장음표시 사용
31쪽
1 Seeunda pars. Do Lege se siue rei iam existenti prospiciatur, siue futurae occurratur, potestatem statuendi ad Sedem Apostolicam dumtaxat pertinere . Sed quid hare ad legem oppugnandam commemo' rare opus est, cum in ea nedum de ecclesiastico negotio , id est de dificatione Ecclesiae, sed de Ecclesia ipsa nedu aedificanda, sed etiam aedificata agatur, imposita, scilicet poena amissionis fabricae ξ ergo etiam fabrica Ecclesiae iuribus fisci infertur ad instar quarumlibet rerum profanarum ξ Id ce te inauditum est, & ecclesiasticae immunitati contrarium, cum iuxta sacros Canones Ecclesia cum auctoritate Episco pi fundata, quamuis adhuc consecrata non sit, gaudeat pria uilegio immunitatis, gl. in cap.fin. de consec. eccl. vel altata quam ibi Hostien. Io. Andri & Abb. sequuntur, afferentes exemplum Clem. V. qui effractorem Ecclesiae non consecratae eXcommunicatum declarari mandauit. Idem tradiderunt Hosti en. in Sum.tit.de immunit.eccles. S.in quantumnum. Io. Zabarell.in cap.inter alia in 3. quaest. eod. tit. MMrian.Socin. in cap.conquestis nu. I 8. de sent. excom.
Tertio obicijtur, in quoliber fundo laicali non modo pria uatum,sed etiam Principem habere dominium.I.Bene a Z none.C.de quadr. pr script. l. deprecatio is ad i. Rhod.de iacit. Indeq. sequi,ut quemadmodum inuito priuato Domino non liceret Ecclesiam aedificare, ita nec etiam liceat inuito Primcipe. Huic obiectioni respondetur,non esse usquequaque u
rum, Ecclesiam non posse in fundo priuati aedificari domino inuito; siquidem posse dominum soli ad fundum vendendum causa Ecclesiae vel aedificandae vel ampliandae compelli,certa est DD. conclusio . Florian. de S. Petro in L si quis sepul
testatur, ita iudicatum fuisse in Ciuitate Veronat . Tiraq. de priuil.piae cavspriuil. 67. Secundo respondetur, aliud esse noconsentire, ut Ecclesia aedificetur in proprio fundo, & aliud esse,lege lata in uniuersum id prohibere, cum prior sit actus priuati recusantis rem sua in hunc usum concedere;posterior
32쪽
Eeesesiarum aedi assenem prohibente.
sit actus iurisdictionem exercentis quod non licet Principi seculari in materias Ecclesiasticas, qualis est haec.lmo nec priuatus fundi dominus potest rei suae legem imponere, ne Ecclesia possit ibidem aedificari. l. nemo. Ede pact. ubi habetur neminem paciscendo eficere posse, ne locum suum sibi liceat dedicare,& ita ibi sentiunt Fulgos. Ias. & caeteri omnes. Tertio res podetur,non satis apic argui a prohibitione priuati ad prohibitionem Principis ; nam priuatus habet in suo fundo
plenum dominium, plenam j. proprietatem. Princeps vero tantum protectionem, iurisdictionem, & quoddam dominia uniuersaliter consideratum, non autem ullum directum,vel utile dominium ullius certi fundi, certi ve soli, gl .in d. l. Bene
