Arnoldi Vinnii J.C. De pactis tractatus, edente Simone Vinnio A.F. philologo

151쪽

132 A R N. VINNIus dejus rem luvaerboete , qui secundus auctor. l. . F. de evict. daret, pactum

hoc sive conventio format contractum, id est, legem hanc contractui dat, ut satisdetur , formatque etiam ipsam actionem, id est, facit, ut actio eX empto porrigatur etiam ad id, quod pacto comprehensum est , atque ut possit emptor judicio empti cum venditore experiri, eumque compellere, Ut evictionis nomine fidejussoremdet. d. l. . l. 37. l. s6.1. de evici. Quod si vero ex intervallo emptione jam perfecta idem convenerit, id pactum emptori ad agendum & fidejussorem pro evictione petendum non proderit. l. 7. s. quιnimo .s . versidem responsumsfhos

didi tibi fundum ea lege , ut in rem

tuam fundo accederet aratrum, aut bOves aratorii, aut quid aliud, valet conventio non aliter, quam emptio ipsius fundi. l. si in emptione. pr. 34. l. fistulas. τ8.1. de eontr. e t. Et ex converso, quod meo commodo fieret, vendidi tibi partem domus, ut alteram partem conὸ uetam haberes certa meIOed .va- Ict haec conventio haud secus , quam

raetio alterius partis. Lfundi. 79.f

152쪽

D, E PACTIS. I 3 Γ eod. tit. Caeterum neutra aliter, quam

si in continenti apposita sit. M. E. Natura depositi haec est, ut in eo dolus

duntaxat prae stetur. l. s. g. a. F. commyd. I. contractus. ag. 1. de reg. jur. LI. f. ult.

f. depos. At enim si ab initio convenerit , ut depositarius culpam quoque praestaret, ratδ es: conventio 3 quippe quae legem hanc deposito dat,i ut cul-Pa quoque praestetur, quam alias hic

contractus non recipit. d. l. r. f.. si convenit. F depos. d. l. s. F. a.F. commod. d. L contractus. Greg. iur. Plura ejuscemodi exempla passim obvia. Huc etiam pertinet lex commissoria , lex redhibendi oblato pretio , item lex illa vulgaris , ut si displicuerit, res sit inempta, α ea quae dicitur in diem addictio. Casus fortuiti in nullo bonae fidei judicio

praestantur. l. 6. C. de pign. act. Si tamen initio nominatim convenerit, ut commodatarium puta, aut conducto- Iem, aut Venditorem damnum fatale sequeretur, conventio servabitur, quia legem contractui dedit. d. l. contractus. de reg. jur. d. l. o. C. de pign. aa. l. I. C. commod. l. s. g. a.F. locat. l.r .F. de peric. O comm. rei vend. Unum addam,

quod nonnihil difficultatis habere Vi- .

153쪽

, ARN. V IN NIVs detur. Id tale est. Si in contrahendo matrimonio & dote constituenda huiusmodi pactum apponatur, ne tempore statuto dilationis sannua , bima, trima die j dos reddatur , sed statim; hoc pactum soluto matrimonio ad agendum mulieri prodest, formatque actionem rei uxoriae: Si vero sorte jam

divortio facto convenerit, ut non CX-pectata legitima dilatione dos statim

redderetur; tale pactum ad agendum non Valet. l. 7. g. s. hoc tit. quia in pa-Ehis ex intervallo adjeetis non est Iccessiim a regula, ex .pacto actionem non dari. 3. Dixeris autem hanc pactionem, non obstante eo , quod ex invervallo interposita sit, saltem prodesse debere ad replicationem , ut si muliere statim petente , excipiendo alleget maritus ante annum non reci e peti, replicare possit mulier , pacto eam dilationem esse sublatam. arg. Funus. 27. I. a. f. hoc tit. Respondeo, exceptio , quae mulie-vi ante tempus dotem petenti objicitur, legitima est, pacti conventi non item. Nimirum pactum de non petendo tantum ex conventu valet tuitione praetoris, non legis alicujus con-

