Mores et consuetudines ecclesiae florentinae

12쪽

BENEVOLO LECTORI

DOMINICVS MORE NII u est sacrorum Rituum natura , ut quamdam Divinarum rerum reverentiam inspirent , mentesque a sui consideratione vel minimum intentas sensim ad Coelestia rapere soleant . Vnde et nulla unquam extitit in universo Orbe seu vera, seu falsa Religi , quae suos ritus non

habuerit , quibus quasi incitamentis ad debitum suo Numini cultum populi allicerentur. Hinc insignis ille Veteris Legis Promulgator non inanem operam impendisse se existimavit , cum in describendis Sacrificorum Deo offerendorum itibus, integrum Scripturae Librum insumpsit

Verum quantum Veteri Novum praestat Testamentum , quantum Veritas umbrae, ac figurae , tanto omnes Legis Mosaicae coeremonias superant intervallo Christianae Religionis itus , a quibus instituta a Christo, atque ab Apostolis , Virisquo

13쪽

Apostolicis promulgata Mysteria cuncta

non parvum decorem, ac robur acci punt. Nam ut scite scripsit piae , ac clarae memoriae Card. Bona : Licet ipse Coeremoniae nullam secundum se perfectionem nullam coni eant Sanctitaten . Sunt tamen actus externn Religionis , quibus quasi signis excitatun animus ad rerum Sacrarum venerationem , mens ad superiora elevatur nutritur pietas fovetur caritas, crescit Fides , devotio roboratur , instruuntur simplieiores , et tilius ornatur , OΠServatur

Religi , se eri Fideles a Pseudochristianis , se Ortodoxis discernuntur . Quanta porro sit earum vis et efficacia docet Valentis Imperatoris Ariani exemplum qui visis in Templo Catholicorum Sacris

Ceremoniis , a Ximam , ut refert Baronius ad ann. 37O. n. erga res illorum reverentiam 'ncepit .

Quapropter ad Ecclesiae Florentinae Ritus animum adiicere totis viribus curavi, ratus et mihi , et aliis rerum praesertim Sacrariana studiosis ex hocce opere utilitatis nonnihil accedere posse, Cum Obsoletos, et pene oblitos , quibus Majorum nostrorum pietas coaluit, et crevit, reSu Scitatos Ritus, ac palam expositos viderent . Hac ratione permotus Ludovicus

Muratorius T. IV. Antiq. Ddii evi Col.

14쪽

8 si de itibus Ambrosianae celesiae libruin edidit , ac illustravit Dominicus Georgius de Liturgia Romanae Ecclesiae Can Iohannes Iohannis de Dioinis Siculorum inclic odericus Senensis Ecclesiae Canonicus de Ordine Senensi nuper typis tradito ac notis illustrato a D. Io clirysostomo Trom belli , ne praetermittam Martentum de antiquis Leelesiae Ritibus Thomassinum de Veteri , ct Nova celesiae Disciplina , aliosque quam plures , qui de Ritibus, deque vetustis Ecclesiarum Coeremoniis pertractarunt .

Codex noster membranaceus, cui titulus Mores se Consuetudines Ecclesie lorentines, quem typis tradere Ant. Francisco Gorio, ut Ephemerides Flor ad annum Iz O. Col. 5 7. testantur, in animo erat, juxta Lamium vere insignis, se quantivis pretii extat in Aedilium S. Mariae

Floridae Civitatis nostrae Tabulario, recenter Cum tegumento ligneo provide conglutinatus, cujus character ferme rotundus adeo est temporis edacitate pluribus in locis abrasus , evanidus , et Corruptus, ut

absque alterius nitidioris Italici Codicis inibi existentis oeculo XIV. excripti, diutorio , plura , nisi divinentur, minime dignoscuntur . Summis quoque laudibus eumdem Bollandiatae, Carolus StroZZius,

