장음표시 사용
1121쪽
DEcLAMATIONES. 329 ilutare in hoc uon posse, ut excaecet: neque id agit, ut grauiorem patiatur poenam, sed ut neutram: oculos haberet quos haecellere noluit: ducis opera sungatur, quod iam recusat. Nos tamen necesse habemus his respondere, quae proponuntur,&aduςrs aliquem sic agere, tanquam excaecari nolue- lrit: illa etiam quae ab ipso iaciata sunt , nos quoque Iesere mus, fuisse istum virum fortem , pugnςsse pιo Republica, plurimum nobis profuisse manus eius atque oculos. Hi aenm omnibus profecto hoc essicitur, ut illuni excaecari non necesse sit neque ei nocuit illa honestissima militia . propu gnator fuit cinitatis, quoniam parten; aliquam voluptatis in hanc impenderat: sed fecit illum arrogantiorem ipsa virtus. Neque tamen nobis adhuc persuaderi potest , ut vir fortis qui amauem aperte qui non erat laesus vlla meretricis iniuria, Ceulos volens erueret fortunam illud putamus fecisse, 'ut silex purmitteret neutram ultionem , foli stan totum ius Iemitteremus ' Nunc oculos eius struamus , qua possumus. Lex ita scripta est , VT Is Qv I .excaecauerri,aut talionem patratur, aut ducis opera fungatur. Inter has duas
res quaestio est. Antequam comparo illud, interrogare V l' i cuius causa scriptam letem esse putas i Dubitare non potest quin scripta sit et , qnae vindieanda est nec illud quidem in dubium veniet , vltiqnem quidem harum duarum ut ita appellem)poenarum esse in Aotestate exigentis. Quid enim caliud c, gitassis legii latorem putamus Illum utique qui e X- caecasset, credidit esse puniendum, adeo ut ne illi quidem ipsi qui vindicabatur , permiserit totam legem remittere. Illa igitur fuit Fogitatio : Meruit quidem qui eruit oculos, ut Mipse perdat oli tamen habuerit misericordem , si incider t in eum, quia quatenus reddere irae suae rationem posset , gratiam referat. Haec postea. Eligi ergo ab ea poena debet, quae grauissimam iniuriam passa eii. Puta istud esse asperius. quod tecusas: Dilata propter hoe ipsum pati debeas. OculoS eruisti mulierculae sine dubio, & adiice si vis meretrici e tame
quo seruere non licebat. nos es dignus qui patiaris quod vis. Haec dicerem si tecum asperius contenderem. Nunc ante omnia.reipublicae causam tecum ago. AEquum est saluos esse hos oculos & incolumes. multa asserunt casus, se quens bellum est. Detegemus tibi ediam huius mulierculae affectus, quo magisterem ram grauem fecisse poeniteat. Haec ' iexcaecare te non potuit e meminit temporum superiorum, o .
1122쪽
33o M. FAB. Qv INTI GANI meminit illarum quas aliquando communes habuit , voluptatum: meminit amoris tui. Digna est cui manun om- modes: nam id quoque lex iustissime eonstituit, praestet oeu-Ios qui eruerit , & ia vicem erutorum luminum ipse iuccedat. At enim forti viro turpe est hoc ossicium subire. scilicet illa honestiola, debilitatem pati, & ferre infestos numinibus oculo; .Non erit talis ista debilitas, qualis esset, si illam in aetepastus esses. Tu qui recusas dux eue meretricis , non cogi vas futurum, vitrbi oculi propter meretricem eruantur Verum meretur hic ipse pudor tuus, propter quem parcamu4 oculis tuis.
