장음표시 사용
61쪽
conjecturae, ea autein, quae recentissimi editores legenda perhibent, nec ipsa satis convenire Ioc Videantur, novum emendandi periculum facturi statii exploremus loci naturam. Et primum quidem id conflat inter plerosque, a considere non satis commode incipere novam sententiam; arcessendum igitur e nati subjectum, quod vocant, ii vel hi Deinde velim concedas, non deesse posse nostro loco verbum suum conjunctivo modo post relativum quibus proferendum. In venies in syllaba et, quod scriptum fuisse puta et . . esset. Verum plura etiam exposcit et numerus rationis et
sententiarum oppositio. Uitur concludo quemadmodum vocabulum aliqua suum abet oppositum insignis, sic habeant necesse est vocabula pangendi et facultas. uid autem nobis restat ex istis codicis ruinis aetatis nati Nihil praeter: a tima. Et inde duo vocabula elicere Fortiter eliciemus neque vi utemur magica Nimirum qui pangit versus, quis eum dicat artificem Inter operas contractas numerandu est; procul absit ab arte Apollini sacrat uid enim iste sciet, neque ullo divino instinctu correptus neque a ate quoquam vero edoctus 2 Insignem, inquam, non tenebit artis scientiam, quamvis habeat aliquam pangendi facultatem postquam initia et quasi elemenia artis didicit, numerorum scilicet leges, nihil ultra. s. etiam quae Rothius ad hunc locum disseruit '): nec enim pangendi lacullas est indoles poetica carmina pangere aurium quidam et manuum atque oculorum, non ingenii labor est. Itaque legenduin SSe confido . . eontractis, quibu aliqua pangendi facultas, necdum insignis aget artis seientia. I considere simul etc. Quam sine ullo labore librarii artis depravare potuerint in alis, manifestum est. Sed quomodo ex scientia factum sit, quod reliquum est na demonstrabo. Memini, in Med. 2.
62쪽
epistulis. s. etiam IV, 12 π α spiritus, aliis locis alia multa. In archeirpo fuerunt haud dubie ejusmodi compendia. Ergo quidni poterat etiam scientia compendio exaratum inveniri misma; praesertim quum ex oppositione sententiariam vix aliam vocem hac sede suspicari possis Iam vide s ex sola absorptum est praecedentis vocabuli fine cia aulem mox et facile in a corruptum cum re, nati monstrum illud nati peperit. De locutione L Ann. VI, 20. scientia Chaldaeo martis Cic. r. I, 6. Omnium rerum atque artium scientiam consequi. Iac Dial. 32. multarum artium scientiam. Haec quum scripsissem, ex Halmi praelatione postmodo cognovi, nostrae similem emendationem etiam Oelschlaegerum proposuisse neque tamen repperi, quibus ille scriptis. Nam in programmate Suevolari 1844 non est et Halmius omisit, quo loci edita sit ea emendatio, significare. Legendum autem censet vir doctissimus necdum insignis artis peritia. Considere simul etc.
Plauto, nuper in Asiam amoto, parari necem non Occultum fuit; - ceterum liberius Plauti celeritate ventorum praevenit centurionem et mandata L. Antistii soceri altulit: Effugeret segnem mortem otium suffugium et magni
nominis miseratione reperturum bonoS, eonSociatu
Halmius verum sagacissime investigavit ' ac tantum non pupugit. Facile enim post illum colligas legendum esse:
Effugeret segnem mortem sontium suffugium ea magni nomini miseratione reperturum bonos consociaturum audaces.' Iulin, Iahrbb. f. Philol. 1849 p. 394.
63쪽
. Halmius suspicatus erat segnem mortem, sontium Qu-gium eae magni nominis bonos, consociaturum audaces.
Sed abjecit, ut qui, puto, intelligeret, neque sulfugium ad mortem neque oriaturum audaces ad miserationem referri ullo modo posse. Ea, quam notavimus, interpunctione posita salvus Iocus videatur esse. Sontium est, segnem mortem non
effugere, imminentem caedem exspectare, insontes Viros decet, periculum, crudelitatem sortiter depellere; si necesse sit, gloriosa potius quam turpi morte perire. Et frequentantur Tacito vocabula sons et insons in tali rerum discrimine. s. Ann. XV, 44 quamquam deersus sontes et novissima Mempla meritos. - Deinde hoc ipso capite clari atque insontes si intersicerentur. Ann. ΙΙΙ, 7 multa adgerebantur etiam insontibus periculosa. VI, 48 Balbus promptus adversum
insontes. IIII, 33 tanquam insonti periculum fecissent.
