M. Fabii Quintiliani Institutionum oratoriarum libri duodecim, summa diligentia ad fidem vetustissimorum codicum recogniti, ac restituti

발행: 1629년

분량: 1385페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

1271쪽

nuptiis iuris sui, si ad ingratum reuerti vellet. a hix bbit

eis: Patrem,inquit,alit. accusas quod miseretur. Patrem ali nbsolum oportet, verurn etiam necesse est. sed me, inquit,perire et oluit. Ecquid ignoscitis, iudices, si tale moderat . qui ante cognouerat' nam haec ignorauit. Perire voluit. merit berapueras. Lex te occidebat; non huius pater. Sed non defen Oillu, qui non ad te venit. Peccauit: idem re noti rogat: filiant rogat,

re uxor. Nempe haec ei petit cibum seni, cui alieni porrigunt. Nec multum est quod detur, & haec misericors est. Sed expellis, & eum patre mendicare cogis, non es lingratusὶ ergo matrimonium eripis. quid quod matrimonium Ziuri sui poterat iniusti repudii agere evellet. Inimicum, inqui , meum alebat. Miratis misericors est, & hoc accusat forsitan non personam aestimauit, sed fortunam. Est hoc vitium illius: nuper&raptoris miserita est. Sed quid tam valde iste peccauit, ut mori debeat Me, inquit, perire voluit. Imitaris quod arguis. Ergo peccauit.idem facis. C rudelitatem & aceusas&imitaris. Sed ille merito: quippe raptorem. Puta peccasse: satisfecit, rόπar, miser est. hostes quoque parcunt. Denique haec metuiti Eanc respice. Te quoque, inquit, abdicauit.Relinque aestimationem ipsi doloris sui: sine ipse vindicet. Sed cur vindici: tymerito abde cata est. Te seruauerat, meruit exulare. Sed puri iniuste abdicasse pater est. Non respicimus in eiusmodi sortuna, q uid meruerit. Denique quid faciet mulier, cum ad la nuam veneritὶ de quantulum est quod praestat' si nuncla

misera conseret 8 cum patre ni mrrum mendicandum habet. Facile tamen maritu in iuueniet. tantum,ne impune Isauris. latium petit.

IEΡvLcHRI v IOLATr siet Acrio. Quidam arma de sepulchro viii fortis suis consumptis,sustulit. victor reposuit, Deus est violati sepulchri. aDECLAMATIO.

Ρo xv I inficiari quod obiicitur, Detrae a artha dicis e

Nego. mentior eamus in rem praesentem. adnumerare

volo e si quicquam desuerit,damnari volo. Sed non corrum pam gloriani meam , ut dissimulem propter quod vitiarii

nonoratus sum. Sed quid iaciamὶ non licet mihi ista narrare. instat

1272쪽

lasti. Non utcunque attingitur sepulchrum, violatur: alioqui nec inter mortuos licet nec Collapsa reficere, nec ornare. Aut

si cunque artingitur, violatur, bis ergo peccaui, accum sustulis α cum reposui. Sed non ita est: &mens absoluitur.Sic Roma ni gloriose spoliarunt Iouem e silc Saguntini fecerunt parricis dium. Si ergo mens in factis spectatur, meam inspicite. quare k violo 3 inimici sepulchrum est . imo etiam commilitonisa mici. credibile enim est similes propositis amicos fuisse. Deinde, ut etiam vivo nocere voluerim, mortuo tamen parcendum est. Deinde, quo temporer bello inter pericula odiis va eua. sed quid sustuli aurum credo, aut defossam pecuniam Arma. Ista virtutis instrumenta, non sceleris sunt pretia, quibus praemia merui. Nisi ista sustulissem, non accusasses: nota haberes leges. Sustuli, confiteor sed publicae salutis causa. Miraris p ipsorum sepulchrorum ruina si possem, hGem relellerem. tecta in subeuntes. & sacra, quin etiam templorumastigia, de spei antium tela sunt. Certum est omnia lieere pro patria. D eniq; vos interrogo, quin facta magnapars exerci in me cessat. Armati sunt interim etiam inertes,etiam monuit ius nudus steti. inanquam quod quaero, habeo e sententias Vestras honorastis, Asciebatis his me armis vicisse. nec sana aliud dedi sietis consilium, quam locus&tempus .visus est Ei emergere tumulo vir fortis.

