장음표시 사용
51쪽
non potest haec ad solitam altitudinem assurgere, quin siuida elastica ipsam componentia tela intersilii permeent; sed cum inter trans eundum per telam corpus rigidum calorem optime ducens tangant, necesse est ut majorem caloris sui partem illi cedam, et proind. temperaturae gradum ipsis ad cons raudum necessarium amittant; flamma igitur, dum transii per telam, extinguetur, ejusque in locum supra hane succedet conus fluidorum combustibilium qui a parto flammae insta telam posita eo lautum disert, quod minori
temperatura gaudens ne luminosa sit nec conflagret; eotius iste obscurus, admoto igne, incendi potest; et conuagrare perget, si ejus ombustione calor suiu ciens evolvitur, quo adversus causas refrigerantes defendatur: non autem ea, quam formabis, amma, illi quae infra telam posita est, contigua erit, nec cum ipsa Gmmam unicam, ei quam tela detracta, habebis plane similem, eo
iituet; sed intervallo obscuro tela occupato ab invicem distabunt tintervallum istud, stigore quo tela metallica sitiae eombustibilia ipsi proxima assicit procreatum, tela inealeseente, imminuitur, tandemque evanescit, si augeatur huius temperatura eo usque ut siuida elastiea ipsam permeantia insta aloris gradum eorum combustioni necessarium refrigerari non possint; hoe enim in casu stammam intercipere tela nequit. 1i. Cum telae metallicae in sammam essecius ab ipsius restigerandi vi solum dependeat, patet ejus actionem eo vicaciorem esse quo mitiora illius interstitia et quo major illius massa sic tunc enim flamma, dum telam transi , majori cum materiae quantitate in contactum venit hinc sit ut tubus metallicus angustus multo meliusquam exiguum foramen in tenui lamina pertusum flammam intercipiat sequitur etiam exinde, gaetorum flammas, quae minorem adeonflagrandum calorem postulant, dissicilius telis metallicis intercipi, ideoque strictiores telas ab illis exigi ista enim fluida majorem e larem amittant necesse est, ut temperatum eorum gradu aloris
52쪽
eombustioni necessario minor evada, item flamma quae plus ealorietemittit, celerius te iam metassicam transmeabit non solum enim
plus calorici amittere potest, priusquam extinguatur sed et etiam, eum telam magis calefaciat, citius eam sibi intereipiendae imparem reddet. Omnia hae non soliam heoriae, sed et experientiae consor a existunt sicut Donprobavit. Dia proprietati telarum metalliorum transitum flammae imp diendi superstructa est lampadum securitatis eonstruetio. Nolum iam sim, ante earum inventionem, explosiones gaeti inflammabilis nodi propagari trans inbos arctos nee trans ex ignum in metallie Iamin pertusum ramen, ut quotidie videre licuit tum in novo aeti opoilluminandi modo , tum m alam Nemmannii Metibus. Quibus sedulo perpensis, o lampadem excogitavit tela circumdatam metallica filo tenui ferreo extructa euin pollex quadratus V raminaeominet; initio aviem imperfecta erat ex eo quod non sat provisum esse effectibus caloris rubri quem tela in superiori parte lampadis eombustione acquirere potest; inde explosiones in fodinis quando que non impediit cognito autem vitio, altera tela superiori lampadis parti adjecta fuit. Multa adhue in ipsa novnsime perfecit Ch vremoni '' ita ut eredere liceat lampadem in posterum suceessu
13. Flamma tum sevi, tum alcoholis aliarumve substantiarii m spasium obscurum, in quo extremitas etlychnii demergitur, in centro
exhibet spatium hoc, fiamma λrmam reseretis, ad altitudinem pro ejus natura variabilem, sed nunquam usque ad illius verticem extenditur hujus austra spatii ni constituito mihi notestat, nammam candelae liversis ab extremitate ellychnii utantiis lamina metallica horizontaliter secui, eaque paucis post minutis secundis
53쪽
