장음표시 사용
61쪽
edere, consumere, quia dolor rad. ribdeleo') hominem conficit et quasi comedit. Quibus omnibus conferatur Latinum Pagina, quod recte ad Pag, pango trabitur, quia, ut Forcellinius ait, charta sit ex philuris seu
tunicis papJri con actis et compressis; trutina autem, machina, Palina a Graecis τρυτάνη, - πατανη) desumΡta esse videntur, quamvis ρatina optime a Patendo nominari potuerit. Neque Sanscrita lingua eiusmodi nominibus caret, quae, ut pleraque in orii Vocabula, abstracta sunt: k rans, causa a kr, sacere; is hania desiderium ab is h desiderare, alia. Saepius utitur hoc sum xo in neutro genere. Adeo enim vulgaria sunt nomina abstracta sic formata, ut sere infinitivi instar ab unaquaque radice singi possint, et a grammaticis ad circumscribendam radicis notionem prae ceteris usurpentur. Graeca quae cum his formae causa comparantur usum paulo diversum habent. Neutra in ανο-ν enim non abstractae notionis esse, sed potius res Verbi actu essectas designare solent:
οχανο-ν, τρυπανο-ν instrumenta designant. - Latini huiusmodi nomina, quantum scio, non sermarimi; aliquatenus tamen his comparatur facinus, in quo puto duo suffixa inesse in cs. unguin) ct velbus) atque simile est B-er, quod casus obliquos ex itiner themate sormat, quod a rad. i, addita i littera, duobus in et re ru) suffixis deductum esse probatur-- ). Postremo, ne qui significationis modus desideretur, vel in adiectivis hoc suffixum usurpatur, tam apud Indos - qui krρana, miser, a rad. krρ misereri, secerunt, quam apud Graecos, qui multa adiectiva hoc suffixo
νο-ς, ληΘεnvό-e, τυφεnνο-ς ab abiectivis in ανο-ς non magis disserunt quam nomina φλεών, τυφελύν a nominibus in uαν ον). Ceterum
Ahrens ite diali. Aeoli. p. M.; qui salso Sanscr. νδ dana cum οδυimi comparat; ε enim ι. e. at a Graeeo a vel o prorsus diversum est; neque ullum digammatis vestigium apud Homerum invenitur. - Ceterum Aeoles etiam pro τέκτων-τεκτυν τεκτυνod dicebant Abrem p. 98. . Muremus et pulvinar similia sunt, quorum in priore unum, in altero duo suffixa conspiciuntur; alternat in modum Der voeabuli Deiae, iee-λoris: Dein-or aperte duplex sunfixum habet, quum lingua Sanserita in jahre inter ko et han, sive re et ara dicas, flue-
62쪽
quod plerisque in nνος vocabulis substantiva in respondent nostram
do ανο-ς ex an vel ον origine sententiam confirmat. Eximenda autem sunt ab his adiectivis ea, quae a nominibus derivantur: so1κεδανο-ς μῆκος), ουτιδανα- ουτις), ερευειδανο-ς Ita vero sinita essent, quae de man et in formis dicenda erant, nisi infinitivus reliquus esset, cuius variae sormae cum illis, quas modo tractavimus, cohaerent. Inveniuntur autem infinitivi Graeci terminationes
net). Ac primum quidem in his considerandis αι diphthongum in sine
positam mittamus, quae modo adest, modo omittitur, et quaeramus, num ab uno suffixo omnes illae formae repeti possint, necne. Butimannus, qui egregio de variis lusinitivi formis loquitur, censere videtur, eas terminationes, quae ab e incipiant, a formis μόναι, μν, Ortas esse *-yj. Ceterum ut est vir cautus et prudens, dubitanter de hac re iudicat. Ah-rensius Vero aperte et Pro Certo contendit, e Θεμ ηναι, eλεγιναι - λεγεμ ε)vcra factum esse Sed exemplum sa consoriae, ubi ulitteram praecedit elisaei ct ι vocalis in eius loco positae, neque ipse anseri, nec puto apud Graecos inveniri. Qui saepissime μν