INsCRIPTi MAxx ricii si T ACTIO. Qui INGENvAra set vPRAvxRιT, DET DECEM MILLrA.,Pauperis x diuitis siliae petebant iacerdotium. Rumor erat pauperis filiam futuis Iam facerdotem. Eam parasitus sub diem comitiorum, rapuit. Diues osteri pro eo deeem millia. Inscripti maleficii reus est.

hensum est. Hoc diceret raptor , si cum illo agerem. Sed aliter mecum tibi consistendum est. Rapere enim intatum est: subiicere raptorem, nouum. N unquam hoc timuero

maiores.

1273쪽

OVID peccaui cur abdice Znum aduersum patriam irrita

sum Ilii xuriae deditus, bella fugio ξ An aduersus patrem impius 3 reor. In qua parte filii eessat officium t Non optasti, inquit, quod volui. Iam excedis ligem tuam. pater filio debes

imperare,sorti non potes.potes peregrinationem potes militiam . sed non sententiam iudicii, non decretum magistrarias, non praemium forti. Quid enim lex ait FORTIs o Pr ετ . Meniani nat, Sc aequum e re laoc mihi contingere: pugnaui. Cum quo mihi res est' cum patre, non est contumaciter agendum. Ego vero etiam viri fortis optionem remitto: si aequum petis. sed petiisti Z ut abolitionem optarem. Memento non om nra,pater, nos posse petere. prae mirum accipimus, non regnu Nescis quantum sit abolitioneni petere. accubrori silenitur indicere, reum eximere, leges tollere. Nec pro te tenui item, &praemium perdidissem. Sed cuius aboliti enen et meam. inquit. Acii maduert tis quod . Un modo parr cidii reum. Nam potius causam. Hoc praemium primum turpe est: delata superuacuum. Turpe e damnaberis tuo iudicio in perpetuum . . quanto grauius est a se damnari r tamen alii post uot dicere, Gratia victi sumus. Deinde superuacuum: nnocens mas At

enim dubia est iudicii fortuna. sed nobis non timenda. endum iudicium est : inuidia tantum criminis fiducia erat αin timore tuo. Itaque apparuerunt iudicibus una omnia, profuit tibi quod abolitionem non optaui. apparuit certa innocentiae fiducia. Ergo aduocatam tuum abdieas. participe iis ,

Iaboris 3 de me facile est, inueniam patrem: sed tibi timeo, riles enim periclitari. CCCLXXII. Pulsa or educataris expositω.

TA iONIS SIT ACTIO. Quidam expositum sustulit, pro ' filio educauit. Pulsatus ab eo, tanquam pater manus incidit. Agnitus est adolescens aduocato naturali patre, cumet ducatore agit talionis.

DECLAMA T IO.

SCeleratissimus omnium, iudices, iuuenis ingratus, Vel quia lucembeneficio meo accepit : vel quia in paucii

1274쪽

dac LAMAT totius. l 6 ibis parricida est , semel domi, iterum in foro, quam memocru colas perdideri r manus, si quis adhuc dubitabit, et i piei it: It rum me in eonspectu vestro pulsat etialia truncus ae debilis, sola rabie integer, in inite tum senem incurrit: Quid 11ha beret manu S 3 ac nequis illum coercitum poenap t L, ctiam audacior s.ctus est. Debilitate iti meac Dncupiscit,&ei praecipuae corporis parti i ascitur, perquam vivit Fateor, iudices, fateor praecidendas fuisse nas manus. sed cum illum tollerent. . biecerit bestis quod abiit ominimum estimate audire,&cru - , delitatis quoque reus fieri. Sine crudelem me vocet: dum seoliandat, non timeo ne istud tu e crimen credibile sit, cum nrisericordi, meae aduersar us ipse monumentum sit Nam quo i patet parricida: addit non mitor: debilem non timet, aliquώndo crudelior, cum expol vir: Neque enim dubito quibus,