CCXCVIII. Rustiem parasitin. Rusticus parasitum filium abdicat. C. D
No N ignoro, iudices, quanquam nona forensi eontentione lolum, sed b uniuersa ciuitatis conuersatione longe remotus , hoc praecipue fieri nuserabiles eos , qui pater enae animaduersionis notam deprecantur , quod periclitari de praeterita dignitate videanturi: de qua certesilicitum esse filium meum incredibile est. Quantulum est enim quod abes dicatus erit, qui iam parasitus en ' Quem ego, iudices, tam obstinate , non praeceptis solum meis,sed etiam precibus resstentem,utinam possim dicereco inumacen, a nunci hanc liacentiam concepit animo seruitutis. Multum enim illi luero est fiduciae secit gratia adolescentis locupletis di prodigi, qui non aliter quam si de proprio mancipio ageretur, in hoc Yires suas ostendit. Infelix&ille, tam turpem enim filium habeo, ut etiam ipsi obiiciatur. Nec me praeterit unde haec frequentia concurrerunt ad spectandos duos rusticos, & hi sor. 1itan haec ipso indicante. Metito si iste ridetur, cuius nomen equidem nec intelligo, nec interpretati possum, quod vocatur. Vn um nescio quid esse turpius,quam luxuriam puto. Quo magis autem hac eius vita erubescam , fecit memoria nostri. Mihi rus paternum erga laboles gratissimum , non frugalitate tantum suffecturum, . sed & delectatione , si ςolore riua4oiniuis duobus. Hoc cum diu euenisset, ne haec quidem du- zudae uxoris,& educ udorum liberoruinoaera recusaui, Vn
1123쪽
DECLAMATIONES. 33erelictuma parentibus meis di linquerem filio meo di de quo ipse non questus sum nam videbatur laboriosus , misi in eluitati m. fel arior venit,& redire properauit. Et primo quisdem deformati it tantum diligentior cultus e dehinc procedente tempore, sis .eflagrantcm mero v Idi, redolentem unguenta, etiam plura perditae vitae signa. Cum interrogarem, respondebat, esse locu I letem amicum. Despiciebam etiam amicitiam, dicebamque: quamdiu iste locuples erit 8 donec res redit, ut etiam de salute eius timerem. Ad domum diuitis veni non enim nomen inter non agnoscentes requis ut parasitus inuentus est. Et placet rustico patri rerubui. nondum te inuenissem. Ad comparationem voco utriusque vitae. in praelemia hoc uno contentus sum, suscipere laboris tui partem. satis in te laborauimus. iam deficit aetas, iam quietem pota
scit senet hiis: & ego delicatus sum. Abdicant me licet boni mores, tamen clamo. Ego te mihi genui: non ergo cogita bis quid mihi debeas p illae terrae gratiam reserunt: nec quie quam inueniri potest in rerum natura, in quo labor pereat. Da abdicatione tu quererist prior patrem resiquisti. Quando enim videte te mihi l cet quantum absum ab orbitate Θ Impono, indices , affectibus meis, qui nihil adhuc inter querelas habeo, nisi desiderium.Iam traici necesse est: nondum tamen ad vitimam tui contumeliam venio. Obiicio tibi luxuria
Si hoc tantum dieeremust: vivis inter me tertices&latrones, dignus es abdicatione. etiam, si parasitum habes, inter alienaseiu tia numeraris, &tibi luxuria obiicitur, etiam non tu3.
omitto interim ex quo ge nete vitae in istud transieris , sub quo in simitus patre Dissimulata dc remota persona mea. pata sit um abdico et num me irasci putas r misereor ubi haeserunt tibi vit: a ciuitatis. Videtur habrie hόeptimum odium rusticitas. Si bona paterna consumpsisses, iure abdicareris. Libertatem & ingenuum pudorem consumps sti . Qui melior ille, cui seruis Zνudet dicere , quo precio hereditatem e mancipaueris . Gulae seruis,& sicut muta animalia obiectis cibis in istam cecidisti seruitutem. Iuuat autem cibus post opus. Mu ita quidem video diuers. gen tra vitae, nec probabilia qmnia:caeteriam tamen hoc nouum est& inauditum, con- 'tumelias in quaestu habere,& iniuria pasci. Iuuat illa te residuo potio. ili ex locupletis c cena nescio qu3d in laetiam. Cedenti . manus oscularis,& fel rum portas, fame periturus, si ille malefecerit. Alios enim fortasse parasitos ars aliqu
1124쪽
CCXCVIII. ossa inuta parricida. 33, M. FAB QvrNrILIANI iconamendetatu quid potes, miser, nisi vapulate ὶ Habent ho