Fran

15쪽

VIII

Franciscus Cion accius , Ioseph Richa . VI de Ecelesii Florentinis pag. 99 , Marcus Ant. Mozgius in Actibus . Crescii pag. I 29 , et Mannius pag. 35 , et seq. dei princi 4ella Religione Cristiana in Firenete, quem vero deperditum se credidisse declarat, extollunt Ad ejusdem vero aetatem , quod spectat, dicendum est, XIII. Soeculo juxta Lamium, pluresque alios editum fuisse

Satis aperte constare , et si conjecturis lo- . Cus daretur, inter annum 2 28 , et I 232, ejusdem aetas esset percensenda, nam 'ninium recentissimus, de quibus hic mentio fit , Sanctorum , est S. Franciscus Assisiensis , quem Gregorius I X anno I 228. in Sanctorum Albo retulit, astra Antonii Paduani anno. I 232. ab eodem ontifice inter Coelites recensiti, sicut S. Domini-C an I 23 , S. Helisabeth Vngliariae Reginae an. 23M, S. Petri Martyris an I 253, et S. Clarae anno 255, ne omittam Corporis Christi festivitatem ab Vrbano IV. Sum. Pont. n. 26 institutam, nullant mentio . Notandum insuper est, quod has consuetudines Ardingus Episcopus Flor. an. 23 I. XIV. Kal. Decembris , ut X instrumento a Lami in opere, cui titulus, Memorab Eccles Flor T. III pag. i 3 , allato, his verbis conni mat, atque

16쪽

suggellatri Consuetudines omnes approbatas de Processionibus , Litaniis , cstivitatibus precipuis Majoris Ecclesie Plor volumus e. sub pena sicii , ct beneficii, ex comminicationis, inviolabiliter observari. Cum vero ad calcem Codicis, nempe pag. 7. dicatur: recepi ego Presbiter Salo Cappellanus Canonice Flor. Verisimiliter, ut videtur hunc Codicem scriptum fuisse ab eodem res biter Salvio , concludi posset Quae praemittenda Censuimus , ut Codicis antiquitas , ejusdemque pretium tibi, Lector Benevoles, patefieret fruere hoc meo , quicumque sit, labore, ac vale.

17쪽

considoror oportet, quod in diuino uisu mutiἰpneis

ritus varietas reperitur; unaquaeque fere namque E elesia proprias habet observantias, ct in suo sensu hundar, nec censetur reprehensibile , et absurdum Deum, O auctos ejus variis concentibus , seu mo- Iationibus , atque diversis observantiis venerari eum , ipsa Ecclesia triumphans secundum Prophetam ircumdata sit varietate in ipsorum Eccle sileorum Sacramentorum administratione de iure consuetudinis varietas toleretur e Non igitur Lectoris moveatur auimus , si fortassis in hoc opuscum Iererit, quae in sua non verit Eeclesia observari, aut non invenerit quicquid ibi seroatur Guillelm.

Durandus Ration Divin. Ossic in Proemis.

18쪽

MORES , ET CONSUETUDINES

ECCLES DE U FLORENT IN E

De Diebus Dominicis rim Dominicis diebus per totum annum pulsa mus Vesperas rumat tutina in hunc modum Primo siquidem squillam solam per magnum,

sive longum spatium Secundo, continuatim aliam squillam, attamen parum Tertio campanam Cleri, parum similiter. Quarto aliqua mora intermissa pulsamus illam, que appellatur Cangnazza 2 . Quinto parva mora transa-

A cla i De hoc Codico ita ait Lamius in Ephemeridibus Florentiris ad anniim 764 pag. 359. Intitolandosii libro Mores, o Consuetudines , e segno , he Visono notati Riti antichissimi della nostra Chies , Perche ungo tempo vi uole per introdurre Costumi, e conSuetudini. Queste per non anno tuti la SteSIRepoca per Principio, onde bisogna credere chei stano segnate deli consuetudini introdotte ne secoli posteriori angi te antichissimo saranno pol state alteraete, e mutate in varie parti is circostange . a comunque si asi, e questo libro preetioso per potereo SServare, e discorrere elle acre Funetioni , e Ci-rimoni , he antica mente ella S. Florentina Chies si praticaVano .