clam illum somniis Ac prod giis commotum , quia videlicet isthm piri icidam demo hi ut que in patrem fatale erat , ut se

metu liberat et proiecisse. II ergo crudelis, iudices, quem solus iste cat ni ficem vocat, accessi miti vultu. misertus sumi 'ad istamina, , alienus sustuli qu'na proiecerat p. ter. nec conteα-

tus, fili loco habui. Quid Iliac indulgentia quid profecerina*nseritis 'effeci ne decli et qui pulsarei senem: ille quem praesi-cl: o sui tuleram , ille quem vindicem etiam aduersito alienos sperauerint,ltam ape ite pulsauerat, ut ne inficiari quidem pos set. Scultus eadem Indulgentia etiamnum perseuerabam, de qt recitibus amicis a quo essem pulsatus, mentiebar. Quid tu, inquiunt, expectas donec occidat trapuerunt me in sorum Ldstenderunt verberati oris nccas. Iste famus eth iudex damnauit: carnifex manus abstulit. nihil in illo iudico meum, nisi fle tus fuit. Dum iactatur tota ciuitate parricidium, inuenit impietas originem suam ten, ut videtis, iterum pulsat. Tationem. inquit, peto. Quid agis Z crudelitatis arguis et, quem l altim putasa ui 3 misereri soleo etiam alienorum. Ego te cum meus esses, debilitaui: num pervinum num per furorem num iratus 3Ta-

Iio, iniuriae vitio est. In hoc scripta est lex, ne quis impune pem tulans sit. Hoc eigo dicis. Me iniuria abstulisse. lege incid1ι pec ego, sed rarnifex. icquid lege iactum est, vindicati lege

non solet. Et qua leger v I PATREM P vLSAvERiT.Sed tu, Inquit, pater non fuisti. puta. Iudicia in-

mea iudiciis rescindi noupossuntι

1275쪽

εός M. FAB. Q INTILIANI SERMO. Hie da sanctitate iudiciorum. DECLAMATIO. tira post damnatione,innocentiae de sensio est. Istud quod

nune dixisti, ante dixisses. sed non potuisti dicere. pater tuus eram, iure praesen is conditionis. Abdicare itaq; potui:occidere potui: omnem potestatem, tanquam in filium, exercere. Mirarisῖnec ille potui t contradicere, qui pater elat. Non eras, inquit, naturalis Tanto igitur plu, merueram:alienum sustii Ieram, cum essent qui suos proiiceren r. Sed ut non fuerim,tu tamen putasti patrem. Lex autem mentem punit, ut scias verum este hoc, impetraui.Sed tu,inquit, iciebas non esse filium tuum. Poteram quidem scire ed meritis pater eram, sed tu tanquam patrem cecideras Sed, testor, nolui,expositum qu - que collegeram . indignati sunt amici. ipse fassus es. Quid nunc faciestpraecides manus quae te sustulerunt ICCCLXXIII. Ornamentis redemptuε.

Amilla uxore,& defossis in sepulchro eius ornamentis, superduxit filio nouercam. Captus a piratis pater, de reden aptione seripsit. Moranir filio, uxore sepulchro prioris uxoris,eruit ornamenta, demisit. Ob hoc a priuigno sepulchri violati accusato.& damnata est .Pater redit,&abdicat filium.

DECLAMATIO. 'AN tequam parricidium, inertiam obiicio-Non es peregrina .uS, etiam me per pinante coactus sum tuas vices sustinere. Sed die es non totam domum in periculum coanniitti debuisse : remansisti ut radimeres patram captumit deseruisti. maximumcrimen, imo parricidium. Quoumnin Losivit, Occisus sum,&grauissimis quidem tormentis. Neque cst,quod

1276쪽

C C C LXXIV. Abdiealm heres ob rFrannicidium.

ABDic Arus, DE PATERNIS BONIS NIHIL HABEAT.

Quidam hortatus est in tyrannicidium filium. nolentem dicauit. M briens scripsit heredem, qui tyranuum occidisset Λbdicatus Occidis:petit bona.