quoque delitiae diuitum : malunt quaerere omnia contra naturam. Gratus est ille debilitate, ille ipsa infelicitate distorti corpo is placet, alte remitur, quia colo iis alieni est. Haec vires est accessu noua elegantia inter pei uersas delitias, habere. rusticuin. Ridiculum hoc, quod durus, quod inhabilis, quod filius meos. Qualia Dii deaeque damnas Intelligo cum quo mihi filiores est : non commendabo illi laborem honestum,&bonam quotidi conscientiam,&operam, etiam ciuitatibus feruientem. Agam caulas per vices anni. non numerabo seu fhu c luxuriosum filium ad delitias voco paratas. Ingentis pecuniae cCncupiscis feras' Domus ipse venare.Auibus one-
rari se cilla gaudesῖ fruetus nostros, nisi succurris, infestant. Qv c quid illic I. utum est, nos misimus : &fluctus curuatis . ramis ad manum paratos habemus Comparasi videbitur vestios nivibus meis fomes , compara inclusis intra parietes a- . quis perennes fluminum lapsus. Qim tanta vobis nemora' Quid est istic admirabile, nisi ruris imitatio r Ad has te delitias pater voco. Ipse durum desidia solum sulcis etiam,&aratro senex incumbam. Tu tantum impera. Non mite reris paternia uitique fundi, obsiti sentibusὶ citra beati fruetus. Nos desidia male audiuimus , quod iam Nididimus annos. Tu viuis aliena liberalitate. Atute vlla horum miseratio te. net,ignoscas mihi: ducimus quendam aduersus ipsas terras consuetudine affectum: non vendes tu agellum meum Z non:
paternos auitosque cineres,& ossa,alicui, plecto coenae unius
addices p Q tenus in liciter filium sustuli, quaeram aliquem qui colat. --- PARRICIDAE INfEPvLTI ABiICIANTvR. SEPULCHRI IOLAII sIT AeTIO. Decedens pater mandauit filiae ultionem, dicens se duorum filiorum veneno perire. Puella reos postola uir. Inter moras,unus se occidit,& sepultus est in monumentis maiorum. Alterum cum damnasset, di insepultum
pioiecisset, eius quoque qui sepultus fuerat,&abiecit. Accusatur violari sepulchri.
1125쪽
ὴua potuitprohibereManetiam non iurefuerilsepulim. Hincθι - . claus quasio=m, utrum lix damnatum tantumparriciali, an ν ε ue parriei mprohibeatsepeliridanisse parricida fuerit. In hoc probatiua duo; aθεrapathetice, alterapragmatice, id est,. .ctus, OturAquasiones. An damnatmsit suasententia, quisibi manus attulit. An is de illo iudicarum sit cum frater eiu3 eonuictuassean nonpo quisquam mortum damnari. etiam ut alim ne mo possit, an is virquepotuerit, qui iuroatuperiit. Vltima peragi tur qualit a nqua soliv. conircuosa viressunt: L Fati huiuιι ι factum, virum venia dignum, an damnatione sit, in qua tractatione patheticos pro repubιica indignandum.
SE P v L T r ergo cssent & aeterna quiete conditi iacuissene
parricidae. Manes iuxta patiis latus, ut quod Diis hori intabusque videatur indignum, rumulo tectus videretur, cuil
gestirram negant: in cuius cruciatus, cum omnia commenta
sit antiquitas, rarior tamen est poena quam scelus: cuius statim ora,oculos pie a iudicio lex iussit abduci, ne hunc iocunis dum coeli aspectim polluerent tetri oculi cui lucem vivo, fluctuanti male, naufrago portum,moriςntPterram, defun- cto sepulchrum negat λ quem in poena sua iubet vivete, huic tumulum &exequias pers olui fasiam Adeone Omnia perierunt, ut ex duobus meliore loco habendus sit manifestior parricida Tu ero puella tam honesti affectus, quicquid tacita pietate soggeris, vel his audientibus refer. Mihi erede, modo approbathi , nihil te de fratribus tuis solere mentiti. Dies, inquit, nocte' te, miscianda patris umbra circumuolat, 'qualis erat cum mandatum daret, modo minax atque effera,' repcnto summissa, his me vocibus lut sciatisi appellat. Ta equidem filia parricidam postulasti.eodem erimine iisdem ar- gumentis coni munibus utrique legibus iudiciisque qui suo P pererat, damnatus est. Nunc unus superest dolor , quod parricida sepultus est. quodaeverna quiete compositus sepul- chro meo parricida patrem premit. Aude nunc aliquid puella fortius,& ab hoc utique me vindica,quem ego occidi. expulsus sedibus meis, contactum illius fugio. id agis infelix
1126쪽
puella reequid 'gnoscis alterum patris mandaturi 3 i aque
ut primum accessi ad tumulum,sponte resoluta lap: dum compage, impios ciueres in editum terra sugg isit. onerosa etiam interis monitra, in lucem red Undare vitaiunt. Dii boni, pos haec quisquam queretur, cur ex duobus parricicis neuter i Cet tanquam patia, uterque tanquam frater
CCC. Aduθιra apud filium iudicem rGr. Apud c5munem filium iudicem, tram adulterii j citi a
ritu, uxorem. itiatrem absoluit adolescetis. Pater eandem tulitia iudicium p uolicum,& da innavit. Aodicatsilium.
