Emendationes in Cornelii Taciti libros [microform]

발행: 1856년

분량: 81페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

suspicor, Meeeasoror tandum in coenori, cetera Omnia salva esse. 0uod ut facilius comprobare possitn, X- scribo, loeum ea interpunctione distinctum, quae mea sententia

certam sibi perniciem, seu BritannIcus rerum seu

Nero poteretur; veram ita de se meritum caesa- 'rem, ut vitam usui Hus impenderet convictam Messalinam et Silium: paret iterum accusandieausas esse. Si ero imperitaret Britannico successori .ullum principi meritum. ac novercae in- sidiis domum omnem eonvelli, majore flagitio, quam si impudicitiam prioris conjugis reticuisset quamquam ne impudicitiam quidem nunc heSSe. 31 Attendus velim animae ad verba insignita. Hoc unum est, quod Narcissus explicat quare aliquid tunc sibi iterum

audendum putaret, quemadmodum ausus est prius. Tres iterum ac pares causae sunt, ut antea primum gratia caesari reserenda, deinde periculum Caesari imminens, postremo dedecus caesarem dehonestans convicisse se ait Messalinam

et Silium, solo pietatis sinpulsu; hae principalis causa suerat; nulla scilicet neque ambitione neque lucri ullius iudi bonus ille agitatus erat. At in Messalinae et Silii consortio fuerat alia ac duplex ausa, quae materiam accusandi praebuerat; periculum ne Silius regnum invaderet et dehonestamentum flagitiosi adulterii. Conser ejusdem Narcissi delationem apud

Caesarem XI, 30 veniam in praei ritum petens, nec nunc adulteri objecturum aiι; et deinde matrimonium Silii nidit populus et senatu et miles ac ni propere agis, tenet urbem maritus. - Pares iterum esse causas affirmat nullum

siui erga prineipem meritum manere, si Nero Domitii filius imperitaret caesaris filio Britannico, legitimo successori ats impelli pietate, ut beneficiis a Claudio in ipsum ollatis vel

cum vitae periculo gratiam reserret, bene mereretur de caesare. Hae iterm principalis causa accusandi. Ac d lex

est altera in novercae insidiis es praesentis conjugis dedecore.

52쪽

Gravioretii euam ranateriam praebelum in novercae stagitium, quo illa non modo regnum inhiat sed omnem domum con vellem parat, Caesar marito et Britannico privigno simul insidias struens. Non posse se ait bonus homo hoc tuniunt periculum ac flagitium tacere, poStquam ne minorem quidem illam formidinem reticuisset, in impudicilia Messalinae positam. At hercle ne tertiam quidem causam abesse et nunc, quum conjux principis adulterum habeat pallantem. Ita si locum exponas, non vide quid amplius offensionis habeat. Acerbe dictum esse si ero imperitare Britannico successori, simulque insigni illa brevitate, quae Tacito frequens, non est quod moneam. De imperitare cum Dativo casu cf. Ann. III, 26 nobis Romulus ut libitin imperitaserat. alios loc vid. p. Oeltich. I . Tacit. s. v. Oinnis error et difficultas interpretandi inde manavit, quod putabunt, Narcissum explicare causas, de quibus certam sibi emiciem exspectaret, seu Britannicus rem seu Nero

poteretur. v nihil a totius loci natura atque indole inagis

Α- XUI, 15. , Ner demovet Pallantem cura rerum, quis a claudio impositus velut arbitrium regni agebat praeceps posthac Agrippina ruere ad terrorem et minas: - adullum jam esse Britannicum, veram dignamque stirpem suscipiendo patris im

Turbatus his Nero, et propinquo die, quo Sextum decumum aetatis annum Britannicu explebat, volutare secum modo matris violentiam, modo ipsiu indolem, levi quidem experimento nuper cognitam, quo tamen favorem late quaesivisset. Freinshemii conjectura haec est, quam recentiores Omnes receperunt, praeter unum rellium, qui lectionem cod. M. ut quidam cum corruptelae signo typis exscripsit. Et sane, si diligentius et altius sententiam et loci rationem ex-