154쪽

B a P Α Ο Υ I l. firmatione; & ideo exceptio inde competens alterius pacti replicatione adjuvante piae tore facile tollitur. At pactum , quod obligationem ex lege descendentem auget, inutile est adjectum ex intervallo , & ne ad replicationem quidem valet ut majorem, quam ex lege est, obligationem reddat ; quod utique hic saltem effectu futurum esset, si vires haberet pactio. Alii respondent nuIlam ante legitimum tempus mulieri actionem com perere, propterea quod lex maritum

non nisi elapso anno obligat & cogit ad restitutionem dotis. . De pactis igitur adjicientibus sive augendae obligationis gratia interpositis sic habendum, ut v ex continenti bonae fidei contractibus fuerine adjecta, contractum forment, formentactionem ipsam, quae ex contractu datur: quod Graeci sic exprimunt,

στ, τυονῆα, esb-ποῦσι τ ὰ αγωγα, Q άπνῖ συμβαδ ον . At contra, quae ex intervallo interponuntur, contra elum, vel actionem contractus non

sermant; propterea quod post contractum jam usquequaque perfectum interponuntur : α ideo ad actionem non

155쪽

136 A R N. VI N NI V sprosunt , a ). Ait vero pacta detrahentia , quae obligationem minuunt, quae leviorem Conditionem unius e contrahentibus fa- ciunt, etiam ex intervallo facta prosunt ad exceptionem, τψωπιπμRω πια- - Ut ecce , si post emptionem perfectam ex intervallo convenerit , ne Venditor cautionem duplae praestet : haec pactio quamvis ex intervallo interposita , contractu continetur, auctore Papiniano in I. pacta conventa. 7a. 1. de contr. emp. id est, vires habet jure exceptionis agente emptore de cautione praestanda. Loquitur autem ita Papinianus , quia exceptio

pacti inest bonae fidei judicio. Laus deres. vend. l.sed is A. ar. sub M. F. solun

matrim. id est , judex exceptioniS Iationem habet, etiamsi reus in lite contestanda eam omiserit. Quod si ab initio in venditione convenerit, ne cautio duplae praestetur , tutus erit venditor ipso jure. Idemque dixerim , si talis Conventio venditioni mox subjecta sit. Arg. l. lecta. o. 1. de reb. cred. Atque haec ita se ha bene in pactis circa adminicula contractus , ut ea vocat sapinianus d. Llam. a. 1. de contr.e t.

156쪽

D E PACTI s. I 3 eum aliquid exrra naturam contractus convenit, ut Ulpianus d. l. 7. M. quinimo. s. vers. idem ressonsum. F. hoe tit. φύαν σωναλλάγμαβύ , ut Graeci.

s. Adminicula Papiniano dicuntur dies, conditio, modus, aliaque ad-jumenta adhibita ad negotium promovendum , quae ades se & abesse poΩ sunt, ut tamen contractus per se ac sine iis consistat; Graeci α φορμοις vocitant: veluti, ut scriptura adhibeatur, ut periculum praestetur, ut praestetur culpa in contractu, qui dolum tantum recipit, aut dolus duntaxat in eo, qui recipit &culpam, ut dos statim non expectato legitimo tempore dilationis reddaturata emptione & venditione, ut cum fide-jussore cautio duplae praestetur, Vel, uene omnino praestetur, ut pensitentur usurae pretii tardius exoluti. I. s. C. depact. int. empl. ut pretio sua die non soluto res sit inempta,&c. Pomponius causas obligationum vocat, sed quae pacto mutabiles. l. nec ex pratorio. 27. de reg. jur. De his rebus cum pacta fiunt, ea sunt, quae extra naturam contractus fieri ab Ulpiano dicuntur. Extra naturam contractus, id est, extra ἡάαν, essentiam contractus, quae non

157쪽

i38 ARN. VINNIus attingunt contractus substantiam. Igitur extra naturam emptionis est, si quid extra rem aut pretium 3 CYtra naturam locationis, si quid extra usum rei & mercedem dari aut fieri convenerit. Nam quod Papinianus in d. Liam conventa. 7 a. Is de contr. empl. emptionis substantiam, id Vlpianus d. I. 7. I. quin imo. s. vers. idem responsum. F. hoe tit. citans sententiam Papiniani, quae ex lib. Io. quot. relata est in d. l. pacta conventa. appellat contractus

naturam.

