장음표시 사용
1121쪽
supra prohibitionem mechiae:&generaliter prohibitio peccati cordis addit supra prohibitionc eccati operis: pliis enim eii pro-ibete peccata cordis, quam peccatum operis .quia peccatum Operis prςsupponit peccatum cordis: S ideo ista duo mandata, in quibus prohibetur concit piscentia, nitimo loco sunt ordinata. Et per
hoc patet responsio ad illud, qd pruno obiicitur. Ad illud, quod obiicitur,quod nihil debet praecipi,quod non est in nostra potestate. Dicendum,quod est concupis scentia quae consistit in sensualitate:& est concupiscentia quae est in consensit rationis progi essivo ad opus. Prima est peccatum ueniale: nee prohibetur, sed cohibetur. Secunda uero eli peccatum mortale,& prohibetur inquanta est progressiua ad opus. Vnde illius mandati explicatio,& intellectus insinuatur Eccli. 13. ubi dicitur . Fili poli concupiscentias tuas non eas: ubi simplicitet non prohibetur c dupiscere, sed post
concupii centias ambulare consentiendo, S in actum progrediedo. Ad illud, quod obiicitur de
concit piscelitia filiae, & concubinae. Dicendum, quod filia & concubina dupliciter potest concupisci,aut in possessionem, ut redigatur in seruitutem,& famulatum: aut ad Operis carnalis consummationem . Et primum prohibetur per leptimum praeceptuna, Non concupisces rem . Secundum v ro prohibetur per mandatum illud, quia prohibetur concupiscentia carnis contra legitimam thorum. Vnde desiderares liam alicuius in uxorem non eli prohibitum: sed desiderare eam in sotia
rationem, & meretricem: & hoe clauditur in sexta prohitione.
Septimum est. 2 .n concupisces
domum proximi ini m eatera Contra. Quia quod licitum est acquirere praetio,est licitum desiderare t sed domum proximi licitum est praetio emerer ergolicitum est eam desiderare, &concupiscere. Si tu dicas quod ibi accipitur concupiscentia pro inordinato desiderio: Sic sin illi. ter non licet concupiscete rem propriam. Item. Sicut contingit inordinate desiderare domum proximi, ita contingit inoidinate desiderare dignitatem proximi r ergo sicut illud prohibetur, ita & illud debet prohiberi. Si tadicas quod illud clauditur in hac prohibitione . Contra hoe usi, quod concupiscentia dignitatis spectat ad superbiam, & uana gloriam, concupiscentia domus ad auaritiam: ergo tum ista sint diuersorum generu, uidetur qδin una prohibitione non claudatur. ResponIaicenta quod in isto uteri: igngetur concupiscentia rei alienae, secund ii quod aliquis concupiscit aliquid i in possessionesi, quaeretis in illo
sufficientiam. Vnde non tantum prohibetur concupiscentia bonorum temporalium, ut domus &pecudum, sed etiam cuiuscunque
alterius rei, qua quis uellet alii pigripere. Et hoc quidem prohibetur intelligendo per se, ut quis
non concupi lcat alienum,manes
alienum Vel intelligitur conita iuris ordinem , hoc est quando quis uellet ploximii damnisca ri in re, propter suam utilitate: tunc enim non diligit proximum
sicut se. Viade in uerbo isto prohi
1122쪽
betur omnis auaritia, & cupidi-xas . Ad illud ergo, quod primo obiicitur, quod n licet praetio ac ' quirere, licet concupiscere. Dicedum, quod concupistere dicit appetitum immoderatum habendicii in damno proximi: & in hoc ipso etiam clauditur appetitus immoderatus: proli: bitio etiam respectu rei propriae, penes quam consistit peceatum cupiditatis,&auaritiae. Ad illud quod obiicitur de ambitione dignitatis, &honoris. Dicendum, quod si dignitas, & honor appetatur in ratione sussicientiae, sic spectat ad crimen auaritiae: & in tuo mandato prohiberi habet. Si autem in ratione excellentiae, sic potest dici,quod prohibetur per primum mandatum, in quo praecipitur reuerentia Dei. Posset tamen dici, quod utroque modo clauditur in prohibitione septimi: quia utrobique est amor boni proprij, Suna est ratio deordinandi re. mectu proximi, licet multiplexne ratio duranan respectu sui. Ideo sub una prolus;tione habet
claudi utrobique concupiscetia: ct magis prohibetur concupiscentia domus,quam concupiscentia dignitatis, qilia manifestior erat, di sensibilior,& etiam iudaei m gis proni erant ad auaritiam.