53쪽

enim imis unquain satis credat Neroni nuper demum indolem Britannici et forte cognitam non diu potius eum suspectum et eustoditum fuisse, cui scelere matris imperium ereptum sibique traditum ipse conscius erat Nam Me affirmant et coguntur ammare, qui emendationem eo quidem tuentur. Atqui erat Nero Britannico intentus; ex ipso hoc experimento inr,sum meri sperisas. Duo illud, nisi ut frangeret ejus indolem ac spem imperii profligaret Et attende, quod paullo infra legitur m- ut proximus quisque ruininio neque fas neque fidem pensi haberet, O Iim prori stim erat. Nonne id vero esse umno spiritu idem negare, idem affirmare 'Deinde, ut nuper demum cognovisset, qui poterat Tacitus tam leviter et quasi negligenter eam rem attingere, quae Neronis animum ut novum aliquid et insperatum vehementissime movere, percellere debebat Denique qui poterat nuper eo loco ponere quo est nonne debebat saltem scribere modo ipsius indolem, nuper levi quidem eaeperimento cognitam Nolo urgere, quod Orellius contradicit, leve non fuisse hoc experimentum. uanquam negari non potest, et Neronem gravius aliquid temptasse et Britannicum, licet per Iudicra, graviorem sententiam protulisse, quam quae pro oco et posset haberi et haberetur eonvivis. uid quod Nero inde non seriae, sed cruentae meditationis materiam sumpsit l0uibus de causis non cum Doederiino credo, acquiesci posse in reinshemii conjectura, neque quod ipse suspicatur, satisfacere videtur. Hus et significantius vocabulum, requiritur ad Britannici indolem denotandam, quam mvidus. Itaque ad virorum doctorum judicium hanc consero emendationem:

Nero Volutare secum, modo ipsius indolem,

ut diu Iam experimento nuper Ognitam, quo tamen avorem late quaesivisset.bi Et explico: indol.m, quam dii quidem clam perspectam, nuper etiam experimento coinprobatam invenisset quod qui-

54쪽

dem experimentum per se nihil sollicitae eurae assereet, nisi eo, quamvis ipsi principi infesto atque infausto, -- Iavorem late Britannicus quaesivisset. Νam immuta demium inteueeta Nero Octium semper habitum istendit, et quia nullum crimini neque jubere caedem fratris palam audebat, occulta molitur. 0uod attinet ad mendi rationem, conser quae adnotavimus ad XI, 38. Pari emendatione recte almius, ex parte Gulmannum secutus Agric. 36 restituit Myre clivo adalantea pro aegre diu assu stante. Quamquam, propius tenens odieis scripturam, equidem malim clino e tantas; relluli enim a citus, haesisse cohortes inaequalibus locis. - sed alium etiam in Agricolae vita locum, qui mullum adhuc vexavit in terpretes, hac ipsa ratione emendare iis potes, ut ad consuetam Taciti perspicuitatem nihil amplius desit. Legimus

enim c. 19:

per ludibrii m assidei elati is horreis et eme eultro frumenta a Iudere pretio cogebantur. Ingeniosissima quidem Thierschii interpretatio, qui lectionem vendere ex Puteolanu desumptam, tuetur; sed tamen haesita in locutione vendere pretio, cui non potest vir clarissimus non addere de suis scit definito. Nonne igitur praestabit hanc ipsam notionem ex corruptis ac ludere elicere Fortasse enim sui aliquando edulo, unde mox clude, postremo ac Iudere. Scribe: assidere elausis horreis et emere ultro frumenta ediet pretio cogebantur.

Actum in senatu de fraudibus libertorum, magitatumque

ut adversus male meritos revocandae liberialis jus patronis daretur Nec deerant qui censerent: Sed consules relationem incipere non aua ignaro prineipe, perseripsere tamen Icaenaum aenatus, ille an auctor constitutionis fieret ut inter aueos et

55쪽

aententiae Gerasa quibusdam eoalitam ubertate

inreverentiam eo prorupifise frementibus, vine an Raequo eum patronis jure agerent, Sententiam eorum: consultarent, ac verberibu Manua ultro intenderent, impulere vel poenam suam dissuadentes.