coniungunt -- ριανα, τέμνω, ομινυμι, tauri W, πρυμ νος, μνωμι, τερεμνος, ἀτεραμνος) et nequaquam coniunctum harum, litterarum sonum repudiasse videntur quem vel proferebant, ubi proprie non crat:=σεμινος pro σεβνος. Tum nititur rensius in ιναι sorma, quae, quia λέγειν ex-- quod non Pronunciari poterat - non factum esse potest, ei necessario supponenda est, ita, ut sis in hac forma in ιν mutata, inde abiecto αι λάγειν ortum esse contendat. λα γειναι autem vel similis serma non exstat; immo statim videbimus, probabilius esse, λεγεn e λεγόναι repetere, quod ex πελειαι sormae
nobis servatae analogia sngere licet. Haec igitur ratio alterius formae ex altera derivandi vix defendi potest. Boppius autem, V. Cl. , εναι abiecto si e s inum ortum esse existimat Celtiscite Sprachen p. 58. nisus analogia Sanscritae linguae, in qua clara similiter a miana δ''), degenerasse
νδανο-c ad radicem pertinere, liae est in ανδάνω, εαδον sicut siίλος a radice o tum est
63쪽
suspicatur Sc ram m. p. 278.). erum quum causa non conspiciatur propter quam m littera in SJllabae initio elisa sit, nescio an satius sit, ibi quoque duas terminationes primitus diversas statuere, ita ut similiter atque Celtae, qui aut in tin, aut in mhum infinitivum terminant,
Indi Graecique illi medii participioriim, hi infinitivorum duas inde ab
initio habuerint terminationes, alteram ab m, alteram a vocali incipientem. Graeci infinitivi autem quamquam formae causa Sanscritis medii participiis in clna et mana comparari possunt, tamen non ut haec suis utraque finibus circumscriptae sunt. Verum antiquissimo tempore in omnibus infinitivis, si eos exceperis qui in σΘω et αι exeunt, μεναι et μει inveniuntur, quae cum Vulgatis παι, ναι, ειν alternant: ἀκουεμενίαι , εδμεν αιὶ, ἀξεμεν cu), τεΘνάριεν αιὶ, ειπεμενίαι , Au γημεν αιὶ, ομοιωλαεν aιὶ inq). Postea breviores terminationes se ι, ειν, ναὶ adeo illis a ιι incipientibus antepositae sunt, ut vix vestigia earum in seriore Graecitate relinquerentur. Nec puto in Homeri carminibus ullam certam rationem inveniri posse, cur hoc loco μεναι, μαν, illo ειν, ναι posueriti Est sormarum abundantia quaedam, antiquissimo sermoni maxime conVeniens. Itaque quum μεναι et εναι aequalem dignitatem habeant, ex μναι-μεν lactum esse satis apertum est quoniam in iisdem verbis utraque terminatio fluctuat: Θεμενία - Θεμεν, ἴμεναιμεν, ἀκουει ενια-ακουεμεν. Quod minus Clarum est de εναι, ειν. Nam apud ΙΙomeriim quidem λεγεναι vel tale quid, unde primum Doricam sormam, deinde, producta vocali, Mγειν factum esse velis, non legitur. Simplicius autem ex Parmenide duos nobis versus servavit, in quibus στελε- ναι legitur pro vulgari πελειν Sera quidem auctoritate nituntur μα- et καλεινα pro Vulgaribus μοεῖν et καλεnt, sed recte Butimannus
i. c.) suspicatur, haec ex vulgi loquela in libros intrusa esse. Tum H merus habet 0l. β, 107.; η. 149. , quod recte idem ex φορεόναι contractum esse docet. Aecedit, quod persecti infinitivum, qui vulgo in εναι desinit, Dorienses in ειν, Aeolenses in ην terminarunt 'iny), et quod velaoristi primi passivi infinitivus in σξην pro σθῆναι ab Aeolibus formatus est μεωσθηνὶ δ' ), et aoristi secundi eiusdem vocis in ην pro ηναι ἐντά-
Buum. l. c. p. 358. Quos asseri Bitumannus in Museo antiquitatis studiomim Latino L- p. 244. φ -υλάκην , ἐπιτελωρηκουν vid. But . I., 358.. Mus. . t. I., 245.