ubi id probat legibus,Iurisconsultorum auctoritatibus, ratio nibus, & historiarum monumentis. Quarto respondetur, tu Iisdictionem,quam habet Princeps secularis in fundo laicali, tunc vel conquiescere, vel extingui,cum in usum Ecclesiasticum, vel spiritualemetonuertitur, cum etiam temporalia, ut dictum est,sub sint potestati Ecclesiasticae in ordine ad spiritualja,ac propterea accedente consensu priuati, cuius est dominium, non posse impediri a Principe laico, quo minus
Ecclesiastico usui applicetur. Alioquin posset etiam Pri ceps laicus suis subditis inhibere, ne sacris ordinibus initiarentur, aut religionem profiterentur, quod fini aeterno repugnaret, & ab omnibus iuris Divini,& Canonici principiis
abhorreret. Quinto etiam si praeter consensum priuati domi ni,licentia Principis laici esset necessaria ad Ecclesiam aedificandam, quod tamen a veritate alienissimum est, dicimus, hanc licentiam iam fuisse a Magno Constantino imperatore
obtentam,cum concessit,ut in toto orbe terrarum possent Ecclesiae aedificari, ut refertur in cap.futuram Ia. q. I. Quam libcentiam, siue priuilegium,sive concessionem reuocare nc
33쪽
Iicet ex his , quae supra tradita sunt; praesertim cum Veneti Ciuitates,& oppida, quae quondam Imperatoris suerunt ,&in quibus ius aedificandi Ecclesias absque Principis secularis
licentia iam erat receptum, possideant. Imo etiam & ipsi si-i ue Imperatoris priuilegio immunitatem consequuti, quod Alber.de rosat. aurea bulla bullatu inspexisse testatur in l. r. C. de sacros. Eccles. siue praescriptione libertatem adepti, ut per Castald. de Imperatore quaest. q.mq.siue ex natura rei, quia in mari aedificauerint.lai. in l.ex hoc iure col. ff.de i stit.& iuri mox suae originis initio,postquam paruas illas insulas, quae Alvearia dicebantur,& in quibus piscatores m nebant,ob metum Attilae inhabitare caepissent,Gradensem, Patriarcha in spiritualibus agnouerunt; adeo ut Patriarcha, dum in quasi possessione uniuersali, iurium Ecclasiae in uni uersa sua Patriarchali prouincia,& sic etiam in illis insulis, seu Alvearijs quoad Venetcs quoque perseueraret,etia spis ritualis iuris, Ecclesias scilicet aedificandi posscssionem continuare dicerctur, iuxta not.per Bart. iii l. I S. hoc interdicto. ff. de itin. adi. priu. ubi notatur intitulatum ab habente pol . Datc m, dum exercet aliquos actus iurisdjctionis uniuersalis
censeri retinere quasi possessionem in omnibus ijs etiam ,
Quarto opponitur, si non liceret Principi laico prohibere
in fundo laicali aedificari Ecclesiam, non liceret etiam vetare, ne ad Ecclesiam fabricandam specie aliqua lignorum rei nauticae necessariorum, vel plumbo, quo in usum rei mia litaris opus esset, uti liceret, quod valde absurdum esse sim quiunt inde colligitur, quod si omnem materiam adhibere posset Ecesesia tam pro fabrica, quam pro sacra supellectili, materia ipsa omnis tam lignorum, quam metallorum , atque aliarum quarumcumque rerum ad Ecclesiam pertin ret . Praeceptum autem cultus diuini cum sit affirmativum,
nec omnes materia , nec cmnia loca, nec Omnia tempora
comprςhendit, et t. fatisfit,quoties necessaria illi suppeditantur,& reliqua humania usibuo relinquuntur.
