Mores et consuetudines ecclesiae florentinae

31쪽

Ecclesias si . Notandum etiam , quod Cerrus benedictus hodie deinceps per totam sequentem ebdomadam debet p6rtari ad Fontes per Resectionarium ilh.

De i In Conc Later. . Sess. XI. om. V. Onc.43g. I79 sub Leone X. n. Om. 52Ι. celebrato , decretum fuit, ut nulli Ecclesiae ante Matricem campana pulsare liceret Ut debitus honor, haec sunt Concilii verba Matrici consiae reddatur, tum ipsi Fratres, quam alii Ierici Soeculares , etiam super hoc poseolicae Sedis privilegio muniti, die Sabbatim loris Hebdomadae , antequam campana Cathedra lis , e Matricis Ecclesiae pulsaverit, campanas tu Ecclesis pulsare minime posui. Contra acientes poenam centum ducatorum incurrat. Haec inhibitio in Ecclesiae Flor jam vigebat an I 327. ut videre est in prima Sy nodo , quam eodem anno habuit Franciscus de Cingulo, in qua sub Rubrica X. Mi ei Custodis legitur . Cum ab inferioribus superioribus debita rue- Uentia deleatur, olumus, O mandamus , quod iis Sabbato magno Paschali is Civitate, O Iebat S. Iohannis Florenti nullius per quemquam attentetur cam pane pulsatio, priusquam Ecclesiae Cathedralis campana sonantes audierint et c. Contrarium vero jacteu

te pro vice quolibet in Lib. decem Flor pars. Ure Camere persolvendis ipso facto condempnationi exsant. Per premissa autem no intendimus alicui celesie derogare. Eadem Synodo sub Rub. XI de Horitate, Obedientia praetere decretum est, quod nullus Rector Ecclesiarum ad horas Canonicas cum Diuina fuerint O tia celebranda presumat pulsare , nisi prius σιμ satione facta in nostra eclesia Cath θdroli Oe. Et qui conrearium fecerit pro vice qualibet in solidis viginti Flor parv. Ure Camere persolvendis condem' pnatus exsat .

2 Quid sibi vel tale ritus, inferius , cum de Re

surrectione Domini acturi simus, dicemus.

32쪽

De Prima Die Quadragesime IN Prima Die Quadragesime deinceps per

totam pulsamus ad horam sextam statim quando incipit. Ad Missam vero pulsamus ad arbitrium nostrum secundum temporis spatium quod habemus. Cum enim habemus peragere longum flacium, tunc citius pulsamus ad Mis- sani anticipamus horam. Quando vero breve os scium peragendum est, tunc magis possumus di ferre pulsare ad Missam . Non vero pulsatur statim post dictum Evangelium Vespere vero pulsantur statim post dictum Sanctus Sanetus Sanctus hoc silicet ordine, quod primam secundam squillam pulsamus segre gatim usque dum incipitur Pater noster Post

dictum Pater noster pulsamus tertiam campa nam Post dictum Agnus Dei pulsamus quartam campanam vel si fuerit Festum novem Lectionum , seu Sabbatum pulsamus quarto Ioco duas, sive quatuor campanas , prout a te Festum requisiverit. Hoc observamus per Otam Quadragesiman . In Vesperis vero Domi

nice statim quando incipit squilla bati

incipimus nos pulsare Vesperas.

De i Pro Abbatia antonomatice intelligitur illa , quam

nunc Cassinenses incolunt, licet aliae in Urbe sint, ut S. Mariae Angelorum . Camaldulensium , S. I tatis , et S. Pancratii, Vallumbrosanorum . Haec

S. Mariae a illa Comitissa, Hugonis Etruriae Ducis Matre, Soeculo X condita , et instituta fuit, primumque Monasterium est, quod in Pomoerio, et

ipsis

33쪽

De eruet in iis in Quadragesima Tem in Q udragesiam fiunt septem cructinia i) ad que peragenda Clerici de Civitate debent

Convenire , distincte anae . Nam in primis sex cructiniis tenemus hunc modum, silicet

quod ipvs moenibus prope contiguum monachis ordinis

S. Benedicti excipiendis, constructum fuerit, istud-que tenuerunt, donec Soeculo XIV. Commendatarii Abbates introducti sunt . Tandem oeculo XV. Ab-hates Monachi iterum sunt constituti , cum OnAchi in . Iustinae aravit Congregationem SSent adlecti; et holum primus Abbas celeber omelius fuit. Hoc Monasterium, cui Imperator Conradu an. I CSo. omnia jura , et bona contii mavit, Onasterium Imperiale Regale declaravit. I Scrutinium a Scrutando, quia Catecum enis id est novi te iustructis scrutanda fides Chrissiana, et catechiZgandi erant, id est , instruendi ad Fidei Tegulam audiendam, ut in Sacrosancta nostra Redemptionis Solemnitate ex aqua , et spiritu reno-vstrentur. Papias ait : Scrutinium inter Baptismi a serutando dictum, utrum Arma mente teneant, quae a magisiris didicerunt. S. Augustinus Lib. 2. de Sambolo ad Cathecci vocat Scrutinium examen Catechumenorum , et Cap. i. de Fides, o operib , ait: set non intueamur alios, qui per annos sngulos ad lavacrum regenerationis accurrunt, quales Aut ipsis diebus

