Arnoldi Vinnii J.C. De pactis tractatus, edente Simone Vinnio A.F. philologo

81쪽

risque eodicibus legi hoc modo , Sed eum nulla subes causa, praeter conve tionem , hἱe constat non posse constitui obligationem. In codice Florentino sic, Sed eum nulla subes causa propter conmentionem hἱc constat non posse construi

obligationem. Cum vero nullae . sint omnino in Pandectarum Florenti arum archetypo distinctiones, nulla punctorum notatio, nulla dictionum intervalla, referente hoc inter alios Angulo Politiano teste oculato misc. I. ac proinde ponere nobis ea, si docet ratio, &posita undecunque eXpungere liberum sit, auctore Augustino lib. I. emend. a. q. s. si quis lectionem Flo

rentinam urgeat, cum eo tantum mi

hi lis erit de verborum interpunctione. Gothostedus & Pacius lectionem exemplaris Florentini secuti ita locum interpunxerunt, Sed cum nulla subscausa propter conventionem , hrc consat &c. relicta, ut verosimile est, per negligentiam nota distinctionis eo loco, ubi in aliis codicibus posita est, in quibus non propter, sed prater legitur: nam & in margine hoc notant alias legi prater. Franciscus autem Taurelius&Ludov. Charondas, quod & stimonis

82쪽

DE P A Q Τ I S. nis ratio, &mens atque sententia Iurisconsulti exigebat, locum sic inte punctum ediderunt, Sedeum nullasvbes causa, propter eonventionem hse conflat non posse constitui obligationem. Sive autem legas prater sive propter,commate ante hanc particulam posito, plana erit & recta oratio , eademque Jurisconsulti sententia, nimirum haec, cum conventioni nulla alia obligandi causa subest praeter conventionem,

propter conventionem solam non constitui obligationem: quod & prorsus evincitur ex tota disputatione JuxiΩconsulti. Caeterum & hic effugium eis paratum video: Nam dicent haud dubie tunc conventionem apud Ulpi num d. loco non significare pactionem sive plurium in idem placitum consen-- sum; sed nescio quid aliud, quod non sit pactum, nisi-το λεγε . I 6. Largimur ultro pactum nudum esse conventionem, quae placiti sine stat: sic enim definitur l. a . C. de locat. At quid hoc est, fine placiti stare Opianor fines & terminos placiti non egredi, nihil esse amplius quam placitum,

placitum tamen & conventionem seu

pactionem, id est. duorum vel plurium

83쪽

in idem consensum, aut quod duobus .ves pluribus dari vel fieri placuit: haec enim esse ζωσι αμουνὼ infinitis locis ostendi potest. l. vix certis. 13. F. de ju-Alc. l. . F. de servit. l. si Aia. ao. I. s. s.famil. ercisc. l. si divisionem. 1s. C. eod. I. Hlita. F. de evici. l. divisionis. η s.ss . hoc tit. l. s. l. si pacto. I . I. cum proponos. ar. Is certis. a . C. eod. L 7. t. si diversa. I . I. cum proponas. 17. I.s profundo. C. derransact. l. pen.F. eod. l. 3. l. . C. de rer. permut. Sic ex converso placitum usque ad pactum stare dicitur cum traditio. secuta non est. d. t. se divisionem. C.Dm. ereis . . IT. Cum igitur nudum pactum sit conventio, qua quid dari aut fieri inter plures placuit , licet placiti fines non excedati tamen re Vera & pro-:prie tam pactum est, quam quod vestitum D D. appellant, pactique definitio non minus pacto nudo, quam vestito competit. Nudum vero nihil minus erit, etiamsi deliberato animo initum sit, deque eo constet, ut in specie l.s certis. a S. C. hoe tit. ubi eae tem poraria illa praestatione satis apparet etiam fuisse promittentis voluntatem. Denique temerariae , inconsultae , j