34쪽
Ad primam huius oppositionis partem respondetur hanc obiectionem petere principium. Nam etsi Episcopi loc
rum,pro eorum prudentia,&probitate specie ligni,& metabli, aliaue materia, qua in usum publicu egeat valde laica pomtestas, nequaquam usuri sint, cum alia ratione,alijsve male rijs Ecclesiaru labricis & ornametis prospectum esse poterit. Id tamen prohibere non pertinet ad Principem laicum eis dem rationibus, quibus interdicere non potest, ne in fundo Iaicali extruatur Ecclesia . Verum tametsi tales prohibuetiones possent sustineri, ut aliqui existimant, ea esset ratio , quod modicum ex his prohibitionibus praeiudicium insertur Ecclesiae, ut post Cardin.scripsit Dec. in d. cap. ecclesiae S. Mariam. I.& Felin.n. I II. inserens valere statutum prohibens ne nonnulla bona in confinio territorii posita, ad v, tandam confinium confusionem, alienentur in non subeuntes Onera, vel ne arma alienentur in non subditum, vel quid simile.Quae ratio non vendicat sibi locum in casu nostro, in quo lex non solum Ecclesijs praeiudicat, sed etiam eas, quod magis cit, nasci atque aedificari in uniuersum prohibet, &propterea a validitate illarum legum ad validitatem eius, in qua versamur, non recte desumitur argumentum; praesertim cum haec lex arctet praecipiat, poenam imponat, & de fabri ca Ecclesiae, ac de personis Ecclesiasticis expresse loquatur. Quo casu nedum non valet lex in modico laedens Ecclesias,
vel personas Ecclesiasticas, sed nec illis fauorabilis, & pi tuilegium afferens ex potestatis desectu, nisi ab Ecclesiasticis
fuerit recepta, idest confirmata per Papam. Matthesil. nor. II r. Abb. in d. cap. ecclesia S. Mariae n. 2 . ubi Barbat. n. a.
Dec. n. q.SOcin .cons. 6.n. I. vOl. I.Nauar. cons. n. . vers. 3. lib. I. Surdus latissime cons. a.n. I 3.Ex eo autem,quod non
valeat prohibitio utendi plumbo, vel alia materia pro fabriaca, vOl ornamento Ecclesiae, inferri quidem posset, Ecclesia melle capacem acquisitionis cuiuscunque materiq,non autem, quod omnis reat etia sit Ecclesiae,vel ad ipsa pertineat, quem '
admodum infertur ab his, qui legem defendunt, qui ut Ec-
35쪽
clesiae conssent inuidiam,ex pr missis de potentia emendi,&acquirendi loquentibus. ex quibus conclusio non inuidiosa, scilicet, Ecclesiam omnis commercij esse capacem, colligi potuisset; terminis mutatis,de actu,id est, de acquisitione,&dominio colligunt conclusionem, nempe hoc pacto rerum
omnium dominium, pertinere ad Ecclesiam. Praeceptum autem assirma tiuuna Deo honorem exhibendi,sempe non autem ad semper, obligare fatemur.Sed dum Principi laico focultatem similia prohibendi negatur competere, non id agitur,ut hoc praeceptum obliget ad thmper,utq. actu illud impleatur in omni materia,& in quacunque re, sed ut liberum
fit illi satisfacere semper, & in quaqunque re, ac in quaqua,
Quinto,allegantur quatuor leges a Iustiniano in Digesta
translatae,quibus caueri,dicitur,ne res aliqua dedicari possit ablq. Principis licetia,videlicet t. sacra. S.I.1fderer.diuisci si plures sint,& l. a. ff.de relise& sumpt.funer. l.vlt.ffvt in possiegat. Additurq.in hac materia plurimum semper Imperatoribus delatum fuisse,ut patet ex nouella Iustiniani 67.atq. ex historia Ecclesiastica. Respondetur ex supradictis quatuor legibus duas nempe l. et .ffide relig.&sumpti sun.& l.si plures eod. tita nihil ad rem pertinere, cum eis non caueatus locum non posse dedicari ablq. Principis licentia, sed tantum cad uer mortui, in ali cnum locum inferri non posse absque consensu domini. Lege autem vit.K. vi in poss.legat.statuitur, ut
