M. Fabii Quintiliani Institutionum oratoriarum libri duodecim, summa diligentia ad fidem vetustissimorum codicum recogniti, ac restituti

발행: 1629년

분량: 1385페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

1261쪽

sα M. FAB. Qv INTILIANIνepugnasses, eum videretur impuella desinapi. illum autem vitaque volentem hanc uxorem habere , ad sati actionem menis tirunc vero minus placuisse matri generum. Itaque cum desso am. Audis eotiam, quotidiana consuetudine vulga iratam dixisse, Marietur ceurim quam nubat. Caterum defutolueri, una cum a

cusatore queretur. Ca fam fati crudelitati singitur. CCCLV. Tutor lenoeinii rem. Pupillus cum tutore agebat tutelae. Τ utor cum pupillo ab ulterii Remiserui inuicem actiones. Lenocinii tutor reus est.

cunscraberent. Se autem tureia rationes ut debnat, νεddidisse. Cἀfertim metuent Em, ne dimissu Mepupinu. fraudibu instadiis inimicorum circunscriberetur , velut alterμm tam tutelam goturum, in domo retinuisse. Tune vero consu=νεxisse illos,quit; reiam ipsis non eommissam molese tuleranI, grauiser ex-nduisse, neperam quidem tutela tempoνe, a domo tutoris suptillum dimisit:nullam occasionem adrispoliandum imperitum iuuenem dari. Cogitasse igitών quemadmodum villum,a iutorem mutuo dolore distraherent. Nam si rationes tantum in marem, Hdebat futurum , ut optimaeonscientia tuter non ιvectaret vlaim na contentionem iudicii,sed her eommunes amicor, propinquo φρupillisat aceret. inuenisse illos rationem, qua mutuo dolore digr herent. summisisse qui dixerent, mala trahaim a tutore rariones:

non omnia nuspupillum qui taceat: sibilara velit, futurum et rsua recipiat. Per alios indemieonuntiossollicitatum maritalem animum,quipupillumfalso crimineadauerit inquinarent. Seutique maritum eredulum nihil tantipti esse, visuspicionisua sat acere; Diu haefraude inimicorum, pupillum ratoremst δε-ceptores posteaquam veri res amici intervenarint,sese interro-zauerint, quam actiqnis haberet fiducia κ: pupillum trem sedux rint, is querela causeti quasierint tum imum apparuisso muri aer orem Ie quadam ceνrrus etiam ab uxoree sisse. Dcuta igitur fraude inimicorum aliti duo sitas, qua nulli undam et ris niterentur, actiones: reditum ingratiam: is tamen nondum inimieos esses49, a quibω νι acti t. ccusator autem nora

1262쪽

Me nolueris diluere. Dicet ergopropter amorem adultera, illum in domo tutoris remansisse. Nam ante quatuorderim annos, inereri . bile est erimen, remansi se ergo amorem , nec illam indulgentiam in retinendo pupillo fuisse tutoris , sed conscientiam, cum seriret male redditurationibus,non esse ossendendum pupillum. Muti/ri autem multa donata: quacunque desiderauerit, concessa. ΗM Releribud in uicem cognitM,primo utruno exeanauisse: deinuinutorem exeonscientia rationum, omisisse potius matrimonii vindictam, quam mututi eaderet actionibu Aicpares acceptasi factaν

actiones.

CCCLVΙ. Fui- pro meretrice patris, suam redimens. 'Quidam luxurioso filio amanti meretricem dedit pecunia, ut fidi emeret eam meretricem quam ipse pater amabat. ille eam redemit quam ipte adolescens amabat. Abdicatur.

SERMO. Hie θηεχ di et lium fuissi luxuriosum, omen sine maximo

patrimonii ae fama damna amasse meretricem: eui malo voluisse. mederipatrem ape obiurgatum filium Ove secreto sese etiam palam castigatum. Cum iam necsumptibiιε, nee πιν eundia sinis imponiposset habuisse eum e natu eonsilium, quiduamsefatere oporteret. Abdicaret. sed tanto liberio uisset Iuxuria. Castigaret. sed nihil eastigando profecerat Suecurrisse cognatu O amicura. tionem, quaputarentius evem posse emendari, si utaret pater amaria e meretricem. se daret pecuniam potissimum ipsistia a re linendam: quodsifecisει uturumve meretrix redempta ahera meretrice,deinde ab ipso adaesente redempta, indigna rerutit, illum amare desiiseret. Nam initiostatim dicendum est, culpa meretrieti iuuεnem hasisse: ἔ, ideo quasitam qua auocaret, eis illadiatione datam inueni pecuniam At illumprotin- eucurrisse ad meretrieem suam: pGrem autem quoni-m nullo modo sanare K. tium potuε rix, ad visin. a militonem confugere: Abdicare filium, quia emensare nonpotess. CCCLVII. Uxον non relinquens ob adulterium ea eatum.