64쪽
φνην) tum qiῖν pro φυναι, πιν pro πιναι inVenitur Denique et &μειν sormae, quae in Rhodioriim usu erant quum haud dubio ex antiqui-Oro δομενα, ει αεναι Vel ετμεναι εμμι παί) ortae sint, e litteram αι syllaba abiecta productam esse confirmant. Ergo satis ampla aualogia ειν, cuius loco Aeolenses ηι , Dorienses brevius εν Usurpa ut ex εναι sactum esse probatur. Hoc εναι autem verborum in ω purae radici affigebatur ναι); in verborum in tuu aoristis vocalem radicis cum ε contrahi videmus: δοῖναι, Θεῖναι, σDium pro λεναι etc., quod etiam in factum esse videtur in . ω, 425. . Vulgo praesentia, s vocali elisa, radici ναι syllabam adiungunt διδοναι, τιΘέναι, ἶσταναι); in quo participia conserenda sunt, quae quum in barytonorum contractorumque verborum praesenti activi οντ ωνὶ terminationem habeant, a verbis in μι ita formantur, ut o vocali elisa ντ ipsi radici assigatur θυπι-οντ, ἱ-στα-ντ, Θ ντ . Eadem ratio est Doricarum διδοντι, ἱσταν τι, δεικνυντι formarum 'q); in iis quoque radicis vocalis superavit vocalem copulativam ita, ut haec elideretur; nisi sorto in his formatio sine vocali antiquior est et sero demum ex analogia primae coniugationis haec irrepsit Quod utut se habet, infinitivi B - ναι, λδόναι etc., haud dubie ex plenioribus formis correpti sunt. Utrum infinitivus aoristi primi activi in m omnino cum ceteris coniungendus sit, an ab iis separandus, nescio. Adscribo, ut facilius tota res conspiciatur, varias litanitivi formas:
65쪽
Itaque postquam vidimus, duas primitivas infinitivi formas statuendas esse, quaeritur unde venerint, et quid de αι diphthongo in earum sine iudicanduin sit. In qua casus citius lain signum latere gerundii Latini et Sanscriti, et magis etiam Sanscriti infinitivi analogia suadet amando,
uktυώ, Atque probabile est, diphthongum illam ad lo
ca tivum pertinere, cuius certissima Vestigia in ODeοι et χαμαι servantur quorum nominum thema in o et α exit, quibuscum ι locativum designans in οι et αι coalescit. Atque quum a vocalis laminino praecipue generi in Graeca Latinaque lingua convcuiat, seminina themata in ενα et μνα statuenda esse videntur sere non diversa ab ονη et μαγνη, quae sunfixa in abstractis nominibus velut κλαυθ)αον invenimus cf. pag. 48.
et 53. . μαριμινα quoque huc trahendum est, et εἱμαρμένη, persecti participium, in quo sola generis vis abstractam notionem essecit. Accedit, quod in lingua Sanscrita infinitivus et gerundium a tu sussixo seminine usurpato sormantur, Stavones autem, Lithuani et Cottae ii syllaba, quae in nominibus abstractis seminini generis Sanscritis Graecisque occurrit, infinitivum designant omniaque, quac de seminini generis in abstractis usu diximus, huc quam maxime pertinent. Locativus autem si cui ab infinitivo alienus esse videtur, ei exemplum asserre possumus ex lingua Sanscrita prorsus simile. Grammatici enim hoc casu semper in describenda radicum significatione utuntur, ac saepissime formam usurpant infinitivo in εναι simillimam, velut ad explicandam budh radicem utuntur υ edane --δὶ, locativo istana-m vocabuli; Graece si πυθ radicem circumscribere velimus, sere eodem modo sp)ειμαι usurpare liceat. Ille locativus cnim prorsus infinitivi locum tenet. Ceterum mature, ut opinor,
CL Bopp Shto. pag. 287.; Celticos infinitivos quoque in tin. ain, eumn. accusativos esse idem doeuit. - Die Celtischen Sprachen p. o6.η ' Vid. Bopp Vergi. Gr. p. 227. BOppius μεναι dativum esse putat Celt. Sprachen p. 88. , Sanserito mang, a mora neutrali de quo p. 369. egimus comparandum, quae esset forma plane singularis. Sed quum
at αι thema unde ut dativus deducatur, non habeat, neque, ut existImamus, ex μες ε ortum sit, locativum commendante vocabuli analogia, grammaticoramque Indoraim usu vid. infra et nominum in ei et i ei η similitudine, nostra fortasse opinio praeserenda est.- Pottius quoque ora seii ininiim suffixum indieare dieit. E. F. II., p. 595.