extracta, in superficie inseriori macula carbonaria circularis e partie lis carbonis in flamma suspensis siue dubio Proveniens, cum supra conum obscurum flamma secta fuit, observabatur cum vero infra apicem coni obscuri laminam in flamma detinui macula circularis ex adipos materi sormata annuloque substantiae carbonaria circumdata in ipsa conspiciebatur maeula ista partem lamiuae, quae spatio obscuro immissa suerat, totam obtegebat, quo fit ut eo major
sit, quo propius ad extremitatem et lychni lamina teneatur contrarium obtinet in annulo carbonario hic enim eo largior sit quo Iamina magis ab extrema elbclinii parto recedit, cumque in partellammae prorsus lucida supra spatium obscurum lamina tenetur evanescente sevi macula, abit anuulus in maculam circularem nigrama quae eo angustior evadit quo ammae apici lamina propior consisti haecce saepius a me observata Phoenomen diversarum flammae
eandelae partium constitutionem optime nobis ostendunt ex illis enim perspicimus vapores sevi, non statim cum ex ellychnio erumpunt, conflagrare, ideoque spatium obscurum circumcirca reli quere, certa vero distantia ab illo remotos flagrare, carbonis mo- Ieculas deponero, tuncque partem siammae lucidam Grmare ista quoque conspicua sunt, si tela metallica horizontali situ in amismam paulatim demittatur : tunc oculo supra telam posito, primum diseus luminosus insta illam conspicitur, qui tela amplius demissa mox obscurus in centro evadit ita ut flamma tela inferior conum truncatum luminis tutus obscurum reserat eo autem minus spissum cernitur spatii obscuri luminosum involucrum, quo propius exu mitati ellychnii tela tenetur. Multi, facto hoc experimento, sammam intus omnino obscuram se vidisse narrant, ideoque combustionem
nonnisi in illius superficie seri praedicant Idque plures impossibilitati aeris in interiorem flammam penetrandi adscribunt ast non solum ista impossibilitas, ut postea videbimus, admitti nequit; sed et ego semper vidi, cum telam metallicam sensim sensimque
54쪽
misi, primam flammae sectionem penitus luminosam esse quod et rationi et caeteris phoenomeuis consorme est .notandum vero conum obscurum infra telam conspici priusquam haec demissa ad locum pervenerit , in quo conus, trans flammam conspectus, desinere videtur. Hoe autem inde provenit quod onus obseurus, picem Versus, trans flammam conspici nequeat ob intensitatem luminos involucri quo circumdatur; cum igitur spatium obscurum a vaporibus sevi non conflagrantibus oecupatum in flamma adesse nobis compertum sit, facile intelligemus seri posse ut in flammam corpora maxime combustibilia immittantur quin ullo modo ignem concipiant, dummodo in obscurum conum detineatitur et reipsa l. Murra in hilosoρhica magarine narrat se spatula eburnea inflammam caudelae pulverem tormentarium introduxisse, eumque eLiractum humidum fuisses imo assirmat se per plura minuta secunda argentum fulminans in obscuro sammae cono conservasse, quin detonaverit; ego, aliis corporibus combustibilibus adhibitis, eadem Phoenomen observavi. Intelligi nunc potest eur in candela ellychnium non omnino igne consumatur, licet valde combustibile sit et a flamma circumdetur occupat enim spatium in quo D ulla occurrit eombustio inde etiam cum longitudine multum accreverit, adeo ut lucidam ammae partem tangat, brevi ad extremitatem consumitur. Sed eausa desectus combustionis circa elbcliuium unde repetendi An ideo quod Oxigeuium athmosphaericum huc penetrare nequit, sicut videtur pluribus brsicis ron ex eo quod sevum
magnam calorici quantitatem, dum vaporisatur, latentem reddens vapores circa ellychnium existentes insta temperaturam eorum combustioni necessariam refrigeratu Haecce explicatio unice admittenda mihi videtur etenim cum in conum obscurum flammae candelae virgam serream mediocriter crassam eamque usque ad album calefactam hori hontaliter immersi, conum obscurum magna ex parte evanescere, nam mamque subito vividiorem fieri observa vici quo in-
55쪽
