Arnoldi Vinnii J.C. De pactis tractatus, edente Simone Vinnio A.F. philologo

171쪽

stipula=ioni inesse a parte stipulatoris.

s. Explicatur l. petens. ar. C. hoc tit. s. Sententia l. -. I. ult F. hoc tit. 9 l. si ita quis. IR s. g. a. de verb. obl. Io. Interpretatio l. lecta. o. de reb.eria. II. omnis oratio, quantumvis generalis,

de his tantum accipienda , de quibus actum est. ra. Conclusio issumma pracedentis disputationis.

Quaestio est agitata in Academiis,

an quae pacta in continenti subj ciuntur cotractibus stricti juris, ea per- Inde contractum, cui apponuntur, forment, prosintque actori ad actionem, ut ea , quae in continenti adjiciuntur contractibus bonae fidei. Mihi verior semper visa est sententia negantium,

quam & amplexi sunt Cuiae. se B ad

7. f. quinimo. s.F. hoc tit. Aleiat. ΘDonesi. ad i. in bona. I3. C. eod. & n OVILsime duo eximii Iurisconsulti Diod. Mentis, is Ant. Perexim in tit. Cod. eod. nec non Henr. Zosse ad Panc eod. n. or. Θ seqq. I. Etenim persuadere mihi non possum frustra esse, quod vetereS, cum pro regula tradunt , pacta in continenti

172쪽

nenti facta ex parte actoris ineste , nominatim addunt, in bonae fidei judiciis. d. l. 7. M. quinimo. l. in bona. IR. C.

eod. Qissorsum enim haec adjectio, in bona fidei iudieiis , nisi ut intelligamus in strictis judiciis non idem juris esse Non licet hic dicere Iurisconsultum

in d. l. p. quinimo. s. ct seq. exempli duntaxat causa mentionem facere judiciorum bonae fidei, non quia aliud juris sit in judiciis strictis: quoniam cum variis exemplis rem illustret, nullum tamen profert, nisi judiciorum bonae fidei. Sic cum dicitur, in bonae fidei contractibus usuras ex mora deberi. l. mora. 3 a. f. a. F. de usur. hoc significari constat , deberi in hisce judiciis tantum, non etiam in judiciis striisti juris: quippe in quibus non debentur, nisi in stipulationem deductae. l. G- tim. depra Acr. verb. l. 3. C. de usuri Similiter cum dicunt Consulti exceptiones paeli & doli inesse bonae fidet judiciis. 3.1. de rese venael. sed ι.ar. in . f. l. mair. Hoc eos dicere intelligimus, in his solum inesse in strictis non item: quoniam in strictis exceptiones non veniunt, misi nominatim

173쪽

rs ARN. VI N NIus excepi. Denique supervacuum & ineptum est di de bonae fidei judiciis nominatim addere , si pacta in continenti facta pariter inellent omnibus contra' etibus, quibus subjiciunturoi 2. . Plane non nego interdum de certis rebus nominatim aliquid pronuntiari , quod tamen tanquam μαῖωιῶς prolatum, etiam de rebus aliis accipi oporteat: veluti quod vulgo dici Iurisconsultus in l. a. s. quod mulgo. de vi is de vi arm. scribit, saltuum hibernorum isti v orumque Ietinere nos animo possessionem. Is enim ait exempli tantum causa Proculum dixisse: caeterum idem esse in pIaediis omnibus, ex quibus non hac menis re recedimus, ut possessionem omittamus. Sed quod haec definitio concepta sit de saltibus hibernis & aesti-

is, hoc eam rationem habet, quia eos certis temporibus relinquere solemus.

i. g. g. salius. II. 1. de acr. pqs quod in aliis praediis ita fieri non solet. Eadem tamen omnium ratio est, quod attinet ad postsessionem animo retinendam: cum judiciorum bonae fidei & stricti juris in re proposita ratio longe sit di

174쪽

DE PACTI s. Iss3. Postremo nullus in libris nostris locus occurrit, quo probari postit, pactum mutuo aut stipulationi quantumvis in continenti appositum, actionem parere, contractibus istis legem dare, actionemve eorum formare, ita his ineste, ut ex eo aut ex contractu,