66쪽
Graeci in infinitivo casum sentire desierunt, quo iacto consentaneum fuit, ut forma quoque aboleretur, demutatumque μιεν, ειν pro μεναι, έναι supponerentur. Quare inutile ese existimo in eo, qui litteris mandatus est, sermone Graeco aliquid locativi simile in infinitivo quaerere. Tum quum Graeca poesis effloruit iam erat verus infinitivus. Absolutis, quae de tam man, an suffixorum familiis, plus una ra- ratione comparandis dicenda erant, ad reliqua su nixa transeamus, proba turi, in his quoquc eandem abstractae notionis rationem esse. Ac primum quidem de quibusdam suffixis loquamur, quae a t incipiunt tu, ιι ια tu in lingua Sanscrita, Graeca, Latina frequentissime in abstractis invenitur; apud Indos et Graecos maxime in seminino genere, apud Latinos in masculino; verum non magis haec, quam ceterae terminationes solis abstractis convenit. Masculina initu Sanscrita actorem designant, velut jώ-tu-ε, viator, a id lae, bhύια- ε, sol, a b hia splendero, gΛ- luscinia, a giat, cantare αηλίν), Uah Gιu-3, bos, a υ ah, Nehere. trahere. Quibus quod respondeat Graecum assero ο quod apud IIosychium legitur, raptorem significaus; ο φῖτυ-ς quoque, huc pertinere videtur, Pro ρυτυ-ς, Vocabulum Sero factum. i Iasculina deinde in cit, stractam rerumque significationem transeunt in SariScritis: hEIu-s, causa a hi, ponere, stratu-s, sacrificium a kr, sacere, et in Latinis: fructu Ortu , Porauis, habituis, qualia Graeci non habent, seminina autem aeque
in Sanscrito sermone, in quo infinitivi et gerundii loco usurpantur, et in Graeco vulgantur; is tu igitur, infinitivi j oktu-m--μγ et gerundii
thema, comparandum est cum Graecis: τραπ - , εδη - , βοη6-ς, ἁρπακτυ-ς, ἀλοητυς, σα προνιrmis. Denique ne neutra quidem Graecis desunt το qu , το Fατ a rad. vas, habitare) β). Simillima huic est ii terminatio. Qua masculina agentis formantur: jati- ε, coercitor, a jam, coercere, gradii-S, qui Cognoscit aliquem, co-
' Vithiiis p. 485.; Wil sonIus hane significationem non asseri ἱn lexico, sed aliam avem sie nominatam esse dicit, ille viail or Indian cuchoo. Generalior galia vocabuli notio est eantor, in qua viri d. . concinunt.
67쪽
gnatus, Pati- ε, dominus a P a dominari; Graeca: μαντι-ς a μν, quod Mn-scrite cogitare significata rad. raptor Aesch. Suppl. 806. .