ABDicATus,inquit, NE QUID DE BONIS PATRIs cAPIAT. Paterna haec esse bona conuate abdicarum te esse aeque patet . quae ultra quae itio est y Haeredem, inquit, scripsit tyrannicida in ego autem tyrannum occidi. Nihil refert, an aliquod ius postea acquisieris:filii perdidisti. Lex enim quae abdicativpate tua bona negat,per omnia illos amouet. Superuacuum namque erat, abdicatum submouere, qui alioqui perdiderat pate tuam domum. Igitur lex ista scripta est, ne qua legere uerti in domum posset. Licet et go sis tyrannicida, non prodest tibi. Nec vba lex reducit, quem aliqua ex elusite Se semper. iudices, o otentior lex est quae verat, quam quae permittit. NE VID, inquit, EX BONM cΑΡIAT. Hoc etiam in magistratuum potestate seruatur:&plus potest,inquit, unus qui vetat,

quam omnes qui iubent Ia permittente enim, libera potestast in vetante poena est Deinde haec lex publica est,ad omnes pertinet: testamen Nam priuatum est. Potentius est quod in albo lego,quam quod in testamento. Sed pater,inquit, voluit me esse heredem, & ideo tyrannicidam scripsi, quia sciebat me facturum tyrannicidium. Falleris. te namque minime volo it nam si voluisset,seripsisset, Filius meus, si fecerit tyrannicidium, heres mi hi sit.N unc autem apparet dolentem, iratumque scripsisse:& adoptare in locum filii, tyrannicidam voluiias; quia in virtutem tyrannicidae,filiam excitare non poterat. Iratum timido fuisse: abdicauit. Nunquam leuiter ex canindescunt patres,&qua causaὶ quod tyrannum non occideras. Vides quemadmodum ictertiam execratus sit, ne iudieiis quidem malis excitatam. Tantum abdicauit imo non reduxit. Passus est exulare: ne moriens quidem miseritus est. etiam testamento exhaeredauit,etiam alios adoptauit.

1277쪽

ες gM. FAB. Qv INTIMANI DECLAMATIO.

Tamen, inquit, tyrannum occidi. Putate meruisse. habes praemium a re publica . Illud virtutis praemium debet esse, hoe inertiae supplicium Sed quando oceidisti testamentum te excita uit. sERMO. In ultimo tuenda mortuorum iudicia: eommendabimm iuri. ciuem resamanta. Nullam amem mmoam illi μνipsssoniuνιam, qua hune haredam habuerit.

C C C LXXV. Grais, filiusproditionis rei, faterrigeriori .

Proditionis reo patre, alter ex filiis deseruit.altet fortissime pugnauit. Ro avit patet, Vt abolitionem suam optaret, ille hiat cis impunitatem optauit,& in iudicio affuit patri. Pater absolutus abdicat. ille C. D.

DECLAMATIO. FATEOR, non possum lusus arguere , qui donari aetati possunt. Non est luxuriosus, sed contumax. haec minus se enda sunt vitia. Dicas licet sortissimum, quid mihi prodest, si magis patrem coutemnis Mea, inquit, lex est. Qqicquam tibi me vivo tuum est Ego te in aciem mis, mea est virtus, mea lex, mea optio. Non iniquam rem postularem,s dicerem, Α micum reum vindica:quid si patrem,etiam innocantem Urget conspitatio Sed turpis est, inquit. abolitio. Quid ad te Ego meae condalon is arbiter sum. Sed, inquit, superuac uaerat. innocensetas. quid autem,ego quia nocens eram, petieram verebar fortunam iudiciorum & exempla. Igis atris, inquit, salutam optaui.Iam ergo noli dicere, superuac ua abolitio suit,alium enim mihi praetulisti : dc innocenti nocente: reo damnatum,qui certo perire debebat. Si misererΙs tuorum, eos saltim adiuva, de quibus iudex etiamnum do stat. Quid ergo, inquit, periisset' si me intei rogas, occupatus sum, non audio. Si patriam,desertos est. Quaedam, iudices, comparatio minuit. per se crudele fuit, perire fratrem: sed comparatum mihi, tolerabile. Qu dergo ego periiss em 3Frati em, inquit, seruaui. Itaque nutic frater te abdicar. ille beneficii gratiam debet, ego peccati poedam.Sed quid, si non pietati seruisti,sed ut me occideres'quantum in te fuit, dammius sum. Adfui , inquit, alioqui abdicareris lautum.

