장음표시 사용
31쪽
Restant et plura argumenta, quae in nostrum auxiliam vocari possunt, et quae, Ut in alteram partem inclinemuS, ac ut animum in causa irritabilitatis esse credamus, plurimum et possunt et faciunt. Si animus reveralit hujus causa; omne, quod homini mortem infert, quacunque vi polleat, vel quamcunque exerceat, ut in memtis facultates, minime autem in corpus, derigatUr, necessisse est. Res autem omnino aliter sese habet; nam unaquaeque fere causa mortis, in corpus omnibus viribus incumbit; mens etenim saepe serena, suique compos, ad
extremum manet. Si conjectaram in medium proferre fas sit, has vires nocentes, naturalem nerVoTUna structuram, in aliam, mutando, suos edere effectus, dicerem. Morbum, exempli gratia, gravem et infaustum, minime mentem assiciendo, sed genus nervosum in deterius reddendo, infelicis hominis vitae imprimis Periculum grave,
deinde ruinam inevitabilem, inferre, animus, ut credam, inclinat. Medicinae monumenta, exempla, nec quidem rara, mortis affectus animi vehemenPer excitatos sequentis, suppeditant. Quid est cur dubitaremus, quin
animi assectus, ad ultimum Vitae finem, perinde ac uitae mortis causae, suas in corpus vires dirigendo, hominem perducant ' Huic rationi congruum est, nos saepe vidisse assectiones animi graVeS, revera morbOS eXcitantes, qui, post animum ad santitatem reductum, colPUS, longum per tempus, infestaverunt.
32쪽
Facultatem corporUm, qua flammam edunt et calorem, principio mira subtilitate qualitatibusque sibi pro
priis, originem suam ducere, Per centum fere annos, inter clemicos conveniebat. Hoc vero principium hac tenus delituit, et etiamnum lucem fugit. Oculis etiamsi obveniret, aut si id ipsum manu prehendere nobis esset in Potestate, dum comburebant corpora; tamen non idcirco clarius combustionem exponere possemus, quam nunc, tali principio nondum detecto, possumus. Id invenire fi nobis datum esset, tum equidem, cuicunque inhaereat corpori, id ad inflammationem subeundum aptum esse, affirmare possemus; sed, praeter hoc, nihil. Eo vero nondum detecto, quod fere est ejusdem momenti, qUan- tum ad rerum scientiam Pertinet, corpora, nempe, certi generis ita fabricata natura suisse, ut, si igni, sub dio, exponantur, statim calescant, exardescant, incendantur et lconsumantur omnino, dici potest. Huic favet opinio-
ni, quod plurimi clomici veritatis studiosi, rationisque
naturae cognoscendae cupidis limi, hanc facultatem, ipsius structura corporis incognita contenti, malunt e XPO'nere, quam ad principium ignotum eam referre. Cum corpora acceduntur, signa ea, quae exhibere solent, non,
quantum nobis est facultas judicandi, Ph sita principio, si aliquid tale revera existat, quam corporis struc-tUra e miro et peculiari modo essectae, affiniora sunt. An ex hac fluit analogia argumentum ejus firmitatis, uxnobis ita persuadeat ut credamus, vitam, omniaque Vitae
33쪽
sgna, ad spiritum sine fugiendo, explicari poste Z Quicunque ad hoc principium, quo solvatur nodus, decurrere cupiunt, summam manifeste produnt ignorantiam ;quod facere, quam laborem, hoc principium quaerendo, perdere, certe optabilius est. Porro attende, quaeso, quo serpat. quod probet aut confirmet, id quod nunc dicam. Unde, quaeso, est ratio illorum morborum, in quibuS, fana Valetudine, musculi, qui voluntatis imperio semper obediunt, animo invito, varie atque mirabiliter excitantur, moVentur. In Morbo Comitiali, Teiano, spas zodicisque aliis morbis quam plurimis, ita fieri ; ut musculi voluntarii moti su erint, diu et mirum in modum agitati et convulsi, dum animus eos quiescere solicite desiderabat, faepe vidimus. Si, cur hi musculi, in morbis modo dictis, ita torqueantur, pulsui animi, ut causae, recte tribuatur; tum animum rei, cujus non solum est inscius, sed etiam cui prorsus contrarium fieri velit, in causa esse, oportet. Aliquid huie simile, in functionibus vitalibus, conspectui nostro quotidie patet; cor enim, vita manente, non, etsi attentio animi avocetur, non, etsi summo studio in contrari Am partem animus inclinet, unquam quiescit. Si qui, hoc ex consuetudine fieri, contendere velint, et Volunt quidem plurimi, secum reputent, nullum exintere in rerum natura aut exemplum aut analogiam, Unde talis conclusio aut fluit aut fluere potest; quod simul