quibus catechizzantur, exorcizantur, scrutauirer. Idem

dicit Tertullianus de Baptismo, Rubertus uitiens SLib. de Diuinis ossiciis Cap. 8. I9. o. Honorius August. Lib. 3. Cap. 3. , Hugo a S. Victor Lib. I. Ae Sacram Cap. 7. Durandus Lib. 6. Ration. Cap. 56. Ioseph Vicecomes Lib. s. Cap. 2I de Antiq. opit-s ni itibus , pluresque alii Septies in Quadragesima celebrabantur haec scrutinia, Ut, dum septenn-xio numero implerentur Catechumeni , infundereturnus septiformis gratia Spiritus S3ncti In Ordine Ro

mano

34쪽

quod in primo cructinio mittimus pro Clericis

Porte S. Petri Majoris, tui; debet dici Missa per Sacerdotem Ecclesie . pote naris . In secundo pro Clericis Porte ante Marte, tunc debet dici Missa per aliquem Sacerdotem, sive S. Petri Sche radii, sive S. Stephani ad Pontem , vel Sancte Marte supra ortam In tertio pro Clericis orte S. Pancratii, tunc debet dici issa per aliquem Sacerdotem, sive Sancti Pancrati , sive Sancti Pauli , sive Sancti Michaelis Bertet di, sive Sancte Trinitatis , sive Sanctorum Apostolorum. In quarto pro Clericis orte Domus, di tunc debet dici Missa per aliquem Sacerdotem, sive Sancti Laurentii sive Sancte Mari Majoris. In quinto cructinio pro Clericis orte Sancti Petri Maioris Porte Sancte arie simul, Qtune

damus Missam uni Sacerdotum, qui non dixit inmano commonentur Fideles, ut ad haec Scrutinia frequentes conveniant hisce verbis: Serutini diem dilectissmi Fratres , quo Iecti nostri divinitus luseruuntur, immiuere cognoscite, ideoque sollicita devotione succedeute sequenti quarta feria circa horam tertiam couUenire dignemini. Tria Scrutinia celebrabantur tertia Quadragesimae Hebdomada , scilic et Secunda tertia feri , et Sabbato . In quarta Hebdon, id a similiter tria , et in iisdem diebus. In quinta unum tantum Scrutinium , quod Symbolum appellabatur

et erat aliorum maximum , in quo aures, et nares

Catechumenorum digitis resbyterorum tangebantur, de auctoritatibus, et initiis quatuor Evangeliorum instruebantur , et S=mbolum percipiebant, et orationem Dominicam ad reddendum in Sabbatho Sancto ut ait odericus in saepe saepius laudato Ordi, O ciorum Ecclesiae Senensis pag. O4.

35쪽

in preterito Seruclinio. In sexto scruetinio pro Clericis orte Sancti Pancratii, Porte Domus, illo eodem modo damus Missam, quo dedimus superius in quinto cructinio. In septimo, ultimo cructinio circa horam tertiam pulsamus campanam Cleri, ut onmes Clerici de Civitate si conveniant, tunc facimus totum cssicium per ordinem, sicut in Sacramentario continetur Missam Vero damus , cui melius nobis videtur convenires. De Resurrectione Domini N Die Sancte Resurrectionis pulsamus Vespe- ras , Mattutina IIII vicibus sicut in sum mi Solemnitatibus . Incipimus tamen pulsare, I Clerici iuxta Canones in praecipuis anni solemniis

ad Matricem Ecclesiam convenire tenebantur. arte ne T. I. pag. I 22 de Antiquis celsae bilibus esextCanonem ConciΚ Arverensis an. 535. in quo Statui tur, quod si Clerici improba temeritate contempseriut, iisdem Festiuitatibus, quibus in Ciuitatibus adesse despiciunt , communione pellantur Chardo in sua de Baptisteriis elucubratione ait Populus ter quotannis ad Matrices Ecclesias conferre se debebant, ut iupluribus statutum est Concutis. Idem videre est incit ordinem e. Ece a Senensis. In prima Synodo Flor habita anno 327 decretum est, quod Rem xes Ecclesiarum, O Praelati earumdem Civitatis no Fre venire obeant in Ecclesia nostra die Sabbata Sancti, Resurrectio is, tu es B. Iohannis Baptise. B. Zenobii, , S. Reparate Patronorum nostrorum in primis, O secundis Vesteris, O Missis e. Et se meantur Curati omnes in virtute obedienti tam civita- senses, quam Diocesani suos Parrochianos ad dictas Fesivitates celebrandas , O colendas inducere . quod