legatarius mitti non debeat in possiestionem domus sibi legatae,si ea esset religios lues Imperatoris permissu consecra-:ra,ibiq.gl.addi Pontificem posse locum colasecrare,absq.licetia Imperatoris, nisi esset locus publicus.Cu qua gl.opinione congruit alia lex superius allegata,idest lex sacra. S. pen. ff.de retadiui qua habetur,locum publicum sacril fieri posse, cum Princeps eum dedicauit, vel dedicandi dedit potestate. Hoc autem non ossicit . conclusioni superius positae. Primo, quia gl. in verb.dedicauit, dicit,hoc ideo statutum esse,quia Principes olim erant sacerdotes, ct ideo Regem. Dauid s
36쪽
Melesiarum Hi auton praue Uente. Hcerdotem etiam appellatum. Sed addendum est, inter Gemtiles antiquitus Consulem soIum, vel Imperatorem templa dicasse. Alex. ab Alex.dieta geniat tibia 3.cap. I 6.Secudo, quia gl. in da. sacra, exponit,dedicauit,id est, voluit a Pontificibus dedicari luod etiam'tradidit gl. in S. sacrae Instit. derer. di, ut quo textu habetur,res sectas esse,quaerite per Pontifices Deo dedicatae sunt. Tertio,quia lex sacra, loquitur tantum de locis publicis,quae cum Imperatoris sint, speciali ratione
time eius consensu non sunt consecrandae, ut sentit, etiam guin .fin. vi in poss. legat.& sic ea lex non statuit,rem nullam polle absque Principis consensu consecrari, ut ex adueris alarnmur,sed tan tu nasine locus publicus absque cius permibHI consecretuta uarto, etiamsi leges ciuiles id statuissent, quod tamen non statuerunt, cum in materia spirituali ver femur,nullius roboris essent, tanqua conditae a non habente potestatem .haec est certa & firma omnium coclusio in d.capaeccleua S. Mariae, ubi Abb. n. Io. Dec.n. 3 .Felin.λ 6.quod D.aliter diceremus, sexcentae sequerentur absurditates, cum in Corpore Digestorum plurima caueantur in rebus ad religionem spectantibus toto tit. de secund .nupt.de diuort. Vt puta de matrimonio inter tutorem,& pupillam; ac inter Rectorem Prouinciae,& mulierem sibi subditam prohibito; nec non inter raptorem, dc raptam,& alia infinita similia, quae nullo pacto valent, nec seruanda sunt, ut latissime tradunt omnes an d cap. ecclesia S. Marie. Abb.n. I .Felin. n. 6 a. Decin. 3 μ 3 I. Novella autem Iustiniani tantum abest,ut probet ea in re plurimum tributum fuisse Imperatori, ut ex ea contrarium colligatur, cum ibi statuatur, ne Ecclesia aedificetur absque cosensu,& d estignatione Episcopi.& tamen ipsa quoque constitutio etiam Ecclesiae fauorabilis, dum praecipit, nullius est momenti, nec esset obseruanda, nisi idem statue retur Cocilio Aurelianensi relato in d.cap. nemo de conse diit. I.&propterea non est seruanda tanquam ius ciuile, seditanquam ius Canonicu propter approbationem sequuta tot tmGala.in tract.de rit .fin. iuran a . illat. nix οὐχ Ιε ni
37쪽
creatalib. I .f. I .n. I 6 1 .& DD.in d.cap.ecclesia S. Marigabietiam confirmatur,quod nullum est,res confirmata sumit robur a confirmante l.legata inutiliteraede adim. seg. .in λλ.inaede tutel. Bart.in l.more. n. .ff. de iurisd. omn. iud. Crotus conL97.n. 12.Paris. ns.3.n.lo.Vol, Imo quamuis lex ciuilis inseratur in ius Canonicum, ex eo tamen non di citur approbata,neque Canonizata, Io.And.in capscrip.ubi Abb.n. .P elin.n. ubi ait omnes DD.ita setire. Sexto, affertur causa,Ob quam ita statuere oportueri ne
videlicet Ecclesiae aedificentur in alieno solo absque domin consensu, atque ut talis locus deligatur, in quo Ecclesiam aedificare non ossiciat publicae securitati, quod euenire solet,