34쪽
ac fecerint, quin statim, se errasse, et viderent et agno: cerent, fieri non posset. Nos plurima, consuetudinduce, perficere, innotescit quidem omnibus: membrenim fidicinis innumeros conficiunt motus, quos dirigere mens videtur propterea Vix posse, quod, mente no sibi conscia, confici videantur; at revera tamen, nosine imperio mentis, hi motus unquam conficiuntur membra etenim ejus, animo Volente, statim quiescunt
Mens quidem pluribus simul attentionem impendere nequit; et quicquid, si plura adsint, caeteris levius semsum imprimit, id mens aut non sentit, aut saltem citcamittit; atque cui denique parum forte impendatur at tentionis, ejus homo cito obliviscitur. Est forte ob has
causas, cur, dum motus quosdam, qui ex Voluntate pendent, conficimus, mens sibi esse conscia non videatur. Ast, attentione revocata, membra, nisi homo voluerit nunquam moventur. Alta versatus cogitatione, pe meus moveat aut manUs, dum, de tali motu, mens aut omnino ignoret, aut adeo leviter ad eum sese attenderit, ideoque tam brevem ejus memoriam retinuerit, Ut conscius fuisse mihi non videar. Si vero ad haec membra
animadvertam, ea regere mihi datur; donec enim voluntas mea, sive quaedam extrinsicus causa, ea impelleret, manerent immota.
Late quidem errat, qui, fieri posse, ob longum usum, Putat, ut motus vitalis, spreto fere voluntatis imperio,
35쪽
A possit. Si hoc verum e Tet, sati S e Tet rationis, cur de concluderemus, animalia, prima ac provecta ae-Ie, magi S, ex Voluntate Vi Vere; quod vero minime
tinet. In organis voluntati obtemperantibus, quibus lia inducitur consuetudo, motus, irritamento admoto, ei tantur. Plurima, Praeterea, idem probant. Cuin innotescit, irritatione ventriculi, fauciumve titillatie, ingentem cieri vomitum Z Vomere vero nemo usui turno assuefactus. Vagina titillata, an, mente imperte tubi uterini singuli sua amplectuntur ovaria Mo-: ii omnes, qui ex partium consensu oriuntur, idemae illustrant. Animi affectus varii in organa vitalia igni vi pollent, eademque saepe ita assiciunt, ut ab-rmes in iis motus saepenumero, animo quidem no ite, oriuntur. His motibus vero nihil auxilii affertasuetudo.
Porro, motus vitalis impulla animi non pendet. Quod stabilius rEddit, in promptu est. Si enim res aliter l, quantum ad vitam attinet, animum, in animalibu qimi fere ordinis . perfectiorem, ac in hominibus. iisquem intibus, quia hominibuS sunt Perfectione propiores, oportet; illa enim, quam hi, fiunt Vitae tenaciora, hi excelsiore gaudeant mente et perfectiore. In momentis medicinae exempla recensentur animalium ;ie, post divisa in varias fuerant partes; quae, post tibus, quae multo iis usui ad vitam erant, fuerant
36쪽
Privata; quaeque, denique, post iis capita detruncata fierant, et membra articulatim divisa; vitae tamen pancipia diu manserunt. Homo vero, iique animalium cdines, qui, animi facultatibus, ad eum propius accodunt; levi vulnere accepto, praesertim in earum vicnia partium, quae ad vitam tuendam sunt utiliores, sipe dant animam; talibus vero cladibus, quales memor Vimus, illatis, nequeunt quin animam statim emerAnimum esse vitae causam, si aliquis velit contenderillum, mihi liceat, interrogare; unde fit, ut homines, e excelsioribus mentis facultatibus revera gaudeant, tam e vita, leviore causa, ac infimum seu imperfectissimuanimalium genus, decedanti Fert quoque animUS rogre; unde fit, naturam hominum dedisse generi, Vita Ihilo persectiore frui, quam qua fruuntur bruta animalicum, in his, functiones vitales et naturales aeque vigant, ac in illoῖ Qualitas ista, qua fiunt vitae tenacio quidem fere infima animalia, si ausim super hac re prferre sententiam, si pro vero habeatur, fibras movent modo peculiari fabricatas iis competere, ita ut fiant ni
adeo mutatu faciles ac in aliis animalibus, ideoque difcilius ossiciis vitae impares evadunt, vimque eorum ne
vosam largiori et aequabiliori copia, undique corpor esse diffusam, solum explicabilis; aliter enim mens pefectior imperfectiore est deletu facilior. Quocirca. firita sit, vita aeque vigens et perfecta, quae variis contigit animalibus, aequali irritabilitate, quam eorum sibi
