장음표시 사용
11쪽
exemplum omni populo. Si vero stupro polluta non rat, nihil ei potio sumpta nocebat, ut prolixe Numero
xum G. .& in e in libro 2.quaest. .traditum est. Sic minlier nobilis cuiusdam viri,quem Maria coniux Othonis Tertii salso accusauerat, quod se de stupro sollicitasset. ignitum ferrum in conspectu omnium illaesa pertulit.
Crantius in Saxonia lib. .cap.26. Sextum genus talis experimenti fit per aquam se uentem vel frigidam,aeque uti superiora omnia, prolibbitum & abolitum.
33 Ex quibus omnibus de singulis videbatur in hoc
ambiguitatis puncto ad illa esse potius recurrendum remedia,quae tradunt Doctores Mallei, in tertia principali,tertio eiusdem partis membro, scilicet qualiter princessis maleficialis per debitam sententiam congruo sit fine terminandus in tertio modo seu quaestionear. biratiocinatur de illa malefica, quae propter infamati nem solam, dc tam potentem quaestionibus venitia ..denda.
Vbi dicit . quod si quaestionanda st varia, non per
totum, sed ambigue in negati uis consistens, adsintque indicia,aliquo modo ad quaestionem sussicientia, timc per iudiciale decretum eandem ad tormenta adiudicam. dam esse. 26 Non tamen si iudex multum voluntarius, i nquit, ad quaestionandum aliquam . nam quaestiones & tor menta non inferuntur nisi in defectum aliarum probationum. Et ideo prius perquirat alias probationes,qua si non inuenerit, teneatque probabiliter iudex quod delatus sit culpabilis, sed metu negat veritatem, tunc binnis modis, dc quandoque cautelo sis, adhibitis eius amicis inducentibus eam ad veritatem, faciat suam diligen
tiam omnem,ut ab ore ei us habeat veritatem, & ncgo' tium non sestinet. Nam meditatio nequens, carceri P calamitas , ac replicata informatio proborum virorum multum dilaonat ad velitatem eruendam.
37 Quod si delato conuenienter expectato, & tempo ἔς congluenter pro nato, ac cocim multiplicitct ii formato,
12쪽
immato. In negatione sua delatus persistat,tune me bina Episcopus de Iudex credant, ipsum delatum negare voltatem, ideo quaestionent eam moderate sine etasione sanguinis, scientes quod quaestiones sint fallaces de inessicaces. Nam aliqui sunt ita molles corde dc vecordo, ut ad leuem torturam concederent omnia quscumque falla, aliqui autem sunt ita pertinaces, quod quam tum cunque vexarentur, ab eis veritas non haberetur: Aliqui sunt, qui fuerunt alias quaestionati, dc istorum aliqui melius sustinent quaestiones, quia brachia statim trahuntur & flectiantur, aliqui autem remanent debiliores,dc sic minus sustinent quaestiones. aliqui etiam sunt maleficiatim inquestionibus utuntur maleficiis, qui a te morerentur quam aliquid faterentur. efiiciuntur Onim quasi insensibiles. Quare in mi aestionibus cum maxima prudentia est agendum, dc ad conditionem quaestionandi quam plurimum attendendum. Cum autem lata fuerit sententia super quaestione it habenda, mox minist ri se disponant ad quistionandum delatum : interea Iudices, vel alii viri inducant quaestio, nandum ad fatendum libere etiam compromittendo ad conseruationem vitae, si opus sit. Quod si fateri adhuc noluerit,die assignata quaesti idines continuentur, de aliis grauibus tormentorum quaesionibus subiiciatur sortius vel leuius secundum maiorum culparum grauitatem, ac personae qualitatem. Et poterunt iudices inquit Malleus) multas cautelas libcitas adhibere, de in vel bis 5c in factis ut veritas habe
tur. quas magis docet experientia, usus, di negotiorum varietas, quam ars alicuius aut doctrina. Vbi autem de- ioccnter quaestionatus dc tormentis ς positus, noluerit detegere veritatem, amplius no0 vexetur, sed libete dimittatur. si vero non perstiterit in negati uis, sed confessione propria veritatem protulerit. culpam a ostendo. 6c ab Ecclesia veniam postulando.idque in haeresi S dei seu religionis, tune abiuratione solenni modo facta. satisfactionem congruam ad arbitrium Episicopi, vel
iudicis Ecclesiastici excipiet, ec non tradet in brach io si A s culari.