ab omni opere seruili dicti diebus debean Muti

36쪽

cum restiterit Missam namque Populi dicimus ex utraque parte , hoc silicet modo. Quod antequam incipiatur Missa in Ecclesia S. Iohannis debent recipi oblatisne ad Missam , que dieitur in Ecclesia Sancte Reparate . Missam vero majorem dicimus in Ecclesia Sancte Reparate. Hodie namque in vesperis, Wdeinceps

per totam domadam usque ad Vesperum sex te serio Processionem facimus ad Fontes Cru

ce Cere precedentibus rix. Item hodie

si i Adεmussim adhuc viget haec consuetudo . Quid

vero sibi velint hae Processiones ad Fontes Can. Odericus in suo de Ordiu O ciorum Eccles Senen- aureo tractatu pag. 87 his verbis enunciat Pulchra ratio est, ut Mute devote, Θ celeberrime vi testur die Resurreinonis, O Mophiti ad Processionem

Fontium de cautur, quando enim Neophilos dealbatos cum Cereis ardentibus precedente, o previo Crucis uexillo presentamus, quasi divini partus Solemnitatem,

O Christo uictore de Diabolo S. Ecclesiam obtinuisse triumphum, a Filios eius iu Riegnum Christ, ibi.

O iu regnum raritatis translatos , de potestate nor tis , O teuobrarum commemoramus y Sancti enim a tres, ne rudibus ad Fidem venientibus Baptismi Sacramentum vilesceret, hanc Sacro Fonti reverentiam, Pascha, et Pentecoste exhiberi aluerunt, ut cum Laptizatus, qui Sacro Fonti, quasi Divino Parenti suo, tantam gratiam celebrari conspiceret, a spirituati ueneratioue acri aptismatis in se violara Sacramentum maxime pertimesceret, et quod ad Proctisonem Fontium per septem dies solemniter imus, ad memoriam reducimus transitum Drae per mare rubrum, qui moratus est juxta litus septem diebus res neutis venieBat ad litus cautaus Domino Canticum

Mosis' Auero Libri de Diuitiis O iis sub nominoe

Alcuini ait ad rem nostram: Uri Buptizati ducun-

37쪽

s Episcopus adest, debet predicare , maiorem

Missam canere, nec non CanoniciS, totique

eorum Familie commestionem dare De Secunda Ferial Secunda Feria post Pascha pulsamus Vespe- ras attulinum sicut in die Pasce. post dictam Missam Populi in Ecclesia Sancti Iohannis Baptiste, statim pulsamus campanam crossam, dicimus aliam Missam ad Altare Sancte Reparate, qua dicta, pulsamus producte simul omnes campanas una vice, ut Clerus QPopulus ad Matricem congregentur Ecclesiam . Postmodum vero , acta alia mora pulsamus secunda vice omnes campanas , Interim preparantur ruXA Cassa cum paramentis , deinde aliqua mora intermissa pulsamus tertia vice omnes simul campanas producte quibus peractis, Clero, Populo congregato, Cantor incipit Antiphonam Stetit Angelus, ad cujus inceptionem arriPimus iter nostrum, procedentes ad Ecclesiam Sancti Petri Majo

ris 1 , ibique Tertiam, Missam Majorem , Sextam dicimus et .

Inii Ecclesiae D. Petri penitus collapsae lexus Flor. alteram S. Annunciatae Substitvit Ast quae ordinantur inferius sub III., et IV, Feria nunc etiam

2 Hic omittitur Ecclesiae nostrae consuetudo eiustissima istis usque remporibus servata procedendi hac die per illud Urbis compitum , quod suburbium S. Petri, seu Albitiorum in Praesens vocatur, quo N. Zenobius Antistes Flor filium unicum mulieris UaΙ

