장음표시 사용
2쪽
SANCTISSIMI D. N. PAVLI QUINTI
VI nuper Venetae Reip. partes scriptis tuendas susceperunt , multa es.fundunt in sanctam Sedem Apostolicam,in Summum Pontificem Christi Vicatium , atque in uniuersum ordinem Ecclesiasticum, quibus Catholicos, modestos'. viros abstinuisse cosultius fuisset. Nos Christianae verecundiae, & mansuetudi, nis memores Dei & Ecclesiae causam, caeteris omnibus praetermissis, solis rotum ponderibus, & rationum momentis agentes, primum latarum a Rep. legum, atque actionuniat, quae causam censuris, atque interdicto dederunt, ipsaruix q. censurarum validitatem & iustitiam examinabimus, deinde singulis argumentis , quibus veritas oppugnatur respon' debimus.
3쪽
RIMA Iex Reip.Venetae hoc statuit,vii Regulares, presbyteri, hospitalia, m niales,ecclesiae,& loca ecclesiastica,nul-qo tempore sub quouis cplore,aut titulo actionem praetendant in bonis a laicis possessis,neque ratione praelationis,nec consolidationis directi dominij,nec extinctionis lineae primarum inuestitur rum, neque alia de causa, saluo ipsis ecclesijs,&ecclesiasticis personis,& locis piis dominio directo .HAec lex expresse & nominatim statuit in personas ecclesiasticas,quas ab actione excludit, & in bona ecclesiarum,quae ratione directi dominij ad Ecclesiam spectantis prohibet vendicari ab Ecclesia. Quorum neutrum licuisse Principi seculari,utcumque suprema in temporalibus potestatem habenti, tam euidens est, ut qui hoc in dubium reuocant, principiat planegare videantur. Personas quidem ecclesiasticas exemptas esse a iurisdictione seculari disertis verbis cauetur in cap.si Imperator 9 6. dist.ubi habetur,non a legibus publicis, non a potentatibus seculi,sed a Pontificibus & sacerdotibus omnipotentem Deuvoluisse clericos & lacerdotes ordinari, & discuti,hoc est,ut ibi omnes notant,iudicari.idem statuitur in cap. cotinua cap. si quisquam, cap. clericum, cap.volumus, & alus seqq. II. q. I.idem sancitur in Mileuitano Concilio relato in cap.inolita,& in Concilio C arthaginiensi relato in cap placuit,eade
4쪽
In bona Emph retiea Ecclesiarum. scausa & quaestione in cap. a. & in cap. si diligenti , de soro co-pet.in cap.cum non ab homine, in cap. at si clerici, de iudic. in cap. si iudex de sent. exco m. in 6. di in cap.quanquam decensin 6.& nouissime in concilio Lateranensi sub Leone X. sess. 9.tit.reformationes curiae, & aliorum vers.& cum a iure. Quomodo autem,& quo iure huiusmodi exemptio inducta sit, non omnes inter se conueniunt. Crebrior tamen grauissi- morum interpretum sententia est , eam exemptionem esse de iure diuino, ita docuit gl. ind. cap. si Imperator 96- dist. durn ait, clericos ante omnem humanam constitutionem a seculari potestate exemptos esse, & constitutiones clericos
eximentes non nouum ius continere, sed iuris declaratione. idem sentiunt Tancr.& Praepos.in d.cap. si Imperator n. I. Cardin. in repetit. cap. perpendimus n. Io. vers. ego tamen dico,de sent.excom. Bald.in cap. 2. n. O. de maiorit. Obe
dient.& in auth .statuimus,in princip.C.de epist.& cleric. ubi loques de ea auiti .prohibente trahi personam ecclesiasticam ad iudicium seculare, notat secundum Canonistas, quod id non est ius nouum,sed est recedere ab errore veterum legum, Quia subdit clerici numquam fuerunt de iurisdictione temporali iudicum laicorum, & haec est ipsa veritas, quia Deus a principio istas iurisdictiones distinxit. idemque tradu ut Hostien,in d. cap. a.de maiorit. &obed.a multis haud fideliter relatus.is enim scribens, olei icos a potestate Imperatoris exemptos esse a summoImperatore, hoc est Deo,& etiam ab Imperatore inferiori, dum utramque copulat exemptionem, aperte insinuat eam competere clericis tam iure diuino,qua humano.Goisred. Abdidi Felin. in d.cap.a. n. I. Mil.in reperi. in verb.clericus. Imol. in clem. i . col. de of ordin. Rom.in sing.qIq.Dec.in. eap.ecclesia sanctae Mariae n. 19. de constit. Dri ed. l. I de liberi. Christiana capite st. Almain .in tract. desum potest. ecclesiast. cap. 8. Auster.in clamento. de Ollic. ordin. versa d qtLxstionem. Lap. allegat. 92.n. gLin d.cam quanquam,ubi omnes DD.de cens .in 6. Anchar. cons. 96. nais