Sic M. Locus a Lipsi inde conclamatus a recentioribus editoribus Nipperdet et aasi tam male mulcatus transponendo mutando expurgando, ut vix agnoscas codicis verba. Et tamen ilis, ex altheri postulatione et collato loco XIV, 49 post senatus interpunctione maxima Sentenuam eo cludens, primus omnium vidit, de consultatione apud Caesarem non de perscripti viis argumento agi ouod miror non tantum Iacobum et Mysterium sed nuperrime etiam Halmium sugisse. uippe in eo unima quaestionis et omnis loci salus posita. Enimvero, si haec putaveris perscripta ad principem, nunquam iis quod debes conciliabis, quae sequenti capite continentur. uomodo enim explicabis illa: Maerebatur contra in principio et illa: Aaec sevientia valuit ac sisque Caesar in fine orationis posita' N perdeius venenum pro medicina adhibuit loco, quia veram sedem et naturam mali non probe intesini Neque enim miraculo confusionis est adscitum neque sedem habet in lacuna aliqua post aequo statuenda aut in vocula suam, qua nihil sanius atque innocentius. Duo minora vitia ab iis jam correcta. Nam post eo prorupisse sequi portere ut nemo est quin cernat quamquam non inserendum, sed e cod. Scripto visis ipso depromendum censuerim. Tacitum ut ut vi an aequo scripsisse, suo more elliptice cs Boeti l .

Tac. s. V. MNQ; certe nusquam me ita ne an particulas ab

eo usurpatas et onjunctas legere memini. uod autem pro impulere recensiores impune reposuerunt, haud admodum placet praeferois Agr impudenter, quoniam isto loco de irreverentia et cavillatione servoriam exponitur. Neque Ssequor, quid eo vocabulo laedaris, si sequentem particulam re accipias pro etiam adiso Tanta est, illi dirasinint, libertorum irreverentia, ui cavillatio et audacia in impudentiam abeat

56쪽

- ω eam, quae adeo ipsorum poenam propriam, legitimam, mirescit per leges et unice concessat dissuadeat. Eam enim esse, pergunt relegationem in selicis Campaniae oram laetissimam. Igitur nullum prorsus letum patronis in manumissos

, At haec levistra letiferiun malum, ni miro oculorum ludibrio inducor, oculis ut cinis inhaeret, ac tollitur cum radicibus, si seribas utit r. Praepositio intre, semel temere inlata, contagio insecit sequentes voce pauc , adverRO1.

Iam lege:

Sed consules relationem incipere non, si ignaro principe, perscripgere tamen e consensum amritis. Ille, an auctor comtitutionis fleret, utitur paucis et aenisntu adversis quibusdam coalitam libertate irreperentiam eo prorupiisse frementibus, ut vi an aequo cum pastonis jur

agerent, lententiam eorum consultarent iac.

Haec postquam ex paucis illi quidam disseruerunt, recte nuster pergit disserebatur contra. Nempe adversi erant sententiae, quorum consilio princeps utebatur. 0ui et ipsi quum suam sententiam exposuissent, haec aeriteritia Valuit scripsitque Caesar senatui. Reviviscunt ita et convalescunt, quae paene desperat Videbantur. illa,

Pari contagio praepositio inter ex genuino vocabulo depravata, insecit alterum locum, quem assere libet ex Germ. 21: Victus inter hospites comis.

