장음표시 사용
1131쪽
R E s p O M. Ad praedictorum intelligentiam eii notandum,quod multipliciter dicitur aliquid i stificare,sive iustificans. Vno modo e steAiuei & sic solus deus diritur ivllificare. Alio modo Armaliter:& sic gratia dicitur iustificare, quae intormat ipsam animam expellendo obliquitatem culpae& dando rectitudinem , ivllitiae. Tertio modo dicitur aliquid iusificans non ibium in habitu, uerum etiam in effectu: Si sic charitas iustificat, siue fides, quae peroraritatem operatur .Quarto modo dicitur aliquid iustificans nipsius iustitiae exercitatione. Susa: & hoc modo mandata Dei, quibus tu ilitia exercetur, iustificare dicuntur, quando modo debito obseruantur. His praeluppositis intelligendum est, quod in lege ueteri tria sunt considera da, similitet & in lege nova: uidelicet mouentia,& ilia erant pt missa:dirigentia, & ista erant praecepta:adiuuantia,& ista erant sacramenta. Quia secundum quod dicit Hugo. Sacramenta sunt adiutoria, ut per praecepta ueniatur
ad promitia. Similiter haee tria sunt in lege euangelica, sed disterenter: quia in lege noua secundum primam faciem ista omnia sunt spiritualia , quia 'promissa sint aeterna, praecepta sunt spiri tualia, & sacramenta sanctificantia : Et ita promissa excitant hominem ad amorem aeternorum, qui cit amor charitatis:praecepta
dirigunt sit ilicienter in uia mo. rum docendo uitate omae pecca' S. Bon.Lib.3.
tum: sacramenta sanant animam. uu ineribus peccatorum. Et sie te gleuangelicae competit iustissea ire secundum triplicem modum: uidelicet sermaliter ratione gratiae sacramentalis:& in estinui ratione amoris spiritualis r&
exercitio ratione multiplicis honi operis, ad quod dirigitur homo per conflia,S praecepta. In te
V autem ueteri erat aliter haec tria considerare. Quoniam lax ue
ius dupliciter potest obseruari, S intelligi, uidelicet secundum intellectum spiritualem: εο sic
lege euangelica: S qui spiritualster legem obseritabant, ii iri euangelici erant, quia lex praegnanserat euangelio. Alio modo potest obseruari secundum intellectum literalem: & sic ab euangealio distinguitur secundum' tria praedicta: quia in lege erant pro missa temporalia, & praecepta exterius regulantia , & sacramet a figuralia: & sic ratione praemissis
amorem spiritualem,ratione preceptorum non dirigebatur ad nsestitiam interiorem,ratione sacramentorum non adiuvabariir, ueposset taciliter legem ipsam implere: Si ideo deerat sibi 'iustificatio. Et quia erat ibi ostenso curapae,& non aderat adiutorium gratiae, dabatur per consequens ἐκ- easio ipsi concupiscentiae, ut heret ad mortεt & ideo lex Moy saica secundum literatenis sum dicitur lex occidens per occasonem, non per causam. Et hoc ip sum dicit textus Rom. 7 Pecc tum per mandatum occasione aecepta, seduxit me,& per illud oe
1132쪽
tamquembi charitas deficit, desi piscentiam, ius suo uigore in serderium mali erescit, quo aucto, uitutem peccati captiuabat, sedula ius fit, quod prohibetur: & cundum quod dicit Apostolus ideo. peccatum sallit dulcedine Rom. r. Video aliam legem in falsu& ita peccatum per manda- membris meis repugnantem letum occidit,quia reatus prquari- gi mentis meae, & captiuantem cationis accessit. Gladio ergo, me in seruitutem peccati. Et postruem portabas, inimicus te occi clamat. Infelix ego homo quisit,armis tuis te interemit. Vn- me liberabit de corpore moriis de sicut eum quis armatus por- huius gratia Dei per Iesumtat cultellum,ut se defendat, per Christum dominum nostrum. quem ab inimico occiditur , illa AD ILL vo, quod obiicitur, cultelli portatione dicitur occi- quod lex non debet dici occide di non per causam, sed per occa- re,per occasionem , quia tunc si- fionem: ne intelligendum eli in militer bona opera & ut mites dilege: & se patet intellectus prae- cerentur occidere. Dicendum, dictae