TATE NE DESERAT . Quaedam patri de marito ter questa,& tacere russa,postea ab excaecato ob adulterium viro , quia non recedi abdicatur.

Hae mulier dicet acceptum a patre maritumine ab inista amare coepisse.adotiscentem enociniis adultera illius usq, eo cyptum es,

1263쪽

mr reuocari a eupiditate non posset. Vt nece sp erat, modest se tus eo magis quod maritum diligeret. voluisa ergo experiri quiae de adulseri pater sentiret indievie et adolescentia erreν em rebon- dissi illum, se Pedam alaribus concessa, nec reprehendi i με rnei 6modi iuue uia, debere Tum vero carioνem sibi virum Delum, postratuum lusibus eius patrocinari etiamsenex coeporit. Sed cum

Odoissensposset. In eadem voca illum perseueνasse iterum ac Mν-sH.bI serνimum ergo iuuenem fraude se insidiu deceptum, eam. fortunam sustinere, quam id emper uxor timuerit. Accon se nbuum a mortivo acramentum , iudieiopatris factum iuuenis fam/m .Hoc colore optime defen/ειur mulier, a aquilua imbo cist... Nam ex contraria parte infinitumpotens est istud marisum

esse iam notum.

CCCLvIII Eusto pulsatori amputa manus. TLLIONIS SIT ACTIO. QRI PAr REM P v fAvERIT, 'MANVS PERDA . . Quidam expolito, quem in locum filii su-tii 3lerat, pulsatus, tanqira In pater mauus iocissit. Agnitus ille, aduocato natArab patre, talionem petie

Hie ad ascensiuνe insirmus est. Nam quod lege vita ,ret vindicara lege. Cur enim polim ab educatore, qxam a carniseco petatur talio ' Seoνarer quam lege agietur,et m facto laόorat: qiiod quamuis educatorem, tamen patris toto pussauerit. Dicastramen e carerem fuisse hunc ab initio eνurium. O hines ira - tum suuenem, non esse illum verum patrem Mnamiris quessumet quibusdam etiam mandasse ut inquirerent, qui aliquando infan- rea exposuissent. Hac re validrmessansum senem. itaque ridi so operam vispulpandum pr4beret:deceptum certe ab eo etiam tem- p.re ipso μuenem, incidissesneum.quem minimetro eatum inseria valet. At illum consistim tanquam de alieno non deliberas 'sesenuinε. is quia redditurus esset expostum, delibarasso. Certe cum Agepatris usum, quiseiret necfepatrem. nee hunc filium AE testentem autem quia nondum prospectum iEo tempore ρ-- a xem habuerit, certe quia probare non porueris, rasuis nuης p rere talionem

1264쪽

faciens, cum ad publicanos venisset uniones habens. CCCC. in sinum abdidit, hos cum requireret publicanus , ma rona scrutandi potestatem fecit, publicapus noluit scrutari. Transetatis manum iniecit, & suos dieit. sERMO. mastisnessum, an instrementa itineris videri Urimespos: sint an etiamsino' possint videri, ramen quoniam ad νm, uestrmamentum matrona parratisint . ineommissum venire potue

SΕ rapetis, .aliud patrimonium est' Dudum heres mariti tu erat, filo petere debuisti. ὀ ex bonis mariti mei re-

, paro.Nam duae mori marito tum, diuersa successiones halasac. Boua mariti mei, morte eius facta sun tr dum viveret,pa.. Lissu eiunt.dos est, si a viro, aut ab herede eius: repetatur: ita amisso viro, cum dotem non petiisti, fecisti creditum ex dote

1265쪽

sc M. FAB. Qui NTILIANI virum aram dotem isderet Comra icta dicet.hans mulierem amisbitiosam es profusamfuisse. non minime propterea ad egestatem perductum virum.

DECLAMATIO.

Nurus oportet a viro dotem repetat, socrus a patrimonita.

