALIrae ixemplum: Quot priiri aeratae steterat ad littora prorae: certe coraeruptum est, scriptum enim reperies puppes, etiam pro nauibus,ut pars pro toto su matur. Fortu is autem hic loricus commodior uiset: Anchora de prora iacitur,stant littore puppes. Ad ipsam autem proram solebant rodra adrii, quae Graeci' appellarunt. Sed nostri nautae nescio quid transues curi iuidam mali formam habentis prorae adfigunt, ad onera uela subleuada,quod uocant te beau pre. Id uero quia apud antiquos non reperi, mihi hactenus incerti fuit
quod Latinum nomen habeat. caeterum rrcimis, coniicit
Bosus eam esse prorae parton qui utrius stit ad latu
rostri. Latinum nomen non habet
PV P PI S, Graecis , posterior nauius post lapo pG ousus ain,ou ponter Austeru de derriere. Vnde Iocutio perelegans ab autoribus Graecis explica κρν q. pro qua Tullius inhibere dixit. Inhibiistio autem, remigium motum habet, ex uehementiorent quidem remigationis nauem convertentis ad puppim. Veneti uulgari uocabulo uocant etiare. Plura in Boso.
Ac ROSTOLIA Graecis dicebantur extremae nauium partes, tum in puppi, tu in etiam in prora poni solita ornatus gratia: quae Actile eu rebantur cura collibitum erat. quod multis G corrum exemplis probra Bosus. Atq; in more esse positu apud antiquos ostendit,
si naues uistricta ornarentur captiuowm acro tot s.
68쪽
LIBELLV s. tui nullum pars inlisioripterna: media, trachel superirioticarchesitum appellatur. Macrobij autem Iocum exaeplicatum Cr emendatum ex Graecorum autorum collaetisne,apud Basim uideto. Nunc ad uela.
ANTENNAE, Graecis uulo lis ne essi trac ou de lapparet luria sunt per transu ι in malit post ad quae uela ades ligantur. Plinius libro si
ptimo: Vela Icarus,inuum Cr antennam Daedalus inuectriere. Huitus autem extremae partes cornua appellantur. Vnde Virgili in Aeneide: cornua uelatarum obvertimus antennarm. CAVETO autem ne cum quodam dicas, cornua muli extremas partes esse. male enim ille leg tua fium, Cr corruptam Macrobii Iectionem emendare non potuit. caelo um nostri nautar qtio scilius antennas retinoeent ac cohiboeent, ne cum ipso reelorum pondere
instrue deciderent,dum poeten ostes paulo altius suboleuarentus noui instrinenti genus inuenerunt,rotunα
dis quibusdam cr leuibus globulos in se inuicem conexis fetum,in anguli cuiusdam frinam: id uocul ut tu raque,
Latinum autem uocabulum nondam reperi.
VEL V M, Grari ρῆ- tu dicunt, 'ut probat Bofus,la uoile,ou lapp reil. dicitur etiam αῖροι μeleganti uocabulo. unde in Iulio Polluce naxi; Antigoni appellata , quae tria vela haberct, trinossmalos. Veli autem pars ea quae acutior, Cr instrior ad nauis latus religatur, modos contrahitur, modo res xatur, Pes a Latinis, a Graecis dicitur: ut ex multis turn Graecorum tum etiam Latinorum locis inter se corue a latis
69쪽
. o DE RE NAVAL 1 latis ostendit Ba ius. VEL 1 S autem propria quaedam uocabula, Cr I
cutiones nonnullae accommodari solent : quibus etiam metaphorice sumptis eleganter uti solemus. Vesta scari enim,pro uela in altum expandere, ut nauigemus, dicitur: unde, Veliscari honori suo per translationem, pro magnopere conari, quacunque id uia feri posit,ut honores assequamur. Item etiam pleraque alia, quoα exempla in Thesauro linguae Latinae,cr Bos' usei' gilijs preinulti uidere poteris. Vela enim dare dicimus, ex Vela ducere, Cr Vela ficere,π Vela pandere, CrVela uentu permittere pro eodem: hoc est, altim petore,ut dixit Liuius, luscher Ia voile ali uent. Per transtrationem aute,pro uiam aperire Cr munire ac patefacere, atq; aggredi opus aliquod. Dirimus ite ad obliquos umitos hinc atq; illinc transeri ex Liuio,calem Ia uotis
x mauum uente. Item prouehi ad aliquid ex cicerone: Cr Velis remisq; aliquid fugere ex eodem, quod Graeci dicunt, παραδεκι velivolum mare ex Vergilio uelivolantes quoque naues, quae suis uelis actae quodammodo volare uidentur, ex cicerone. Quorum exempla breuitatis ergo praeton tratinius, ut uel hanc occafionem iuuenculis relinquamus Bassim consulendi. r E L V Μ maius nauis artemonem quidam uocant, V ut in Actis apostolorum ad calcem legitur,uulgo legrandappareit. Iulius Pollux acatium uocat, item etiam Plutarchus quorum localusinime explicata, uideto apud Bost . Artemonem autem lartimon uulgus nautarum,
70쪽
non id quidem uocant quod uesu in maius appellamis, csed ueluti medium quendam malum transuers*m in pupα epi collocatum ac prominentem, qui σ oneribus sublemtiandis, er etiam uelis quae in puppi fiunt retinendis de sursum erigendis seruit. Nihil autem sinula in antiquis nauibus reperi. Quapropter Latinum nomen mihi adhue Vincertum est. MI N v S auton uelam Graecis Latinis dolo dicitur. Vnde Dolonibus erectis altum petere diraxit Liuius quartae decaris lib.sexto quod etia paulopost, sublatis dolonibus egisse efugere protulit. Dolone prCratcrea pro teli genere sumpsiit Plutarchus in Tγberio.
VE L V N uod a tergo est cr retrorsum panditur
CARB AS A quoque Cr Suppara pro uelis apud antiquos sumi persepe uia onus, praebertim poemtas, apud quos licentia nescio quid autoritatis simper praebuit:ob id certe quod delicatiora uelu, carba ino lino quod mirae tenuitatis erat apud Histanos fieri soleo rent. Ita etiam supparina tela,quae inter alias delicatigiama erat , Cr subtili)fimae tenuitatis ut ea puella ornatus gratia superinduerentur. eundons usum pro an inquit Festus) suppara, quem Cr subucula et camiliae. caro
basa pro uelis lic sumpsiit Vergilius:
Vela uocati tumidos in latur carbasus austro. suppura autem apud Lucanum sic legas: -Ima, pandens Suppara velorum periturus accipit auras.. e 4 Quod