2 Virorum , aut mulierum nomina indi solere Campanis innotescit ex Helgaudo, et aliis Ingui asscis fieri duas magnas Campanas , quas Bartholomae um , ct Bettelinum cognominavit c. 9 duas minores , quas Pegam, ' egum appellavit. In Chronico Montis Sereni an I Eoo Campanam decio centenariis

19쪽

cta pulsamus producte fides alla diste sa IIII.

campana simul.

De Ferialibus diebus Is Ferialibus vero diebus per totum annUmpulsamus primo quillam si solam per lon

gum spatium ; secundo continuatim aliam squillam , veruntamen parum tertio quadam mora intermissa pulsamus angnazam; quarto

fudit, quam Hevembertus Haveuerrensis Episcopus

consecravit, et uellam nominans . Pirri fitione dicta fuit errantina illa, quae ceteras magnitudine ac sonitu vincebat in Turri Majoris nostrae Ecclesiae, ut ex Historia Simonis de Tosa, qui habet is Per che fecet fare ne I 8oo Ferrantino Ferrantini v nore di Messere Santo Zanobio . ii Squillae adhuc usque Campauulae, sive parvae Cam panae in Italia nominantur, ut videro licet apud stephanum , et Guillelmum Durandum. Squillae vo

cabulo pro campana sumpto Sus est Franc. etrar

cha in suis vernaculis cantionibus hisce verbis: E nou sono pol la quwa.Item Amon, a Vespro, Ir Alba II squille Eodem quoque ipsius Squillae vocabulo usi sunt

Dantes, et Ariosius suis in scriptis non semel suae nain vero p ista sit, nemo e X plicat , nisi Hieronymus Magius, qui e Gallia desumptam esse opinatur , inde apud nostrales verbum quillare , ortum fuisse ait Sed in Dictionariis Gallieis vox sin minime apparet, et pluribus Gallis, et quidem eruditissimis , vox Gallica esse omnino negatur. Quamvis autem apud latinos auctores, et quidem vetustos quiIIae nomen pro quadam herbae, ac piscis specie inveniatur quid tamen hujusmodi voxyr campana signifieet ij0n Satis constat, nisi verbum ouillare apud Italos pro sonitu quodam per- Rcute sonante deductu es, sumi solere dicamus; qui, Iae enim talem sonum edere Solet

20쪽

to alia mora premissa pulsamus quillonem solum similiter facimus in estis trium Lectio

num.

De Festis VIIII. Lectionum a Festis novem Lectionum, que s habent, ita Festum apud nos facimus sicut in diebus serialibus, excepto quarto loco, ubi pulsamus squillonem ; subinde in Festis novem Lectionum pulsamus producte duas squillas simul. Notandum autem quod Festa novem Lectionum , in quibus debent pulsari quatuor cam- pane producte simul, in sitis locis singula designata sunt per totum annum De Summis Solemnitatibus, sise estis T Summis Solemnitatibus, estis tenemus hunc modum . In Vesperis silicet, mattutinis, quia pulsamus quatuor vicibus omnes campanas distincte tamen. In prima enim vice pulsamus producte omnes campana simul in se cunda quattuor campanas minores tantum in tertia duas campana simul; in quarta vero vice pulsamus sicut in prima omnes campanas

Similiter facimus in igiliis Patronorum no

strorum.

De mssis rem in Dominicalibus diebus per totum annum dicimus Missam popularem, majorem, diversimode tamen. Cum enim dicimus Missam opuli in Ecclesiam Sancte Reparate, Missam maiorem dicimus postea in Tertia in Ecclesia