Dub. 3 Contra hoc obiicitur, quod nullus saluari potest fine gratia: er go si sacramenta uete. leg. gratia non conferebant, uidetur quod nullus in lege illa saluatus fuit, quod eli impium dicere. Si tu dicas, quod in sacramentis illis dabatur gratia, sed tamen non uirtute lacramentorum illorum: in sacramentis autem uouae legis da
tur gratia uirtute ipsinim , quti sunt ex sanctificatione sanctita cantia ,sicut dicit Hug.Obiicitur Lib. r. contra hoc, quia gratia est per de Sae.
creationem: ergo solus deus ha- par. . bet virtutem colarendi gratiam: cet. .
ergo si in illis, & illis conferebatur, uidetur quod inter haec sacramenta,& illa nulla sit differentia. Resp. intelligendum cst adhoe, quod duplex est circa quaesti nem istam opinio celebris & f mola. Quidam namque uoluerunt dicere,quod in utrisque sacramentis datur gratia , sed dis. serenter : quia in illis dabatur ratione fidei. R deuotionis ipsius suscipientis : ita quod nullo modo ratione sacramenti, siue operis operati. In sacramentis autemno. te. secus est , quia constat ex uerbo,& elemento et sed cum dominus instituit uerbum, dedit illi uirtutem, per quam instituit:& agit in animam, uel disponedo ad gratiae susceptionem, uel imprimendo characteris significationem,uel adminiculando ipsi gratiae ad animae curationem, & f mitis debilitationem. Et hoe uia detur dicere Aug.Quae est uirtus Troa aquae ut corpus tangat, & cor t. So. abluat, nisi faciente uerbo r Et D, Io. Hug. de sancto Victo. uidetur id T. m. sidem dicere,qui dicit, subd sacramenta no. te. prius sanAificantur per uerbum , ct postmodum taliactificant, ut sie sint ex sanctificatione sanctificantia. Et hunc in
dum dicendi sustinent uiri periti,& sde digni.Sed dissicile uidetur mihi intelligere uirtutem illam simul esse uerbo, & elemento collatam quantum ad esse tiam, & naturam , quantum ad cius existentiam, quintum ad dia ratiosa
1123쪽
rationis mensuram, & etiam qua corporali, quomodo una uῖα , tum ad operationis eis caciam, & qualitas absoluta simul pote. quae omnia necesse est ponere, & rit esse in duobus subiectis, uer- explicare circa uirtutem illam. uidelicet di eIemento ex qui Si quis dicat, quod aliqua quali. bus& si sat unum sacramentum,tas detur uerbo,& elemento, per non tamen sit unum per natura,
quam agat ,& influat in ipsam & essentiam: unitas autem uirtu- animam. Dii ficile est intell:gere iis secundum qu6d dicit,& uult ipsius uirtutis essentia. Cuenim Damas. corres pondet unitati su non sit sibstantia, sed accidens bstantiae,&naturae. Aut ergo in quoddani,& in gcnere boni, du- uno sacramento non est lina uirbium est utrum debeat reponi in tus, sed plures: aut illa uirtus coter bona maxima, uel media, uel posita est: aut unum accidens sim minima. Et si inter bona maxima plex,& spirituale, ct impartibile reponatur, iam gratia erit: rratia simul erit in diuersis subiectis, autem existens in uno subiecto, quod totum valde dissicile est in non habet uirtutem agendi in telligere de illa uirtute, Nec soaliud. Si uero gratia non est, nec Ium ista duo dissicile est intellia uirtus, quomodo ergo dicitur se gere de illa uirtute, sed etiam ducundum ueritatem sanctificare ip rationis mensuram. Dubiu enim sum sacramentum, & eum qui sis eis, utrum Deus dedit uirtutem scipit sacramentum t In quo etia illa quando primo instituit , aut genere sit ,& cuius speciei sit, de nouo det. Sed quo a principio utrum uidelicet in diuersis facta- dedit his,qui n6dum erant, sicut mentis diuersificetur formaliter uerbis,que quotidie de nouo sorilla uirtus, quod homini parum mantur Si de nouo dat,tune quo intelligenti dissicile est capere. tidie in sacramentis non selum Et ri inter bona media,tiel mini- gratiam, sed etiam alia accide