cum prope arces,& sortalitia, vel tali in loco extruuntur EO'clesiae,ut hostibus fines inuadentibus receptaculum, vel alia ratione Rei'detrimeto esse possint'. ac propterea Principem laicum sibi reseruae e ius licentiae concedendae, ut re explorinta ipsam licentiam absque priuati detrimento, ac Rei periricula cocedere possit.Huic rationi respondetur, raso vel nunquam auditum este,eos qui piet itis causa ad aedificasida a Ecclesiam animum applicant, inuito soli domino, &siccum: aliena id iniuria moliri. Locum vero eligere periculo vacuum, Reip. minime noxium, nullius magis interest, quam
Ecclesς, & sdificantium, ne Ecclesiam demoliri,& ipsos
pio, quo mouentur, fine Dei cultum amplificandi hac ratione fraudari contingat, semper i. in hac re voluntatis turi populorum, tum vero maxime Principis secularis rationem
habere Ecclesiasticos solere, neminem fugit. Quod si alibi
ita seruatur, multo magis certum erat,seruatum iri in Veneto Dominio, in quo Episcopi fere omnes ex Sedis Apostolicae benignitate ciues Veneti sunt,& Rei p. eorum patriq addictissimi, adeo ut magis timendum esset Sedi Apostolicae, ne Principi laico nimium indulgerent, quam Reip. vecendum,ne iusta petenti quicquam concedere recusatent. Ρ
tet ergo,nihil cause sume cui ita Ve ii statuerent,cum Ped
38쪽
Melusarum ad rationem probibente. 1s superiores Ecclesiasticos, quorum licentia ad Ecclesiama aedificandam ex praescri pio sacrorum Canonum est necessaria, abunde his omn:bus , quς proponuntur, incommodis prosis cctum esse possit. Imo etiam, quod viX unquam eu
nire potest, si Episcopi Rei p. honesta petenti non satissecis
sciat, promptum fuisset remedium,vel Nuntium Sedis Apostolicae Venet ijs commorantem, vel Scdem ipsam Apostolicam adcundi . Verum quatenus etiam causa subesset, nec superiores Fcclesiastici remedium incommodis raro contingentibus afferient, non propterea sequitur Rem p. de hac redegem condere potuisse ; quia ut insta opportuniori loco ostendetur causa non tribuit facultatem condendae legis, eam, in materia, de qua agitur, non habenti. : Septimo, a superiori ratione, quae mundanam Politiam respiciebat, transeunt legem dcfendentes ad alias rationes
statuendi respicientes regimen spirituale& Ecclesiasticum . Expedit enim inquiunt hanc Senatus Veneti licentiam in Ecclesijs aedificandis requiri, ne in locis indecentibus aedificentur , ne ve adeo crescat earum numerus, ut veterum Ecclesiarum Ieruitium, vel eleemosynarum consueta quantiatas minuatur. Quς ratio id essicit, ut,cum prius dubitari posset, legem de .re spirituali latam esse a Principe laico obsolam causam temporalem, quod tamen nullo pacto licere, superius ostensum fuit nunc pateat,eo ventum c sis,u quod
longe peius est, laica potestas saluerit de re pirituali etiam ob caulam spiritualem. Ergo Ecclesiarum numerum p: fimile, quod seruitium in eis praestandum competens est, qui prouentus necessarij, laicalis erit arbitrij, & potestatis Θ lta
etiam statuerat olim Basilius, ne praedium rustic um, aut v banum Ecclesia,vel ornamenta di ministeria Ecclcsiarunia, quouis titulo, aut commento alienarentur. id , piae mentis .deuotione, ac quasi pro Ecclisiasticae amore substantiae. Et tamen hoc decretum concordi Epistoporum omnium sem
tentia ob potestatis defectum reuocaram fuit in Synodo sub byαmacho, ut refertur in set pius citato cap. be-
39쪽
ne quidem 96. dist. Arcam foederis,praeterquam Sacerdoti