Prob. in addit. ad moaach. in cap. si iudex laicum, de senta
5쪽
excom.in 6.n. I.ubi etiam in hanc sententiam citat Malenin . tract.de eleαHieron. Gigas in tract. de crim. laesae maiestat. quaest. 68. n. I s. Tiber.Decian.intract.crimin. l. 9.cap.9. n. I. Hippol Riminald. in repetit. cap. quae in ecclesiarum n. q. Eueratacons. I p.n. I 3. inci p. in materia quaestionis,& in conc et . incip. Visis & bene discussis n. a s - & 26.Pet.Belluga V lentinus in speculo Principum rubr. I I.tit.de praepos. S.viden
dict.Cano.de priuil. eccl.per nal.tit.de for.copet.priuil. I I. Ferdinandus Vahuius Hispanus de success. creat. S. 22.lismitat. 28. Et hanc esse communem sententiam testatur AI-ciat. in cap.cum non ab homine n. a.de iudic. Couar. Practic. quaest. 3I n. I. Stephanus Austeride potest. seculari super e clesiasticis personis in introductione n. 7.Bernard. Laur.in tra ctatu continente casus, quibus iudex secularis potest manus in personas clericorum sine metu excomunicationis imponere, qui habetur tom.xj. tractatuum n. s. Nauar. in relect. 'M
n. 3 o.vers. facit denique. Atque ita decisum suit in tribus su - premis & celeberrimis in toto orbe terrarum tribunalibus,' 'quorum unum est iudicum ecclesiasticorum, alia vero duo secularium, scilicet in Rota Romana, in consilio Neapolitano,& in Senatu Parisiensi. Decisio Rotae Romanae habetur in antiquis tit. de consuet.decis. Io.n. . Decisio consilij Ne politani habetur apud Grammat decis. 6 I. ubi propterea ait consilium Neapolitanum nemine discrepante,decreuisse,sε- tentiam latam a iudice laico c6tra cIericum,& iam diu executioni mandata reuocatam esse,quousque aliter per sacrum Cocilium prouisum suisset, subdens,haec postrema verba addita esse, ut consuleretur honori commissarij, a quo lata fuit sententia,& ita fuisse obseruatu. Decisio Senatus Parisiensis resertur a Rebusin cocord. rubr.de protectione concord.vbi subdit,id esse etiam contra rationem naturalem , ut laici in- . serio
6쪽
In bona Em seotica Ecelestarum. τseriores iudicent de personis ecclesiasticis, quae sunt ipsis digniores,testaturq; arresto Senatus Parisiensis,die S. April. anno I 3I.remissum esse adiudicem ecclesiasticum cadauer presbyteri,qui laqueo sibi mortem cosciuerat in vico S.Germani. Ex quo inquit patet,quod iudex ecclesiasticus cognoscit de clericis vivis & mortuis, quia character est im- E pressus animae &Ossibus . . RatiΘ autem, cur exemptio personarum ecclesiasticarum quoad omnia sit de iure diuino, ea est praecipue, quod cum ecclesiastica potestas sit a Christo Iesu Domino nostro lege euangelica supernaturaliter constituta, & Petro ut Principi Apostolorum, eorumst. successoribus, non aute Principibus laicis commissa, eaci. circa spiritualia versetur . Nauar.in d. relect. cap.nouit, notab. 3. tit. potestas ecclesiastica, & Iaicavi differ.n. 96.consequens est, ut ad ecclesiasticam non laica potestatem pertineat iurisdictio in personas ecclesiasticas, quae omnino corpus & animam in sortem Domini transtulerunt,& Dei seruitio dedicarunt. I a.q. I.cap. cui portio, & sic res spirituales, & de eius foro effectae suntl. Qua ratione usus est Hostien.in. d.cap. z.qui a Io. Andri Imol.& alijs probatur,& a nemine ibidem improbatur. Eandem adducunt Oidrad.