Vulgo autem τ in tr mutatum est ex more Graecorum, qui saepissime iumediis vocabullis ante ι vocalem ir pro τ littera ponunt Quare πο-
σι-ς huc pertinet, quod cum Pati-ε dudum BOppilas comparavit, πάμφειρωτοκαταξι-ς, βορβοροτάραμι-ς, de quibus vid. Lobeckii Paralipp. I., 238.), alia, quae de personis usurpantur. Latini hoc suffixo fio ti-s formarunt, Gothones gast 0s, cuius radicem ghaε vesci) Indi servaverunt; Graeci eadem in γα ν ρ usi sunt δεβ). Eadem terminatio in seminino genere frequentissime abstractam notionem nacta est in Sanscrita lingua, quae gali-s huius ope a gam, ire, format sitio , tu εhti-3, gaudium, a tush, gaudere, aliaque multa, quibuscum conseras Latina: Pestiis δ''), fustis et messis in quo ι in s mutatum est. Etiam adverbia in tim vel sim tractim, caesim ciun his coniungenda esse Boppius docet Neb. d. Eita. d. Pron. pag. 24. . Graeci τι formam tantum in antiquis quibusdam sormis, Velut Φατι-ς, ααπιώτι-ς rad. πο, πιν ), μῆτι-ς rad. μαν, μέμονα, μεμα et post σ litteram retinuerunt, in πίσ- -ς πιΘὶ, πυστι-ς set λ; ceterum σι usurpant, quae terminatio in βάσι-ς, φευξι-ς, πραξι-ς, σκμι-ς, ο νι-ς, δο τι-ς innumerisque aliis conspicitur.
De ta suffixi in participiis passivi Sanscritis usu, quae cum Graecis adiectivis verbalibus in το-ς comparanda sunt et eum Latinis participiis in tu-s, vix est quod dicam. Quod quum in tribus linguis interdum
active participia illa ponantur a- timens a b iis, timere; μενετο-ς aμεν-ειν manere; conc tu , actiVe, qui concmi *β' non mirandum est, Graecos eiusmodi vocabulis, ut ἐρπετο-ν, δακετο-v Tere participiorum acti fiiti modum usos esse. In his autem sicut in multis adiectivis vere verbalibus, velut μενετο-ς, ευρετο- e Sanscriti Latinique i vice langitur uidita-s, frutiu-s . Ex adiectivis verbalibus in uno exemplo aperte substantivum fieri videmus; πιι υτη enim, quum πινυτο- de homine prudenti
Vid. Bopp gloss., ab eadem radice est ρωινο-ti, quod proprie de furore Propbetico
68쪽
dicatur, prudentiam significat Τ ). Similiter orta esse puto η-α , μελε , δαιν, τελε 1, πινε ὐ κοι κει- κι St. fr), quem in modum iam veteres haec vocabula explicarunt cf. schol. ad L. 14., 180. . Verum etiam
masculina actionis hoc sustixo formantur - αμητως, κωκυτο-ς, υετο-ς, αροτο-ς, βιοτο-ς, καματο-ς, Θάνατο-ς, quae miram quandam tam notionis,
quam sormationis similitudinem habent eum Sanseritis in thu-s vocabulis, Latinisque in tu cs. υ amathu-3 - εμετο-ς - υOmuino. Neque tamen
haec eo trahere audemus. at l. .