dicatur vapores sevi conum obscurum constituentes, candente ferro, sat calefactos fuisse iii ignem ex parte conceperini quod impossi bile, si Oxigenium in cono obscuro deficeret. Notandum vero istud Phoenomenon instantaneum esse, quia virga ferrea calorem rubrum celeriter amittit patet igitur conum obscurum in amma candeli a frigore, quod vapores sevi nascentes continuo producunt, originem trahere inde etiam major fit, cum ellychnio rescerite, sevi, pores copiosius evolvuntur; nec dubitandum quin ad conum hune formandum rigor, substantiae combustibilis volatili satione productus, sussiciat, eum numquam flamma superliciem illius corporis tangat cujus vaporibus formatur, sed certo intervallo ab ipsa semper remota maneatra praeterea si calor ad combustionem determinandam sufficiens in cono obscuro adesset, pulvis tormentarius qui Oxigenti athmospherici contactum, ad Bagrandum, non requirit , in ipso comburi deberet, quod nullo modo fit. Objicietur fortasse Ur genii staminam, aliasque ubi nulla sit volatilis alio conum obscurum etiam exhibere; sed aram in flamma centrum continuo assuens frigus ibi producere debet, cumque celeritate magna flammam ingrediatur, aerem athmosphericum plus minusve areet a Ioo ubi ius ammam prorumpit, impeditque sic ne in centro flammae combustio rite peragatur his autem ex causis conus obscuris in illis nammis produci debet, mulio mitior tamen quam in flammis liquidorumae solidorum corporum, idque observatione comprobatur.
r4. Si candelam accensam sibimetipsi relinquimus, qui superstuum ellychnium abscindamus , necessario hoc longius sit, quia inflamma tantummodo incomplete comburitue 13 simul major fit
quae tempore statuto consumitur aevi quantitas, amnisequo calor
ac lumen multum immiinuuntur plures hujus phoenomen eausae extant : primum, aucta ellychnii longitudine, augetur et ipsius massa quae particulis arbonis e flamma in illud depositis adhue accrescii, et prolude hoc capite ellychuium staminam magis resti-
56쪽
gerat dein maiorem, aucta massa, luminis flammae copiam intercipit, aeremque sortius ab interiori amma arcet demum iam maiorem Iiquefacti sevi copdam admittat , major quoque hujus quantitas in vaporem abit unde sertior sevi consumptio majusque producium stigusci ex his liquet intensitatem flammae, aucto ellychni, mulium imminui, vaporesque sevi vel substantias in quas flamnae calore resolvuntur combustionem parii effugere debere hine sumus ille copiosus, quem candela, ellychnio non resecto, sunditi
i5. Expositis quae corpora conflagrantia exhibent phoenomenis, de com h ustionis causis agamus Demonstratum innumeris experimentis a celeberrimo avolsie fuit, recentiorumque hemicorum laboribus confirmatum, corpora omnia, non nisi inita cum inigenio combinatione, in aere athmospherico comburi; combustionem, cessante hac combinatione, sisti, inigeniumque omnes sere combustiones alere, et proinde utis cipuum combustionis agens posse considerari. Sed non Oxigenium tantum, ut credidit Lavolsier, sed etiam chloriin, quasdam alii combustiones. Neminem enim latet mulias suMiantia hydrogenio imbutas in chloro conflagrare sic candela ae censa in hunc gaxum immissa per aliquod tempus consagrare Pergit quia sevum, hydrogenium cominet, cujus cum chloro allini ias maxima est. Verum hoe in casu , omnia sevi elementa combustioni non inserviunt, quia chlorum pro carbone non sat magnam allinitasti habet. Hine in aere athmos mino, ubi totum sere sevum eomburitur, multo intensior observatur flamina cande timis Combustio igitur a combinatione corporis cujusvis cum alio eorPoro et raraerum cum xigenio dependet. Sed unde ex tali connubio caloricum eviunien emergunι Quod ut intelligatur a tendendum huic principio: quoties inque comus, molectilis sibimet invicem propius admotis, in spatium minus contrahitur , calorι-
57쪽