DA anteactu temporibm non tantum ea quod ad disiemin hie
vaniateorim, iure defendenam an DBIi c i s s intentiam .' non dico qualem Iuae T pronuntiauit. Dispiciendum tibi fortasse fuerit , ad quem ve- ., ires r diligentius excutiendi mores. Nulla iudici libet tax proniantia te licet, utrum voluerit Foitasse erraue i in in dispiciendis causis , minus prudentiar liabueritia iuueni se ego iiihil aliud debeo quam fidim An tu a conditione litigabas, ut pronuntiare pro e necesse esst 3 Hoc dicerem, si in 'iiocunque iudicio sententiam tutalem. Aliquando fortius est, Cum iudex a te sim electus, hanc quam nunc eripis claritatem, in iudicio dedisti. Quid tamen pronuntiaui, &inqua cauta ream absoluit N in cilco, quam ream, nec cuius criminissa oc dico, Milo audire plerunque iudicumn mia seueri lassolet: nec unquam in conuicium nisi asperae sententiae veniunt. Ideo absoluto, publica illa acclamatio prosequi turea damnato tristes recedunt, & victricis quoque partissilentium est. Λosolui. Si hoc inuidiosum. si hoc criminosam eii, quomodo me putem potuisse defendi, si damnassem Absolui matrem meam. Hoc non eo pertinet sol talle , buerim crimen remittere. multa ignorantes palmar.
1127쪽
l xc LAMATIONES, mater innocens visa est, obiiciebas tu adulterium. Nihil die cessie est tractare de causa, praesertim eum nihil sit ablatum de- ' sensionis e mihi tamen omnia quaecunque in matrem meam dicebantus, incredibilia sunt vita. Respuebat illa , magis apud me agebat causam mater mea dicens, scis quomodo te ama uarim, quomodo educauerim, mhil mihi obiectum est in aetate prima , nulla fabula ante partum secuta est e ream facieanum,&Iuuenis matrem. Tu me iudicem faciebas, illa re stem. Accedebat his illud etiam, quod non exist mabam tam asperam illam dissensionem, nec veram esse litem, quae ad filium ducebatur. Videbamini mihi quaerere intercessorem. Λliud fortasse fuerit , quod te postea concitarit illo tempore nihil facete melioris mariti, nihil indulgentioris potui iti. Ad eum iudicem perduxeras uxorem , qui damnare non posset. ' At enim postea hoc crimen probaui. Non iam respondeo ista quae dixi, aliis muneribus acciperet iudex extraneorum naturam. qua fortasse iratior existi. Non semper erroris odium penes cognoscentes est:aliquando causa pro sertur, negligentius interim defenditur. si matrem meam diune audias. diciese ad illos iudices venisse secutam, de obstitissa sibi fiduciam prioris sententiae utitur in desensione claris ac nobilibus exemplis.damnatos mihi Camillos,& Rutilios narrat. Verum μ' quicunque iste exitus fati habuerit suum finem si erimitia im me explet neque vereor plura confitebor quam obiicis: de cum damnata esset mater mea fleui, de grauiter tuli. CCCI. Rapta a diuiteρνoantilla.. pauper diuitem inuitauit ad coenam .erat in ministerio misella pauperis.Interrogatus pauper a diuite,quaenam esset. dixit ancillam. Descendens a coena diues,eam rapuit. educta ad magistratus puella, ex lege raptatum nuptias opauit. Diu aecusat pauperem circunscriptionis.