84쪽

culatoriae aut simulatae, aulicae, & ossiciosis adulationis promissiones ne nOmen quidem pacti merentur. 18. Bearunt illi auctorem incertum xevelatione ingentis mysterii, cum Cum docuerunt, qua in re pollicitatio a Volo, utrum que a pacto differat ; a quum igitur est, ut eos paris alicujus arcani promulgatione remuneretur. Nuper ille, cum Eleusinem revise Iet, ex phano legiferae Cereris haec repor- -

ravit, latere in illo Virgilii, Ipsepatre famulam voveo &c; nescio quid ocis cultioris doctrinae, & quod argumen to sit . eum juris fuisse peritillimum. Nam etsi votum species est pollicitationis , quam ob causam summus iuris antithes sub titulo. de pollicitationibur etiam de votis tractaverit squod forte illi a nemine audiverunt j illud tamen .in voto praecipuum esse , quod soli patresfain. ex eo obligentur tanquam

actu solenni: filius autem familias aut

servus sine patris domi nive auctoritate non obligentur. Ecce igitur, quam recte & rationi juris convenienter Poeta. Ille vero redux vota Cereri nuncupata solvit faciens bienni verre. Haec pro incerto illo auctore, cujus de-

85쪽

σό ΑRN. VINNIus sensionem & patrocinium non tam ideo suscepi, quia me eum esse,& perlatus illius me palam peti quidam ω- spicantur, quam veritatis tuendae gratia.

C A P. VI. De vi nudarum conventionum. a. Ex nudo pacto, quamvis serio, iure nostro actionem non nasci multis argv. is mentis Uenditur.

a. Respondetur objectioni sumpta ex I. I. . pr. hoc tit. 3. Ius eivile Romanorum quibusdam eonventionibus vim coactricem detr xit. Θ quare. . Multa civiliter iusta, qua naturat ter iniqua, si ex meris juris natural

estis astimentur. I. Exponitur l. cum mota. 6. C. de transact. 6. Declaratio Issolent. Is .deprascr.verb. v. Declaratur Dom obscurus in L p. g.

quinimo. . de condia. eaus dat. Θoecurritur objectioni ex eodem loco sumpta. s. Si

86쪽

BE PACTIS. . Si ex pacto daretur actio, eum constat - de animo deliberato , etiam quando dat eo non constat, danda esset. 1 3

I. I ruda conventio seu pactum se nudum, quamvis serium,eam vim obligandi jure civili Romanorum

non habet, ut ex eo actio detur. Ex nudo pacto, inquit PauIus, inter cives Ro--anos actio non nascitur. lib. a.sent. rica . & Imperatores in L si tibi. a . C. de Iocat.si conventio, inquiunt,placiti fines iis , ex nudo pacto perspieu actionem jure nostro nasci novos. Seneca tib s.de benefic. c. ro. de lege civili S promissione non solenniter facta loquens, lex, inquit, ad idprastandum nos, quod alicui promisimus, obligat: D enique nihil in libris nostris est vulgatius Eac juris regula, Ex conventione, ex pactione nuda, ex nudo pacto,ex pacto actionem non nasci. I. iuris gentium. 7. g. sed eum

ι.solent. Is .F. depraser. verba legem. Isis cumproponas, ar. l. si certis. as. C. hoc tit. l. e apud. ag. C. de transact. I. T. G. depare conv. ta v. dol. I. s. C. de inunsipui. l. a. C.deemur. l. 3. C. de rer.per

mur. Et hinc est , quod passim inde

bitum

87쪽

bitum vocetur, quod pacto promimum est. l. s. g. a. F. de solui. I. si certis. a S. C. hoe tit. I. si non sortem. ao. pr.1. de con- dict. indeb. & quod omnibus pactius sti--pulatio subjici debet, ut ex stipulata

actio nascatur, auctore Paulo lib. a. sent. tit. aa. g. ult. Ex his jam luce meaidiana clarius apparet, non omnem Conventionem , non omne pactum,

quantumvis serium, licitum & honestum, jure Romanorum obligationem& actionem producere: nisi quis putet

conventionem aut pactum nudum veteribus pactum esse jocularium aut lusorium, id est, conventionem aut pa- ictum non esse a & cum veteres sunt, ex pacto nudo, & simpliciter ex pacto actionem non nasci, hoc significare, ex Mon pacto non nasci actionem. quod quam ridiculum sit, nemo non Videt Tot locis, quot modo allegavi, pro iditum est, & proverbii vice olim jacta. atum, ut indicant Imperatores in I. lGgem. IO. C. hoc tit. ex pacto actionem non nasci: nullo autem juris loco tra