CCCLXI. De Mirasti quadruplum.

Qui DEPOSITvM PERDIDERIT, VRET, ET SIBI HA

BEAi Quidam cum depositiri furto amisiiset, iuravit. postea furem uamnauit, exegit quadruplum. Dominus hoc quoque

'Petit. ἀ

DECLAMATIO.' REAE pecuniae accessio ad me perirnet. Quid si enim co-J VIgnitor mens, quid si procurator hoc Idear respondeat denique, quid ii damnates fur, non totum taluisset 3 nempe meum damnum erat An iacturam debeo sentire, accessioni mnon debeo ' Ego enim a te reci ssi, eum iurasti. iam cum furemihi negotium est. hic quicquid soluerir,ad me pet tinct...

Contra, illisuo nomina egisses dicet:inuestigasse, laborassi italu ratareapatens est ρεοῦ silos . non potuisse dominum illum furiἱ agere. Itaque iudaxquiorenuntiauit 'nimirum mihi furium si actum. CCCLXII. Inuieemsul torespatrum.

Qur PATREM P vLSAvERIT MANvs EI INCIDAN TvR. Duo adolescentes aequales iurauerunt, ut alter alterius patrem caederent. caeciderunt petuntur m nus patres vindicant.

ad lusum requenter unafuisse. Quodam tempora eum aiser ex husserius i conuiuium vanissi, dixisse alterum, νι se te, viso ille Anex retinui ed nonfer ei impum ris illum verberabo. ne deinde respondi , Et ego tuum cadam. Cum alternis verti, ia-cyarenturmina, sevrerquι metueret,nἡ inultum haberet patrι iurasse in vis tonem magia pa ιntum, quam iniuriam. .

CCCLXIII. 'stiplica pro domina. MALAE TRACTATIO Nis SIT A TIO. Quidam paupersormosae

1266쪽

PxcLAMAT io NES. 4sT ,sosmosae maritus, a peregi ino vicino negotiatore, ter de stu pro uxoris, adiecto pretio appellatus, vestiplicam domina: ha- hixumisit. Malae tractationis reus est.

sios pudicitia uxoriaruatuν a quopsellieitu oseduliu. Cum es t de stupro uxoris appellam , admirat- tantam peregrini negot3atoris audaeiam: tum deinde esiam repetitus, suspirarι aliqui etiado uxore ea pisse, quantum nue alpareat, 'a natura polim vitie, quam cu*avxoris. Cum πιενο terito quos instarct adulser, non

potuissa dissimular Uieionem Mollieitudinem suam. ita quin

putaret aliquid ante cum sua uxore loquutum adulserum ρεν --

stiplicam a se se istam, =quasillo, num aliquid de adulterio

sciret. illam νεθondie, innoeentemule dominam, ornenora uidem nusiatori . denique si dubitas, me uxoris tua habisumister videro anyo ιι disieεrnere. i CCCLXIV. Conrietator pauper Oerib c Pauper ad diuitis domum nocte conuitiari solebar. Quodatempore, diues processit,&insanire e um dieens, deceinieruis imperauit, ut eum domum dueetent. Cum risdem occisuspOstero die inuentus est. Diues caedis reus est,

parte diuisis eoiον ille intro eipotest, varieatur pauperfuisffacitosin aut turbulentis rhabuisse huiusmodi furoris sui eomi-rti, quibus inmiis dispositu, ipse tantum adeoneliandam rixam se ostenderes: earerum illos inprasidio habaret di quid δεν te diuas

moliretur. Et hoe .psa rei eoκ ditio monstras: eum sit incredibile pauperem solum, isnaterea nocta adeonuitium diuiti aetendum venisse. viare enim die raeuir quare infor non maledixit Z γυ- ρaνet illum noKem expectasse, quaseritim comites abscondaret. Paratum ergo ad rixam eum telo venisse. Dinitem nihil tales pisarum, magis insanirι credentem,dedisse qui deducerent. Tunc Moraverem quasi custodia exeanduisPaee Ua,cateras eluis Eon- scios, qui umeri repauperom vellent, νιπεm concitauerint, 'fortasse istumpauperemsilentio occiderint, nepostea eomprehe*-- pauper auctore aetnom elaretur fateri. Et hoe dubie ponendum

. . . . ' CCCLXV. .

1267쪽

miniamst tuorunt, duo exilium, tres mortem, 'Re ' mortem.