lua reponitur,quomodo talis uir tia creat: & ramen consueuit diis
tus facit rectitudinem, & sanatio ci,qubd creationis opus non curnem ipsius animae, quae interbo rat nisi circa exitum animae inesna maxima computantur8 Non se,& circa infusionem gratis: & , solum autem dissicile ei lintelli- si desinat esse statim prolato uet ' gere huius uirtutis essentiam, sed bo,qsio creauit Deus tam nobile etiam subsistentiam : aliter enim uirtutem,ut ita cito deficeret Et accidesas substantificatur in lubie rursus.Si datur uertio, cu non decto corporali, uel cum naturae tur uerbo inscripto,nec inmen- Ordine, quem Deus non peruer te, datur in pronuciatione,&isietit per miraculum, substantia sit difficile erit explicare utrum de nobilior sua proprietate. Aut si tur in principio, uel ein medio, ponitur illa uirtus specialis, ut uel in fine: luia nee in principio in subiecto in uerbo, & elemen- uerbi , nec in medio eit actio ilto,quare non similiter ipsa gra- lius uirtutis. Si uero in fine, tunctia, quae debet infundi animae, cum uerbum desinat esse, & des quod nescio s aliquis recte intel cicte uerbo desinat uirtus uerbi,
Iasens dicit, Aut si est iu subiecto statui incipiet Mitus, di desinet.
1124쪽
Auth ante snem datur, quan- dam me ipsam non plene inteli
tum detur dissicile eli infinitare. gere:& ideo nee alsrmare,nec ne tantum illud, sed etiam mul gare ii elle: quia & si ipsam clare eo difficilinseli ea plicare opera- non intes ligam , hoc tamen scio, tionis illius irirtutis eis caciam, S intelligo; quod plura potest utrum scilicet agut generatione Deus facere, & etiam in ipsis sa- aequivoca, uel uni uoca generan- cramentis facit,quam nos possit-do sibi simile,uel dissimile. Di L mus intelligere. Unde confugienficile etiam est,utrum influat om do ad mirabilem Dei potentiam, nino aliquid ab extrinseco, aut omnia illa possumus sacile deest- educat aliquid de potentia in nare. Et secudum unum modum actum. Primum est soli Deo pos dicendi satis plisa esset. respon-sbile, secundum autem dii scite sio ad quaestionem propositam, si est explicare. Dissile est etiam in ipsius modi plana esset intelli se telligere, qsio characteris impres tia,& haec positio in Quarto Lib. sopossit elle ab illa uirilite,cum disi sus est explicata, ibi responcaracter uideatur esse in luperio detur ad strvmissa. Alius est hicri parte, in qua solus deus potest modus dicendi. Supposito quod influere.Vnde substantia intelli- in sacramentis notis legis diuinapi bilis beata qii attinaci inque ma uirtus secretius operetur: quia
gnae sit excellentiae secundum hoc est ipsiuq fidei,& sententiaequbd dicit Aug. non poteli face communis,dixerunt aliqui saerare ad nostram ii istificatinnem,uel menta nouae legis habere respe- illuminationem aliquid interius ctu iustificationis uirtutem informando, sed sol si exterius exer fluentem, uirtutem promerentε, citando:quomodo ergo hoc pote uirilitem disponentem, L nirturit uirtus data elemento,uel uer tem efficaci er ordinantem Vir. ho, eum non uideatur elle capax tutem influentem ratione spiritante uirtutis. Postremo. In sacra tus sancti assistcntis, uirtutem mento altaris, in quo fit subito promerentem ratione meriti par transsubstantiatio panis secundu sioni ad sacramentum concurre