38쪽

I isti Processionibus , omnibus alii ,

quas per totum annum facimus in Letaniis, quando per viam canimus , debent pulsari cani pane per singulas Ecclesias, juxta quas transitum facimus . Ad ingressum etiam Ecclesie quam adimus, incensum , inquam benedictam honorifice recipere debemus Hodie namque δε tertia is quarta seria proxime sequentibus,

in diebus Rogationum fiat predicatio per

Canonicos, vel cui duxerint committendum Insuper notandum , quod quotiescumque per Civitatem Processionem facimus, de illis anctis , Antiphonas, seu Respensoria cantare debemus, iuxta quorum Reliquias transitum habemus Ab hac generalitate excipiuntur Festa Sanctorum Apostolorum Petri Andree, in quorum solemnitatibus , quando Processionem facimus , proprias Antiphona , seu Responsoria cantamus . Nota etiam , quod , quando

licanae mortuum Florentiae in vitam revocavit, ubi haec insequens ratio ex pervetusto Sacramentario Barberiniano Romae ad usum Ecclesiae Flor desumpta , dicebatur Oremus . Propitiare, quaesumus Domine, nobis famulis tuis per hujus S. Zenobii Consissoris tui, atque Ponti is, qui in loco isto, et i hac die , mortuum puerum suscitavit, merita gloriosq, ejus pia intercessione ab omnibus semper muniamur a versis . Per Christum c. Qua dicta, laetitia huius

Matris, ut demonstraretur , et renovaretur , Omnes

de Choro sparsim , et confusi ad Ecclesiam matricem laetantes revertebantur , ideoque nostris usque

temporibus a Processione desi cappati dicebatur. Inibi haec insequens inscripti in marmore exculPt adhuc visitur.

39쪽

Letanias facimus eundo cantamus quod non facimus in aliis . Processionibus, nisi Sancte Agate, quando circuimus Civitatem, tunc enim usque ad regressum nostrum per viam cantamus . Item in diebus Rogationum, Gadie

B. genobius puerum a Masse Galliea Romam eunte sibi creditum atque interea veto tuuin dum eadem Reversa sibi Urbem lustranti hoc loco Conquerens occurrit signo Crucis Λ vitani revoca an baL CCCC. Ad hune lapidem sistebant orantes Episcopi, dum sponsata Abbatissa S. Petri Majoris ad Ecclesiam matricem solemniter ibant revera an. 286 ultimo mensis Iunii id fecisse om. r. Iacobum de Perusio Episc. Flor consis ex Reges in Archio Canonii Ecclesiae Flor existente Ibi enim legitur Dum

idem Dom Episcopus fuit ou quemdam opidem , qui dieitur Lapis . Zenobii, ubi , prout dicitur, quem dam puerum defunesim B. Zenobius Rur Episc. iii simili aduentu Florentiam suscitavit is ureo S. Petri coris, ibi aliquantulum restitit, raravit Et post dictam Orationem genu flexit suPer dicto lapido ct postinodum surrens iter assum'sit versus eclinam S. Ileparate . Hanc consuetudinem adhuc viguisse an 383 I5o8. , 5IS , et 523. ex eodem egesto

aperte OnStat.

i Hic Litavi pro Supplicatione, seu Proeessione

usurpari videtur, nam Processiones liquando apud antiquos Seriptore Litaniae appellantur . Revera iuxta abillonium T. 2. Mus Bul Arcadius Aogustus in Rescripto in Haereticos dato ad Clearcum

Urbis Praefectum , interiei iis omnibus ad Litaniam faciendam intra civitatem, nocti, vel inter diu , profanis coire coopentibu .

40쪽

ale sancte Agat post regressum nostrum Mia. sam dicimus ad Altare Sancte Reparate. De Tertia Feria I tertia Feria post Pascha pulsamus Vesperas, attulinum, sicut in die Pasce,' procedimus ad Ecclesiam sancti Pauli, si &facimus omnia eodem modo , quo supra dictum est in precedenti secunda Feria De iιarta Feria N Quarta Feria pulsamus tribus ieibus IIII. campanas in Mattutinis, Vesperis , sed

ad Processiones pulsamus omnes campana Producte simul, sicut lactum est superius in secunda , tertia seria, procedimus enim hodie ad Ecclesiam Sancti Laurenti, gh. In quin-

it Ecclasia S. Pauli vetusta est , et Collegium habuit Canonicorum' Carmelitae Strictioris observantiae modo eam ab anno I6Is tenent . Quum S Dominicus Florentiam Fratres suos misisset, hi primum in enodochio S. Pancrati substiterunt deinde ad hanc Ecplesiam . quae tandem ad Capitulum Flor devenit, miguarunt, demum Ecclesiam S. Mariae Novellaς, seu inter Dieas obtinuerunt. 2 omittendum minime est, quod hanc Basilicam quae ut Coelestini III. Sum. Ont verbis utar in Constitutione quadam an Itys ad Clerum Lau- Tentianum Caput Florentine Ecclesie fuisse videtur dicavit S. Ambrosius vergente IU Soegulo , ut ipsemet testatur in sua ae Exortatione ad Virgines Homilia, dum dicite Ea igitur vidua es S. Iuliana, quae

hoc Domino Templum paravit, atque obtulit; quos hodi diasicamus, Qua pali oblatisne , quae in robor