QUOD MAroR yARs, inquir, IVDICvM STAEgo exustimo maiorem partem esse, in asemiunt, eandem poenam pronuntiant, in ead-rant Et hoc verbum esse ab ipfis verbis legis di se POEN A M. Non de pluribus su pplietis,sed de uno enim nemo potest plura supplicia unus nocens firex alia verba, sTATvERir, inquit, nonne tibi per omnia partis illius videtur una vocem iiii lupo ENAM εTAT VERIT, id est, quod genus pii sibi pronuntiauerit, qua poena nocentςtria voloquatuor, inquit,iudices, me noluerunt mori. Tuca , quam pamam transierint, non quam si merini erram illorum sententiam exigit., id enim si nondum pronuntiassenti si negassent liquere sibi. eio tuo nunquid sententias illorum numesau es miniarum enim primum iam verba signaui assiorum qii signabo dubitare illosὶ nescii equid pronum x3 im , ergo suspensos eur dimitti postulas si iusi, iubetata Piuio,

inquir, memς:i noluetuue. id igitur velint,pronunties o portet: illorum sententiam signare volo. accusator reei H his iudicibus volo, ut habeant quod sequaniri. in inquit, exilium mihi iniungunt. i Iam igitur aperte uda plutesiacit; ' iam turbam istam, quae uniuesta noceriet , diuidi: Rex 'p- uis: duo exilium, duo ignominiam pronuntiant. Visegm η- -iungam,qui se ipsi dividunt Reuertere nunc ac verbali gis, ut paulo ante. QuAM Po1NAM, inquit, MAIOR PA s iv DICvΜ STATVRir. Parta intelligimus eidem numm. applicatam, quemadmodum sententi coniunctam sic tu . t Mioqui se miscere tibi, di x in genere dissentientes licer, cur bbs 4es separas . Quomodoenim hiabulis qua sordi- pant, sic illi inter sepugnant so nou id sentientesmo res iungere: idem sentientes compasLEgo qui or mi 'uniter tres habeq. ' Produc illo,sui exiliuin prurienti et Iet

1268쪽

Eex AMATI ON ε . . 4ystin valentiorem esse partem, quae cεposita neutri laeeumbit, utramque superat Quid si enim quatuor illi in ρotidem dis utarent sententias inunquid illos pro una par opponeresῖNo mo sine dubio eum tribameis starer, sed nemo alteri essenadiunctus et nunquid ex quatuor sententiis unum corpus efficeres minime.At quid interest bini an sintuli dissentiant a Jue numerari pars non po test, si in partes scinditur 3 Quid si

uo ignominiam pronuntiarent, duo callium, duo mortem, unus cui plerunque euenit tacereti sine bio pares essent sententiae. Si ergo detracto uno, pares essent adiecto, n5 sunt superiores ΘΛtenim ut scias non utique duas partes legem e- , igere,ver a inspicer QuoD sTΑTvERO, inquit, non viris potuerit. Denique, iudices, breuiter Vendum est.ateus dam- natus, quam tandem poenam pati deber, si mortis poenam relinquit Quamrscilicet exilii. Ergo cum tribus sententiis qua tuor non edant, duabus quioque succumbent' At eadem eistiniquitas Quid acturus es poenarum controuersia utrunquo ferre non potes siue ignominiam sustines , diti patria moraα dum est: siue expelleris, patriam relinquis. Qivi ergo, u qui Horiar, cum tres tantum me pςrire voluetini jQuid enim autem iniquum ςst te moti damnatum, eonfessunt,etiamtuo iuvdicio supplicio dipnissimum Cui enim te reseruabimus videlicet egrcgium exemplum ciuium saturus ea, qui sic vivis, v damnari potueIis. o CCCLXVI -

mhatus es. Revertentem lagatvin 'in m o diti caec

XULEM inquit, occidi. . Exul ille quando actus estεnquis illumaedusauit' quis Minoauri r qui expulitr Atqui sc seri exulem, pater illius exemplo est, x inde exul quoque dictus est, quasi sola patrio expcisas. Pager, inquit, illius proditionis damnatus esto laxames exulM ς , yxodi-