1129쪽
raeepissent. Caeterum ut inglus interpretatio Veniar ' non ta- , mea erit diluinin circanter ptionem esse icie uitabilem frati, dem, id eit, in qua iactu in eius clemum aestimetur, qui accusatur. singula erso ae . tametuus. Iauit. ui ad coeaam et quae hιe
ad quain cum veni, e coep mus, Deos inclo M s. Alioqui ius in ...e humanitatis e. t no ara frugalitas, quae vobis utique velut refeci: onem quandam & quietein praeciet Inter vcuias quoque epulaS noni. mper illa ponuntur peregrinis petita litotibus x tyluis: aliquando haec vilia quae rure auctuntur, adhibet S quae emerc nos paupetres posivinus : coenasti Lamen hilaris, ut vis videri etiam l. ocratius bibisti. Quare tamen inuitaui y q . oniam promerenda nobis est vestia potentia. si qui me detulisset reum, defecid res : si q ara: tu iuriam time
IeF, rogaIem ta perius ineniae communis. Non eit igitur in hoc circvaseri tio,quod ad coenantinuitaui: caetera vcique
id crimen legemque noci pertinent. Sequitur eigo ut sit P. OTImu crimea, quod in minitiei io fuerit filia mea. Iterum accusabitur paupertas. Qv d ergo nos facere iubes emereno a polluinus , et am si quid ex quo ridianis supererat laboribus , educatio ix hausit. Mutuemur et go& alienis mim-stitiis:autit a, vestras imitemur, quantum potest quis. Apud vos illi greges miniitiorum, apud vos aurum & argentum. inii nil terium ergo fuit ex meo. Non istud deforme pauπ-obus: nam Sc si in aliud diei tempus incidisses, tum quoquet tibi videretur ancilla: vidisses pensa facientem. Filia igitur mina strauit, sicut mihi solet. Nisi veritus essem, ne i hi inuidiam fieri pia tares, nisi me frequenti humanitate tu honore posuit les , ego ministrassem. Hinc quoque rem .ue quod tu fecisti: noci est circunscriptio , quod interrogatus
verecunde respondi. e & cum mihi tecum coepisset nouus v-sus, erubui videri sine ancilla. Hoc mal: habet ambitus.Peecasse mefiteor: dicendum fuit verum. Sed hac pino a potesque conten usmon impune feci. Et quae a me facta iuni,hRGsum. hic me circunscriptionis accusabui bis ipse feceris. Num enim si tu nihil concupisses, non rapuities, poterat mihi ob sici circunscriptior hoc ergo exigis , ut ego noceas sim, non ex meo facto,sed ex tuo. Age,res quidem ipsa crimine camret,sed animus luspectus est. id est igitur me credibile est circunscribendi mente fecisse inuitaui ut raperest Nequ*
1130쪽
enim poterat dub tari, quinquaereres irae n4nistraret. Et erua
interrogasse , certum cratiare, ut protinus cupiditas aliqua inaninium tuum descenderet , & cuni concupisses, ut raperes. Quae si nu la laxione, nulla diminutione prouideri potuerunt:
apparet non propter id factum quod sperat i non potuit. Quid
evim in caus it cur rap-.e ' cultus videlie et te i Ilexit. nie enim adiici lint a.' spec iem. talis min strabat, vi necesse esset ancillam t. ise mentir Tu porro spermitte etiam aliquid mihi liberiatii rapis bas, set anci tam tu Iape es, ancillam eius a- pu . quen' paulo ante coenaverasy Sec non credidisti ancillam esse. Possis Disortasse huc vique descende levi non fastidias pauisere Sola unquan Hupidita Stua usque ad mancipia cli scendet Ac iis lite oculos tuos petistes, quid opus erat vi y non munuiculo tollicita ii non. si contumaci r esset, pro tua illa comitate a domino petisti Potitiii. ergo icite, etiam antequarapere imi peres. n ipso velo raptu non apparuit tibi ancillam non esse non tanquamlibet a repugnat, it y Mon pio clan auit patremia ullam v cem meam audiit. FIeta non potest, ut non eruperit ing ninta S, quae aditura erar magistratus. Λ ut e g. fallor, at i uehac tota caula ludi a tum Ac. nam siquid sece iam fraudi , , apud magistia ii mage te de bu sti , C)rcunscii plus suai,anctitam putau .n cessit. tem rapioris agnouisti. Non puto e ob icere, qfi, tintipt a Soptauit. sed nec ego . mputo: sicut ne gratus r quidem hoc ritata imonio. Mihi magis conueni 1ser g ner cum quo i . rhi p.:r c oui ct .s , apud quem si sortLcmnis em . Tol ministias i. Tu tarn n quid circωm C Iiptione ista peid 'dilii e uxorei I: ncin habes locupletem. Lihil ln, magis, quam pecu L. Iam e si e r. s O te o. i num qui duceres parenis Tunc scires quae discordiae quae contentioncs, qu in frequen Smenti odoris , quam e stat x aequo cervix. utique in nis tuis deliri is, in his cupuitatibus ibi liceret amate a quam aut Illam, deptri te aliquam ministrarum Ar n me
habes uxo e r non ambitiolam, nouexaet Q iam comi ratus, sed quae tota ex tuo via tu pen ea Labora Iecemiu uu, . abebis aue iliam. T a tantum, etiam si qui . i. g QE n I m r 1 -- έcere. Nihil illa fecit, nihil i eccis Ic. His ι fuit: tu maia Isterio patii patuit ac ri; a in hoc tantum pertinet, quod Opta