cum se e emittit. Cum autem corpus quoddam eum Oxigenio vel chloro sese combinat propiores evadunt eorum mole lae, et proinde caloricum emitti debet. Praeterea si ut ratione et experimentis quibusdam indicatur, lumen non nisi calorieum modificatum sit, facile intelligitur calorici emissi partem quamdam in lumen. Posse converti, hocque evenit cum corpus conflagrans adeo calefactum est ut radios calorificos ea, qua pollet lumen, refrangibilitate praeditos mitia i , et quidem, teste experientia , corpora tunc lautum lucida evadunt cum eorum temperatur 55 aut 6o graduum est. Inde perspicies cur muliae xigenationes sine calorici et luminis emissione peragantur caloricum enim sufficiente copia non semper evolvitur, ut corpora combustibilia calore rubro persundantur. Quod autem condensationi quam xigenium chlorumve et saepe etiam corpus combustibile in combustione experiuntur, caloris et
Iuminis emissio attribuenda sit, probant sequentia : '. xigenium et Alorum sorii percussione in tubo vitreo condensata caloricum et Iumen emittunt a'. Corpora combustibilia solida vel liquid etiam caloricum nec non lumen compressione emittere posse probavit Dessaignes. 3'. Quo major est corporum connagrantium condensatio, eo, caeteris paribus, major calorici emissi copia, ut patet hydrogenii combustione. 4'. Quando condensatio sere nulla est, parum calorici saepiusque nullum lumen emittitur. Sic cum xigenium corpori solido infixum alii copori offertur et eum hoc combinationem, altera soluta, init, nullum persaepe caloricum emergere cernitur. 1 ine etiam intelligitur cur dum combinatio orporis ombustibilis cum migenio lantissime peragitur, licet Me in statu aerisormi sit, nullus qui percipi queat calor emittitur, ut in lentis metallorum inidati nibus cernere est. Hor enim in casu pedetentim evolvitur caloricum,
Vide eommentationem meam de identitate luminis et caloriei, in mimalibus
58쪽
ita ut quod singulo temporis momento milii tu nimis parvum sit
ut percipi queat. Non praetermittendum tamen quasdam esse combustiones quae supradictam theoriam valide infirmare videntur sic igenium eum carbone sese combinans non solum non statum aerisormem amittit, sed carbonem etiam hunc in statum trahit, licet calorici et luminis copia ingens evolvatur. Imo in pulveris tormentarii inflammatione xigenium nitro infixum una cum carbone a solido ad aerisormem transit statum, copioso licet emisso calore.
Quae ut explicentur , supponit Bruguatelli gaetum xigenium cum
corporibus quandoque sese combinare magna caloris sui parte servata , hocque tantum in casu posse combustionis phoenomenon proin
ducere, dum corpora illa deserens in alia seratur ac cum iis connubium ineat Berzelius vero supponit corpora combustibilia et Oxigenium in diverso electricitatis statu versari, et, cum uniuntur, electricitates oppositas neutralisari, eaque neutralisatione caloricum et lumen combustionis produci sed cum hypotheses istae phoenonionis non rite consonent, iis dismile creditur. Facilius crederetur, me sentiente, in connubio carbonis cum xigenio, hujus moleculas ab illius moleculis minori distare intervallo , quam eo quo in utroque corpore segregato moleculae integrantes, vel quo in acido nitricopolassae infixo agoti et Oxigenii moleculae ab invicem distant etiamsi acidum hocce acido carbonico densius sit; sed haec densitas praecipue pendere videtur ex intervallo quod inter moleculas integrantes, minime vero ex illo quod inter constituentes moleculas intercedit. Cum igitur Oxigenium nitrum derelinquens ut carboniuniatur, compositum tarmat in quo moleculae constituentes sibi invicem propiores sunt quam in acido nitrico, ut majori inter ipsas amnitate res indicatur, caloricum et lumen ista combinatione evolvi posse credo, licet moleculae integrantes novi compositi, ob debiliorem inter ipsas attractionem, ita inter se disponantur ut garum etarment. Sic etiam condensationi tribui licet lumen et caloricum
59쪽