cons. 83. n. . Marian. Socin. in cap. z. n. 3. de foro compet
Rota d.decis. 1 o. Alijs hanc opinione firmis rationibus comprobarunt,& ex pluribus sacrae Scripturae locis auctores supradicti deduxerunt,quae cum ab ipsis peti possint,in praesentia praetermittuntur, cum apud viros iustos, aequiq. obse uantes suificere debeat hanc esse probatissimam, & receptissimam opinionem,eamq. manifeste explosis cauillationibus, callidisq. interpretationibus probari in d cap. si Imperator, ind. cap. quamquam,& in praecitato loco concili j Later nensis,atque ex concilio Tridentino cap. 29.sess a' .ubi dicitur : Immunitatem ecclesiae, ac personarum ecclesiasticarum Dei ordinatione, ac Canonicis sanctionibus constitutam. Quamobrem mirum est, quod ait F.Paulus Remp. pro in dubitata habere contrariam opinionem, eamq. sequi The i Iozor,
7쪽
s . . . Prima Pan. 2De Leg. lata A
logos, &i migliori Canonisti. Nam quoad Canonistas in
fra ostendemus, Innoc. & Oldrad. tantum abesse,ut sentiam exemptionem praedictam non esse de iure diuino, ut potius pro alia opinione allegari possint, vel saltem pro neutra . Nauar. allegatus a Molin. in Man. de hac quaest. nullum a verbum,adeo ut soli negatiuam opinionem defendant Lauri Bellamera, & Couata curi tamen omnes alij,qui articulum attingunt supradictis numero, & auctoritate praestantes sentiant pro affirmativa, nempe gl. Hostien. Bal Praeposit.Cara. Abb. cum tot alijs relatis, tres i. concordes Ecclesiastic tu, & laicorum decisiones, videlicet Rotae Romanae,Senatus
Parisiensis,& Neapolitani Concilij, quibus haec opinio indubitata redditur, &vsus etiam apud Christianos Principes qualis fuerit, satis ostenditur. Theologi autem,quibus placuit opinio contra Canon istas, sunt aliqui tantum ex recentioribus collecti a Molina in loco supra citato, adeo ut nihil ponderis habere debeant pauci, & recentes aduersus tot, &tam grauium Auctorum consensionem; cum alioquin Can nistis & Theologis etiam grauibus, & summae auctoritatis inter se dissidentibus, in his quae respiciunt ius diuinum , pertinens ad moralem philosophiam, opinio Canonistarum praeferenda sit opinioni Theologorum, Petri de Anchar.in celebri sua disputatione,incipiente, Antiquis, S modernis
temporibus. Vasq. I.Controu. illustr. cap. a 9.nu. 6.