Sic ibi legitur, postquam do comitate Germanorum in excipiendis hospitibus copiosius expositum fuit et jam de

abeuntibus hospitibus mentio est. Memorat Tacitus: Meunti, si quid poposcerit, concedere moria est. Quamobrem adducor ut suspicer ac prope considam, addita suisse haec: Rectum in iter hospites comitant. . Ita et res narrula suam habet ac propriam, usm poscit, conelusionem neque opus erit, ut ea verba cuminalmio et Ηaasi uncis secludamus, tamquam peregrina, ex barbarie

57쪽

importata civitate potius suo jure donabuntur. uod autem Thierschius censet '), vir clarissimus et mihi quoque, ut multis, pia Veneratione colendus, suspiciendus, admirandus, Ernesti et Doederlini transpositionem uncis Gerlachii praeserendam esse, ei sententiae equidem adstipulari non possum, quia paulo ante

legimus eodem fere sensu pari humanitate eaecipiuntur sc hospites, cum proximam domum non invitati una adeunt. Et corruptela acilis est expeditu pro rectum in iter scriplum puto fuisse compendiose rect m iter postquam ex sterfactum est inter etiam comit non pro verbo sed pro adjectivo comis acceptum et rectu perperam solutum in rectus,

unde mox rictus uo de vitii genere vide quae adnotavimus ad Ann. I, 15 Ex salsa ejusdem compendii solutione licet etiam confirmare Spengelii emendationem ad Tac Dial. 19. narrationum pro narrationis, quoniam illud propter concinnitatem, quod ait vir celeberrimus, cum multitudinis numero in principiorum et distrionum flagitari admodum probabile sit.

n. XIII, 1.

Artaxata, caput Armeniorum, a Corbulone duce Romano capta deletaque et solo aequata sunt: Adicitur miraculum velut numine oblatum: nam cuncta extra tecti actenus sole illustria fuere quod repente moenibus ingebatur ita atra nube coopertum fulguribusque discretum est, ut quasi in sensantibus deis exitio tradi crederetur.

Hae corrupte M. Quae diu pro vulgata sui lectio, a

Lipsi prosecta, tectis tenus nuper ab atmi recepta est; non magis mihi quam althero perspicua. Alii alia tenta-Verunt; omnes frustra, quia cum vitio obscuritatis, quum Ta-eliea oratio ubique si non plana a perlucida sit. At enim corrige:

58쪽

nam cuncta extra Artaxatis ae intus sole illustria

fuere.

Hoc dico librarius aliquis in vocabulis saetra arisaealis quod potuit corrupte scriptum invenire arteriis geminationem a a suspicatus hanc syllabam omisit et iunxit laetis. Deinde actenus requenti transpositione litterarum pro a intus, ut XV, 5 suscipio m suspicio. De sollemni oppositione

eaetra ac intus s. Caes. . iv. ΙΙΙ, 69 quum aerea et Meus hostem haberent. Sed etiam, quae Rhenanus correxit, paullo aliter resicienda esse putabis, si transpositionis remedium inter gravissima numerare religiose consueveris. Etenim quid audacius, quam raptim sua sede exturbatam voculam repente inter alienigenas ita et atram nubem ponere, horrida utrimqu vieinitate Lubentius credam, particulam quod pro illographia

habitam post repente intercidisse, quia ante repente exaratum fuit quo, sive o . . utim. Unde totum locum sic a Tacito exhibitum nobis malim: Adicitur miraculum velut numine blatum: nam cuncta extra Artaxatis ac intus sole illustria fuere, cum repente, quod moenibus cingebatur, ita atra nube coopertum filiguribusque discretum est, ut quasi infensantibus deis exitio tradi crederetur.

Anicelus, qui summam sceleris poposcit ac suscepit, Agrippinae caedem perpetraturus villam statione circumdat, refractaque anua obvios servorum abripit, donec ad lares cubiculi veniret; cui pauci adflabant, celeris terrore inrumpentium exterritis: cubiculo modieum lumen inerat et ancillarum una, magis ac magis anxia Agrippina, quod nem a filio ac ne Agerinus quidem Iiam fore lateret faelem nunc solitudinem ac repentinos strepitu et extremi mali indicia abeunte dehinc ancilla, tu quoque me deseris prolocuta, respicit Anicetum.