Cui apponitur, agi possit ad id, quod

pacto comprehensum est, augere aut extendere verborum aut pecuniae crύ-ditae obligationem. ProponamuS m

shipulariun esse fundum dari, & deinde convenisse in continenti, ut ad fundum accederet familia rustica aut boves aratorii; nam pactum stipulationi ae- poni non potest , nisi post responsionem; cum id quod verbis ipsis continetur, pars sit stipulationis. Ajo familiam rusticam bovesue aratorioS neque ex pacto neque ex stipulatu peti posse; ut ut pactum factum sit statim & subje-inum stipulationi. Ratio est, quia natura stipulationis haec cst, ut, quoniam verbis, non solo consensu fit, pro omisso habeatur, quicquid palam verbiS non est expressum. l. quicquid. yst. f. deverb. oblig. Similiter si tibi centum dedero mutuo, & in dando hanc legem. adjeceIim, ut praeter centum mihi reddere S

175쪽

deres & alia quinque: nihil agitur hoe pacto. Dices hoc pactum ideo non alere, quia re obligatio contrahi non potest ultra quam datum cst. Is tibi. 27. pr.F. hoc tit. . Sed cur pacto in continenti adjecto non idem hic essicitur, quod interposita stipulatione Z Usurae in bonae fidei judiciis etiam ex pacto statim apposito debentur. I. cum quidam. IX. l . ex locato. q. F. de usur. l. s. C. de pa I. int. e t. creditae pecuniae non item. I. 3.

C. de usur. Cur tam varie Z An quia usurae odiosae 3 At hac ratione essiceretur, ut ne in bonae fidei quidem judiciis usurae ex pacto peti postent, per t. quod si loem. H.F. de religios. l. r. F. is

serv. export. & quid si convenerit, ut usurae unciae duntaxat, aut sextantes praestentur λ Denique non a favore vel

odio, sed ex eo, quod pacta vel insunt; vel non insunt, quaestionis hujus deciso petenda : fieri enim non potest,.qmn uiti pactum contractui inest, partemque ejus constituit, ex ratione juris actio quoque ex eo contractu ad Petendum , quod pacto comprehensum est, competat. Non alia igitur, hie quaerenda ratio, quam quae a Paulo res

176쪽

DE PACTI s. rs redditur lib. a. sent. p. scilicet quia ex nudo pacto inter cives Romanos actio non nascitur. Quibus verbis manikste significat, nulla pacta mutuo adjecta inesse ex parte achoris ive prodecia ad actionem, utpote quae in partem

hujus contractus transire nequeant s& ideo effectu manere nuda. Contractuum vero bonae fidei alia ratioe1h, & eorum maxime, qui solo con sensu perficiuntur: nam ut hi contra chus solo consensit constant, ita& Omnem consensum , vanquam naturae suae convenientem 'admittunt : ac de his

potissimum hic agi exempla declarant. Occurrunt quidem & exempla pactoruin, quae in contractibus bonae

fidei, qui re perficiuntur, interposita& ipsa his contractibus in sint ; cael

Ium praetcr exemplum de usuris in deposito irregulari. l. Lucius. a .F. depos non alia, quam quae circa prautationes horum contrassitum fiunt; v eluti ut in deposito culpa quoque pIaestetur, ut in commodato aut pignore dolus duntaxat, aut praeter ὀolum & culpam etiam casus fortuitus. l. r. f. si convenit. 6. Τ. depos. l. s. s. a. F. commod. l. I. C, o . l. qua Drtuitu. o. c. det n. actis

177쪽

Is 8 ΑRN. V IN NIV scujusmodi tamen pactis locus esse non potest in mutuo. AIgumentorum, quibus haec sententia oppugnatur, & contraria adstruitur, magna est copia ; caeterum vix unum & alterum , quod stringat. Congessit ea Iohan. Goed-daeus traME. de contr. ct committ. Aipuia

c. S. concI. a. ubi magno molimine conatur probare etiam in contractibus strictis pacta ex continenti facta inesse a parte actoris , actionemque verbi cause ex stipulatu aut condictionem certi formare. quae& DD. communis est opinio , probata quoque Hoto manno illustr. qua s. 36. I. amicab. res. 3I. Duareno & Αnt. Fabro in I. 7. s. quinimo. s. f. hoc tit. Primum videbimus, an ita seres habeat in mutuo. Affextur hic pro firmamento istius assertionis textus in