se totum in corpus Chri ili,quod ii ,uirtutem disponentem ratio- quidem non potest esse nisi ab in ne deuotionis ipsius sdelis,sacra finita uirilite, quomodo uerbum mentum suscipientis: virtutem prolatum ab homine cum sit, fi- deni ne essica citer ordinantemnitae uirtutis poterit ad itiam ratione diuinae pactionis instia
transsiibstantionem aliquid ope- lentis. Sic enim instituit domi- rarip Et certe si illud uerbum ii ir mis, ut ad talis vcrbi prolatione, tutem non habet agentem,multo & cacramenti susceptionem miraminus uerba aliorum sacramen- bilis in suscipientibus scrcto petorum . Haec omnia, multa ratio,&lii scipientium sanatio,&alia circa hoe ualde dissicile est iustificatio: rro tanto dicunt
intelligere,& explicare, luξ non sacramenta nova te. habere uir iccirco narro, quia credo esse in- tutem: & disserunt in hoc a sacra
solubilia uel ut ipse istam impro mentis Ieg s ueteris; praecipue hem positionem : scd ut osten- quantum ad ipsam eis cacem ordinatione
1125쪽
ὁinationem: quia non inietveniebat ibi pactio in illis sacrametis, Per quam ellicax , dc insallibili, feret ordinatio ad gratiam , se ei simili od in Iacramentis no. te. ut patet in institutione baptismi,ubi dixit. Qui crediderit, Sebaptizatus fuerit, saluus erit. In aliis etiam tribus modis habenti uirtutem diaerentia eit penes agis completum. & minus comtiuur; quaein iacramentis no. le.f. s. influens ivllitiam plenius assistit, Sc passio Christi meritoria efficacius concurrit. In cuius signum de latere Chri ili profluxerunt sanguis,& aqua: & per cosequens sacramenta, de quibus sundatur ecclesia. Abundantior etiam est deuotio suscipientis tum propter incrementum fidei proprie, quod factum est in noua lege,tiim etiam propter subsidia fidei totius ecclesiae: quia in fide ecclesiae suscipiunt ecclesiastica sacramenta. Et propter istum qu druplicem modum habendi uirtutem dicuntur sacramenta legis nouae iusti scare, & esse causa gratiar. Nec uolunt,qui hanc positionem sustinent in sacramentis nouae legis amplius ponere, tum quia i: a latis uidentur suscere ait noliram sanatione, & iustificationem: tum quia etiam ex isto quadruplici modo habendi uitiutern latis manifestatur nobilitas sacramenta nouae legis in seipsis
tum etiam quia nec expressa auctoritas,nec rat o uidetur cogere
amplius illi, dare:& humilitas fidei non tantnm debet refugere diminutionem , sed etiam superfluitatem:& laudabilius quodana modo uidetur diminute dicere, quam ampliate. Hunc modum
terminationem plures sustinent bene intelligentes: R dominus Guillel. Parisiesis Episcopus in determinado in scholis Fratrum Minorum approbauit istum modum dicendi coram fratre Alexandro bonae memoliae. Et illum modum dicendi dupliciter potest quis sustinere, & intelligere.Velita,quod omnino affirmet nullo alio modo esse uirtutem in sacramentis notiae legis, quam modis praedictis. Vel quod hoc modo alfirmet uirtutem in eis esse: ita tamen quod non neget alium modum praeter hos exiliendi uirtutem in sacramentis esse possibilem. Et primus quidem repugnat priori modo dicendi secundus autem modus dicendi priori opin. non repugnat: quia nihil dieit,quod illa non dicat, imo etianihil dicit, quod communis opinio non teneat. Nullus enim recte sentiens negat,quin omnibus dictis modis sacramenta nouae