59쪽

sic cod. M. Locus mullorum medicamina expertus necdum persanatus. uae nunc recentissimis editoribus pro vulgata est: aliam fore laetae rei faciem, ea debetur lectio Beggenbergeri et Heinischii curis. Quam admodum speciose inventam esse concedo, vere inventam nego, licet Halmius

eam laudet ' ut emendationem paene evidentem. Tuli sententiam jam probabo non virorum illustrissimorum laudi detractaturus, sed quia acito meliora cupiam. Duo sunt, in quibus offendo. Et primum quidem infinitivus fore, qui nostro loco, ut recte Hoeserus adnotavit, obstinate repugnat. Deinde alterum, quod majus est intempestive abrumpitur et pervertitur oratione obliqua, quam vocant, tali modo inlata totius rei ac tanti discriminis concinna descriptio sive potius splendidissima pictura. lenim vide narrata sunt ante, quae foris acta sunt Anicetus circumdat villam, anuam refringit, abripit servos obvios, penetrat ad cubiculi sores. Iam sequuntur, quibus depingitur, qualis, antequam et dum illa fiunt, in cubiculo ipso fuerit rerum status. Modicum lumen magis a magis anxia Agrippina, quod nemo a filio, ne Agerinus quidem - abeunte dehinc ancilla respicit Anicetum. Et mediis in his talem fuisse considerationem ' Non credam, Sive tacitam illam sive verbosam praeceperis. Et quid tandem aut sibi aut ancillae dixerit infelix illa, magis ac magis anxiar aliam ore laetae rei faciem nunc quident esse solitudinem ac repentinos strepitus et extremi mali indicia Ut haec dicta essent, non ita debebat neque hoc loco scriptor reserre. At non dicta Sunt, neque potuerunt ita dici. Licet enim concedam, dixerit Agrippina haec non est laetae rei facies, attende, ecquid audis 'repentini strepitus at haec vero sunt extremi mali indiciat non tamen potuit dicere en solitudinem et nunc solitudinem l0uid multa Legendum est: bisulo modieum lumen inerat et anelliarum una; magis ac magis anxia Agrippinu, quod nemo

Isin, Iahrbb. f. Phil. 1849 p. 393. 4.

60쪽

frae a miseent solitudinem a repentino atrepitus et extremi muli indieia abeunte dehinc ancilla, tu quoque me deseris Olocuta 'espieit Anicetum. 0 e emendatio ipsa se videtur lueri posse. Tamen vide de verbo miscere Tacito, ut aliud nullum, requentalo hos locos Ann. I, et lacrimas, gaudium, questus, adulationes miscebant. III, 22 adeo rertit ac miscuit irae et clementiae signa. III, 7 ausis ad Caesarem codicillis, quibus inridiam et preces miscuerat. IV, 68 tanquam vetita miscuissent. XIV, 36 aehortationes et preces miscebat. XV, 28 uterque deaetras miscuere. XV, 6 consilia cum Vestino non miscuerant. Vt, 17 laeta inter patrem filiumque conjurationis scientia fingitur Hist. III, 7 minas adulationesque miscet. V, 22 cuncta clamoribus miscebant. Agric. 24 siquidem Hibernia, alentissimam imperii partem magnis in vicem usibus miscuerit. Alii loci in promptu sunt mulli. Verba autem corrupta sic discernenda putavi, ut ex aliam fore lateret faciem nunc primum fieret:

at iam Jorei lateret facie nunc deinde iam Jores atrii fracte miscent tanquam genuina scriptura prodiret cs. XIV, 31, ubi item facti pro fracti in codice exaratum.

Ann. XIV, 16.

Ne tamen Iudicrae tantum imperatoris arte noteScerent, carminum quoque studium adsectavit, contractis quibus aliqua pangendi faculta necdum insignis aetati nati considere simul, et allatos Vel

ibidem .aeperto versus connectere atque ipsius verba quoquo modo prolata supplere.

Multum curae huic loco sanando impenderunt viri docti; infeliciter omnes judice Walthero, quem vide. At idem ju-

SEARCH

MENU NAVIGATION