Boni rursus sunt vero Uugium miserorum OSque reperire est reperire suffugium, quo innixus quis ac desensus, consociatis audacibus, belli ortunam tentare possit non sine spe magnarum rerum et prosperi successus. Ad hanc igitur ingrediendam salutis viam Antistius hortatus est generum Plautum, Juliae domus stirpem eroni suspectam et sormidatam. Ad sinustium cs. Ann. IV, 66. Germ. 46. Ac tamen ita legere haud satis placet, quia sententiarum
numerus, qui in Tacit maxime spectandus est, male decurrit. Itaque existimaverim incisa ante reperturum verborum continuatione ab hoc vocabulo incipiendum novum articulum orationis, ut reperturum bonos, consociaturum audaces ex aequo
invicem sibi respondeant. Ouod ut sieri possit malim legere: Effugeret segnem mortem: insonti suffugium sc.
esseh ex magni nominis miseratione: reperturum bonos, consociaturum audaces.syllaba in absorpta est praecedenti littera m sot propter sequentem aequalem sonum adsimulari poterat voci suo fugium ita, ut abiret in otium, postremo in otium. cf. Ann. XV, 17. conquerentium inritum pro conquerente inritum XIV, 45 innocentium miserantium pr. innocen-
64쪽
ι iam miserantium XVI, 23 increpatium quam nunc silentium pr. increpantem . n. silentium. s. elial et ipsa para pro et ipse pars XV, 72. all. ll. Probabile vel inde est, quod Spengelius ad Dial. 19 suspicatur, Taciluin scripsisse multa divisionum ostentatio, non multarum. Saepe enii librarii proximarum teraninationum aucupes.
Rursus hic ostendam studium vitandae dillographiae quam tale regnet in nostr codice, et quam commode, hoc concesso, haud paucos emendare liceat locos corruptos Tres asseram insigni specimine: Ann. XIV, s. caput intersecti plauti relatum; cujus aspectu, ipsa principis verba referam, heur, inquit, ero, μ' et posito metu nuptias Oppaeae, b ejusmodi terrore dilatas, maturare parat. Dio Cassius LXII, 14 principis verba sic exhibet: ουκηδειν, ἔφη, τι μεγάλην ρῖνα ἐχεν. Talia solent ad verbum tradi vel saltem eo vocabulo servato, in quo sales sunt conspicui neque est, cur debilitatam salse dici summam a Tacito aut Dione suspiceris. Nam ille diserte promittit, ipsa verba se relaturum, et Dionem conflat Taciti diligenter memorem esse. Facillime autem inter se in eo vocabulo conciliabuntur, cui maximum pondus inhaeret, si fingas tibi, sy laba praecedente ram priorem partem absol*tam ejus vocabuli, cujus altera pars in cur restat. Ita fere scriptum suit: referamqameur, . e. referam quantuS. Expulsa syllaba am, quoniam in interrogatione non intelligebatur vox naso, ea mutata est in ero. Legendum igitur: cujus aspectu, ipsa principis verba referam , quantus, inquit, finaSol et posito metu etc. Simili ratione usus Halmius, vir et doctissimus et sagacissimus, ante hos sex annos egregie locum resecit in Ne-
65쪽
parationi adhibet, periculum barbarorum ore male conspicuum transmutavit in latini hominis consuetum sepulcrum. insepulcro suo inscribreent, petivit Epaminondas sane; si praeter Appianum alterum testem requiris, habes Aelian. v. h. XIII. c. 42 ἐπιγραφα τῆ στηλν τι με βουλομένους θη- βαιον etc. - Et tamen hanc egregiam, evidentissimam ac vere palmariam Halmi emendationem quis credat hodieque neglectam ab editoribus, necdum receptam esse Quid quod in Volgi adeo Lex. . . vel ante hunc ipsum annum denuo repelitum vides barbarum illud periculum, Ver theilungs- decret. Et in icherti etiam nuperrima editione his ipsis diebus eadem olera recocta Vera nimirum sunt, licet parum jucunda, quae Spengelius, vir cum ceteroquin clarissimus tum criticae artis experientissimus, hisce monuit ): in critica arte exercenda saepe sit, ut nisi singula scriptoris verba magna cum cura expendantur, ab aliis egregie invenla negligantur. 0uanquam haec tali negligentiae minus, quam oblivioni et securitati injuria reserenda est. Alter locus est sequenti capite, cui et ipsi iterum lacunae signum apponunt editores, criticorum labores frustra consulturi accedunt: Ann. XIV, 60. inde crebri questus sc quia Octavia conjux a Nerone in campaniam pulsa erat nec c- culti per vulgum, cui minor sapientia, ex mediocritate pauciora pericula sunt his quanquam Nero poenitentia arti conjugem revocavit octaviam. exin laeti capitolium scandunt etc. At vero non revocavi Pone monstriim suisse scripturae in aliquo antiquo codice, quod geminationis expungendae speciem praebebat hanc sere:
66쪽
Ilisqua nquam ero Non igitur audacis erit, Tacito sua restituere, dum ex illo monstro humanam faciem prodire sic jusseris: Hisq; uam mota, tanquam ero poenitentia sagitii conjugem revoca verit claviam. Exlii laeti te. confirmatur, quod conjecimus, lectione cod. gr. nucnon codd. Gueis. Hari. odi. Jes qui omnes vocem motus exhibent fama autem saepe littera u scripta reperitur ceterum conser c. 58 tempus interjectum moverat famam.