Alteri participii passivi formae in na respondent Graeca: δεινο-ς,
σεμνο-ς σεβ), ἀ-ιλνο-ς, τερπνο-ς, τεμνο-ς, στυγνο-ς, δανο- δα- ιω), άγνο-ς η -), quae sere participiorum usum habent. Certe ut adiectiva verbalia passive vel intransitive usurpantur. Cum his substantiva in na cognata esse probabile est, quae in tribus linguis exstant. In Sυaρna-3, υπν ς.SOmnia radix et terminatio eadem est. Similiter formatum est Sanseritum Nic-na-s, splendor, a Nilch splendere, Graecum πλυνο-ς et πλυνο-ς λβδὶ,
νο-ς. Quo accedunt seminina: id una precatio a id F precari, i ci. pag. 37. r 'η παγ-παγος, πη- λή, φωνή bhd sh-φημί)'Τ', φάτνη, quod cum παθ Mi alternat πατ-πατεομι-), Latinum Iunia pro luc ut lumen pro momen). Neutra νο suffixo formata apud Graecos non inveni; Indi sic an-na-m, cibus, ah ad , edere formarunt, Latini fr--m, quod Bena vi bene a Sanscrito bha colere repetit. I Restat nominum classis satis magna 'quidem in Sanscrito sermone, minus ampla in Graeco, eorum, quae cum participio futuri passivi in jacomparantur. Primitiva autem huius suffixi significatio adiectiva fuisse videtur, sine ulla temporis notione, quae in Sanscrita lingua post accessit. Exempla vero, quae Sanscritis Ashaba - ε, ad perniciem pronus, kεhi ,hraba-s, vendibilis krιὶ, respondent sunt: λιο-ς άγ-κομῶ, ja , colere , ἀίδι ς, πάγιο-ς. Neque ἀμ ρά-λιο-ς ἀποσπα-Εw-ς, quae δ α inserunt, ab his aliena esse pag. 7. probare studuimus. Feminina in Lbbhev lipp. V., 360. sqq.
quod cum αγνο-ς forma eongruit, in abstraetam sacrificii signifieationem transii L γγ δευτονως το ἀγγειον, παροξυτονως -δa το πλυνο- ν. Schol. ad Aristophan. Plui. 1062. Nisi praestat in hoc ore sussxum statuere, quod eum α radieali in eontrahi poterat, ut α suffixi vi ,1 eum a radicis in χοάνη-χω, '.
69쪽
in ια, quae a radice ipsa facta sint, num inveniantur, Butim annus dubitat-ββὶ omniaque, quae . ita formata esse videntur ex nominibus aut raris, aut deperditis derivanda esse censet. Verum quum in Sanserito sermone ei iisinodi vocabula abstracta velut vi m. scientia a υ id scire, haud rara sint, Latinique nomina cum his comparanda velut furia, Seri ε, P
extant, recte a radice ipsa repetantur. Cetera suffixa, quibus Graeci ad formanda ex ipsa radico nomina usi sunt, sere adiectivis propria sunt, velut ra, in Sanscrito d*ra- ε, splendidus a d* splendere, Graeco λαμπρο-ς, aliisque adiectivis; quae terminatio raro in substantivis invenitur, velut εha, in quo ad rei nomen translata est. Neque a ra separanda sunt, quae in ura exeunt: Sanscritumhhidura-s, findens, a rad. bhid findere, Graecum ἐχυρο-ς οπρο-ς, ἰσχύ- Latinum satur, cuius nominativus aeque decurtatus est atque υω, Puer omnesque in er nominativi, qui ad secundam declinationem pertinent. Tuin Ia hic commmemorandum est quod praecedente a in h. Pala- ε, τροχαλί-ς, post ae Vocalem in χρειδολο-ς, ἁμαρο-ο-ς reperitur, quihus quae respondent seminina abstractam significationem nacta sunt, velut τερπωλή, παυσωλη Vὶς in ηλο-ς terminatur σιγηλο-ς, alia; similiter ut substantiva sormat: ξυηλή, γαμρηλη. Cetera adiectivorum εuDfixa huc non pertinent. Nam quum id nobis proposuerimus exponendum, quomodo in lingua Graeca abstractorum suffixa a personariun nominibus repeterentur, postquam cognatarum linguarum ope quae eo faciunt, disseruimus, multisque exemplis nostram sententiam confirmavimus fiuem scribendi sacere licet.
Gr. V., p. 317. 'D Quintam enim declinationem a prima initio non diversam fuisse, demonstravit Boppius. Vergi. Gr. p. 142. eum hae terminatione coniungendum esse, quod tantum radicibus, quae λ litteram habent ἐλπ-ρή, assigitur, reete docet But annus, Gr. II. p. 31s. Quo facilius, quid voluerim conspieeretur, adieei tabulam, in qua pleraque de qui
hus egimus sustixa enumerantur, sic disposita, ut secundum ea, quae in hac commentatione probare studuimus, optimum videbatur.