differentiae. A D rLLv o, quod non est simile . quia bona vero, quod obiicitur quod lex opera quantum est de se non est e sancta, & mandatum iustum, & runt, sed potius humiliant, S in sanctum,idest iustificans. Dicen gratia seruant, lex ueto per sei dum, quod hoc uerum est, quia iam onerabat & in hoc, iubd malax lucta est gratiae adiutrici: ue- nisestabat peccatum, & non da-xum est etiam quantum est de se, bat gratiae adiutorium, occasiodi de principali intentione legis nem dabat intensioris libidini diatoris: nihil tamen prohibet & aggravationis contemptus. Vnex accidenti, εἰ per occasionem pe, quod dieitur esic occaso peeindiicere oppositum: sicuti cultet cati, hoc non solum est ratione lus secundum principalem interi positionis, sed etiam ratione de. rionem serentis est armatura de fectus. Et stu obiicias,qubd quatensionis: de tamen occasionali- litercunque occideret, non 3c ter contingit,quba sit in9rumen bat dominus dare legem, cum tum ouicnis ipsius portantis. quaerat nostram salutem Dicen. AD ILL v D, quod obiicitur, dum, qubd dominus in latione utrum lex occidat obseruata,vel legis, S si daret eam carnalibus non obseruata. Dicendum, quod ad eonstringendam eorum duri- non obseritata. Et si obiiciatur, tiam, ut quodammodo manudu- quod similiter euangelium non cerentur ad gratiam, recognosce observatum occidat. Dicendum, do infirmitatem suam: principa- quod non est simile hine & inde: liter tamen dabat eam propter quia lex secum portat onus, & spiritualiter intelligentes, qui non habet annexum adiutorium saluabantur, & merebantur in iplaeundum suum literalem sen- sus obseruatione testis: Deus sum. Euangelium uero de se ad. enim praeponderat saIuationem tutorium habet ipsus gratiae :& unius iusti damnationi multo.
ideo non praebet mortis occasio rum implorum. AD iLLvD, quod nem , quia maria minuit concin obiicitur,qnod cum lex euans
1133쪽
ili spectet ad doctrinam, quod
adco non iuilificet &e. Dicendu quod rex euangelij non dicitur ivllificare prout legitur,& cognoscitur , sed prout in opere seruatur,& secundum ea uiuitur: hoc autem fit per lacramentorum sit
sceptioilem, aeternorum expectationem, &mandatotum imple. tionem:& secundum hoe assequitur plenam iustitieationem: &adeo ratio illa non ualet. A DIL l. V D, uero quod obiicitur,
quod sicut lex euangelica obseruata iustiscat, ita lex Moy saica sicut dicit Beda. Dicedum, quod Beda intelligit non de obseruansia literati,sed de obseruantia spiriaali,secundum quam lex con-Gimiserat euangelio. Nos autem dicimus legem occidentem esse secundum obseruantiam li-eeralem, quae respiciebat ipsam
coim inunitatem, sicut praedictum
eis. At, it LuD, quod obiicitur, quod lex euangelica attenditur εn praeceptis, quae respiciunt opera. Dicendum,quod non tantummodo lex euangelia claudii in se praecepta, imo claudit in se promissa, & sacramenta,& magis dicitur iustificare ratione sacranie
eorum, quam ratione praecepto. rum. Nihilominus tamen ratio.
ne praeceptorum potest dici iussificare quarto modo iustificandi,
uides icet quantum ad exercita elonem,& usum iuilitiae: non autem quantum ad iustitiae insuli neua. Et sic patet.quomodo intelligenda est ista differentia, quod Mosaica est occidens, & lex euangelica est uiuificans: patet etiam qualiter Me dicitur iustificare. Scilla occi
gelii quantum ad onus annexum. Dicitur lex enim Moyseiaca esse lex grauitatis, & lex euangelica dicitur esse lex suauitatis. Et illa dissetentia trahitur ex Matth. ι I. iugum enim meum suaue est, & onus meum leue . Et Is. Act .dicit beatus Pet. Hoc est Onus,qliod neque nos, neque patres nostri por. m. CONTRA tua differentiam opponitur M. Iasecuda Canonica Ioa. s.c.disiuar. Mandata eius grauia non sunt:ergo si lex uetus continet nundati Dei uidetur,quod non sit onerosa, nec grauis. ITEM. M.ti.