quae in arbonis aut in pulveris tormentarii combustione molvuntur. Cum corpora aerisormia, pari massa, mulio plus calorici contineant quam orpora solida et liquida majoremque in combustione subeant condensationem latet in combinatione Oxigenii cum corpore solido, ab illo praecipue caloricum ei lumen emissa procedere, dum in combinatione ejus cum aerisormi corpore, hoc etiam emissioni calorici contribuat idque sane ratio est cur fluida elastica majorem, quam corpora solida calorim copiam combustione emittania 6 Nota Cum perpaucae siti combustiones quae alio gam quam Oxigenio aluntur, istaeque nihil peculiare exhibeant, lectorem moneo de iis solum quae ab Oxigenio pendent, in posterum ser
7. Quoniam combustio mutuum corporis combustibilia et Oxigenii contactum requirit, sequitur corpus in aere libero ostri. Posse conflagrare, nisi aer ipsum circumdans , simul ac oxigenium suum combustione amiserit, renovetur. Haec autem renovatio pia . combustione determinatur. Aerisitim corpori flagranti proximus calore recepto levior actus, statim superiura pelix, ejusqqe in locum suo cedit aer frigidior puriorque, qui subinde etiam calelaetus suum seque io m puriori aeri occupandum ascendetis cedit, hicque aeris fluxus, ut continueturi combustio necessarius , tam diu perduryt quam . .
diu conflagrat corpus Inde intelligitur eur candela accensa in tubo sat longo inferius clauso ad flaudum usque demissa brevi exunguatur, impedito epis circa stam miuxu.i8. Vidimus ut corpus aliquot conflagret: necessario requiri ut eum Oxigenio in mutactu sit verum, Mec non unica couidui est ad ejus combustionem requisita. Debet insuper assivitate pro Oxigeniosa magna gaudere, seu ad clavem combustibilium, ut aiunt, comporum Periinexo, susscientique popere temperatura. Cum igitur cor .poris combustibilis eqnubu tipnem determitiare Volumus, illud cum lox enio in conlaciniponere, ejmque, quantum pus irai temperam
60쪽
turam augere debemus. Non tamen onmis corporis massa cale elenda, nec postquam O agrare incepit , caloricum ad protrahendam combustionem ipsi adjungendum est, susscit unam corporis partem ad temperaturam combustioni necessariam eveheres combustio tunc ab hac parte incipit, et cum calor ah ea evolutus partibus temta sese communicet, hae eodem modo igne corripiuntur, combustioque ita propagabitur, totaque comburetur massa si caloricum emissum corpori flagranti temperaturam necessariam conservet. Si vero, ut sit in carbone segregato, calor productus justae temperaturo corpori servandae impar sit, combustibili paulatim refrigerato, combustio cessabit coniunctis autem pluribus carbonibus iisque ita dispositis ut aer per eorum intervalla siuere possit, albricum combustione copiosius emittetur, aptaque temperatura combustibili servata, e
is Gaza combustibilia Oxigenio mixta si uno in puneto instam mantur, combustionem instantaneam explosione stipatam subeunt; huius phoenomen rationem facile intelliget qui consideraverit gaxa massa insilite minori quam corpora solida pollere, majorem vero caloris copiam sua combustione evolvere c6x hinc enim perspici iusteatoricum puncto massae incenso emissum sufficere po,se ut totam massam ad eum temperaturae gradum quo combustio ejus determinatur, subito evehat In massa nimis extensa fieri tamen poterit ut solum misturae partes puncto lucenso proximae hujus calore incendantur; sed cum caloricum illarum ombustione evolutum reliquam massam subito iussammet, combustio totius massae, licet noti uno temporis momento peracta, insensibili tamen temporis spatio propter maximam celeritatem qua per totam massam serpit ignis,
Excipiantur gaza quae calorem sat sortem combustione su non emittunt diis ei li que connubium ineunt. Sic amium xigenio mixtum in loco tantum in quo scintilla excitatur electrica comburitur nullam enim exhibet explosiouem numerumque scintillarum sere iusiuitum requirit ut totum comburatur.