Tertium denique exemplum habes Ann XV, 38. Describitur atrox illud urbis incendium:
ad hoc lamenta paventium seminarum, fessa aetate aut rudis pueritiae aetas, quique sibi quique aliis consulebant etc. Halmius cum Doederiino et Orellio uncis seclusit aetate; Nipperdeius exturbavit vocem aetas, ut seminae scilicet essent aut sessa aetate aut rudis pueritiae nam nemo unus certe cogitando additurus esset homines, qui, sicut lamenta quique ipsi erant appellandi); - aasius adeo feminarum, aetate, pueritiae, tria simul verba tanquam peregrinos quosdam nebulones capitalium criminum suspectos in custodiam inclusit Bitterus ex conjectura fessa aeno admodum languide At quid tandem, quaeso, impedit quominus sortiter reponamus senectute Extat in cod. XIII, 35 sectus pro senectus. uid igitur proclivius, quam priorem Syllabam se post fessa fes ase tute), ut illographiae poenas luere ejectam esse Nam tute facile videri poterat esse etate L . aetate. Et exposcit sententiae concinnitas magno clamore hoc vocabulum, ut pueritia habeat, cui ex opposito respondeat Lucan. III, 24 fessus senecta Stat Silv. III, 3 14 fessique senectus longa patris Cic. de in V, 11. omines senectute confecti. Iac. ist. III. 65 invalidus senecta.
67쪽
Exiii laeti capitolium scandunt deosque tandem venerantur. mgies Poppaeae proruunt, octaviae imagines gestant humeris, spargunt floribus soroque ac templis statuunt. Itur etiam in principis Iaudes repetitum venerantium jamque et PaIatium multitudine et clamoribus complebant, cum emissi militum globi verberibus et intent serro turbatos
disiecere. Mutataque quae per Seditionem verterant, et Poppaeae hono repositus St.
En habes saevissimae tyrannidis imaginem acerbe estivam Populus it in principis laudes, honestum facinus in eo suspicans, complet etiam Patalium laustis laetisque clamoribus et tanquam seditionem moliretur, militum globis disjicitur. Una macula est huic nitidissimae picturae a quodam penicillo tectori adspersa, quam quis est quin cupiat tandem tolli 'Sed non ita recte tollitur, ut pro glossemate cum Nipperdeto
et IIaasio habeas verba repetitum veneWantium , uncis ecludas, denique exstirpanda censeas. Sagacius et caulius Doe- declinus locum leviter tantum mutilum judicat; quanquam ne mutilus quidem, sed corruptus idque haud gravi vitio videtur esse. uaecunque autem sententia in his verbis alet, carere Iocus ea non potest, quia inter itur etiam et jamque complebant medius quidam articulus orationis, conciliandi potestate insignis, desideratur ac requiritur cui quidem articulo non potest verbum non inesse finito quod dicunt tempore positum, et ne erremus vel incerti haesitemus, quo illud sensu, qua vi debeat esse, si restituere velimus, habemus certissimam ducem particulam et ante Palatium constitutam. Ea enim digito quasi monstrat verbum complebant, et restituendo verbosi non eandem a simillimam significationem constanter asserit. Haec ego signa intentis oculis secutus, sive potius quod niihi contigit in ρμαιον quoddam incidere, magna laetitia affectus sum, cum veram et unicam emendationem ultro offerri viderem, quae pulcherrimae isti picturae omnem suum ac
68쪽
proprium splendorem reddere Guod inventum jam cum viris doctis communicabo, non dubitans, quin et ipsi mecum laetaturi sint ut in causa acilea.
Itur etiam in principis Iaudes atrepit iter vi venerantium jamque et Palatium multitudine et clamoribus implebant, cum emiSS etc. Non verbum addo haec sunt salva, si quidquam in nostri libris, neque meo id merito, sed Tacitina immorialitate.
Conjuratio facta est in Neronem Epicharis quaedam incertum quonam modo sciscitata accendere et arguere con-juratos ac postremo lentitudinis eorum pertaesa et in campania agens, cum Volusio Proculo, chiliarcho in classe Misenensi consilia miscet: Ergo picharis plura, et Omnia scelera principis orditur neque enatui quod manere Sed provisum,
quonam modo poena eversae rei publicae daret. accingeretur modo naVare operam te.