diligit proximum, legem impleuit. Sed hoc est ualde facile, civi sit omnino in cordis nostri potestate: ergo iacile fuit obseruatulegem tergo lex illa debet die lex facilitatis, non grauisatis. ITEM. Si lex Mosaica dicitur lex grauitatis,aut hoc dicitur et spectu hominis uirtuosi , aut reis spectu peccatoris,& iniusti. Si respectu uirtuosi. Contra. Qui aieuiosus est, charitatem habet, dc amat.& omnia facilia sunt amariti. Si respectit peccatoris : sed re
spectu talis lex euangelii traniatummodo eu grauis . imo omnino tin portabilis: ergo tum uis
detur quod penes grauitatem dabeat disseretitia legis nouae,& ucteris assignari. t T E M. Obiicitur contra secundam partem disseratiae: quia aes, & virtus est circa dissicilia:ergo ubi maior est uir tu ibi maior debet esse dissiculatas: sed perfectioris uirtutis sum nunc, in lege noua, quam ua
1134쪽
teti tergo uidetur,quod lex noua deberet esse maioris grauitatis,&difficuliatis. ITEM. Difficilius
est cohibere manum,& animum reuangelium utrumque cohibet ,
maioris difficultatis est lex euan. gelica, quam Moy laica. ITEM. Quod apponit ad alterum, est itilo difficilius:sed lex euangelii se habet ex additione ad legem ue
terem,sicut patet ex. s. Matt..er
go maior est difficultas, & grauitas in lege euangelica,quam in lege ueterii ergo nulla est praedicta differentia. Ra soL V T l O. praeceptorum ilia gra Mar illa : diffleutiate obseruandorum grauior ista: Ai quia biem : plsra; talleuiautia: ob id lexm: vior bae uia censenda est.
R E s P. Ad praedictorum intellifantiam est notandum, quod deis duabus legibus est loqui tri.
Uiciter, aut ratione praecepto arum obligantium, aut ratione assectionum mouentium, aut ratione sacramentorum adiuuantium.
Si ratione praeceptorum obligantium .si c se habent sicut excedentia, & excessa. Nam quantum admumerum lex erat grauior propter multitudinem iudicialium, ct caeremonia lium: quantum ue
mad persectionem, & arduitate Trauius,& difficilius est euange. lium ; sicut difficilius eii uiuere secundum exigentiam persectionis, quam secundum sufficientia
iuris communis. Et sic quodam-tmodo ratione oneris praeceuto. rum excedit lex in diis cultate quodammodo euangelium. Alio isodo est eomparare istas duas leges adimicem ratione inctio
num mouentium 8c se leuius est euangelium: quia eum in o seruantia legis euangelicae moueat amor,qui alleuiat onus, Scnon sentit laborem , sicut diei Bernardus: sed potius delectationem in eo, quod facit,ratione assectionis mouentis: lex euangelica ect facilis,& suauis.Sed econtra, affectio mouens ad obseruantiam legis Moysaicae timor erat,& illi timori iuncta erat grauis punitio, quod significarum est Exod. II. ubi dicitur, quod ma, nus Moysi erant graues. Et quia timor de se poenam habet, & exterius iunctus est poenae: hi est quod quantum ad hoc lex
Moy talea multo grauior erat, quam lex euangelica.Tertio modo est istas leges comparare ad inuicem ratione Sacramentorum
adiuuantium: & sie multo leuior est lex euangelica quam Moy saica: quia sacramenta illius ilegis multum habebant ponderis, α
parum de efficacia uirtutis: econtra eli in sacramentis nouae,legis quae paruam habent difficultate,& multam habent utilitatem
latum modo dicitur Icilior lege Moy salsit,imo dξ iugum leuit iis,& illa dicitur onus grauitatis.