Exemplum S. Pauli, qui a Festo seculari iudice ad Caesarem appellauit, huic conclusioni minime ossicit. Nam ipse appellauit ad Caesarem non tanquam ad superiorem suum o, sed tanquam superiorem illius, a quo sibi inferebatur iniuria . Ita respondent Praepos in cap. cum ad verum 96. dist. col. 13. in respons ad 8.argum. Turrecrem. in Sum m. de eo. cies. lib. a.cap. 96. in responc ad 3. argum. vers. & cum dicitur quod ad Caesarem appellauit . Quς responsio Iutis regulis consona est, secundum quas appellatio deuoluitur ad superiorem Iudicis, a quo, non autem ad superiorem person tum litigantium. Spec, lib. a. par. 1.titi de compet. lud. adit.
8쪽
mam. Ia Rart. Bald:Ang. Salic. Albertc.& alij omnes in I a. C.vbi, & apud quem. Rom.cons. 26s .nu. 3. Afflict. decis. I. num. a. & 3. Abb.in cap. luintauallis,n. 39.de iureiur. Quod si ex illa LPauli appellatioue argueretur Festum, aut Caesarem seculares ludices in illa LPauli causa iurisdictionem o dinariam habuisse, haeretica inde sequeretur conclusio Principem, aut Magistratum secularem in causis dogmatum Fidei esse iudicem competentem. Quam impram hereticamq. conclusione praedicta sana Praepositi,& Turrecrem.interpremtatione vitabimus, ut scilicet S. Paulus Caesarem appellaue tir, ut pro sua seculari potestate Festum Iudicem, aliosque Cassaris subditos, qui eum calumnijs ,& imposturis vexabant,coerceret.
Verba praeterea S. Pauli ad Romanos cap. I 3. Omnis ani- .ma potestatibus sublimioribus subdita est, referri tam ad secularem, quam ad ecclesiasticam potestatem,adeo ut exemptionem clericorum probet, non autem,quod contra praetenditur, refellat, constat ex epistola S. Symmachi ad Anasta- situm Imperatorem, ubi sic ait: Fortassis dicturus es.scriptum esse,omni potestati nos subditos esse debere. Nos quidem 3Potςstates humanas silo loco suscipimus, donec contra Deusuas non erigunt voluntates, caeterum si omnis potestas a Deo est, magis ergo, quae rebus est praestituta diuinis,cui v rae interpretationi adbς serunt apcrte S. Bernardus in epist. I 83. ad Conradum Regem Imperatorem electum. Sanct usHormis da in epist. ad Anastasium Imperatorem, S Sanctus Leo Nonus in epist. ad Michaelem Patriarcham. Qui omnes relatis S. Pauli verbis utranque potestatem, imo magis spiritualem , veluti excellentiorem significari unanimitcrscripserunt. Et quamuis Gregorins Nazianzenus oratione IS. ad Cives trepidantes, loquens de seculari potestate, sequoque annumerare videatur inter eos, qui prae excellentibus potestatibus parere debent, id fecit humilitatem insinuans, utque leuior quae ciuibus suadebat, cum se quoque
illis socium praeberet, viderentur. Quod ex duobus potissi-
9쪽
mu liquet. Primo quia eodem loco se etiam sceleratisiae acinorosis admiscet,consociatq. ibi ob scelera, ac fiagitia nostrai cu tamen non minus vitae innocentia, ac sanctimonia , qua doctrina, eloquentiaq. praestaret. Secundo, quia paulqpost ad ipsum Imperatore, ac Praefectos orationem conuerinexuens,n Episcopi induens aperte docuit Imperatores, actens, personam Civis Principes saeculares ipsius Spirituali Potestati ac Tribunali esse subiectos, his verbis: Quid vero vos Principes, & Praefecti Θ Nam vos quoque meae potestati,meoq. Tribunali lex Christi subijcit: Imperium enim ipsi quoque gerimus, addo etiam pri stantius, & persectius, nisi oportet spiritum carni cedere, ac terrena c estibus. Ex loco Ioannis i q. ubi Christus respondit Pilator non haberes potestatem aduersus me, nisi tibi datum esset desuper, non elicitui Pilatum fuisse Christi iudicem ordinarium, quia verba illa intelliguntur de potestate ex Dei permissione. ut sit sensus, nulla aduersus me potestate uti posses, nisi Deus hoc tibi permitteret, ita post Chrysostom. & gl.decla
