Arnoldi Vinnii J.C. De pactis tractatus, edente Simone Vinnio A.F. philologo

51쪽

32 A R N. VI N N I v sbus in Pyrenaeis montibus cum PTa

donibus & fugitivis de compositione, legatosque aci eos missos fuisse. Belli piratici magnam partem Cn. Pompe-jus pactionibus consecit , vitam illis pollicitus, & sedes, in quibus sine rapto viverent : & tyranni interdum libertatem reddiderunt impunitatem pacti. Diodorus memorat Apollonio

fugitivorum duci fidem servatam a Lucullo : alii id genus alia. At inquies, qui arrociter malcfici sunt, neque pars sunt ullius civitatis, hi a quovis homine puniri poliunt, si jus naturae respicimus. Qui vero puniri possum,

ut vitam amittant, his etiam & res &jura sua potiunt auferri: neque enim est Contra naturam spoliare eum , si possis, quem honestum est necare, ut rectὰ

disputat Cicero lib. 3. de ossic. Inter jura autem est etiam hoc jus expromisto quaestum: potest igitur & hoc ei in

poenam auferri. Respondeo procestu rum hoc, si non tanquam cum male, fico actum estetrat siquando cum tali, qua talis est, actum e1h, simul de re mittenda, quod hanc rem attinet, pinna actum censeri debet r quia dempex ea sumenda interpretatio est, quae ca-

52쪽

vet, ne actus in vanum recidat. I. Aoriens. Ea. I. ubi. ar. de reb. dub. Non male apud Livium lib. 3 . Nabis, cum tyrannidem ei objiceret Q Staminius. De nomine hoc responderepossum, me quatis eunque sum, eundem esse, qui fui, cum tu ipsie mecum, T. Quinti, socιetatem pepigisti. &mox: Iam feceram haec, qualiacunque sunt, societatem mecum

pepigistis. addit, Si quid ego mutassem,

mihi meae inconstantia ς cum vos mutetis, mobis vestra ratio reddenda es. Grat. lib. a. de jur. bess. c. I9. n. 3.&s. Quid dicendum de magistratibus, qui conjurationem in rempubis aliudve atrox facinus detegentibus impunitatem aut praemium aliquod pollicentur Nimirum quibus fides publica ob hujusinodi causam datur.

eos non decipi non modo suadere rationem naturalem, verum etiam civiulem quandam, ne scilicet caeteri in futurum ad similia facinora indicanda fiant tardiores. Atque ita S. P. h. de Catilinariae conjurationis indicibus

53쪽

in a

De pactis legitimis.

r. Legitima conventio quid. a. Exempla vetera pactorum legitimorum, se in his Decialis 'uris ratio. Aliud exemplum vetus, cum rationstiurissingularis. . Exemplum pacti legitimi recentius,sc. quo dospromittitur. s. Alia nova species,pactum donationiae. o. Item alia, qua usura argentariis pro-

mittuntur.

p. Ad pactis legitima referri posse sepa

cta honoraria , constitutum, ct conventionem de pignore. a. Exemplapa torum legitimorum, quia bus actio ipso iure tollitur: inter quao lex commissoria se addictio in diem. s. Laudatur Graeorum de lactis legitimis sententia. oo. Stipulatio , acceptilatio, eontractus literarum an stecies conventionis legitima.

P Rivata conventio est , quae fit ex causa& de re cujusque privata ac familiari. Eaque vel legitima est, vel juris gentium. l. 1 . hoc tit.

54쪽

ng Ρ A C T I s. ys' I. Legitima est qirae manente nuda ac simplici forma conventionis, ex speciali confirmatione alicujus legis esticax est vel ad obligandum & agendum, vel ad obligationem & actionem ipso jure tollendam. Confirmationem dicimus specialem: nam & contractus juris gentium possunt dici jure civili confirmari, sed tantum in genere, scilicet hoc ipso, quod recepti 1iunt e quippe usuS quo

que vim approbationis habet. f. r. IV. de obligat. hoc tamen non obstante conVentiones juris gentium appellantur. l. iuris gentium. 7.pr.1f. hoc rit.