Vnde cocedendu est pdictast, dis
serentiam esse recte assignatam. AD ILLUD,uero,quod primo obiicitur in contrarium de aucto
ritate Ioh. Dicendum quod d pluiter est loqui de ipsis mand
tis,aut per comparatione ad naturam sariam, aut per coparati' nem ad infritia. Si per coparationem ad naturam sanam : sic ducit mandata erus noa esse graui
1135쪽
sunt naturς consima.Sibutem per comparationem ad naturam infirmam, habet diis cultate ad bonum,& pronitatem ad malum: sic mandata eius, di grauia sunt,& dissicilia:&quatum ad hanc uia,uideli et per coparationcm ad naturam infirma,
ct lapsam assignatur prςdicta differentia. AD 1 LLvo, quod obiittitur, quod qui diligit proximu, legem implevit. Dicendum, ex arctatui ibi ad madata decalor; quae spectant ad secundam taula, secidum quod ipse Apollo
Ius explanat. Vnde in hoc non clauduntur carrenionialia,& iudicialia,maxime illa,quae ad proximum non ordinant,& illa quidem obseruare eli fatis difficile: S ideo non sequitur, quod si facile sit proximum diligere,quod propter hoc facile si obseruare totam legem. Praeterea alius desectus eli ibi : quia licet facile sit diligere proximum ei, qui ducitur amore r ei tamen qui regitur seruili timore,ualde eii difficile, quod diligat proximum scut ser& in nullo proximum tedat, tunc potissitne quando ab eo laeditur, S grauatur. AD rLLun, quod quaeritur, utrum dicatur lex grauis homini uirtuoso, uel non uirtuoso. Dicendum, quod intelligitur de homine uirtuoso, cui et dii scilia sunt opera, & praecepta illa caeremonialia, sicut baptismata calicum,& urceorum,& uitia. tio immunditiarum carnalium, in quibus potius consiliit iustitit significatio , quam exercitatio. Vnde quod dicitur , quod uirtus reddit opus facile, hoc eli uerum quantii ad proprium actum. Aliter potest dici, quod dupliciter
est loqui de homine uirtuoso , aut quantum ad prosectum in bono, aut quantum ad liatum per . sectionis. Licet autein quantum ad statum perfectionis essetatur sibi omnia facilia: tamen quantum ad prosectum multa sunt ipsi homini habenti uirtutein diis cilia: & hoe ratione desectus ipsius naturae corruptae,cui dissicileeli cooperari uirtuti,&giatiati nisi fulciatur magno iuvamine. A D iLLvo, quod obiicitur, ars, S uitius est circa dissicile.
Dicendum , se hoc est uerum de dii scili, secundum quod sonat in
persectionem arduitatis mon autem secundu quod sonat in Onus grauitatis,& laboris: & ideo non sequitur,quod euagelium sit dita fici lius,quamuis sit in eo persectius uirtutis exercitium. Praeterea,quod dicitur uirtus esse circa difficile,hoc est circa difficile i si naturae priuatae uirtute: non autem respectu ipsius naturae informatae,& eleuatae per gratiam uirtutem, per quem quidem modum in lege euangelii eleuatur. Λ o ILL v D, quod obiicitur, quod dissicilius est cohibere manum, & animum, quam manum tantum. Dicendum,quod uerum est, quantum est de genere operis , & respectu hominis non habentis charitatem: sed in lege noua his,qui uolunt eam seruare,dccustodire; datur gratia, & chariatas: quae ira reddit facilem ad te- fraenandum animum, sicut timor reddebat ad refraenandum manum. AD ILL v D, quod obiici. tur, quod lex euangelii se habet ad additionem ad legem uetere. Dicendum,auod additiones illae
quae sunt in He noua,faciunt ad uiatitatis
1136쪽
charitatis cumii luin: & quia secundu in quod cliaritas augetur, secundu hoc alleuratur pondus et
hinc est, sub d additiones illae potius allelitant, quam gratiant. Non enim omnia addita aggrauant, sed quaedam aliculant, ii-cut pc nnae In auibus, & iotae incti tribus,& uela in nauibus: qura
sine illis multo grauiores sunt. Per hunc modum intelligendum eli in additione facta in ei tangelio, quae quidem facit ad charitatis prosectum, cuius est nos suris sum leuare ad modum pennet: ad
, mouere ad modum rotae, per aquas tentationum, & tribulationum tradiice te ad modum ueli:& ille solus, qui hanc charitatem habet, spectat ad legem euangelii, quam multo mesius,& utilius est desiderare, quam habere omne donum scietiae, S prophetiae: quia qui addit scientiam,addit Slaborem: qui uero charitate adindit, multiplicat sibi metituna, &consolationem.
istud eii complementum du- DIST. XL. bii litetali, superpositi . Sus
ciat enim in dubiis scire, quid sapientes senserunt ; nec citutile contentionibus deserilite. ita dicimus,& deficimus inlicrbis. Coniunimatot autem in monuin ipse eli dominus noller
Iesus Chtillus, de quo factus est
sermo in illo sertio Libro : cui imineolas gratias ago : quia ad uult me peruenire ad consummationen opusculi, miseratus paupertatem scietiae,& ingenii mei. in quo Tertius iste Liber est an notatus. Qitem rogo, ut faciat prouenire mihi ad obedietiae meritum, S ad fratrum prosectum: propter quae duo labor ille fuit a principio all. mptus. Ipsi ergo, de quo iactus est sermo: domino nostro Iesu Chriano, regi seculorum, immortali,& inuisibili;qui pro nobis factus homo, & crucem subiit, &gr tiam multiplicein cotulit,& mandata dedit secundum G in hoc Libro explanatum est) nt omnis honor,& gloria , per infinita tacula saeculorum. Amen.