legis uirtutem habeant. Sed si sis plus dicit, huic positioni non cor tradicit, sed addit. Sed sorte uidebitur alicui calumniabile, quod dictum est uirtutem spiritus sancti sacramento assistere, quin potius in nomine sacramenti claudit deberet intelligi tanqua de eius integritate, proptee
hoe quod dicitur. I. Ioan. s.Tres sunt qui testimonii im dant in terra,spiritus,aqua, & sanguis: Rhi tres unum sunt. Et in Libro de his. Vnitate,& uno dicitur,qubd sunt ibitis. unum sacramento: & ideo non debet dici,st spiritus sanctus assistat saeramento,tanqtiam cum eo conumeretur: sed propter ipsani unitatem, quae praedicta est, qua
1126쪽
escit spistiis sanctus in sacra- iste modu, dicendi nihil allud amento, ipsi sacramento debct at- eit, aut si dieit parum dicit, &tribui. Sed terte Sc si hic modus modicum ad propositum facit. dicendi uideatur differre a praedi Pt ideo sustineatur quicunquecto: tamen secundum rem idem praeuictorum modorsita est, licet uocabula sint diuersa. placet: quia primus saxis pius Quod enim dicuntur ista tria est, secundus uero satis sobrius unum sacramento,hoc non est st eis, si sustineatur illo modo quo
ex ipsis sat unum per essentiam, qacta uest Rhoc moti
sed quod fiat unum per ordinem, to Lib. sustinetur,sicut patet conquia scilicet ordinantur ad unu siderami r idcirco hic repetiui. essectum:& hoc nihil aliud est di non propter hoc ut noua ii cere, quam unum alteri assistere. adderentur, sed ut ostenderetur, Item . Omne quod est de integri quod a communi positione non late sacramenti, aut est restan ditanat, cui pro uiribus meis intum,aut signiscatio tantum, aut omnibus praecedentibus Libris res,& signum. Si ergo spiritus in adhaesi tanquam uἰae securiori: fluens iustitiam ponitur de uni & sicut scio, & possum nulli, &tate sacramenti, cum non sit si- aliis consimilibus parum intellignum,nec res: & signum erit tan gentibus perluadeo adEaeredum. tum modo sicut res,& ita non ha Et quoniam per totum Librumbebit rationem cautiniis, sed po hoe diligentius obseruaui sicuttius nomen, vel rationem eise aduertenti clarius apparebit utctus:& ita spiritus non staret pro in his quaestionibus dubiis, & dis ipsa uirtute innuentc,sed potius ficilibus, in quibus non potui de pro ipsa gratia spiritussantii insu prehendere, quae esset uia com-ia ipnanimae in sacramenti susce munis quia sapientes opinan- Ptione. Item. Non est quaestio, tur contrarie sapientibus sieutrum spiritussanctus in sacrame unam partem tanquam magisto infundat gratiam , sed de hoc probabilem sustinerem,ut tamen est quaestio, utrum sacramentum aliam minime improbarem. secundum quod dicitur inuisibi- υς riis gratiae uisibilis sorma, similitudinem eius gerat, & cau AE s T I O I. si existat et uirtutem habeat ali sex noua a Iege ueteq m, per quam influat in ani pradicem mam.ἰNon uidetur ergo hoc face σἔ π D intelligentiam hiare ad propositum. Postremo. Spi ius partis incidit hieritustanctus sanctificans, S meri quaestio de differentum passioliis ,& elementum ex tia nouae legis ueterius non solum modo repertu reris, circa quam tria quaerunturtur in sacramentis te.no. sed etia secundum triplicem 'differentia, in sacramentis ueteris legis: hoc quae consueuit assignari. Primo ergo non suiscit ad assignan- quaeritur de differentia, quae assidum differentiam istorum sacra- gnatnr penes radicem. Secundo
meatoru- & illorum: aut ergo de disserentia,quae assignatur pe
1127쪽
nes effectum. Tertio uero dedisserentia , quae assignatur penes exercitium, siue onus annexum.