7. Non male tamen alias natura contractus a contractus substantia distinguitur; quemadmodum & Interpretes vulgo contractuum naturalia a substantialibus secernunt. Naturalia enim recte appellabimus, quae naturaliter insunt cujusque contractus judicio, si de his nihil convenerit. I. u.

g. a. F. de act. e t. verbi causa, ut dicamus naturam emptionis & venditionis esse, ut simpliciter de evictione caveatur; depositi, ut dolus soliis praestetur I commodati, ut praestetur & culpa& diligentia. Haec enim est horum Contractuum conditio, modus & jus, quod eorum naturae lex tribuit, ut hoc

158쪽

BE PACTI S. 13' explicat Paulus i. si unus. a .f. a. in . F. hoe tit. qui & alibi agens de pacto, quod ad mandati adminicula pertinet, ait id naturam mandati excedere. I. s.f.pen.F. de prascr. verb. Caeterum quia haec naturae contractuum insunt tantum ex accidentia , & ideo adesse

vel abesse possunt , salva substantia contractus, inde est, quod pacta, quae de iis fiunt, extra naturam contractus fieri dicat Ulpianus , per naturam intelligens ipsam contractus substantiam, hoc est id, sine quo negotium consistere non potest : verbi gratia, emptio & venditio sine pretio, locatio& conductio sine mercede nullius momenti sunt, quia ex his substantia horum contractuum constat.

8. Quid ergo juris in iis pactis, quae

substantiam .contractus attingunt nimirum illa etiam ex intervallo interia posita, rebus integris, insunt a parte agentis, actionemque contractus formant. Veluti si post emptionem perfectam, re tamen adhuc integra,id est, neque pretio dato, neque re tradita, eonvenerit de pretio augendo minuendo ve. l. r. I. adeo. o. F. hoc tit. d. l. lacta conventa. a. 1. de contr. empl. I. a.

F. de

159쪽

I o . ARN. VINNIvs F. de rese. me . Atque hanc regulam usque adeo velam esse scribit Vlpianus in d. l. 7. g. adeo. ut constet conventione postea facta ab emptione Caeterisque bonae fidei judiciis re nondum secuta abiit posse. l. ab emptione. 18.F. hoetit. l. 3. l. de re sic. vend. I. I. C. quand. lic. ab empl. disc. Atque hoc argumento, tanquam a majori ad minus,mox probat,etiam partem contractus pactione mutari posse, puta ut vel pars tantum rei venditae aut locatae

vendita vel locata maneat, vel ut augeatur minuat Ve pretium aut merces. I. a.1f. de rese. vend. d. I. pacta conventa. γa. F. de contr. empl. Isunus. ar.

s. a. vers quodsi non. hoc tit. Quomodo vero haec pacta insunt contractui, quae novum contractum inducunt Respondemus hisce pactis proprie non

tam renovari contractum , quam re

formari & repeti, id quod apud Ulpia

num satis indicant notae improprietatis , quodammodo,quasi Haec autem ea pacta sunt, quae Graecis τα κῖ φυου F-αλαγμαl, Ulpiano, quae ex eodem sunt contractu. Φυαν est , ου πιμ' ex eodem contractu, ex substantia contractus ..'. EO-

160쪽

DE PACTIS. I I9. Eorum autem pactorum, quae contra substantiam contractuum adhibentur , eorum ve naturae repugnant, quaedam tanquam accessiones insuper habentur, & nullius momenti sunt lat- o contractu ; veluti si convenerit in societate, ut ab ea non liceat recedere. I. I . junct. l. nulla. 7o .sfprosoc. aut ut ad unum lucrum, ad alterum damnum pertineat. non fuerint as. g. a. eod. in deposito aut precario, ut non nisi post

certum tempuS repetatur.l.I. g. antepen.

Open. F. de .cumprecaris.Iadf.deprec. Quaedam priorem contractum renois Vant, novaeque con VentioniS jus ac nomen inducunt : veluti si in deposito, commodato mandato con Venerit , ut merces Pr stetur:hic enim ex deposito, commodato,mandato, quae natura sua gratuita sunt, essicietur locatio & conia ductio. l. I. g.si vestimenta. S.If. depos. LI. I. a.ds commod. l. sipolienda. aa. F. de prascr. verb. f. a. Inst. quib. mod. re conrr. obi. g. vis. Inst. manae Natura emptionis & venditionis est , ut pretium &merx inter se commutentur, locationis & conductionis, ut merces & usus rei: si convenerit, ne pretium aut mer ces detur , donatio est, non emptio aut

loca