2. Pacta legitima , quae quidem

actionem producerent, nulla adhuc fuisse tempore Pauli , cujus est d. I. o. hoc tit. existimat Antonius Faber, sed fallituro Nam talis pacti eSemplum habemus in Letiam. so. f. de usur. item in L in quibusdam. 7. F. de naul. foen. quarum in altera idem ille juris auctor triait etiam ex nudo pacto civitatibus deberi usuras creditarum ab eis pecuniarum, in altera illud etiam ob etinere in pecunia trajectilia', id est , ea, quae tranS mare vehitur periculo creditoris. quod ipsum, & a Scaevola, qui

sub Antonino Philosopho floruit, tI

ditum

. . .

55쪽

ARN. V IN NIVS ditum est, i. periculi. s. s. I. d. tit. Licet autem incertum sit, quarum legum id auctoritate sit introductum i illud tamen satis constat , contra rationem juris communis utrumque constitutum .

esse jure singulari ; ac proinde speciali

aliqua lege aut constitutione pacta ista fuisse confirmata, alterum haud dubie Ob favorem reipub. alterum propteT periculum, quod creditorem pecuniae

nauticae spectat, ex quo navem naviga- Te convenit. l. 3.d.tit. Regulariter enim & jure communi usurae foenebris pecuniae citra vinculum stipulationis non debentur. l. Titius. Σ .Fdeprascr.verb. I. s. g. a. f. desolui. l. 3. C. de usur. atque

hoc apud Paulum quoque &IScaevolam ostendunt particulae is, etiam.

3. Aliud exemplum pacti legitimi,

jam tum aetate Pauli confirmati, nobis suppeditat I. frumenti. 1a. Cis usur. ubi Alexander Severus, cui Paulus a consiliis fuit, rescribit, etiam ex nudo pacto accessionem sive usuras frumenti

vel hordei mutuo dati praestandas esse: in quo item jus est fingulare 3 nam regulariter, ut jam dictum est, usurae pecuniae creditae peti nequeunt, nisi in

stipulatum deductae fuerint. I. I. l. 3. C.

56쪽

DE PACTIS. 3γ d. Huic autem speciali iuri forte causam praebuit utilitas & necessitas publica, ut invitarentur creditores ad fa- Cilius eas res mutuo dandas , quae ad victum omnino sunt necessariae, α quarum ob id usu minus carere possumuS , quam pecuniae. Forte etiam,

quod frugum tum aridarum tum liquidarum aestimatio & pretium subinde

mutatur, pro .varietate locorum & temporum. f.si quis agens. IV. de action. 3 V. de eo quod cert. Dc. Utique ob hanc Causam M placuit majores recipere usuras frugum quam

pecuniae mutuationem. l. oleo. 23. C.

de usur. de quo praeelira quaedam apud D. Salmas. lib. democ usur. c. g. . At post tempora Pauli plura hujus generis pacta introducta sunt constitutionibus Ptincipum. A Theodosio& Valentiniano vim conventionis legitimae accepit paetiim, quo dos promittitur. I. ad exactionem. o. C. de Ge. promis . Quamquam autem Connanus

Io. C. hoc tit. putant pactum de dote danda est e conventionem , cui subsit causa, Videlicet ipsa nuptiarum coitios

57쪽

8 ARN. V IN NIVS per insit haec conditio ,si nuptia fuerint secuta. l. sipulationem. aI. 1. de jur. r. ac proinde promissionem talem incidere in contractum innominatum facio ut des: tamen magis est, ut id falsum sit. Nam si latio illa, qua utuntur, bona esset, ex eo essiceretur , Omnem pene Conventionem conditionalem habere in se negotium & causam, quod utique aperte falsum est. Sed nec quodlibet factum ad constituendum contractum innominatum intervenire sessicit, verum tale intervenire necesse est, ex quo ad alium aliquid perveniat, quod sit fundamentum & actionis civilis. At tale factum non est, uxorem ducere aut nuptias contrahere. Accedit, quod ex causa facio ut des datur actio aut praescriptis verbis in id, quod intςrest, aut de dolo snihil enim nunc refert, utra detur. Neutrum autem horum est in casu proposito,& dos plerumque exigitur condictione certi.