DE di sierentia, quq assignatur penes radicem Assignatur
autem haec disterenti, penes radixem secundum Auguit. quod lex uetus radicabat in timore, & lex noua in amore. Vnde August. dicit quod breuis est differentia legis, S euangelii,timor, S amor: S cum ex multis locis scripturae possit ista differentia trahi, maxime accipitur ex Rom S. ubi dicit Apostolus. Non acceptilis spiritum seruitutis iterum in timore, sed spiritum adoptionis. SED CONTRA hoe obiicitur multipliciter. Primo contra distinctionem ipsarum radicum. Omnis enim timor sicut dicit Aug. ex amore procedit: ergo si amor eli radix timoris, unum ad alterum habet reduci: ergo non habent abinuicem ditiingui. ITEM. Cum sint aliae affectiones animae,uidelicet gaudium,dolor
S spes, uidetur quod si penes lias affectiones duplex lex distinguitur, quod pari ratione penes alias dii ingui deberet: ergo uidetur, quod si penes altas non distinguitur,nec penes istas- ITEM. Si istae duae leges distinguuntur penes istas duas radices, cum lexnuprae sit ab illis duabus distinea, id etur quod necessaria esset
tertia radix praeter istas duas. Aut si lex naturae non habet diuersam radicem obseruantiae a lege Moysi , uidetur quod nec penes hoc disserat lex Moysi a lege
euangelii. ITEM.Deut. 6. dicitur. Diliges dominum Deum tu umex toto corde tuo, & ex tota me
se noua, Cum metu, & tremoreialutem uestram operamini.Si ergo amor scipitur inueteri &ti. mor in lege nova, vi quod secundum hoc non attendatur istata I um differentia. ITEM. In utraque lege fiunt promissiones , dec5minationes: sed promissiones
attrahunt ad amorem, comminationes uero inducunt timorem:
igitur timor & amor c5uenit utrique: ergo penes hoc non disti guuntur abinuice. lΤΕΜ.Grauiores csiminationes sunt in lege noua,quam in lege ueteri, quia ibi puniebatur homo poena temporalι. hic aut comminatur Deus poenam aeterna. Si ergo maior cominatio est inductiva maioris timoris, V rintimor magis deberet legi nouae,que ueteri appropria ri: uidetur igitur quod penes has duas radices non recte assignetur differentia legis ueteris & nous, tum per comparationem ipsata radicum adinvicem, tum perco parationem ad ipsas leges.
Iahoe distat ux uetus a illa timoris, hae amori, lax emR E s p. ad praedictoru intelligeatiam est notadsi,'cu csiparamus has leges adinvicem, hoc pol eia
se dupliciter,uel sccunda statum coem,uel habito respectu ad st tum specialis person . Si habito respectu ad statum specialis perinsons, sic penes haec duo non est disserentia: nam multi in lege
euangelica ducuntur spiricii liis moris, multi etiam in lege ueteri ducebantur spiritu amoris. Si uero comparemus has leges adinuicem hadito rejectu ad statum communem, se quia lex mosura respiciebat satum imperis Mouiri
1128쪽
ctionis,quia neminem ad perfectum adduxit lex , secundum ldicit Apostolus ad Hebr. 7. euaneelium uero respicit statum perfectionis secundum,quod dicitur Mat. s. Eltote perfecti sicut pater vester coetellis perfectus imperfectorum est duci spiritu timoris , perfectorum uero spiritu amoris: hinc est, quod secundum statum commune penes haec duo habet harum duarum legum differentia assignari. Signum autem huius differentis apprehenditur in modo serendi hane duplicem legem : quia lex uetus data suit cum clamore magno,& timore secudum, quod dicitur Exo. i 9.ita quod populus no audebat appropinquare: lex autem euangeli j data est cum magna benignitate, Scdulcedine, quoniam ipse rex reum in medio discipulorum se. ens docebat eos dicens: Beatiauperes spiritu Sc. Matth. . te diuersus modus serendi lege, insinuat nobis diuersitatem huius duplicis radicis in obseruando,quae his duabus legibus competebat propter diuersam qualitatem personamin,& status earu,