1278쪽

D ac LAMATIONES.CCCLXXvI Expositin turrim ob nuptias edu- ea ονis filia . QuHam moriens adolescenti, quem pro filio educauerat, indicatui um se veros patentes pollicitus est.s1 i urasset se siliam 4 uam relinquebat, duliurum uxorem.Iurauit adolescens ille

ecessit. post mortem educatoris,a naturali patre receptus, quia non vult orbam diuitem ducere uxorem, abdicatur.

DECLAMATIO.

AB D r c A τ tam cito si non eram idoneus, non eram reci piendus Tam exiguo tempore quid peccare potui Z etiam siquid peccaui, ignosce. nondum noui mores tuos. Novitiis etiam seruulis igit oscitur. Sed quid obiicis r Uxorem, inquit, nou ducis, quam volo. Qii id tum nescis nostri arbitrii esse matrimoni ad Affeistus nostri vobis non seruiunt. Non potesessicere imperio, ut vel amem quem velis, vel oderim. Matrimonium vero, tum perpetuu .u est, si mutua voluntate iungitur. Cum ergo quaeratur milii uxor, socia tori, vitae consors, in omne feculum mihi eligenda est. alioqui quid proficis invitum cog 'ndo repudiabo. At enim, inquit, lege cogeris orbam ducere. Quid 't a illius patronus es 3 sine me illi respondere. Si potest, lege illa cogat. interim noli mihi patriam maiestatem opponere. S rd nimirum non potest cogere,& ideo non colit. alioqui forsitan illi responderem , non habere orbas priuile. gium, sed vacuis inducere nuptias non occupatis. Quid ergo, Inquit,orbam non ducis 3 Gaudeo pater.quod misereri fortunae potes.&haec orba est.&haec patrem perdidit. Fortuna simili indulgentia proprior est. In eadem domo educatis mus. noui mores, Probo Vere, undiam , probo genus. Quid stmihi a patre commendata est: quid si rogatus sum Z quid si etiam iut ui vis me fidem noti praestare' & cui qui me sustulit, qui parsem egit, qui te mihi patrem dedit. quemadmodum rogauit.uone it quod dicas, Ego cogo . aeque tamen peiero.Et quales futurae nuptiae, quae perrario iunguatur sERMO. Visimaeomparatiopuellarum: illam esse diustem acile in

1279쪽

47o M. FAB. QVINTILIANIC C CLXXVII Gratim a pari re inmilitiam,

nenum terens.

PARR CIDII sIT ACTIO. Pater filium in militiam voc cauit. Ille ornatus donis ad patrem rediit.adhibitis amicis petit a patre, ne se amplius mitteret: non impetrauit, Iterum fortissime pugnauit.rudiit terens xenenum a patre deprehensus

est. Iateriogatus, dixit se mori velle. Parricidii reus est, patri.

DECLAMATIO.