13쪽
culari ne ue ultimo supplicio erit feriendus nec si si clericus,di gradandus erit, scd est ad misericordiam admittendus, iuxta c.adabolandam, V praesenti,ext.de hqrer. sed abiuraia primitus haeretica prauitate in perpetuos carceres erit obtrudcndus, iuxta c.excommunicamus. .si quis. eodiit. Uerum in hac maleficiali haeresi confessus vix vitae adseruatur, sed pro apparenti conditione maleficiali aut vere aut ficte vel simulate resipiscentis, accordialem co tritionem facientis, aut porriguntur eitim sacramenta-iss gratiae,aut denegantur; interim omnibus piis & p blicis cohortation bus ad omne bonum , spem dc confiadentiam in Deum per deuotos sacerdotes cohortam tur di examinantur, prout habet praxis Ierum ma gi stra. '
Quod si 'ero vir vel mulier maleficii insimulati R.
quaestionati in negati uis perstent, indicia contra sepi lata rationabiliter excusando. negando, contraria SVRProbationes offerendo: timc iudex eo in carceribus d
tento, Perquirat amplius, & proclamati faciat, si in stimilibus culposus vel suspectus fuisset, & multa mala de illo dicantur, vel si lachrymas non emittat, si insen
ibilis ad tormenta appareat, si post tormenta omnibus vicibus cito restituitur, tunc cautelis & sallaciis erit v- tendum potius, quam dimittendus; Et si quidem mma defecerint, tunc militant b. solii si mis de violba tmimis praesumptionibus contra delatum non erit sta tim dimittendus, sed per annum ad miniis squalor, bus carcem im ancipandus dc cruciandus, cepissime tiam exami nandusi praecipue sacratioribus diebu . Hectere Malleus. Ex quibus euincitur probam aquae nun qua macie admittendam, sed secundit in praescriptum
14쪽
trodactio in caput ecundam. sED nos qui ad Magiae iustitiam dc examen In te ra Coloniensi, praesertim vero in Electorali scabinali
praetorio Bonnensi nuper adsedebamus, hanc sententiam cum suis rationibus neque omnino respuendam. neque in totum amplexandam sore existimabam ux: Nam cum iudicantem oporteat cuncta rimari. ae sin-vula rerum momenta plena indagatione plene ac sol scit perquirere, nihilque intentatum relinquere, nos& eliminis huius summa detestabilitate & periculo. quod ex eiusdem impunitate tam nobis quam caeteris impendere vidcbamus, attentis, mediam viam eligendam putabamus. Quocirca J: tuti is .dcfunctioni nos raeconueni c- 2 tili si te, ut siquidem contra delatam' personam indi ci ad praebensionem sussicientia militassciat, deinde coetra eandem iam incarceratam vehementimes praesumptiones etiam species facti insurgerent & acecderent. qua ' ad torturam communiter sui scientes esse possenti tune non quaestioni subiiciebantur statim , sed pro consortatione pracedentium indiciorum . probam aquae adhibebamas primitus . non ad conuincendum ea per l, nc .sea praeparandum de muniendum torturae viam, dc motriciarum facicndum tantb confidentius. Accedebat ratio huius facti nostri de altera, nam es dii m in votorum collationibus ind)cia quae iudicibus a bi raria & kiudentia potiri eiusdem expendenda poliderandaque relinquuntur, quam de iure ccrto praesci ibunt ui lac ὀb Menoc hi sis de Arbitra. iudie quaestimnum tib z. centu. qu Astro. 27o. Mib. dc alii in l. final T. de quae si alia aliis leuiora, certiora vel infirmiora, minus magisque ad tot turam salileientia videbantur, hoc Hirtamen certitudinis quid in hanc vel illam partem ibi: adjici bat. Dum itidem haberemus compertum, sathanam a
15쪽
dissuadere, ac omnino sagas suas eo intentionis anIma. xcine ullis tormentis evicti verum faterentur,qui etiam torturae sensum illis potens esset adimere interdum, ut aiunt. dcillas insensibiles reddere. Ideo ne veritas e tot, collatis praesentibus indiciis in maiorem Dei de hominum offensam vitium pateretur, statuebamus in adminiculum probam aquae , & quasi in praeparamentum saltem adhibere , quo sic ad quem modum . & quo, usque torquenda esset, post tanto certius dignoscere dc discernere possemus. aer Extra enim tot tantaque comperta indicia, nullam aquae tentamini personam sub ijciendam putabamus, neque enim debet iudex cum alterius famae periculoso dispendio temere vagare, maxime dum expressa legis adnue destituebamur admissione: cum fallax & mille alti sex ille impostor fucum facere,seu palpam obtrudore interdum iudicibus magistraliter esse edoctum probe nossemus.