37쪽
3Iibuit natura, plane prodit; quatenus Vero vigetius aut rfectius in hoc, ac in illo vita floret animali, fibris eo-im impari dissimilique modo constructis rectius ac aniis dotibus diversis gaudentibus tribuenda est. Ratio, cur volunt philosophi motus vitales animo tri ere, ex ingente hujus principii veneratione, sine duo, proficiscitur. Q andocunque, ad Verum notis et bilitis principiis accedere, nostrae non Valeant facul- es; aliquid ignotum, in auxilium vocare, nobis haud requens mos est. Sic quidem a certamine receditur,m nihil quo. lis dirimatur, dum nihil certius, Rut, lasse verius, ac quod antea compertum habuerimus, medium profertur. Quemvis interrogarem; utrum videtur, magis esse penes hominem, legum, quibus icitur spiritus, rationem detegere, aut detectam inligere et explanare; quam physicam rationem cog-scere. De eo, quin, scilicet, materia sit iners, nemo qui nunc dubitet; quin vero materiae Particularum inatio, quam modo singulari effecit natura, atque, mortalibus pateret, nondum voluit, ita fiat, ut, si-Jac alieno aut externo pulsu fuerit agitata, move-; nemo, quem consuetudo, aut superstitio Scientiaeae gravis inimica, a vera non flexerit, inque divera sententiam inclinaverit, aut recusat, aut recusare aet. Ita, ut modo dictum est, in corpore animaliura materiam disposuit, it ordinavit; ut, in eo, sig
38쪽
Ian exhibeat longe alia, ac ea, quae, sub ulla alia sor edit. Etsi de hac dispositione ignoretur, etsi altius, c uarnostrum ingenium penetrare valet, lateat; ITU'ta, calcausam esse unde oritur irritabilitas, sunt, quae de moi
Motui vitali animalium quod suntle est, in plant
plane obtinet. Hae enim, radicibus in terram alte jdaetis, quo aluntur, inde exhauriunt. Quod, cum fluidam induerit formam, per vasa transit varias subitur u mutationes. Nam sal, oleum, aqua et terra, expia. tis, Homica arte, eliciuntur. Num possibile est, ut plattae ita suum praepararent nutrimentum, atque ita sucos terrenos exhaurirent, et in tot tamque VariaS et ac mirabi es naturas, sine motu, sese, mutarent λ Minurquidem. Plantariam motus, luci, calori, fiuidisque ii ijam praeparatis, ne in Vasi S cCntinentUI; et per ilento motu transeunt; qUibUS Plantae, per omne tenporis, dum vigent, spatium, e Pontantur, quaeque Iearum fibras, ut moveant, assiciunt; POtIUS, quam carsae omnino ignotae, tribuendus est.
Musculi e corpore excisi, pristivae movendi seculitis pertinaces, brevem moram, existunt, si stimulus id neus iis admoveatur. Si hujus in causa mentem habe: certissime, mentem sua ibi munera, ubi ipsa non eat, oblPosse, negare, non poteris. Docent enim Metaphysi
39쪽
Dentem minime esse divisibilem; quam ob rationem, si ibi cum iis conveniat, partim in musculis semotis inesse aequit; nec, ex toto, iisdem inesse potest, nisi ei alia, ic cerebrum, sedes assignata fuerit. Neque, quod vicus, us est; parti quidem disjunctae adhuc, tua opinione. esse aliquod ex animo derivatum ; etiamsi, hoc principium materiae expers esse, contendas. Si vero pro corporeo habeatur, fortasse sit ultima generis nervosi structura, mirifice, a natura, fabricata. Multa obstant, quo minus hic motus ullo alio principio, sit explicabilis: nisi aliquod vis sive cerebri energiam, nerVi S ubiqUe corporis dispersis competere, concedatur; qua fit, ut, Perexiguum temporis spatium, fibrae istius, a corpore semotae, partis contrahantur. Quoniam Vero mutuae eorum contractiones musculorum et relaxationes cito desinunt, et denuo non redintegrantur; satis est causae, Unde concludatur, auxilio cerebri huic operae opus esse.
40쪽
MIHI videor rem supra tractatam ita posuisse, ita illustrasse, ita experimentis saepenumero ab aliis institutis, exemplisque aptis, stabilisse; Ut haec in veris esse statuantur. I. Nihil esse, per totum mundum, ab infimo ad per fectissimum ordinem rerum, quod, donec agitatum fuerit ab aliqua re aliena, aut quoquam munere fungitur,
II. Vitam omnem motu mirabili, plerumque regulari et constanti, consistere. III. Ipsum hunc motum oriri, parti m ex qualitate PrinPria, quae fibris animalium moventibus inest, quamque