PARRIciDII reus sum .Quaedam crimina ipsa magnitudine

fidem non impetrant. Pata aciditim aliquando legem nociliat uit, nec immorito uuis enim ficile vinclis natutae exol uatὶ Vos estis qui nast euies excipit is. Iraque ad tantum nefas, magna oportue serie parricida veniar, & per hominum Deorumque contemplum, ad vir imum nefas conscendat. Quid hoc e t, iudices maximii omni u reo crimen cibiicitur,&1Ω-lum: on circunscriptus amicus : cessant etiam familiaria adolescentiae crimina : & ne in scortis quidem reus male audio. Plus fortalle quam putatis,iudices, pollicebor o non quemliber ex illis subselliis, sed accusatorem ipsum, laudatorem dabo: nim quam abdicauit. Quidni non abdicaret cuius non solum innocentiam sed etiam virtutem cognouerati Faci DuSindignum : inter speciosa militiae opera , impietatis priuatae reus sum sponsor salutis publicae. Non sunt eiusdem pectoris Vitia & virtutes. Etiam pro alienis patribus dimicare soleo. Sed forsitan non solum puram, sed etiam speciosam innocen i tIam grauet in parricidium causa. nunquid abdicaueras, Mexue e naturalem indulgentiam prior docueras Anetiam hereditatis cupiditate volebam te occidere 3 scilicet immensis luxuriae oneratus damnis An infeliciter te iubente pugnaue Iam & inertiae poenam verebar Imo, inquit, inuitus milita' bas. Sic fit ergo, ut quisquis hostem timet, patrem occida . Eigo incrs sum. atqui parricida non humaueax debet esse, sed etiam temerarius . inuitus. Quid ergo rogare non posthis, ad preces decurrere, non ad ve uena, iterum allegare amicos uoo possum y denique perseueras. moti non possum. Fisgς enixia qualem te velis esse .crudelem & hune iudex vindica

bit:&propter hune oceidit filium. Sed melius ego de eiu dico. Puto te omnia indulgenter imperate filio. Acida est

1280쪽

tloriae paterna pietas.Nostra tyrocinia timidiora sunt. Nunquid offenderis, si te laudo. Sed nerali quidem patri parco.Quemadmodum occidere volo conducam percussorem p in sidiabor peregrinanti'nihil horum est. Meas manus inquino, dc sic paro venenum, ut depre hendar Secreta sunt pati icidarum scelera Cur ergo,inquit, venenum habuisti O miseram liberandae adolescentiae paeae sortem , & malis quoque ipsisti istiora remedias Ex usandum est, quod ne diluerem, mori volueram e & vltim' cogitationes reuocantur ad iud.paulo minus quam post fata oecelsor reus. Sed ne fallam te, pater, respondebo verbis tunae meae, respondebo quod soleo, id est, non alius reus quam filius moii volo: O quanto facilius tibi mortis causes, quam parricidri reddam l imo passim obiectas & publicatas, tantummodo transibo. Mori volui, quaeris quate quia natus sum admiserias hominum, incendia. naufragia, bella .Felices qui suo albitrio moriuntur. Scipio, inquir, bene habet . puto quia ultra pugnaturus non erat.Catis

num & ille peccetuit idem feci quod Cato. Ad quietem hoc

iter est,& dulais quae*m ad securitatem via. Quare mori voluerim quaeris ene quia vivam. Reus sum quare mori volui. Vides enim . ex voto adolesten riam egeram. nihil unquam me omendit e quanquam interim &. secunda ad usum meum faciant. qui equid rogauit& pater, etiam solus exoraui pace maiestatis tuae dictum si , non omnes tam fortes sumus, nouomnes belba sustinere possumus. Sed non quisquis occidere host m non potest, continuo putrem potest. Varia sunt iuge

niaratri otiodele stantur: ego tecum volebam milirare. En parricidam sub iudicio ruo vivere volo, ita hoc etiam ambitiosus apud te,paserramicos adlii bui. Sed psit quam iussus sum obsequendum est, inquam, patri, eamus in bellum. Quid habeo qi,ad rometiri eam, si de filio pater securus est 3 vidiat; os fletari,alitisfugari, Unium sexercitus caedi ' dedi mopctic illa, subieci , itan qua in vitas mihi, fortunae, Sc ideo puto, mat et vici. Tum ero in aetitimatione periculorum ac vulneri , Qv d hic, inqyam, nem ci . incere potest,nisi mori volueri ci Redii in domum patris,ntilla erat missio,ne post victoria q) de. Sin ec est cesti moriamur,inquam, sed domi: ibi certa pater lepeli zz. inter haec tamen , paternam clementiam sperans, videat, inquam, pater; deprehendar. qui roganti non credidit , morienti credat. . Ipse mecum veneno obtuli, ve' estem miserabilis. Sed, ut video, crudeliorem feci pati emet

SEARCH

MENU NAVIGATION