Quid quod & post contractas nuptias dos promitti potest, ut hic quoque pactum sit utile ad exactionem. per d. l.σ. Denique novum in L l. o. jus constitui ex eo satis apparet, quod etiam ante illam constitutionem ex contractu facio

58쪽

DE PACTI sismi des certo jure actio competiit. l. s. g. 3. Lsolent s. F. de praseria verb. & rectὰ itaque Graeci apud Harmenop. lib. . tu

ter dotem debet. Caeterum hujus disputationis nulla amplius hodie videtur esse utilitas , postquam auctoritate constitutionis Iustinianeae Lun.C.derei rex. a I. semper fingatur intervenisse stipulatio tam ex parte mariti, quam eX parte uxoris . ita recte DD. comm.ps Glog on. ι, Staicet. in d. l. o. C de dor. promi f. distentit tamen Fortun. Gam. in I. o.F. hortis. n. ay. Θ seqq. Contendens stipulationem ex parte uxoriS duntaxat fingi intervenisse in L l. un.

C. de rei ux. a s. non autem ex parte mariti, ut ut verba legis expresse repugnent.

s. Constitutione Iustiniani confirmatum est pactum donationis, quod in praesens conceptum est, seu quo quis in praesentia se donare dicit, veluti,dono tibi centum aureos: ex hoc enim

pacto, licet nudo, Justmianus actionem dedit contra regulam juris antiri. is quis argentώm. 3 s.f. ult. C. dumat.f. a. Inst. eod. Quod si pactum

59쪽

o AR N. VI N NIV s . donationis causa in futurum conceptum sit. veluti si quis dixerit, donabo

tibi centum aureos,manebit hic etiamnum jus vetus, neque ex nuda hac pollicitatione promittens magis nunc obligabitur, quam ante, arg. l. pracipimus. in . C. de appell. 6. Ejusdem Principis constitutione Novella Iso. c. . cautum , ut usurae etiam ex nudo pacto debeantur argentariis. quod cautum propter communem utilitatem, quam in contractibus exhibent sive argentarii, dum multis se periculis immiscent, ut ingruentibus aliorum necessitatibus medeantur. Eandemque ob causam placuit certas ustiras,& quidem besses, argentariis praestandas esse , etiamsi modus certus usurarum dictus non sit rquod in aliis non habet lo eum. l. quod in sipulatione. 31. l. tutor. I. I. uti. 1 de ur. τους ψ - - τοις λοιδοις

stinianus d.sov. 136. c. . lib. a . Basi γ. Poslunt huc etiam referri pacta, quae jure honorario confirmata sunt ad actionem pariendam, cum eundem efff

fectum

60쪽

DE PACTI s. Axsectum edictum praetoris habeat, quem habet lex aut senatusconsultum ; quo intuitu edictum praetoris etiam ab ipso Cicerone act. R. in Verr. lex appellatur e maxime autem hodie postquam ex confirmatione Justiniani edicta praetorum non minus pro legibus, quam cariem partes juris civilis haberi coeperunt. Hujus autem generis pa cta duo in jure nostro occurrunt , cUnstitutum sive conventio , qua quis citra stipulationem constituit se soluturum, quod vel ipse, vel alius debet. tinss. Θ C. de pecvn. constit. item con Ventio de pignore. lsi tibia . . adfhocticubi Jurisconsultus ait, de pignore jure

honorario ex pacto actionem nasci, hoc nimirum significans, jure praetorio etiam nuda conventione pignus oblia fari, creditorique constitui jus in re. r.F. depign. act. ac pro re ista persequenda etiam actionem creditori edicto propositam esse, actionem uidelicet in rem, servianam vel quasi Servianam sive hypothecariam. f. item

Serviana. 7. Inst. de action.

8. Posterioris generis pacta legitia ma , quibus scilicet ipso jure obligatiodi actio tollitur, sunt, ne furti, ne in-