1269쪽

εο o M. FAB. Qv IN TIL ANIrptas liberos iubet. Ut omnes lex puniat, huic tamen ighti

ranti, damnatio patris nocere non debuit. Puta in priuatiam compendium peregrinatum Pno' ante exul erit denique,qua sciem se esse exulem. Aliquis p xaina sustinet, quam ignorat, Eceius est conditionis, cuius se esse nescit Z Quem talem sacrilegum audistis, quem homicidam, quem veneficum Noui generis nocentem producis, tam securum, ut sene noceu sem quidem sciat. Sed,quod paulo ante remiseram, nego. Noomnes lex punit, sed conscios, sed participes sceleris: ills irascitur qui cum patre peccant. Neque enim innocentes vlla lex punit. Et hic non solum innocens, sed etiam honoratus filii. Legatus fuit. ut proditoris filium licuerit occidere, legatum non licuit, Quid enim lex ait LEGA Tvs SAcRosΛN cI , si T. An hoc dubium est fuisse legatum eleatus est, missiis est .atqui si fuit legatus, non potuit, antequam renuntiat I 'gationem, desinere. tanquam magistratus intra laudi annum, tanquam sacerdos .Patris, inquit, damnatione desiit esse lega.

- tus. Ad alium sorsitan filium pertineat paterna damnatio ad legatum non peltinet. Ante enim legatus hic iactus est. Ita ici eo iure fuit,in quo illum Respub.ante iusserat: id est, ante le- gatus sali, quam damnati filius. sed puta licuisse: non opor-

na, Tractas per publicum vestes , non reddita salutau- ibus nomina, non discretos hi nicis amico , aut dissipara luxuria bona, & aliena aetati vitia. Habet hoc crimen domus Rostra, si reum mutas An vero desidiam obiicis' Bellum non sentio hostem non intelligoὶ patriam non vind1co Z P mau, i quit, conmptas. Puta me rationem non posse reddere. Non est unius criminis dementia. Ut hoc sit argumentum de- mentiae. infit mum est, quia ibiti est. deinde nunquam in uno

dement-deprehenditur. Obiticeo alia. sed quid sine hoc

quidem

1270쪽

uidem obii ei potesti Quid a tuliberalitatem,dementiavocassNon expedit tibi, adolescens, hanc legem introducere. Non optas. Age, quisquisnon est auarus, demens estivaritiant mores. P uta me nolle optare, non concupiscere praemium. no iὸ uenio quid optare possim .deinde patriam onera se nolo bello afflictam. Deinde gratuitae debent esse virtutes, deinde hoc est praemium,intueri debitorem populum. Licet differre. permittes & tua causa. uxorem tibi opto, honores opto. S tatim, inquit, opta. Ergo si facto,sanus sum. En crimen quod statim tolli potest Z QEid vis optem opto ita tuasa vultum contrahita dies festos' traici tui Quid igiturῖpecuniam λ& si hanc desideras, cur non fortiter pugnabas ' descende in aciem. an ego pro te pugnauit Si perseueras in foro potius militare, quam inpiaelio, Absolutionem opto: tolle iudicium. CCCLXVIII. Atinspatrem rapia abdicata. Rapta inuitopatre nuptim optauit. ob hoe abdicasta, tacuis. ea IDem patrem quia inutio marito alebast, est νεpudiataeingrati aistit aduers- maritum.

DECLAMATIO. . BENEFICIVM dedit, vitam donauit. Magnum benefici

um est, lucem dare. ideo sunt parentes carissim : Rillivi tamd int non sentientibus. Quid, quod beneficium dediticii accepisset iniurj3m Iam non tantum vitam tuam donauit tibi,sed etiam ultionem suam : nec tantum non exegit supplierum, sed etiam concessit matrimonium. Quid his vis adiiciami exotta esst. Solent dolere raptae,&contineri non pOD . . sunt, nec a patribus. Dedit ergo beneficium. Quid si etiam contra patris voluntatem reseruauit illum offendit, ut tibi parceret;& quam grauiter etiam abdicata est ' Cum tibi be- .neficium dat, ipsa accipit iniuriam. Donauit tibi etiam m entum patris. Accepisti ergo beneficium, non retulisti gratiam . Gid si fecisti etiam mi uriam Z Expectatis ut dicami Cultus negauit, Viditam fecit quantum est vestis&ornament mὶ Matrimonia sunt ab ipsa rerum natura inuenta. Sic mais resfarminis iunguntur , ut isti becillior sexus praesidium re muta societate sumat. Puta lium habere patrem, ad quem se recipiat .' infamata est. nunc bis vidua est, mendico patre. Ergo maritum eripis. quem rindem maritumi quem tantoperet dilexit, ut patri praeferret. Potuit tibicontrouersiam facere de

SEARCH

MENU NAVIGATION