ob quam oportebat diuersimode manduci. Vnde sicut videmus indisciplinalibus,quod ad homines persuasibiles utendum est syllogisnio ostensivo, qui ducit directe ad uerum: ad homines uero contentiosos utendum est syllo
gismo per impossibile, qui ducit ad manifeste falsum, ut per illud
reducat ad uerum: Sic quia in tepore legis ueteris erant homines durae ceruicis, S ad malum pro. ni,dominus proposivit comminationes,& taxauit etiam graues pinnar, ut per hoc incuteret tu
timorem,per quem a malo reu carentur, S ad bonum stimulate tum sed postmodum apparente beii ignitate,& humanitate saluatoriris nostri Dei, coeperut homines
esse persussibiles:& ideo propo
suit eis dominus magnas,& mul tas promissiones, per quaru amorem , S desiderium alliceret eos ad faciendum bonum. Et propte rea lex uetus dicitur lex timoris, lex euangeli j dicitur lex amoris secundum testimonium Apost ii,&beati Augu. AD ILLUD, Vero,quod obiicitur in contraria quod timor radicatur in anaore. Dicedum quod duplex est amor scilicet quo amatur deus inquantum bonus , dc quo amatur inquatum beneficiis . Ex primo amore exit timor filialis, qui timet patrem ostendere, propter hoc, eum diligit. Ex secundo oritur ti. mor poenae: quo quis timet beneficia perdere,& mala poenae incur
uenit legi euanges scae. Secundus uero amor, & timor conuenit legi mosaycae . Et quoniam secundus amor conuenit itatui impe
sectionis, in quo iegstat timor; hinc est, quod licet utrobique sit
timor,& amor, lex tamen euange
lii dicitur magis obseruari cx
Moysi e contrario. A D I L L V D, quod obiicitur , quod aliae animae affectiones. Dicendum, in& si aliae sint:tamen iste duae suinciunt, pro eo, quod omnes aliae ad istas duas tollunt reduci. Omnis enim ast ealo aut eli respecta boni,aut respectu mali:& si re peboni, reducitur ad amorem: si respectitisti reducitur ad timorem. Vnde istae duae assectiones dicuntur
1129쪽
dicuntur habere principatum inter alias quia maxime habent rationem motivi, una in inclina doad bonum, altera in i etraliendo a malo: S propterea magis competit eis rario radicis,qua a ficctio. nibus aliis. E T si tu obiicias , qa tunc non deberet esse ni si una radix, quia timor reducitur ad amorem. Dicendum,quod duae dicuntur secundum immediatam comparationem ad suum motivum,
S adactus immediatos, et ab eis habent ortum.Vnde ubi cit ladix timoris,uerum est quod est radix amoris: sed alicuius eii radix immediata ipse timor,cuius non cilamor ita Immediate. AD ILL v D,
quod obiicitur de lege naturae, quod deberet habere tertiam radicem. Dicendum , quod lex nautae partim convcniebat cum lege gratiae, partim cum lcge scripta. Conueniebat cu lege gratiae quatum ad libertatem : cum lege scripta conuenicbat quantum ad impersectionem,& obscuritatem:&ideo secundum diuersas conditiones reduci habet ad illa duo mo. tiua r nec oportuit, quod habeat radicem tertiam. AD iLLvDobiicitur . quod in utraque legi praecipitur timor,& amor. Dicendum, quod uerum est, sed cum lex uetus principaliter habeat oculum ad timorzm, lex uero noua principaliter ad amorem: illud autem tenci in lege ratione radicis, quod principalitcr mois uel in mandatis eius obseruandis. AD ILL vo,quod obiicitur,quod utrobique fiebant comminationes,& promissiones. Dicendum, quod in lege ueteri fiebant pro. mi iliones temporales iccondum