buS attingere netas erat, a .Reg.cap. 6. cum illam Oza nutantem conspeXisset, manum, ut fulciret, admouit, atque eius
temeritas subita morte legitur vindicata. Acceptum quidem erat Deo sacrificium ,& grata incensi thuris ad altare oblatio. Verumtamen Rex Ozias , quia cum eIeuatum esset cor eius in interitum situ, ingressus in templum Dat ad Iere voluit super altare Thimiamatis, percussus est lepra in fronte,eo quod superbe aspernatus erat Azaria Pontifice, eaeteros Sacerdotes,liis illu vocibus absterrentes:Non est tui ossicij,Ozia,ut adoleas inceolum Domino, sed Sacerdotum . egredere de Sanctuario,ne contempseris,quia non reputabitur tibi in gloriam hoc a Domino. Quibus ex Iocis patet id, quod multis alijs corroborari posset, Principem laicum de re Ecclesiastica, etiam si Ecclesijs prospiciat, vel utilitatem ab serat, nullam habere statuendi facultatem. Qua de causa si Princeps statuat in Ecclesiam praecipiendo, etiam ei priuile, gium,vel fauorem tribuendo, nihil agit,nisi ab Ecclesia reci
piatur, ne eκ hoc arguatur aliqua superioritas imperij tem- poralis in Ecclesiasticum, neve ex hoc inducatur confusio totius Monarchiae. Panorm.post alios in d. cap. ecclesia S. Mariae D. IO.& in repetit. eiuld.cap n. I 3. Quod si hanc Iege admitteremus requirentem licentiam Principis secularis inconstructione Ecclesiae, cum licentia sit actus iurisdictionis, dc causae cognitionem requirat, Abb.in cap. ut sirper n. 17-de redieces.non alien.esset de hac re tota,scilicet de situ,de forma,ac prouentibus, & ministris tum aedisicandae Ecclesiae taaIiarum in Diaecesi existentium processus coram Principe
Iaico instruendus. quo pacto is Episcopi & Sedis A itolicae
iurisdictionem praeriperet, quorum in noua Ecclesia aedificanda tota est eius rei cognitio, num scilicet eam aedificare expediat,& reditibus competenter doletur,iuxt.not in cap. I.de cens.& in cap.Nemo,alijsq. locis supra citatis. Octauo, lex excusatur ea ratione, quod Iegislatores non
tam intenderint prohibere absque licentia aedificari Eccle-
40쪽
meos arum aedificationem probibentestas,quam religiones nouas , nouum id & incognitum personarum genus ea Occasione in Venetum Dominium introduci. quod peregrinos mores in Ciuitatem inuehere,ac quillo statui Reip.pertubationem afferre,ac periculum cre re posset. Hac excusatione lex prohibitae fundationis Ecclesiae non defenditur, sed inualidae prohibitioni,nc Ecclesiasticae libertati contrariae, alia si milis, aut sorte deterior asditur prohibitio. Contra quam cum vigeant omnes rati nes, ac responsitones superius explicatae, non est in ea oppugnanda diu tius immorandum. Illud tantum non est pra termittendum Tridentinum Concilium cap. 3. Sessi et . de Tegul. iam sanciuisse ne talia loca extruantur absque licentia Episcopi Dioecesani, & se.rec. Clementem VliI. die I 3. Iulij i6o3. statuisse, ne noua Monasteria, aut nouae domus in ulla ciuitate , & loco erigi non possint, nisi aliorum, monasteriorum ibi existentium habita ratione, commode sustentari posse constaret Ordinari jsq. praecepit, ne lice tiam noua monasteria erigendi impertirentusi nisi vocatis,st auditis Conventuum in ijsdem locis existentium procur toribus, & alijs, quorum interfuerit, di causa seruatis seruandis mature cognita . . Nono, nonnulla adducuntur exempla remotarum regio.
num, quibus , cum nec probentur , nec verisimilia sint, nec constet de approbatione, & scientia Sedis Apostolicae, rospondere in praesentia superuacuum esset. Γ