3 Quam ob causam pleraeque eleuioribus indiciis&praesumptionibus comprehensae, ubi generali inquisitione facta, nulla quae adminicularentur prioribus . indicia superueniret, aut ante aut post aquae probam purgatione Canonica indicta,aceiuratione solenni prsmi Lia, per nos dimissae sunt dc restitutae. 29 Accidit insuper apud nos, quod tam viri quam sceminae videntes cognatos suos & nudos & pedibus manibusque ligatos super aquas instar plumae ferri, quan
tumuis neque arte, neque motu ullo natandi instructos,volentes insuper Jc sensum tactus in semet experi-xi, venia a Magistratu obtenta, ac flumini traditi, penoque ad suudum mersi homines enim-caetera anima ta pleraque sensim & non ilico ut lapis, vel plumbum subsidunt & demerguntur, cum non solida, sed concaua& mixta corpora sint ipsi cognatotum suorum dc
accusatores extiterunt ac vindices: de probam illam minus quam caetera fallere edixerunt indicia.
b. Ediuer o contigit vetulam quandam stipite arum dinconixum quae ante complures annos malasi ij vii,
16쪽
eum marito de sorore insimulata, ac comprehensa, his supplicio absumptis: illam, quod & leuiora tum contra sequam caeteras praesumptiones militarent, pariterque grauida & proxima partui esset, in exilium suerat tele gala. ubi cotta identidem geminatum ac sub poena Magistratus interdictum prouinciae ac habitationi suae v teti se intulisset comprehensam, ac aquae ad submerge. dum hoc anno i 94 adiudicatam, carnificique traditam. tanta potentia a uis sese saepius, interdum & usque ad humeros videndos extulisse, & quasi ebulliisse seu pi siluisse, ut demergente & obtrudente eam saepi lis Comto carnifice, sub aquis vix contineri potuerit, extititque tum multorum sermo, ipsam, nisi tanta vehementia Conto per carnificem fuisset depressa, ac in aquis detemta facili& quidem celeriori negotio quam homini esset pollibile, enataturam ac euaseram fuisse. Quod nos uti fabulosum quemadmodum rideta. st mus,ita mirari satis non potuimus . mulierem illam de grandi lapide praegrauatam, ligatam, ac uti videbat ut coram praetorio semimortuam, senio ac praesenti terr re vi tibus prope omnibus destitutam, in aquis tantam vi in & laborem exercere potuisse, planeq; Maleficam aecremandam, quam submergendam illam potius suisse
ibi in huius rei vehementiorem meditationem ex. 33 citati. daemonum maximam quandam vim, in & supela quas esse tunc temporis adhuc putabamus, sed an illast exclusiva spermittentis & non aliter fieri volentis Dei praesertim in eas Maleficas , 'quae in ordinarii iam Magi sitatus manu qui Dei, non hominum exercet iudicium in versantur. Et quod Deus ludificationes d. monis tantas di tam potentes in sagas iam comprehemsasoc iustitiae subiectas, seu etiam in lud brium Magis ratus permittere&esse volet: Item quod tam perdita, deplorata, ae sat hanica, ut ita dicam, iam apud sagas aquis traditas vel tradendas existat adhuc vis, intentio. otum ac voluntas ex quibus pactum hoc proficisci est accesse. quanta tum cum libertate adhuc gaud
17쪽
dcbant, id dmodum addubitabamus. dc iam prop8