Sic M. Orellius satis habet locum notare ut corruptum. Et Waltherus plerosque ait eorum, quorum attulit conjecturas, incassum conjectavisse quod idem fere judicium de recentiorum emendationibus serendum videtur. Nam aut tautologiae aut languoris aut denique obscuritatis crimen nulla satis effugit. Inde nobis animus, alia aggredi via, quam hisce praemissis communiemuS. Epicharis, hortatura chiliarchum, ut coeptae et mo auctae conjurationis socius fiat, non potest nisi talia proserre, quae hominis animum stimulent, incendant, confirment. Igitur non e re esset, si de ignavia senatus loqueretur. Sed de senatu eam in his mentionem fecisse, ex sequentibus liquet. Scelera principis per se non indicant energam rempublicam, cujus poenas ei dicit jam provisas esse Flagitat nexus sen-
69쪽
tentiarem medium aliquod membrum, quo oratione vehementer commota mulier principi exprobraverit rempublicam eversam. idquid tentaveris, in irritum cadet, nisi hoc praesumseris. Haec ego mecum et ita iterum inspexi verba corrupta et sic conclusi manere est maneret probabile id ex praecedente quod Reliquum nequesenatui prospero fortasse succeSSU emendabis, si eadem ratione utaris, qua tot menda in codd. M. sublata sunt, commoda scilicet divisione vocabulorum in unum constatorum. uid si fuerit meque amarus Iam particula an sponte ex latebra prosiluit. Guam apte haec legantur, vide: g Epicharis plura et omnia principis scelera
orditur an eques, senatus, quod maneret: sed provisum quonam modo poenas eve ae reipublicae daret Accingeretur modo etc., quilum et senatorum ordines iracundius ac vehementius expostulat mulier in foedissimam servitutem et omnia flagitia a principe usque adeo depravatos, ut nulla prorsus eorum decorum ac praesidiorum reipublicae reliqua sit species. Inde emersae reipublicae poenas daturum. - De genere vitii id. Heraeum stud crit. p. 45. - Ad rem conser XII, 60 ibique
praesertim equitum Romanorum praevalida nomina referreniti attinuerit, cum Claudius libertos, quos rei familiari praefecerat, sibique et legibus adaequaeerit. De Neronis infamia et corrumpendi ordines studio s. polissimum XIV, 15. Equin cum senatu etiam XIV, 20 conjuncti appellantur ab iis, qui emersos saeculi mores queribunda voce perstringunt:
a justa augurii sc senatores seu proceres Romanos et decurias equitum judicandi munus e laturos, si fractos εὐ- nos et dulcedinem noctim perite audissent 8 Ceterum usurpavit Tacitus singulari eques de equitum ordine aliis quoque locis. cs. Ann. I, 7. Romae ruere in servitium congulas, patres, eques Ann. IV, 7 eo in campaniam venire patres, eques, magna pars plebis. Et locus ad hanc ipsam conjurationem spectans habet XV, 48 senatores, eques, miles.
70쪽
tionis plura etiam, quae comparata habebam, promere et ad virorum doctorum judicium conferre; tu tamen, ut propter chartae angustias aut nullis aut paucissimis verbis sint tu
Ann. I, 10. Fortasse scribendum sine taedio et Vedii Pollionis luxus ut probrum in Augustum cadere liqueati
Finge scriptum fuisse: Gue. ι:Ann. I, 25. quotiens oculos ad multitudinem sed ιωιerant Lege ad multitudinem coetus cer tulerant CLI, 17. coetus miscere. Her. p. 100 adn. 64. n. I, 32. quod nunquam disjecti, nil paucorum instinctu Ila malim pro neque Poluit hoc oriri ex conipendio
Ann. I, 79. spectandas etiam religiones sociorum. Praestare videtur legere cultorum, i. e. illorum qui amnes
accolunt. Cultores apud Tacitum sunt ruricolae opp. Oppidani9. Ann. XII, 55. im cultoribus et oppidanis audebant. cs. XII, 61. Germ. 28. Ann. III, 11. Suspicor, propter opinatam illographiam repetita vocabula haud alias ejecta esse, iisque restitutis legendum: Ac premere is haud alias intentior, popvius haud alias plus sibi in principem - permisit Tiberius erat intentus, populus i. c. omnis civitas erat arrecta. Ann. III, 12. aud absonum suerit legere et minatas inimicitias nomine pris is sc Germanici ulciscar. Recte Rothius offenderat in ei principis '). Poluit compendium notis i. e. o ne facile pro noui a librario accipi. n. II, 35. Lege et consensu adulantium haut victus est; i. e. tam facile se vinci passus est, ut ne vinci quidem videretur; quasi diceret noster consensu adul sacile victus, immo haud victus est. Nam ad nari Blaesum quid opus erat, intentius se excusante Lepido et manifesta principis voluntate '