I. 3. F. de reb. cred. ubi Pomponius ait, in mutuo etsi cautum non sit, ut aeque bonum reddatur, tamen non licere debitori deteriorem rem, quae ex eodem

genere sit, reddere. Ex quo colligunt, si hoc cautum sit & tale pactum mutuo adjectum , id ex parte creditoris inesse, eique prodesse ad actionem. Ridicule. Nihil enim illa cautio addit

178쪽

DE PACTIS. IJ' mutuo. quippe cum ut res eadem bonitate reddatur, qua data est, naturae ipsius mutui insit citra ullam aliam conventionem, ut ipse Pomponius hoe cxplicat. Ait Goeddarus posse mutuum

contrahi cum pacto depositi , idque probari existimat per L quoἀsi. ro . Ude reb. cred. ubi tamen in versus casus

proponitur, nempe pecuniae depositae sub lege mutui, ut liceret depositario, si velit, ea uti. Sed ponamus me tibi centum mutua dedisse ea lege adjecta, ut si non uisis, sint apud te deposita; nihil hoc ad piaesentem disputationem pertinet: nam ex hujus odi pacto non novam induit mutuum qualitatem, non formatur actio , non extenditur obligatio pecuniae creditae, nec ob id agi potest ex mutuo, ut vel utatur dc bitor pecunia , vel eam habeat apud se depositam : sed si , quod ei liberum.

utatur, mutuum erit, si non utatur, depositum. Non majoris ponderis est argumentum petitum eX l. aut mutua. O.F. de eo quod cert. Dc. posse nimirum me pecuniam mutuo dare ea lege , ut solvatur certo loco : nam hoc pacto non extenditur actio , sed potius restringitur, & hoc essicitur, ut ne debi

179쪽

xso AR N. VIN Nrvstor possit alibi conveniri. Utique non ea est hujus pactionis vis,ut quis actione aliqua compelli possit ad solutionem illo loco faciendam. 6. Atenim generaliter, ajunt, definitum est , in traditionibus rerum, quodcunque pactum sit, id valere. I. in fruuiitionibQ. 8. hoc. tit. Ergo Valet, inquiunt, & pactum quod vis adjectum mutuo. Respondeo, cum Bacho vio, id non aliter procedere, quam si datio& traditio sit irrevocabilis , cujusinodi est in iis, quae constituunt contractum

in nominatum. Cum enim rem meam

in alium pleno jure transsero , aequissimum est, ut rem accipienti cam, quam velim, legem dicam, eaque firme custodiatur. Deinde procedere hoc indationibus & factis informibus , &quibus ipsa pacta adjecta dant formam: quod item accidit in contractibus in- nominatis, quia η pacto dationi adjecto formam aecipiunt .. Male itaque dicta regula applicatur pactis, quae apponuntur contractibus formam certam a jure habentibus, & praeterea da vionem traditionemve revocabilem, aut talem utique , pro qua aliud aequivalens praestetur, quibus utyacta quae

180쪽

DE PACTIS. Is vis utiliter apponi admittamus, ratio iuris civilis non patitur. Finge mutuum m1hi hac lege datum este, ut curem negotia creditoris, ut tabulam ei pingam , ut pro eo Romam eam, non

existimo his pactis me firmiter obstringi; maxime cum mutuum natura

sua sit gratuitum, & hujusnodi pacta' in fraudem legum de usuris fieri posisnt. Nec dubito, quin falsa sit sententia Ant. Fabri in l. 7. I. quinimo. s. s. hoc tit assirmantis omnibus hisce casibus actionem prescriptis verbis competere, quasi ex contractu do ut facias. Nam ubi pecunia non ita mihi datur,ut mea perpetuo maneat, ibi dici non potest esse contractum do ut facias. Si commodato talem legem adjecero , ut commodatarius tabulam mihi pingeret, numquid ridiculum esset, mihi ex

tali pacto actionem concedi Denique tota haec disputatio est de pactis acti

nem ipsius contractus, cui apponuntur , formantibus & extendentibus,

eamque ipsam porrigentibus etiam ad id, quod pacto comprehensum est. 7. Sed fortassis procedet ista opinio in pactis adjectis stipulationi. urgent