vat in rc ponde imui quaerentibus, quemadmodum responderunt Malcfci Pharaoni, non valentes incant . tioni quicquam proficere amplitis. Digitus Dei hic est. . EXDd. cap. 7. dc S. Ncque enim est cohsilium aduersus dona i nutri,dcc. Et quis scrutabitur vias eius: 3 Cogitabamus etiam Malcficam etiamsi enixa sorte voluntate sua in aquis hoc vellet non potuisse cuin sathana pacisci,vt: vel ne submergerct ut nam licet liberam voliuitatem ligato per Magistratum corpore homini malifico adimere non debeamus ncque possimus: tamen qliod liberam quoad daemonem rcr omnia habeat voluntatem S potestatem cum eodem cssectualiter coniunctam , scii etiam quae & quanta tunc daem nis potessas in hoc isse possit, id rui sus ne determine' mus, relinquere libuit adhuc. 3 Inde nihilominus maiori occasione assumpta in v rias dubitandi rationes motus animum cepimus in fcctere nostrum, neque solum omnes quoscunque incam rem scriptorcs contigit videre nobis, studiose perlegir us,exanai nautari: S, ac momenta causarum singula diligenter expendimus, sed etiam cum doctis ac notis viris interdum contabulamur. Atque vero omnibus perpentis ac ponderat is in eam resedimus tandem semtcntiam,vt Iegulam const itueremus talem, quam dei de argumentis per nos collatis communitam ac firma-
iam rationibus decidendi ad stipiapostas dubitationes additisὶ illustriorem ac magis illuminatam reddidimus: Regula itaque sit haec. Iudices qui ad Maleficii vel 11 giae crimen exam, nandum dijudicandum que consident quas ut de re graui ac humanae scrutationis captum di sensum excede te consiliti si mos, ac variis rerum experientiis cxcrcita
tissimos esse conuenit ndiciis quae ad tortu iam de tui es lassiciunt praecedentibus , possunt in Lipplementum plenioris & legitimae probationis,aquae probationem sne con scientiae laesione ita facere, ut dilucido & stricte
dictori mandato sui scienti interuallo interiecto, appa'
18쪽
. re ipsis ae omnibus circumstantibus de natatione vel submersione delatae euidenter possit, praestatque hoe interuallum unum est. & aliquanto laxius, imo ad li-υς iudicis, non etiam carnificis arbitrium distin mim, ni si duabus vel tribus vicibus interpolatam esse debere. proptet si ibmersionis periculum. vel aliam quamcunque iustam ob causam iudex soli arbitretur. Nam iudices circa hanc probam ad lictoris vel ear nisicis iactum de intentum diligenter debent aduerte. 're, quo omnis indiligentia, sucus, fraus, collasio, velim.
plicatio absit. Homo quippe per te&de natura sui non in puti 1-cto neque ad momentum dum aquis committitur, sed 'tractim ac paulatim Libsidet. alius alio citius, alius alio tardius. Summa itaque ac solerti prudelia arbitrium iudicii in hoc puncto aut intendet aut remittet vel moderabitur, ut se vel quod naturae ipsi, vcl quod miracul soliuie indicio naturam superanti inest. tuto accerto perspicere iudex possit: praestatque a late mersionis actu: desuper consultationes habere iudicantes, et solos inter se, vel adhibito si videbitur carnifice, psque dato clirequi sit is certo mandato. Ad hanc vero regulam duo inprimis qu m d lige Atissime aduertenda esse cc semus. Primo, quod quemad- modum tam diu iudex hoc experimentum non debet adhe,ere, nisi vectementissima indicia. de plusquam ad torturam sussicientia praecesserint .vt sic non modo tentationis, sed etiam temeritatis suspicionem essugiat. Ita quando legitim E reus conuictus, vel ipsa facti notorietate res luce meridiana clarior essecta est, hoc tentam ea quae siue frigidae sue bullientis adhibendum minim Ecxistimo, c. sccundo, exi .de probation b. de ibi Canoniit M.