ditum est , ex solo pacto licet justo,

actionem nasci, nisi exceptive, aut adndito interdum , & nimirum tunc, cum

vel speciatim jure civili aut pnetoriu

88쪽

. D g PACTI. s. 6 ad emeacitatem obligandi congrma tum est, i. o. LAtibi. I . g. a. f. hoc tis.l.I. F. da consit. peeun. vel contractui bc-nae fidei in continenti adjectum, I. iuris gentium. γ. g. quinimo, s.ss. l. in bona Ἀρ. C. hoc tit. Quae pacta etiam suo sensu possunt dici non nuda. Quod si ex quovis serio pacto oriretur jure civili aetio, cur p tor non alias ex pacto actionem do peeunia constituta dat , quam si constituatur, quod jam ante debitum fueratῖ d. l. r. V. depecvn. constit. an quia propter debitum praecedens hic con- stat de deliberato animo λ Quare igitur de aliis rebus constitutoriam non dedit, quam quae pondere , numeros mensura constant l. a. C. eod. tu. aut si causa subsit constituto, quid opus fuit praetorem ex sua iurisdictione actio

nem mmparare, cum ex con ventioni

bus , quibus subest causa, nascatur actio jure civiliξ l. 7. M. a.F. hoc tit. Denique

quid tam insulsum, quam quod quidam, interrogati, si pactum quodlibet ad obligandum sit essicax, quid opus

fuerit speciatim ex pacto donationis necessitate juris adstringere donatorem, quod primus fecerit Justinianus,

Wspondent, conititutione Iustiniani in fingi

89쪽

o ARN. V IN NIVS finiti donationi subesse causam, voluntatem se. exercendae liberalitatis. Quasi vero Justinianus etiam ubi donandi animus abest, eum finxerit adesse s ac non potius quia donator voluntatem suam aperte ac verbis in praesens Conceptis declaravit , eamque gratam ac

ratam habuit donatarius, jure civili quoque obstrictum esse voluerit, qui jure gentium se manifeste obstrinxerat. Imo omnis nudae conventionis confirmatio hoc velut m--πεν habet.'De. l. I. 1s de pepun. eonsiit. Postremo

si cujus ibet justi pacti ea vis esset jure

civili, ut actionem tareret, etiam actionem τε - το σὲ καιον tolleret, Q. I. s. eod. iunct. l. Arrianus. - . deoo A. Lprout. So. L Stiphum. Ps. I. . de,

solui. quod tamen secus esse constat. Haec tam aperta & clara sunt, ut qui contra disputant, non tam de Veritate juris, quam de potestate conditoris dic putare videantur, quasi ille ita meris juris gentium praeceptis alligatus esset, ut nihil iis addere aut detIahere Valeat. Videamus tamen, quae in contra-xium afferantur. Ajunt grave esse fidem fallere, nihil que tam congruum

esse fidei humanae, quam placita ser

vares

90쪽

DE PACTIS. 7 Tvare. I. r.F. hoc tit. Fateor: est enim fides rerum humanarum coagulum, sanctissimumque humani pectoris bonum. Unde Silius Italicus 3. Ante Iovem generata, decus divumes hominumque, Qua sine non tellus pacem, non aquora

norunt:

Iustitia conseri, tacitumque in pectoro

numen.

. Caeterum generalis illa definitio pertinet ad vim, quam omnes iustet con- . ventiones & pacta habent jure gentium et quippe quo jure etiam ex nudo pacto adstringimur ad praestandum id, quod pacto promis tum est, propter naturalem scilicet obligationem , quae ex pacto & fide data oritur: eoque pertinet illud Pauli in l. eum amplius. S s. a.1. de reg. iur. Is natura debet, quem iure gentium dare oportet , cujus fidem secuti sumus. Et quia haec obligatio conscientias hominum devincit, cum sit vinculum naturae de aequitatis, LStichum. ys. g. .F. desolat. 1equitur ei etiam inesse moralem aliquam neces. statem, id quod Paulus in ἀ l. S . s. r. significat verbo oportet.& grave esse hic quoque fidem fallere , quamvis pona