& audieritis me, bona terrae coismedetis. In lege autem noua pro muliones aeternae, in qua dominus promittit semetipsum nobis in pigurium.Simi liter & de commilia. ionibus intelligendum est. Et quoniam ills comminationes, ct promissiones primae compete bant statui impersect:onis: ideo abundantias genetabant assecta timoris,quam amoris: sed econistra citiae promissionibus & comminationibus legis nouae: ideo ratio illa non ualet. A D i L L V D, quod obiicitur, quod maiores comminationes fiunt in legen ua, responderi potest dupliciter. Primo , quia homo carnalis, 3c sensibilis magis exterretur cum
comminatur sibi poena in praesenti,quam in futuro. Sicut multi latrones magis timent surari propter patibulum, & suspendium, quam propter infernale suppli- cinna. Vitile & si maior fit comminatio,non tamen ita mouet,quia
non cli adeo nota. Alio modo potest dici, quod in lege noua non tantum est comminatio poenet magitae, sed abunsens collatio gratiae, Atiae qui in parit amorem, de confidentiam. a lege uero teri comminauo pinnae erat, nec erat tanta collatio gratiae rideo magis eos spillius timoris azitabat, non propter comminatione
1130쪽
DE differentis,quae assignatur
penes effectum t uidelicet quod lex uetus erat lex occides: lex uero noua est lex uiuificans, quam Magister ponit in litera:&haec accipitur ex x. Corin. 3. ubi dicit Apostolus ; Litera occidit, spiritus autem uiuificat. Et exeo,quod dicitur Roma. .& Gal. s.& I. Corint. Is . Virtus peccati lex. Et ex pluribus aliis locis sumi potest ex uerbis Apostoli. SED CONTRA hanc differentiam obiicitur. Primo rati ne primae partis: quia dicitur Roma.7. Lex quidem sancta,& mandatum iustum, & sanctum. Glo. Iustum iustificans: Sed nihil se ctum,& iustum occidit: ergo lex non occidit. ITEM. Cum dicitur lex occidens, aut intelligitur de lege seruata, aut de lege non seruata. Si de lege seruata, constat quod hoc est salsum. Si de lege non seruata: sed similiter euangelium non obseruatum
occidit: quia peceat,qui non obis seruat legem euangelicam, sicut peccabat, qui non obseruabat te. gem scriptam: ergo lex euangelica est lex occidens: ergo penes hoc non debet assignari disterentia. I T E M. Si est lex occidens:
aut ergo per causam, aut per Occasionem , aut per ollentionem.
Si per causam i & quod est causa spiritualis occisionis, est simpliciter malum rergo lex mala est: verum ergo dixit Manichsus,qd lex uetus suit a malo Deo.Si per
eandi de uirtutibus, se bonis operibus,de qu ibus superbit: tunc ergo uirtus, & bona operatio debent dici occidere, quod omni no absurdum est. Si per ostensionem; quia ostendit peccati morbum:ergo cum euangelium similiter ostendat peccati morbum ;tunc euangelium debet dici lecoccidens: ergo penes hoc nulla est differentia. l TE M. Obiicitur contra secundam partem differentiae qua dicitur , quod euange lium est lex iustificans: lex enim consistit in doctrina, sed iustificatio consistit in gratia: ergo uidetur quod tu fithcatio nihil pertineat ad legem euangelicam . ITEM. Si euangelium dicitur iustificare, aut sua instructione, aut sua obseruatione , aut alio modo. Sua instructione non: multi enim euangelium audiunt, &non iustificantur: non enim auditores legis, scd factores iusti sunt apud Deum, sicut dicitur Rom. i. Si sua obseruatione , sic simi liter lex uetus iustiscabat, secundum quod dicitur Mail. I9. Si uis ingredi ad vitam, serua mandata. Et Beda ruit,quod histitia legis suo tempore obseruata,no solum temporalia, sed etiaaeterna bona conserebat. ITEM.Lex euangelii consistit in praeceptis,& consiliis: sed praecepta,&consilia cosistunt in operibus bonis: iustitia autem non causatur in nobis ex Operibus bonis,imo magis econuerso: non uidetur ergo, quod egoctus Iegis euangelicq aliquo modo sit iustificatio.