Si eut de in hoc crimine propter diss cultatem eius comprobandi speciale cile puto huius aquae probatio nis admittendae, in reliquis canonicae di ordinariae pii gationes di probationes sufficiunt.
19쪽
o Porro.licet Panormitanus in c. licet sententiam, asin. extr. ne clerici vel monachi, dic. de diuerso modo tradat purgandi per aquam frigidam. scilicet quando innocentia eius qui delatus vel suspectus habebatur, si
in aquam coniectus supernataret, manifestabatur: nos tamen in hoc genere morem suprapositum non reli quimus. i Fertur quoque In plerisque regionibus morem iulum inolescere, ut tam constanti fama suspectas sagas redditas, prout supra demonstrauimus, ad stateram vel libram adpendant iudices,& hoc modo experimentum culpae faciant, esseque testatum & compertum muli ties quod nocentes reς etiam crassissimae & corpulentae mulieres non vltra quindecim aut tredecim pondo at
2 Vbi & hoc in usum vertitur quaerendi i an circa ibiam quae iam aquis tentata est, etiam hoc experimem tum liceat exercerebi lancis vel bilibrisὶ Finge, inter iudicantes non conuenire,aliis dicentibus, aquae adhibitu experimentum indicia circa rem praecedentia confirmare , reatumque eius iam magis fore, &ad torturam indubitatum, certum,ac sufficientissimum: Alij contra, indiciorum vires per hanc aquae probam esse enerva- tas, fluxas factas ac incertiores,eo quod natatio in aqua
non certa, non praeter neque contra naturam , neque m
mninb euidens extiterit,ied tentata humanum quid in aquis esse passam. 1 Quid remedii ad hanc bilancis eensutam 3 an ad Mquatilis probae repetitionem confugere liceat, sicque in omnem partem cuiuscunque a Tecsui ae addubitati ni sit satisfaciendum Z Non iacith repetitionem unius. vel alterius modi caeteri contudices patientur fieri, nisi pondere ac momentis rationum maior pars eodem im clinet quoque: Nam hoc ad inutilem vel su perfluam scrutationem telaminis,quam veritatis indagationem pertinebit potius.
20쪽
meratas dubitandi duodecim rationes in cotrariam Ppartem attulerunt. descendo; ea quae pro huius no strae Regulae de facti comperta praeexistentia, hoc est in i aquatilis probae defensionem facere vidcbantur, depro
Qua in classe cum PRIMIS se offert id quod diei sin iure communiter solet, probationes omnes iudicibus esse arbitrarias, ac quidem sit c. ut ille motum animi sui pro temporum, facti ac per bnaru m circunstantiis, va rie possit informare. Nam cum probatoria causae, quat nus facti sunt, ad certas iuris regulas constringi no ponsnt. ita ut quicquid ea in re statuendum sit. id iudicis, ut viri boni committatur arbitrio &discretioni. Vnde eleganter Hadrianus Imperator dictante Cal- slistrato in l. 3. S. eiusdem, T de testib. quae algumenta, inmquit, ad qaem mod probandae cuique rei fusciosintilla certo modo saris definiripotest . sed ex feruentia animittit te existimare oportebit,Fidant credas, Muparum probatum tibi opi
Sane quidem, ut probe A ristoteles 5c Plato docti tunt licet pauciis maiudicis potestati & arbitrio sint
tribuenda, quoniam qui legena imperare iubet, is Deiade legem iubet imperare: qui vero hominem , bc luani adiungit,cum utriusq; cupiditas dcini Magistratus opt- mos alioquin pervcriat: sex autem sit tinctas ast iii &appetentia carens. Tamen cum natura nouas quotidie deproperet edore formas,ac rerum in iudiciis Obuenientium inusitatas saepe species: recte factu csse iidem in plutosophia principes magistricesuerunt, diam prudeli mdcis examini&discretioni multa comisserunt&concrediderutii qui legum condendarum fuerunt artifices; unde iudi c. m. hoei st, virum bonum, sanctum. ilum, pium. inteptu. honcssique cultorem ac sacerdotem, legis auxilium de