plum Imperatorum, ac Iudicum sarcularium, qui, tametsi eis a Deo permissum fuerit,multos Martyres iudicijs, & senten-ths trucidare , non propterea intelliguntur filisse Iudices
Samstorum Martyrum. Caietanus autem allegatus in a. a. . quaest. 62.art. I.de hac materia non loquitur. Saninus autem Augustinus, & S. Bernardus non pronunciant, nec examinant, an iudicium Pilati legitimum fuerit, vel v serpatum; sed tantum aiunt, talem potestatem a Deo habuisse. Quae verba cum sint conssirmia verbis Euangelij, conssirmem quoque recipiunt expositionem, ut scilicet Pilatus talem ex Dei tolerantia nactus fuerit intestatem. Verum etsi aduersus huius opinionis veritatem, & tant rrum virorum auctoritatem admitteretur conrraria opinio , quod huiusmodi exemptio quoad temporalianon sit de iure Diuino, quam pauciores, nec tantae auctoritatis Interpretes sectantur Lauta & Pellamer. in d. cap. si Imperator. Couar.
10쪽
s,ost Medinam,& alios in d. qu st. 3 r. num.2. dc recentiores aliquot Theologi, quos reseri, & sequitur Molin. de iustita
tract.2.disput. 3 I. vers. tertia concluco. Nam Nauatacitatus a Molin.cap. n. II9. de hac materia ibi non loquitur, &Caietan. in Sum.in verb. excommunicatio cap. 3 7.recte per- pensus de hac quaestione non agit. Innocentium autem in d. cap.2.de maior & obed.& Oldrad. in.d.cons.8 3. inter huius opinionis assertores enumerare non ausim, cum duas proponant opiniones,nec in quam sint proniores,satis explicent,ut cerin necesse erat, si alterutri erant adscribendi, cum in re tanta periculosum sit valde ei regulae inniti,quod probata videtur opinio, quae posteriori loco resertur.adeo ut mirum nosit si Rota d. decis. ro. recenseat Innoc. inter sentientes e ptione clericorum esse de iure diuino. Si inquam contraria opinio admitteretur, nihilominus tamen firma est,atque inconcussa huiusmodi cxemptio personarum ecclesiasticarum a laica potestate.Nam cum ea constitutionibus Pontificijs,&conciliaribus decretis supra relatis plenissima constituta sit, valida haberi debet perinde, ac si iure Diuino esset inductit. Nam Papam,cuius potestas est a Deo,potuisse Clericos a seculari iurisdictione etiam in temporalibus eximere, omnes Theologi & Canonistae,qui in priori articulo variarunt, uno
Sol Victoriam, & alios relatos a Molin. d. disputa 3 I.in 3.2Φconclus.qui oes concordi sententia pronuntiant hac exemptionem iuri naturali ac diuino, sanctorum Patrum testimonijs, publicis i. Imperatorum concessionibus consentaneam esse,Pontificem i. pro summa sua in spiritualibus potestate,& regimine sibi a Deo commisso, iure potuisse, ac debuisse personas ecclesiasticas sibi in spiritualibus subditas,etiam in temporalibus a seculari eximere potestatritu ut Diuino curutui ac spiritualibus negotijs magis assidue vacarent, dum adserum seculare euocari nequirent, tum ut eorum magis laicos auctoritas emineret, quae valde vilesceret, si eorum
soro,ac legibus subderentur, ab eis l. pro imperio coerceri,